สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 3 Jul.-Sept. 2002 °“√∫√‘ À“√√“™°“√·ºà 𥑠π ˆÒ¯ Û. °“√·°â ªí ≠À“µà “ßÊ (Pro- blem solving) ¡’ §”°≈à “««à “ ç√— ∞∫“≈π—È π¡’ ‰«â ·°â ªí ≠À“¢Õߪ√–‡∑»™“µ‘ ·≈– ª√–™“™πé ´÷ Ë ß‡ªì π‡√◊ Ë Õß∂Ÿ °µâ Õß ‡æ√“– √— ∞∫“≈¡’ ‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ∑—È ßÀ≈“¬·∑∫§√∫ §√— π¡“°°«à “Õß§å °√ºŸâ „™â Õ”π“®Õ∏‘ ª- ‰µ¬Õ◊Ë πÊ Õ— π‰¥â ·°à √— ∞ ¿“ ·≈–»“≈. √— ∞∫“≈¡’ ‡ß‘ π (ß∫ª√–¡“≥) ¡’ §π (‡®â “Àπâ “∑’Ë ¢Õß√— ∞) ¡’ ‡§√¥‘ µÀ√◊ Õ§«“¡ πà “‡™◊Ë Õ∂◊ ÕæÕ∑’Ë ®–‰ª‡®√®“À√◊ Õµ‘ ¥µà Õ ª√– “π°— ∫‡Õ°™π Õß§å °√µà “ßÊ ¢Õß √— ∞ ·≈–µà “ߪ√–‡∑» ‡™à π °“√¢Õ·≈° ‡ª≈’Ë ¬πºŸâ µâ ÕßÀ“À√◊ Õπ— °‚∑… °“√¢Õ „Àâ ª≈à Õ¬µ— «™“«ª√–¡ß À√◊ Õ·√ßß“π ‰∑¬∑’Ë ∂Ÿ °µà “ߪ√–‡∑»®— ∫µ— «‰«â °“√ ¢Õ„Àâ ∏𓧓√æ“≥‘ ™¬å ª≈à Õ¬ ‘ π‡™◊Ë Õ À√◊ Õª≈à Õ¬ ‘ π‡™◊Ë Õ °“√¢Õ„Àâ ª√–À¬— ¥ æ≈— ßß“π °“√¢Õ°Ÿâ ‡ß‘ π®“°µà “ߪ√–‡∑» ¡’ ΩÉ “¬«“ß·ºπÀ√◊ ÕΩÉ “¬‡ π“∏‘ °“√∑’Ë ®–™à «¬§‘ ¥«‘ ∏’ °“√„Àâ ‡™à π ∑“ß°“√‡¡◊ Õß ¡’ æ√√§°“√‡¡◊ Õß, ∑“ß°ÆÀ¡“¬¡’ Àπà «¬ß“π∑“ß°ÆÀ¡“¬ ‡™à π ¡’ ”π— ° ß“π§≥–°√√¡°“√°ƒ…Æ’ °“·≈– ”π— ° ß“πÕ— ¬°“√ Ÿ ß ÿ ¥, ∑“߇»√…∞°‘ ®¡’ ”π— °ß“π§≥–°√√¡°“√æ— ≤π“°“√ ‡»√…∞°‘ ® ·≈– — ߧ¡·Àà ß™“µ‘ , °√–∑√«ß °“√§≈— ß¡’ ∏𓧓√·Àà ߪ√–‡∑»‰∑¬. ∑“ߧ«“¡¡— Ë π§ß¡’ ”π— °ß“π ¿“§«“¡ ¡—Ë π§ß·Àà ß™“µ‘ °√–∑√«ß°≈“‚À¡ °√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬ °√–∑√«ß°“√ µà “ߪ√–‡∑» ¡’ Õ”π“®∑—È ß„π°“√µ√«® Õ∫ °“√§â π °“√®— ∫°ÿ ¡ °“√ Õ∫ «π °“√µÕ∫·∑π §ÿ ≥ß“¡§«“¡¥’ °“√ æ‘ ®“√≥“§«“¡º‘ ¥ ·≈–‚∑…„π√–¥— ∫ Àπ÷Ë ß ‡™à π °“√≈ß‚∑…∑“ß«‘ π— ¬ °“√ —Ë ß øÑ Õß °“√‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ª√— ∫∑“ßÕ“≠“. πÕ°®“°π—È π √— ∞∫“≈¬— ß¡’ ◊Ë Õ ‡™à π «‘ ∑¬ÿ ‚∑√∑— »πå , ¡’ Õ”π“®„π°“√ÕÕ°°Æ √–‡∫’ ¬∫ §” — Ë ß ·≈–¡µ‘ ∫“߇√◊ Ë Õ߉¥â â ‡Õß, ´÷Ë ß‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ‡À≈à “π’È √— ∞ ¿“·≈–»“≈‰¡à ¡’ À√◊ ÕÀ“°¡’ °Á ‡ªì πÕ’ °√–¥— ∫·≈–·π«∑“ß Àπ÷ Ë ßµ“¡À≈— °°“√·∫à ß·¬°Õ”π“®·≈– ·∫à ß·¬°Àπâ “∑’ Ë . ¥â «¬‡Àµÿ π’ È ‡Õß „π°“√∫√‘ À“√ √“™°“√·ºà 𥑠π√— ∞∫“≈®÷ ßµâ Õᦥ Õß°— π ·≈–·°â ‰¢ªí ≠À“µà “ßÊ ‰¡à «à “®–Õ¬Ÿà „π ¢Õ∫‡¢µπ‚¬∫“¬¢Õß√— ∞∫“≈À√◊ Õ‰¡à . ªí ≠À“π—È πÕ“®¬‘Ë ß„À≠à ¢π“¥‡ªì πªí ≠À“ ¢Õߪ√–‡∑»·≈–¡’ º≈°√–∑∫„π«ß°«â “ß ‡™à 𠧫“¡¬“°®π °“√‰√â ∑’Ë ∑”°‘ π °“√∑ÿ ®√‘ µ©â Õ√“…Æ√å ∫— ßÀ≈«ß °“√ ·æ√à √–∫“¥¢Õ߬“‡ 浑 ¥ ‚√§‡Õ™‰Õ«’ , À√◊ ÕÕ“®‡ªì πªí ≠À“¢ÕߺŸâ ‡¥◊ Õ¥√â Õπ ‡©æ“–°≈ÿ à ¡ ‡™à π ºŸ â ‰¥â √— ∫º≈°√–∑∫®“° °“√∂Ÿ °‡«π§◊ π ºŸ â ‰¥â √— ∫º≈°√–∑∫®“° °“√«“ß∑à Õ°ä “´ºà “πæ◊È π∑’Ë ®π„π∑’Ë ÿ ¥ Õ“®‡ªì πªí ≠À“‡©æ“–√“¬„¥√“¬Àπ÷Ë ß °Á ‰¥â ‡™à π ºŸâ ∑’Ë ∂Ÿ °‡®â “Àπâ “∑’Ë ¢Õß√— ∞ À√◊ Õ ºŸâ ¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈¢à ¡‡Àß. ·µà „π°“√·°â ªí ≠À“‡™à π«à “π’ È √— ∞∫“≈Õ“®‡≈◊ Õ°„™â «‘ ∏’ °“√µ“¡π‚¬∫“¬¢Õߧ≥–√— ∞¡πµ√’ °Á ‰¥â ‡™à π ·∑π∑’ Ë ®–‡ªì π°“√·°â ªí ≠À“‡©æ“– √“¬À√◊ Õ‡©æ“–°≈ÿà ¡°≈“¬‡ªì π«à “µâ Õß·°â ∑— È ß√–∫∫. Ù. °“√∫— ߧ— ∫°“√„Àâ ‡ªì π‰ªµ“¡ °ÆÀ¡“¬ (Law enforcement) √— ∞ ¿“‡ªì πºŸâ ¡’ Õ”π“®Àπâ “∑’Ë „π °“√ÕÕ°°ÆÀ¡“¬ ·µà °ÆÀ¡“¬‡À≈à “ π—È π°Á ‡ªì π‡À¡◊ Õπ°√–¥“…„πÀπ— ß ◊ Õ √“™°‘ ®®“πÿ ‡∫°…“ À√◊ ÕÕ¬à “ß∑’Ë ¡’ ºŸâ ‡ª√’ ¬∫‡ª√¬«à “‡ªì π笗 °…å ‰¡à ¡’ °√–∫Õßé À√◊ Õ‡ªì π ç‡ ◊ Õ°√–¥“…é ®”‡ªì πµâ Õß ¡’ Õß§å °√‡¢â “¡“®— ¥°“√„Àâ ∫— ߇°‘ ¥º≈ ®√‘ ß®— ßµ“¡∑’Ë °ÆÀ¡“¬°”Àπ¥. Õ”π“® „π°“√®— ¥°“√‡™à ππ’ È ‡√’ ¬°«à “ ç°“√∫— ß §— ∫°“√„Àâ ‡ªì π‰ªµ“¡°ÆÀ¡“¬é ´÷Ë ß ‡ªì πÕ”π“®Àπâ “∑’Ë ¢Õߧ≥–√— ∞¡πµ√’ ‡™à π √— ∞ ¿“ÕÕ°°ÆÀ¡“¬„Àâ ®— ¥µ—È ß °Õß∑ÿ π ߇§√“–Àå §π«à “ßß“π¢÷ È π ‡¡◊ Ë Õ °ÆÀ¡“¬¡’ º≈·≈â « °Õß∑ÿ π°Á ‰¡à “¡“√∂ ‡°‘ ¥¢÷È π‰¥â ∂â “√— ∞∫“≈‰¡à À“‡ß‘ π¡“„ à „π °Õß∑ÿ π ‰¡à ·µà ßµ—È ß‡®â “Àπâ “∑’Ë °Õß∑ÿ π ‰¡à À“Õ“§“√ ∂“π∑’ Ë „Àâ °Õß∑ÿ π ‰¡à ÕÕ° °Æ√–‡∫’ ¬∫µà “ßÊ ¡“√Õß√— ∫°Õß∑ÿ π, À√◊ Õ√— ∞ ¿“ÕÕ°°ÆÀ¡“¬«à “ Àâ “¡¢— ∫ √∂„π¢≥–¡÷ π‡¡“ ÿ √“®π∂÷ ߢπ“¥Àπ÷ Ë ß ∑—È ßπ’È ‡æ◊Ë Õ√— °…“§«“¡ª≈Õ¥¿— ¬„π∑â Õß ∂ππ. ‡¡◊ Ë Õ°ÆÀ¡“¬¡’ º≈·≈â « §«“¡ ª≈Õ¥¿— ¬„π∑â Õß∂ππµ“¡∑’Ë ΩÉ “¬π‘ µ‘ - ∫— ≠≠— µ‘ §‘ ¥°Á ¬— ߉¡à ‡°‘ ¥¢÷ È π ∂â “√— ∞∫“≈‰¡à ÕÕ°°Æ√–‡∫’ ¬∫°”Àπ¥¢π“¥ª√‘ ¡“≥ ¢Õß ÿ √“∑’ Ë Àâ “¡¥◊ Ë ¡°à ÕπÀ√◊ Õ¢≥–¢— ∫√∂, ‰¡à à ß„Àâ ‡®â “Àπâ “∑’Ë µ”√«®ÕÕ°µ√«®µ√“, ‰¡à ®— ¥À“‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ«— ¥ª√‘ ¡“≥ ÿ √“„Àâ µ”√«®. ‘Ë ßµà “ßÊ ∑’Ë √— ∞∫“≈µâ Õߪؑ ∫— µ‘ π’È ‡Õß∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ °“√∫— ߧ— ∫°“√„Àâ ‡ªì 𠉪µ“¡°ÆÀ¡“¬. ‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ ”§— ≠„π °“√∫— ߧ— ∫°“√„Àâ ‡ªì π‰ªµ“¡°ÆÀ¡“¬ §◊ Õ ‡®â “Àπâ “∑’Ë ¢Õß√— ∞‚¥¬‡©æ“– ‡®â “Àπâ “∑’Ë µ”√«® ·≈–æπ— °ß“πÕ— ¬°“√ ´÷ Ë ß‡ªì π°≈‰°À√◊ Õ°√–∫«π°“√¬ÿ µ‘ ∏√√¡ ¢—È πµâ π°à Õπ∑’Ë ®– à ß„Àâ »“≈Õ— π‡ªì πΩÉ “¬ µÿ ≈“°“√√— ∫‰ª¥”‡π‘ π°“√ ·≈–·¡â ΩÉ “¬µÿ ≈“°“√¥”‡π‘ π°“√‡ √Á ®·≈â « ‡™à π æ‘ æ“°…“„Àâ ®”§ÿ °®”‡≈¬ ª√— ∫®”‡≈¬ ª√–À“√™’ «‘ µ®”‡≈¬ À√◊ Õ¬÷ ¥∑√— æ¬å ®”‡≈¬¡“™”√–Àπ’È ∂â “√— ∞∫“≈‰¡à √— ∫