สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. ÚıÙı æ≈√— µπå «‘ ‰≈√— µπå , »√™— ¬ À≈Ÿ Õ“√’ ¬å ÿ «√√≥ ÙÛı °“√ ◊ ∫µà Õ·æ√à æ— π∏ÿå ¡“‡ªì π√–¬–‡«≈“ π“π®÷ ß®–¡’ ‰¥â µ“¡∏√√¡™“µ‘ . „π‚≈° „À¡à ‡™à π ∑«’ ªÕ‡¡√‘ °“ æ∫‡™◊È Õ¥◊È Õ¬“ πâ Õ¬ ®÷ ߇ªì π‰ª‰¥â «à “‡™◊ È Õ¡“≈“‡√’ ¬‡√‘ Ë ¡ ª√“°Ø‡ªì π§√—È ß·√°„π‡Õ‡™’ ¬„µâ ·≈– ·æ√à ‰ª Ÿà ·Õø√‘ °“ ¬ÿ ‚√ª ·≈–∑«’ ª Õ‡¡√‘ °“. ∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√ ß — ¬«à “ ¡“≈“‡√’ ¬Õ“®·æ√à °√–®“¬®“°√— ‡´’ ¬ ºà “πÕ≈“ °“·≈â «‰ª∑«’ ªÕ‡¡√‘ °“. Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡„π‡√◊Ë Õßπ’È ¬— ߉¡à ª√“°Ø À≈— °∞“π«à “¡’ ™“«Õ‘ π‡¥’ ¬π·¥ß‚∫√“≥ ·≈–™πæ◊È π‡¡◊ Õᦐ «¬‡ªì π¡“≈“‡√’ ¬ ‡≈¬. §«“¡‡™◊Ë Õ∑’Ë «à “¡“≈“‡√’ ¬‡ªì π‚√§ ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫ÀπÕß∫÷ ß¡’ ¡“π“π·≈â «. „π ¡— ¬Œ‘ ª‚ª‡§√µ’ °≈à “««à “°“√¥◊Ë ¡ πÈ ”∑’ Ë ¢— ßÕ¬Ÿ à Õ“®‡°‘ ¥¡“≈“‡√’ ¬‰¥â . ∫“ß §π°Á ‡™◊Ë Õ«à “Õ“°“»‡ ’ ¬®“°ÀπÕß∫÷ ß ∑”„Àâ ‡°‘ ¥æ‘ …·≈–‰¢â ¥— ßπ—È π ¡— ¬°à Õπ ®÷ ߇√’ ¬°¡“≈“‡√’ ¬«à “ ùswamp feverû, ùagueû À√◊ Õ ùRoman feverû ‡π◊Ë Õß ®“°‡«≈“°Õß∑— 懧≈◊Ë Õπ‡¢â “°√ÿ ß‚√¡ ∑À“√¡— °®–‡®Á ∫ªÉ «¬ §”«à “ ùmalariaû ∑’Ë ®√‘ ß¡“®“°¿“…“Õ‘ µ“‡≈’ ¬π ·ª≈«à “ ùevil airû À√◊ Õ ùbad airû. §”«à “ ùmalariaû ‰¥â ¡’ °“√∫— π∑÷ ° ‡ªì π§√—È ß·√°‚¥¬ Horace Walpole ‚¥¬‰¥â ‡¢’ ¬π®¥À¡“¬®“°ª√–‡∑» Õ‘ µ“≈’ ‰ª∫â “π Ú „π §.». Ò˜Ù ‚¥¬ °≈à “«∂÷ ß¡“≈“‡√’ ¬ §«“¡«à “ çA hor- rid thing called malûaria that comes to Rome every summer and kills one.é µà Õ¡“„π §.». Ò¯¯ »— ≈¬·æ∑¬å ™“«Ω√— Ë ß‡» ™◊ Ë Õ Charles Louis Alphone Laveran ´÷Ë ßªØ‘ ∫— µ‘ ß“π„πª√–‡∑»·Õ≈®’ ‡√’ ¬ µ√«®æ∫‡™◊È Õ ¡“≈“‡√’ ¬®“°°≈â Õß®ÿ ≈∑√√»πå . „π §.». Ò¯˘˜ ·æ∑¬å ™“«Õ— ß°ƒ… ™◊Ë Õ Ronald Ross ¢≥–ªØ‘ ∫— µ‘ ß“πÕ¬Ÿà ∑’Ë ª√–‡∑» Õ‘ π‡¥’ ¬‰¥â »÷ °…“«‘ ®— ¬æ∫«ß™’ æ¢Õ߇™◊ È Õ ¡“≈“‡√’ ¬„π¬ÿ ß. „π∫∑§«“¡π’È ®–°≈à “«∂÷ ߪ√–«— µ‘ - »“ µ√å ∑’ Ë ‡°’ Ë ¬«¢â Õß°— ∫¡“≈“‡√’ ¬À√◊ Õ‰¢â ®— ∫ —Ë π„πª√–‡∑»‰∑¬ ‚¥¬‡©æ“– ‡Àµÿ °“√≥å °à Õπ æ.». ÚÙıı °à Õπ ß“π°“√§«∫§ÿ ¡¡“≈“‡√’ ¬‚¥¬∑“ß √“™°“√®–‡√‘Ë ¡¢÷È π„πª√–‡∑»‰∑¬. ¡“≈“‡√’ ¬πà “®–¡’ Õ¬Ÿà °à Õπµ—È ß°√ÿ ß √— µπ‚° ‘ π∑√å ¥— ߪ√“°Ø„πµ”√“¬“ ®“°»‘ ≈“®“√÷ °∑’Ë «— ¥æ√–‡™µÿ æπ ∫√√¬“¬ ∂÷ ß‚√§°…— ¬∫“ß≈— °…≥–‰«â «à “ ºŸâ ªÉ «¬ ®–¡’ ¡â “¡‚µ ¡’ ‰¢â ®— ∫ — Ë π‡ªì π‡«≈“ ∑”„Àâ §‘ ¥«à “πà “®–‡ªì π‚√§‰¢â ¡“≈“‡√’ ¬ ·æ∑¬å ·ºπ‚∫√“≥‡√’ ¬°ºŸâ ªÉ «¬‡ªì π‰¢â ®— ∫ —Ë π«à “ ‰¢â æ‘ » ∫“ߧπ‡ªì π·≈â «À¡¥ µ‘ ´÷Ë ß µ√ß°— ∫¡“≈“‡√’ ¬¢÷È π ¡Õß. ¡’ §”‚∫√“≥ °≈à “««à “ ç¬ÿ ß ÿ ‚¢∑— ¬‰¢â ∫“ßµæ“πé Õ— π· ¥ß∂÷ ߧ«“¡™ÿ °™ÿ ¡¢Õ߬ÿ ß∑’Ë ÿ ‚¢∑— ¬ ·≈–§«“¡™ÿ °™ÿ ¡¢Õ߉¢â ∑’Ë ∫“ßµæ“π. ‡©æ“–Õ¬à “ß¬‘Ë ß‰¢â ∑’Ë ∫“ßµæ“ππ—È π °≈à “«°— π«à “ πÕ°®“°™ÿ °™ÿ ¡·≈â «¬— ß √â “¬·√߇√◊È Õ√— ßÕ’ °¥â «¬ ∫“ßµæ“ππ’ È ‡ªì π ∑â Õß∑’ Ë Õ¬Ÿ à „π®— ßÀ«— ¥ª√–®«∫§’ √’ ¢— π∏å ¡’ µ”∫≈À«â “°Õ Õ¬Ÿà „π‡¢µ¢Õß®— ßÀ«— ¥ Û . „πª√–«— µ‘ »“ µ√å ‰∑¬°à Õπ√— ™ ¡— ¬ ¡‡¥Á ®æ√–π“√“¬≥å ¡À“√“™ ·Àà ß°√ÿ ß »√’ Õ¬ÿ ∏¬“ ‰¡à ª√“°Ø°“√°≈à “«∂÷ ß‚√§ ¡“≈“‡√’ ¬¡“°à Õπ. ®“°®¥À¡“¬‡Àµÿ ¢Õß≈“≈Ÿ ·∫√å (Simon de La Loub é re) (´÷Ë ßµ’ æ‘ ¡æå ‡ªì π§√—È ß·√°∑’Ë °√ÿ ߪ“√’ ·≈– °√ÿ ßÕ— ¡ ‡µÕ√å ¥— ¡ ‡¡◊Ë Õ §.». Òˆ˘Ò ‚¥¬¡’ ™◊Ë Õ«à “ Du Royaume de Siam ·≈–‰¥â ·ª≈‡ªì π¿“…“Õ— ß°ƒ… µ’ æ‘ ¡æå ∑’Ë °√ÿ ß≈Õπ¥Õπ ‡¡◊Ë Õ §.». Òˆ˘Û „™â ™◊Ë Õ§√—È ßπ—È π«à “ A New Historical Re- lation of the Kingdom of Siam). °≈à “«‰«â «à “™“«¬ÿ ‚√ª∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà ª√–‡∑» ‰∑¬ ¡— °®–‡ªì π‚√§ªÉ «ß·≈–‚√§∫‘ ¥ ·µà ™“« ¬“¡‡ªì π‰¢â ´÷Ë ßπà “®–‡ªì π‚√§ ¡“≈“‡√’ ¬§«“¡«à “ 癓« ¬“¡π— È π≈“ß∑’ °Á ‡ªì πµ— «√â Õπ ´÷Ë ßæ‘ …Õ“®·≈à π¢÷È π Ÿà ¡Õß ‚¥¬ßà “¬ ·≈–Õ“®‡ªì π‚√§ªÕ¥∫«¡‰¥â À“°°“√∫«¡µ“¡√à “ß°“¬¡’ πâ Õ¬·≈– Õ“°“√‰¢â —Ë π°Á ¡’ µ‘ ¥µà Õ°— π‰ª ‚¥¬‰¡à ∑”„Àâ ∂÷ ß·°à ‡ ’ ¬™’ «‘ µ ¥— ß∑’Ë ‡ªì πÕ¬Ÿà „π ‡¢µ√â Õπ‚¥¬∑—Ë «‰ªé. ‰¢â ∑’Ë ∑”„Àâ æ‘ … ¢÷È π Ÿà ¡Õß ∑”„Àâ À¡¥ µ‘ À√◊ ÕªÕ¥ ∫«¡πÈ ” Õ“®®–À¡“¬∂÷ ß¡“≈“‡√’ ¬∑’Ë ¡’ §«“¡√ÿ π·√ß·≈–¡’ ¿“«–·∑√°´â Õπ µ√ß°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ¡“≈“‡√’ ¬¢÷È π ¡Õß (‡ªì π¡“≈“‡√’ ¬·≈â «À¡¥ µ‘ ) ·≈–ªÕ¥∫«¡πÈ ”‰¥â Ù,ı . °à Õπ∑’Ë ®–¡’ °“√§â πæ∫ “‡Àµÿ ¢Õß¡“≈“‡√’ ¬®“°¬ÿ ß ‚¥¬π“¬·æ∑¬å Ronald Ross „π §.». Ò¯˘˜ (æ.». ÚÙÙ) §π‰∑¬¬— ߉¡à ∑√“∫«à “¡“≈“‡√’ ¬ À√◊ Õ‰¢â ªÉ “¡’ “‡Àµÿ ‡°‘ ¥®“°Õ–‰√ ∑√“∫ ·µà ‡æ’ ¬ß«à “ºŸâ ∑’Ë ‡¢â “‰ª„πªÉ “Õ“®¡’ ‰¢â ‰¥â ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ‰¢â ®— ∫ —Ë π ‰¢â æ‘ » À√◊ Õ‰¢â ªÉ “. À¡Õ∫√— ¥‡≈¬å (Dan Beach Bradley) °≈à “«Õ∏‘ ∫“¬ “‡Àµÿ ¢Õ߉¢â ®— ∫ —Ë π ‡™à 𠇥’ ¬«°— ∫§«“¡‡™◊Ë Õ‡¥‘ ¡¢Õß™“«¬ÿ ‚√ª „π ¡— ¬π—È π°à Õπ°“√æ∫ “‡Àµÿ ¢Õß ¡“≈“‡√’ ¬®“°¬ÿ ß‚¥¬π“¬·æ∑¬å Ross ∫— π∑÷ °„π®¥À¡“¬‡Àµÿ Ù,ˆ §«“¡«à “ ç¢â “懮⠓À¡Õ∫√— ¥‡≈¬å ®– ”·¥ß´÷Ë ß ‡Àµÿ ∑’ Ë ∫— ߇°‘ ¥‰¢â ®— ∫ — Ë π·≈‰¢â æ‘ » ‰¢â ªÉ “ π— È π‚¥¬ — ߇¢ª ·≈‰¢â ∑— È ß “¡Õ¬à “ß¡’