สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı «‘ …≥ÿ ‡§√◊ Õß“¡ ˆÒ˘ ¡“¥”‡π‘ π°“√µà Õ ®”‡≈¬°Á ‰¡à ∂Ÿ °®”§ÿ ° ª√— ∫ ª√–À“√™’ «‘ µ À√◊ Õ∂Ÿ °¬÷ ¥∑√— æ¬å , ®÷ ßµâ ÕßÕ“»— ¬‡ß◊È Õ¡¡◊ Õ¢ÕßΩÉ “¬∫√‘ À“√ À√◊ Õ√— ∞∫“≈‡¢â “¡“∫— ߧ— ∫°“√Õ’ °‡™à π°— π. À≈— °„π°“√∫— ߧ— ∫°“√„Àâ ‡ªì 𠉪µ“¡°ÆÀ¡“¬¢Õß√— ∞∫“≈§◊ Õ (Ò) µâ â Õ߉¡à à ≈à “™â “ (Ú) µâ Õ߉¡à ‡≈◊ Õ°ªØ‘ ∫— µ‘ (dis- crimination) (Û) µâ Õ߉¡àà ªØ‘ ∫— µ‘ πÕ°‡Àπ◊ Õ À√◊ Õ‡°‘ π‡≈¬‰ª®“°Õ”π“®Àπâ “∑’Ë µ“¡ ∑’ Ë °ÆÀ¡“¬°”Àπ¥ (ultra vires) (Ù) µâ Õ߉¡à ≈–‡≈¬ ‘Ë ß∑’Ë °Æ À¡“¬°”Àπ¥„Àâ µâ Õß∑” (omission) (ı) µâ Õ߉¡à °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ ‡ ’ ¬À“¬·°à √“…Æ√‚¥¬‰¡à ®”‡ªì πÀ√◊ Õ ‰¡à ‡ªì π∏√√¡ (undue injury) (ˆ) µâ Õ߉¡à ¢— ¥µà Õ°ÆÀ¡“¬ (illegality) (˜) µâ Õ߉¡à ∑ÿ ®√‘ µ (bad faith) „π√–¬–À≈— ß¡“π’È ¡’ °“√°”Àπ¥ À≈— °„π‡™‘ ß∫— ߧ— ∫‡æ‘Ë ¡¢÷È πÕ’ °¢â Õ«à “ µâ Õ߇ªì π‰ªµ“¡À≈— °«‘ ∏’ °“√ª°§√Õß∑’ Ë ¥’ À√◊ Õ∏√√¡“¿‘ ∫“≈ (good gover- nance) Õ’ °¥â «¬ °≈à “«§◊ Õµâ Õß™Õ∫¥â «¬ °ÆÀ¡“¬ µâ Õß‚ª√à ß„ µ√«® Õ∫‰¥â ·≈–µâ Õß¡’ à «π√à «¡®“°ºŸ â ‡°’ Ë ¬«¢â Õß·≈– ª√–™“™πµ“¡ ¡§«√. „π°√≥’ ∑’ Ë √— ∞∫“≈∫— ߧ— ∫°“√„Àâ ‡ªì π‰ªµ“¡°ÆÀ¡“¬‚¥¬‰¡à Õ¥§≈â Õß °— ∫À≈— °¥— ß°≈à “«¢â “ßµâ π Õ“®‡ªì π‡Àµÿ „Àâ µâ Õß√— ∫º‘ ¥„π∑“ß·æà ß ∑“ßÕ“≠“ Õ“®∂Ÿ °øÑ Õß√â Õßµà Õ»“≈ª°§√Õß À√◊ Õ Õ“®∂Ÿ °µ√«® Õ∫®“°Õß§å °√µ“¡ √— ∞∏√√¡πŸ ≠ ‡™à π ºŸ â µ√«®°“√·ºà 𥑠π ¢Õß√— ∞ ¿“ §≥–°√√¡°“√µ√«®‡ß‘ π ·ºà 𥑠π §≥–°√√¡°“√ªÑ Õß°— π·≈– ª√“∫ª√“¡°“√∑ÿ ®√‘ µ·Àà ß™“µ‘ , Õ“®∂Ÿ ° ª√–™“™π‡¢â “™◊Ë Õ¢Õ„Àâ ¡’ °“√æ‘ ®“√≥“ ∂Õ¥∂Õπ®“°µ”·Àπà ß ·≈–Õ“®µâ Õß √— ∫º‘ ¥™Õ∫∑“ß°“√‡¡◊ Õßµà Õ ¿“‰¥â . °√–∫«π°“√„π°“√∫√‘ À“√ √“™°“√·ºà π¥‘ π ‡¡◊Ë Õ°≈à “«∂÷ ß°“√∫√‘ À“√√“™°“√ ·ºà 𥑠π¢Õߧ≥–√— ∞¡πµ√’ Õ“®∑”„Àâ ‡ÀÁ π‡©æ“–¿“æ°“√∑”ß“π¢Õß√— ∞¡πµ√’ ®”π«π‰¡à ‡°‘ π Ûˆ §π ∑’Ë ª√–°Õ∫°— π ¢÷ È π‡ªì π§≥–√— ∞¡πµ√’ µ“¡¡“µ√“ Ò¯Ú. ·µà §«“¡®√‘ ß°“√∑”ß“π¢Õß√— ∞¡πµ√’ §π„¥§πÀπ÷Ë ß°Á ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õß°“√ ∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠π¥â «¬ ¥— ß∑’Ë ¡“µ√“ ÚÒÚ ∫— ≠≠— µ‘ «à “ ç„π°“√∫√‘ À“√ √“™°“√·ºà 𥑠π √— ∞¡πµ√’ µâ Õߥ”‡π‘ π °“√µ“¡∫∑∫— ≠≠— µ‘ ·Àà ß√— ∞∏√√¡πŸ ≠, °ÆÀ¡“¬ ·≈–π‚¬∫“¬∑’Ë ‰¥â ·∂≈߉«â µ“¡¡“µ√“ ÚÒÒ ·≈–µâ Õß√— ∫º‘ ¥™Õ∫ µà Õ ¿“ºŸâ ·∑π√“…Æ√ „πÀπâ “∑’Ë ¢Õß µπ √«¡∑— È ßµâ Õß√— ∫º‘ ¥™Õ∫√à «¡°— πµà Õ √— ∞ ¿“„ππ‚¬∫“¬∑—Ë «‰ª¢Õߧ≥– √— ∞¡πµ√’ é. ¢â Õπ’È · ¥ß«à “√— ∞¡πµ√’ ·µà ≈–§πµâ Õß¡’ §«“¡√— ∫º‘ ¥™Õ∫‡©æ“– µ— «„πÀπâ “∑’ Ë ¢Õßµπ„π∑”πÕ߇√◊ Ë ÕߢÕß „§√‡√◊Ë ÕߢÕߧππ—È π (separate respon- sibility) ·≈–¡’ §«“¡√— ∫º‘ ¥™Õ∫ √à «¡°— π∑— È ß§≥– (common responsi- bility) „π∑”πÕß çª≈“¢â Õ߇¥’ ¬«°— πé. πÕ°®“°π—È π °“√∑’Ë √— ∞¡πµ√’ ·µà ≈–§π Õ“®∂Ÿ ° ¡“™‘ ° ¿“ºŸâ ·∑π√“…Æ√‡¢â “ ™◊Ë Õ‡ πÕ≠— µµ‘ ¢Õ‡ªî ¥Õ¿‘ ª√“¬∑—Ë «‰ª ‡æ◊ Ë Õ≈ß¡µ‘ ‰¡à ‰«â «“ß„®‡ªì π√“¬∫ÿ §§≈‰¥â Õ— π‡ªì π¡“µ√°“√Àπ÷Ë ß„π°“√§«∫§ÿ ¡ °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠π °Á ¬‘Ë ß‡ªì π °“√¬◊ π¬— π«à “°“√∑”ß“π¢Õß√— ∞¡πµ√’ ·µà ≈–§π‡ªì π°“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠π Õ¬à “ßÀπ÷ Ë ß. ¥— ßπ—È π °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𠥑 π®÷ ß°√–∑”‰¥â Û °√–∫«π°“√ ¥— ßπ’È Ò. °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠𠂥¬§≥–√— ∞¡πµ√’ Ú. °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠𠂥¬π“¬°√— ∞¡πµ√’ Û. °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠𠂥¬√— ∞¡πµ√’ Ò. °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠𠂥¬§≥–√— ∞¡πµ√’ ‡¡◊Ë Õ§≥–√— ∞¡πµ√’ ®–µâ Õß∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠π√à «¡°— π ®÷ ߉¡à ¡’ ∑“ß„¥∑’Ë ®–∑”‰¥â ¥’ ‰ª°«à “°“√ ®— ¥„Àâ §≥–√— ∞¡πµ√’ ¡“ª√–™ÿ ¡æ√â Õ¡°— π ‡æ◊Ë Õæ‘ ®“√≥“·≈–«‘ π‘ ®©— ¬ªí ≠À“À√◊ Õ §”¢Õµà “ßÊ √à «¡°— π. ¥â «¬‡Àµÿ π’È °“√ ª√–™ÿ ¡§≥–√— ∞¡πµ√’ ®÷ ߇°‘ ¥¢÷ È π °≈à “« Õ’ °π— ¬Àπ÷Ë ß °Á §◊ Õ °“√∫√‘ À“√√“™°“√ ·ºà π¥‘ π‚¥¬§≥–√— ∞¡πµ√’ °√–∑”„π √Ÿ ª·∫∫¢Õß°“√ª√–™ÿ ¡§≥–√— ∞¡πµ√’ π—Ë π‡Õß, ´÷Ë ß°“√ª√–™ÿ ¡§≥–√— ∞¡πµ√’ ¢Õ߉∑¬ ¡’ √“¬≈–‡Õ’ ¬¥∑’Ë §«√∑√“∫ ¥— ßπ’ È (Ò) ºŸ â √— ∫ º‘ ¥ ™ Õ ∫ ° “ √ ª√–™ÿ ¡ „π·µà ≈–ª√–‡∑» ®–¡’ °“√ ®— ¥µ—È ßÀπà «¬ß“π¢÷È π ‡æ◊Ë Õ√— ∫º‘ ¥™Õ∫ ¿“√°‘ ® ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√ª√–™ÿ ¡§≥– √— ∞¡πµ√’ ‡√’ ¬°«à “ ç ”π— °‡≈¢“∏‘ °“√ §≥–√— ∞¡πµ√’ é À√◊ ÕÕ“®‡√’ ¬°™◊Ë ÕÕ¬à “ß Õ◊Ë π. Àπà «¬ß“ππ’È √— ∫º‘ ¥™Õ∫∫√√¥“ ‡Õ° “√∑—È ßÀ≈“¬∑’Ë ®–‡ πÕ‡¢â “ Ÿà ∑’Ë ª√–™ÿ ¡ °“√‡ πÕ§«“¡‡ÀÁ π·≈–¢â Õ¡Ÿ ≈ ‡∫◊È Õßµâ πª√–°Õ∫°“√æ‘ ®“√≥“ °“√