สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 2 Apr.-Jun. 2002 ‡ â π∑“ß “¬‰À¡ Ù˜ π“¬æ≈∫“π‡®â “ (Ban Chao) ‰ª∑“ß µ–«— πµ°∂÷ ß Û ªï ·≈– à ß°“πÀ¬‘ ß (Gan Ying) ‰ª∂÷ ß∫√‘ ‡«≥∑–‡≈‡¡¥‘ - ‡µÕ√å ‡√‡π’ ¬π. °“πÀ¬‘ ß®÷ ß®— ¥«à “‡ªì π ∑Ÿ µ®’ π§π·√°∑’ Ë ∂Ÿ ° à ߉ª‰°≈¥— ßπ— È π Û . ª√–¡“≥ ÒÛ¯ ªï °à Õπ§√‘ µå »— °√“™ ®— °√æ√√¥‘ À«Ÿ µ’Ë ·Àà ß√“™«ß»å Œ—Ë π à ߧ≥–∑Ÿ µÕ— π¡’ ©“߇®’ È ¬π (Zhang Gian) ‡ªì πÀ— «Àπâ “§≥–‰ª∑“ßµ–«— π µ°¢Õߪ√–‡∑»®’ π‡æ√“–™π‡ºà “´Õß- ÀπŸ (Hsiung-nu) ´÷Ë ß‡ªì π‡ºà “‡√à √à Õπ ¡— °‚®¡µ’ °Õߧ“√“«“π∫π‡ â π∑“ß “¬‰À¡Õ¬Ÿà ‡π◊ ÕßÊ ©“߇®’È ¬π欓¬“¡ ºŸ °‰¡µ√’ °— ∫æ«°«Ÿà ÿà π∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà „π ∫√‘ ‡«≥·¡à πÈ ”Õ‘ ≈’ „π¡≥±≈´‘ π‡°’ ¬ß ªí ®®ÿ ∫— π·≈–æ«°¬Ÿ ‡Õ´’ „πÕ— ø°“π‘ ∂“π ¿“§‡Àπ◊ Õ„Àâ ¡“√à «¡¡◊ Õ°— ∫®’ πµà յ⠓π æ«°´ÕßÀπŸ ·µà ‰¡à ”‡√Á ®. æ«°´Õß- ÀπŸ ®— ∫©“߇®’È ¬π°— °‰«â ‡ªì π‡™≈¬∂÷ ß Ò ªï ©“߇®’È ¬π®÷ ß¡’ ‡√◊Ë Õß∑’Ë πà “ π„®‡°’Ë ¬« °— ∫‚≈°µ–«— πµ°¢Õß®’ π°≈— ∫¡“‡≈à “∂à “¬ ∑Õ¥„πª√–‡∑»®’ π¡“°. ‡¢“∂«“¬ ∫— π∑÷ °‡ πÕ„Àâ æ√–®— °√æ√√¥‘ À«Ÿ µ’Ë ∑√ßµ— È ß Ù ®— ßÀ«— ¥¢÷ È π∫π‡ â π∑“ß “¬ ‰À¡„π®— °√«√√¥‘ ®’ π §◊ Õ®— ßÀ«— ¥«Ÿ ‡«à ¬ (Wuwei), ©“߇À¬Õ (Zhangye) À√◊ Õ ´Ÿ ‚®«, ‡®’ ¬¬Ÿ °«π (Jiaguan) À√◊ Õ°— π´Ÿ , ·≈–µÿ πÀ«ß À√◊ Õ´“‚®« (Shazhau) ·≈– √â “ßªÑ Õ¡·¬ß°«π ·≈–ªÑ Õ¡¬Ÿ ‡¡π ‡≈¬µÿ πÀ«ß‰ª ‡ªì π∑“ßºà “πÕÕ°‰ª ∑“ßµ–«— πµ°¢Õß®’ πÕ’ °¥â «¬. ®— °√æ√√¥‘ ®’ π∑√ߪ√“∫™π‡ºà “ ‡√à √à Õπ®π‰¥â §ÿ ¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡ ∑”„Àâ æ«°Œ—Ë πÕæ¬æµà Õ‰ª∑“ßµ–«— πµ° ®π „π∑’Ë ÿ ¥‰ª√ÿ °√“π®— °√«√√¥‘ ‚√¡— π Õ— 𠇪ì 𠓇Àµÿ Àπ÷ Ë ß∑’ Ë ∑”„Àâ ®— °√«√√¥‘ ‚√¡— π ‡ ◊Ë Õ¡≈ß. πÕ°®“°®–‰¥â §ÿ ¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡„π‡Õ‡™’ ¬°≈“ß·≈â « √“™«ß»å Œ—Ë π¬— ß¢¬“¬Õ‘ ∑∏‘ æ≈®’ π‰ª∑“ßµ–«— π ÕÕ°®π∂÷ ߇°“À≈’ ≠’ Ë ªÿ É π ·≈–≈ß„µâ ‰ª ∂÷ ߬Ÿ ππ“π ·≈–‡«’ ¬¥π“¡¥â «¬. ‡ â π∑“ß “¬‰À¡π’È πÕ°®“° æà է⠓·≈–π— °‡¥‘ π∑“ßÕ◊Ë πÊ „™â µ‘ ¥µà Õ §â “¢“¬°— π·≈â « ¬— ߇ªì π‡ â π∑“ß∑’ Ë æÿ ∑∏- »“ π“‡º¬·æ√à ®“°Õ‘ π‡¥’ ¬‰ª¬— ߇Շ™’ ¬ µ–«— πÕÕ°Õ’ °¥â «¬. À≈— ß®“°Õ“≥“®— °√‚√¡— π‡ ◊ Ë Õ¡≈ß „π‚≈°µ–«— πµ°ª√–¡“≥§√‘ µå »µ«√√… ∑’ Ë Û ·≈â « ®— °√«√√¥‘ ‰∫·´π‰∑πå À√◊ Õ Õ“≥“®— °√‚√¡— πµ–«— πÕÕ°¡’ Õ”π“®¢÷ È π (§.». ÛÛ) √“™«ß»å ´— ∑™“π‘ ∑·Àà ß ‡ªÕ√å ‡™’ ¬‡¢â “¬÷ ¥§√Õ߇Շ™’ ¬°≈“ß ¬— ß º≈„Àâ ™π‡ºà “‡√à √à Õπ°√–®— ¥°√–®“¬‰ª ∑— È ß∑“ßµ–«— πµ°·≈–µ–«— πÕÕ° ∑”„Àâ °“√µ‘ ¥µà Õ√–À«à “ß®’ π·≈–‚≈°µ–«— πµ° ™–ß— °≈ß. „πª√–‡∑»®’ π‡Õß√“™«ß»å Œ—Ë π °Á ‡ ◊ Ë Õ¡≈ß µ‘ ¥µ“¡¡“¥â «¬ ¡— ¬ “¡°ä ° √“™«ß»å ‡«à ¬ (Wei) ‰¥â ª°§√Õ߇ â π ∑“ß “¬‰À¡„π¿“§‡Àπ◊ ÕÕ¬Ÿà ™—Ë «§√“« ·µà µà Õ¡“æ«°Œ—Ë π°Á ‡¢â “¡“∑”„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡«ÿ à 𫓬„π®’ πµà Õ‰ªÕ’ °. §«“¡‰¡à ß∫∑—È ß„π‚≈°µ–«— πµ°·≈–µ–«— πÕÕ° π’È ∑”„Àâ °“√µ‘ ¥µà Õºà “π‡ â π∑“ß “¬‰À¡ ¡“°«à “ Û ªï (§.». Ú-ı) µâ Õß™–ß— ° µ“¡‰ª¥â «¬ Ù . µà Õ¡“ ‡¡◊Ë Õ√“™«ß»å ÿ ¬ (§.». ı¯Ò-ˆÒ¯) √«∫√«¡ª√–‡∑»®’ π‰¥â Õ’ °§√—È ßÀπ÷Ë ß æà է⠓°Á °≈— ∫¡“„™â ‡ â π ∑“ß “¬‰À¡„À¡à §◊ Õ„™â ‡ â π∑“ß “¬ ‡Àπ◊ Õ ®“°‡¡◊ Õß´’ Õ“π (‡™’ ¬ßÕ“π) ‰ª Œ“¡‘ ºà “π‡¡◊ ÕßÕŸ √— ¡™’ ´÷Ë ß‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß ¢Õß¡≥±≈™‘ π‡°’ ¬ß„πªí ®®ÿ ∫— π ºà “π ‡¡◊ Õ߇µÕ√å ªí π∑’Ë Àπâ “√â Õπ¡’ Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß ∂÷ ß ı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ¢â “¡¿Ÿ ‡¢“ ‡∑’ ¬π™“π ºà “π‰ªµ“¡‡ â π∑“ß “¬ ‡Àπ◊ Õ ∂÷ ß∑–‡≈ “∫·§ ‡ªï ¬π. ¡— ¬√“™«ß»å ∂— ß (§.». ˆÚ¯- ˆÙı) ‡ªì π ¡— ¬Àπ÷Ë ß∑’Ë æÿ ∑∏»“ π“ ‡®√‘ ≠∑’Ë ÿ ¥„πª√–‡∑»®’ π ¡’ æ√– ߶å À≈“¬√Ÿ ª‡¥‘ π∑“߉ª¡“√–À«à “ß®’ π°— ∫ Õ‘ π‡¥’ ¬µ“¡‡ â π∑“ß “¬‰À¡π’ È . æ√– ß¶å ®’ π∑’Ë ¡’ ™◊Ë Õ ‡™à π æ√–∂— ß´— ¡®—Î ß (¬à Õ ¡“®“°∂— ß´— ¡®— Î ß™«π®◊ Õ ´÷ Ë ßÀ¡“¬§«“¡ «à “ ºŸâ ·ª≈æ√–‰µ√ªî Æ° ¡— ¬√“™«ß»å ∂— ß) ∑à “πÕÕ°‡¥‘ π∑“߉ªÕ‘ π‡¥’ ¬„π §.». ˆÚ˘ ºà “π‡µÕ√å ªí π °ÿ ®– ‡∑’ ¬π™“π ´“√å ¡“§“𠧓∫Ÿ ≈ („πÕ— ø°“π‘ ∂“π) ‡¢â “Õ‘ π‡¥’ ¬·≈–‡¥‘ π∑“ß°≈— ∫¡“ª√–‡∑» ®’ π ºà “π∑’Ë √“∫ Ÿ ߪ“¡’ √å §“™°“√å ‚°∞“π ≈ÕªπÕ√å ∂÷ ßµÿ πÀ«ß. æ√–∂— ß´— ¡®—Î ß πÕ°®“°®–𔧫“¡√Ÿâ ‡°’Ë ¬«°— ∫æÿ ∑∏- »“ π“°≈— ∫¡“ª√–‡∑»®’ π·≈â « ¬— ß ‡¢’ ¬π∫— π∑÷ °°“√‡¥‘ π∑“߉ªª√–‡∑» µ–«— πµ° √«¡¢â Õ§«“¡‡°’Ë ¬«°— ∫‡ â π ∑“ß “¬‰À¡‰«â „Àâ §π√ÿà πÀ≈— ߉¥â »÷ °…“ µà ÕÕ’ °¥â «¬. ‡¡◊ Ë Õ√“™«ß»å ∂— ß ‘ È π ÿ ¥≈ß„π §.». ˘˜ æ«°¡ÿ ≈‘ ¡¢¬“¬Õ”π“®¡“§ÿ ¡ ‡Õ‡™’ ¬°≈“ß ∑”„Àâ °“√§¡π“§¡µ“¡ ‡ â π∑“ß “¬‰À¡‡√‘Ë ¡‰¡à –¥«°. ¬‘Ë ß µà Õ¡“„π§√‘ µå »µ«√√…∑’Ë ÒÚ æ«° ¡ÿ ≈‘ ¡π”ºŸâ ‡™’Ë ¬«™“≠‡≈’È ¬ß‰À¡ ·≈– ∑պ⠓‰À¡®“°‡Õ‡™’ ¬°≈“ß¡“√«¡‰«â ∑’ Ë ‡¡◊ Õß´‘ ´‘ ≈’ „πÕ‘ µ“≈’ ªí ®®ÿ ∫— π ∑”„Àâ ‚≈° µ–«— πµ°º≈‘ µºâ “‰À¡‰¥â ‡Õß ºâ “‰À¡®÷ ß ‡ªì π∑’ Ë µâ Õß°“√πâ Õ¬≈ß. ·µà ™“«µ–«— π µ°¬— ߧߵâ Õß°“√ ‘ π§â “øÿÉ ¡‡øó Õ¬Õ◊Ë πÊ æ«°π— °√∫∑’Ë ‡§¬‰ª ߧ√“¡§√Ÿ ‡ ¥§ÿâ π