สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı π‘ ¿“ ®√Ÿ ≠‡« ¡å ¯ÛÒ ‰¥â ¡’ °“√µ— ¥°“√ à ߧ«‘ π‘ π‰ªª√–‡∑» ‡¬Õ√¡π’ . ¥— ßπ—È π §.». Ò˘Úı π— ° «‘ ∑¬“»“ µ√å ™“«‡¬Õ√¡— π‰¥â — ߇§√“–Àå ¬“æ“¡“§«’ π ÚÛ ·≈–µà Õ¡“„π §.». Ò˘Û ‰¥â — ߇§√“–Àå ¬“‡¡æ“§√’ π (Õ– ‡µ∫√’ π) ‰¥â Õ’ °. - §.». Ò˘ÙÚ √–À«à “ß ß§√“¡ ‚≈°§√—È ß∑’Ë Ú ≠’Ë ªÿÉ πµ— ¥°“√ à ߧ«‘ π’ π. - §.». Ò˘ÙÛ-Ò˘ÙÙ ‡¬Õ√¡π’ ·≈– À√— ∞Õ‡¡√‘ °“º≈‘ µ¬“ Ù-Õ–¡‘ ‚π- §«‘ ‚π≈’ π (¶≈Õ‚√§«’ π) ´÷ Ë ß‡ªì π¬“¶à “ ‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬„π‡¡Á ¥‡≈◊ Õ¥·¥ß ·≈– µà Õ¡“ — ߇§√“–Àå ¯-Õ–¡‘ ‚𧫑 π‚π≈’ π ¶à “‡™◊ È Õ¡“≈“‡√’ ¬∑’ Ë Õ¬Ÿ à „πµ— ∫. Õ— ß°ƒ… ‰¥â §â πæ∫ dihydrofolate reductase inhibitor ´÷Ë ßª√–°Õ∫¥â «¬‚æ√°«“π‘ ≈ ·≈–æ— ¬√‘ ‡¡∏“¡’ π. - À≈— ß ß§√“¡‚≈°§√— È ß∑’ Ë Ú ‰¥â π‘ ¬¡„™â ¶≈Õ‚√§«’ π∑—È ß„π°“√√— °…“ ·≈–ªÑ Õß°— π°— π¡“° ·≈–ߥ„™â §«‘ π’ π. - §.». Ò˘ˆ ÚÚ,Úı ‡™◊ È Õ¡“≈“‡√’ ¬ ø“≈»‘ æ“√— ¡¥◊È Õ¬“¶≈Õ‚√§«’ π ∑—È ß„π ª√–‡∑»‰∑¬·≈–µà “ߪ√–‡∑». - §.». Ò˘ˆ-Ò˘ˆˆ ‰¥â π”‡Õ“ ¬“ — ≈ø“ ‡™à π — ≈ø“≈’ π ·≈– — ≈ø“- ¥Õ°´’ π √«¡°— ∫æ— ¬√‘ ‡¡∏“¡’ π ™◊Ë Õ ·øπ ‘ ¥“√å „™â √— °…“¡“≈“‡√’ ¬¥◊È Õ¬“ ¶≈Õ‚√§«’ π. µà Õ¡“‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬°Á ¥◊È Õ¬“π’È Õ’ ° ®÷ ßµâ Õß°≈— ∫¡“„™â §«‘ π’ π. - §.». Ò˘ˆ˜-Ò˘˜Ù ∂“∫— π °“√·æ∑¬å ∑À“√¢ÕßÕ‡¡√‘ °“‰¥â µ—È ß §≥–°√√¡°“√‡æ◊ Ë Õ§â πÀ“¬“„À¡à ‰¥â ¬“ ‡¡‚ø≈§«’ π π”¡“„™â ·∑π‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡°‘ ¥ °“√¥◊È Õµà Õ¬“§«‘ π‘ π™â “≈ß. - §.». Ò˘¯ˆ ¡“≈“‡√’ ¬ø“≈»‘ - æ“√— ¡¥◊ È Õ¬“‡¡‚ø≈§«’ πÕ¬à “ß√«¥‡√Á «. - §.» Ò˘˜ ®’ π‰¥â ‡√‘Ë ¡ °— ¥¬“ ®“°µâ π‰¡â ™◊ Ë Õ Qinghao Úˆ ´÷ Ë ß®’ π„™â ‡ªì π ¡ÿ π‰æ√√— °…“‰¢â ´÷Ë ß§‘ ¥«à “‡°‘ ¥ ®“°¡“≈“‡√’ ¬¡“π“π°«à “ Ò, ªï ·≈â « ·≈–‰¥â ¬“ Qinghaosu À√◊ ÕÕπÿ æ— π∏ÿ ⁄ å artemisinin µà Õ¡“. - §.». Ò˘¯Û ‰¥â ¡’ °“√æ— ≤π“ «‘ ∏’ ∑“߇§¡’ ¢Õß artemisinin ‰¥â Õπÿ - æ— π∏åÿ ∑’Ë ”§— ≠ Ú ™π‘ ¥ §◊ Õ artemether ·≈– artesunate ´÷Ë ß‰¥â π”¡“„™â √— °…“ ¡“≈“‡√’ ¬ø“≈»‘ æ“√— ¡∑’Ë ¥◊È Õ¬“. ¢≥–π’È ‡ªì π¬“∑’Ë ¥’ ¡“° “¡“√∂¶à “¡“≈“‡√’ ¬ ‰¥â ∑ÿ °™π‘ ¥√«¥‡√Á «·≈–¡’ ƒ∑∏‘Ï ·∑√°´â Õπ πâ Õ¬. - Ûı ªï ·≈â «∑’ Ë „™â §«‘ π’ π ·≈–°Á ¬— ß„™â ‰¥â ¥’ ¡“°Õ¬Ÿà ®π°√–∑—Ë ßÀ≈— ß §.». Ò˘˜Ù ‰¥â ‡√‘Ë ¡¡’ °“√µÕ∫ πÕߢÕß ¡“≈“‡√’ ¬ø“≈»‘ æ“√— ¡µà Õ§«‘ π‘ ππâ Õ¬≈ß ·µà ¬— ߉¡à ∂÷ ß°— ∫¥◊È Õ¬“. - ¬“Õ◊ Ë πÊ ∑’ Ë ‰¥â º≈‘ µ·≈–∑¥≈Õß „™â „πªí ®®ÿ ∫— π¡’ desferrioxamine, halofantrene, atovaquone, enpy- roline, ¬“„™â √à «¡°— ∫§«‘ π’ π¡’ ‡µµ√–- »— ¬§≈’ π, Õ’ √’ ¬å ‚∏√¡— ¬»‘ 𠇪ì πµâ π. «‘ «— ≤π“°“√¥â “π°“√√— °…“Õ◊ Ë π πÕ°®“°„™â ¬“¶à “‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬ „™â Ò. °“√√— °…“µ“¡Õ“°“√·≈– ¿“«–·∑√°´â Õπ ‰¥â ¡’ °“√æ— ≤𓉪 ¡“° ‡™à π °“√≈⠓߉µ„πºŸâ ªÉ «¬∑’Ë ¡’ ‰µ ≈â ¡‡À≈«, °“√„™â ‡§√◊Ë Õß™à «¬À“¬„® ·∫∫·√ߥ— π∫«°™à «ß ÿ ¥À“¬„®ÕÕ° ™à «¬ºŸ â ªÉ «¬∑’ Ë ¡’ ªÕ¥∫«¡πÈ ”. Ú. °“√∂à “¬‡ª≈’Ë ¬π‡≈◊ Õ¥ ´÷Ë ß ®–™à «¬ºŸâ ªÉ «¬Õ“°“√√ÿ π·√ß∑’Ë ¡’ ‡™◊È Õ ¡“≈“‡√’ ¬¡“°„π‡≈◊ Õ¥‰¥â ‡ªì πÕ¬à “ß¥’ ‚¥¬®–°”®— ¥‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬ÕÕ°‰ª‰¥â ¡“°·≈–√«¥‡√Á « √«¡∑—È ß¢Õ߇ ’ ¬µà “ßÊ ·≈– “√æ‘ …ÕÕ°‰ª®“°µ— «ºŸâ ªÉ «¬, “¡“√∂™à «¬™’ «‘ µºŸâ ªÉ «¬‰¥â . «‘ «— ≤π“°“√¥â “π°“√«‘ ®— ¬ - §.». Ò˘˜ˆ Trager ·≈– Jensen “¡“√∂‡≈’È ¬ß‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬ ø“≈»‘ æ“√— ¡‰¥â „πÀ≈Õ¥∑¥≈Õß. - “¡“√∂À“Àπà «¬æ— π∏ÿ °√√¡ ¢Õß¡“≈“‡√’ ¬ ∑”„Àâ √Ÿâ °≈«‘ ∏“π°“√¥◊È Õ¬“ ·≈– “¬æ— π∏ÿ å ¢Õß¡“≈“‡√’ ¬‰¥â . - “¡“√∂∑” DNA cloning ¢Õß circumsporozoite (cs) protein ¢Õß¡“≈“‡√’ ¬ø“≈»‘ æ“√— ¡‰¥â ”‡√Á ® ·≈–æ∫·Õ𵑠‡®π®”‡æ“–¢Õ߇™◊È Õπ’È ¥â «¬ ‚¥¬ Enea „πªï Ò˘¯Ù Ú˜ . - “¡“√∂À“«‘ ∏’ «‘ π‘ ®©— ¬‚√§ ®“° DNA ¢Õ߇™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬ ‚¥¬«‘ ∏’ polymerase chain reaction (PCR) ´÷Ë ß¡’ §«“¡®”‡æ“– Ÿ ß ·¬°™π‘ ¥‡™◊È Õ ¡“≈“‡√’ ¬‰¥â ·≈–À“‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬∑’Ë ¡’ ®”π«ππâ Õ¬∑’Ë À“‚¥¬«‘ ∏’ ∏√√¡¥“‰¡à æ∫, ‡À¡“–„π∑“ß«‘ ∑¬“°“√√–∫“¥ ª√–‡¡‘ π º≈°“√„™â «— §´’ π‰¥â ·≈–„™â µ√«®°√Õß ºŸâ ∫√‘ ®“§‡≈◊ Õ¥‰¥â ¥â «¬. - «‘ ®— ¬‡æ◊Ë ÕÀ“欓∏‘ √’ √«‘ ∑¬“ ·≈–°”‡π‘ ¥æ¬“∏‘ ¢Õß‚√§¡“≈“‡√’ ¬. - ß“π«‘ ®— ¬∑“ß¥â “π«‘ ∑¬“Õ‘ ¡¡Ÿ π. «‘ «— ≤π“°“√¢Õ߇™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬ ø“≈»‘ æ“√— ¡ ‡°’Ë ¬«°— ∫‡™◊È Õ¡“≈“‡√’ ¬∑’Ë ¥◊È Õ¬“. °≈«‘ ∏“π°“√¥◊ È Õ¬“ °“√„™â ¬“µâ “π¡“≈“‡√’ ¬Õ¬à “ß·æ√à À≈“¬·≈–º‘ ¥«‘ ∏’ ‡ªì πº≈„Àâ ‡°‘ ¥¿“«–