สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı ª√–‡ √‘ ∞ Õ— — πµ™— ¬ ˜˜Û Û. §«“¡ Ÿ ß °. º≈µà Õ§«“¡°¥Õ“°“» ‡æ√“–∫√‘ ‡«≥∑’Ë Àà “ß®“°º‘ «‚≈°¡“° ‡∑à “„¥ ®–¡’ §«“¡Àπ“·πà π¢ÕßÕ“°“» ‡∫“∫“ß≈߇∑à “π—È π. ª√‘ ¡“≥·°ä ÕÕ°´‘ ‡®π°Á ≈¥≈ߥ⠫¬ ®÷ ß∑”„Àâ √–¥— ∫ ÕÕ°´‘ ‡®π„π‡≈◊ Õ¥≈¥≈ßµ“¡§«“¡ Ÿ ß ∑’Ë ¢÷È π‰ª®“°æ◊È π‚≈°¥— ßµ“√“ß∑’Ë Ú. πÕ°®“°π—È πæ∫«à “∑’Ë §«“¡ Ÿ ß ˆÛ, øÿ µ (Ò˘,Ú ‡¡µ√) ·°ä µà “ßÊ ∑’Ë ≈–≈“¬Õ¬Ÿà „π‡≈◊ Õ¥®–‡¥◊ Õ¥ ‡ªì πøÕß°≈“¬‡ªì π‡Õ¡‚∫≈— ‰¥â , ·°ä ∑’ Ë Õ¬Ÿ à „π‚æ√ßªî ¥¢Õß√à “ß°“¬¡πÿ …¬å °Á ®–¢¬“¬µ— «¢÷È π¥â «¬. ¥â «¬‡Àµÿ π’È „𠇧√◊Ë Õß∫‘ π®÷ ßµâ Õߪ√— ∫·√ߥ— π¿“¬„π Àâ ÕߺŸ â ‚¥¬ “√„Àâ „°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫·√ߥ— π∑’ Ë √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈„Àâ ¡“°∑’Ë ÿ ¥. ‡§√◊Ë Õß∫‘ π „πªí ®®ÿ ∫— π¡’ §«“¡ “¡“√∂„π°“√ √— °…“§«“¡µà “ß≈“¥¢Õß·√ߥ— π (pres- sure gradient) √–À«à “ß¿“¬πÕ°°— ∫ ¿“¬„πÀâ ÕߺŸâ ‚¥¬ “√‰¥â Ÿ ß ÿ ¥‡æ’ ¬ß ÙÙı ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ª√Õ∑, ‡æ√“–©–π—È π ‡§√◊Ë Õß∫‘ π®– “¡“√∂√— °…“·√ߥ— π ¿“¬„πÀâ ÕߺŸâ ‚¥¬ “√‰¥â ‡∑à “°— ∫·√ߥ— π ∑’Ë √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ ‡¡◊Ë Õ∫‘ πµË ”°«à “§«“¡ Ÿ ß ÚÚ,ı øÿ µ‡∑à “π—È π, ´÷Ë ß‚¥¬§«“¡‡ªì π ®√‘ ߇§√◊Ë Õß∫‘ πæ“≥‘ ™¬å ∑—Ë «‰ª®–∫‘ π„π √–¥— ∫§«“¡ Ÿ ß ÚÚ, ∂÷ ß ÙÙ, øÿ µ ∑”„Àâ ·√ß°¥¥— π¢ÕßÕ“°“»¿“¬„π Àâ ÕߺŸâ ‚¥¬ “√≈¥≈߇∑à “°— ∫·√ß°¥¥— π ∑’Ë §«“¡ Ÿ ß ı,-¯, øÿ µ‡Àπ◊ Õ √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈, ·≈–∑”„Àâ √–¥— ∫·°ä ÕÕ°´‘ ‡®π„πÀâ ÕߺŸâ ‚¥¬ “√≈¥≈ß√“« √â Õ¬≈– Òı-Ò¯ ı . °ß ·≈–§≥– ˆ ‰¥â ·π–π”«à “ ”À√— ∫ºŸ â ªÉ «¬∑’ Ë §“¥«à “√–¥— ∫ ÕÕ°´‘ ‡®π„π‡≈◊ Õ¥·¥ß®–≈¥≈ßµË ”°«à “ ı ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ª√Õ∑¢≥–‚¥¬ “√Õ¬Ÿà ∫π‡§√◊Ë Õß∫‘ π ¡§«√‰¥â √— ∫ÕÕ°´‘ ‡®π ‡ √‘ ¡. °“√∑’Ë √–¥— ∫ÕÕ°´‘ ‡®π„πÀâ ÕߺŸâ ‚¥¬ “√≈¥≈ßπ’ È ‡Õß Õ“®¡’ Õ— πµ√“¬µà Õ ºŸâ Ÿ ßÕ“¬ÿ ∑’Ë ¡’ ‚√§À— «„®·≈–À√◊ Õ‚√§ ªÕ¥‡√◊ È Õ√— ß∑’ Ë ¡’ √–¥— ∫ÕÕ°´‘ ‡®π„π‡≈◊ Õ¥ ·¥ßµË ”Õ¬Ÿ à ·≈â «, À√◊ ÕºŸ â Ÿ ßÕ“¬ÿ ∑’ Ë ¡’ ‡≈◊ Õ¥ ®“ß‚¥¬‡©æ“–√–¥— ∫Œ’ ‚¡‚°≈∫‘ πµË ”°«à “ ¯.ı °√— ¡µà Õ‡¥´‘ ≈‘ µ√ ˜ . º≈®“°ªí ≠À“ Ú ª√–°“√∑’Ë √–¥— ∫ÕÕ°´‘ ‡®π≈¥≈ß ·≈–·°ä ¢¬“¬µ— «¢÷ È π, ∑”„Àâ ¡’ ¢â ÕÀâ “¡ ‡¥‘ π∑“ß‚¥¬‡§√◊Ë Õß∫‘ π ”À√— ∫ºŸâ ∑’Ë ‰¡à ¡§«√ ‰¥â ·°à - ¿“«–‡≈◊ Õ¥®“ß√ÿ π·√ß - ‚√§ÀŸ ™—È π°≈“ßÀ√◊ Õ‚æ√ß Õ“°“»¢â “ß®¡Ÿ °Õ— °‡ ∫√ÿ π·√ß - ‚√§µ‘ ¥µà Õ∑“ßÀ“¬„® - ¿“«–°≈â “¡‡π◊ È ÕÀ— «„®µ“¬∑’ Ë ‡ªì π¡“‰¡à π“π - ¿“«–À— «„®≈â ¡‡À≈«∑’Ë ¬— ß §«∫§ÿ ¡‰¡à ‰¥â - ‚√§À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥ ¡ÕßÕÿ ¥µ— π ∑’ Ë ‡ªì π¡“‰¡à π“π - ·º≈‡ªóò Õ¬°√–‡æ“–Õ“À“√ µ°‡≈◊ Õ¥¿“¬„π Û — ª¥“Àå - ºà “µ— ¥™à Õß∑â Õ߉¡à ∂÷ ß Ò «— π - ºà “µ— ¥™à ÕßÕ°‰¡àà ∂÷ ß ÒÙ «— π - µ—È ß§√√¿å ‡°‘ π Ûı — ª¥“Àå - ¡’ Õ“°“»„π‚æ√ߢÕß√à “ß°“¬ ‰¡à ‡°‘ π ˜ «— π ¢. ‚√§¿Ÿ ‡¢“ªí ®®ÿ ∫— π (acute mountain sickness) ¡— °‡°‘ ¥¢÷È π°— ∫ §π∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà „π∑’Ë √“∫ ·≈â «¢÷È π‰ª∫π æ◊ È π∑’ Ë ¿Ÿ ¡‘ ª√–‡∑» Ÿ ß¡“°°«à “ Ò, øÿ µ¢÷ È π‰ª. §«“¡√ÿ π·√ߢ÷ È π°— ∫√–¥— ∫ §«“¡ Ÿ ß, §«“¡√«¥‡√Á «¢Õß°“√¢÷È π Ÿà ∑’Ë Ÿ ßπ— È π, ·≈–°“√ÕÕ°·√ß„™â °”≈— ߢ≥– π— È π. Õ“°“√∑’ Ë ‡°‘ ¥¢÷ È π‰¥â â ·°à ª«¥»’ √…–, Õà Õπ‡æ≈’ ¬, ‡∫◊Ë ÕÕ“À“√, §≈◊Ë π‰ â Õ“‡®’ ¬π. √“¬∑’Ë ‡ªì π√ÿ π·√ßÕ“®‡°‘ ¥ Õ“°“√ ¡Õß∫«¡, À√◊ Õ°≈ÿà ¡Õ“°“√ À“¬„®¢— ¥¢â Õß„πºŸâ „À≠à (adult respi- ratory distress syndrome) ¡’ Õ“°“√ª«¥»’ √…–¡“°, — ∫ π, ÀÕ∫ À“¬„®‡√Á «, ‰Õ ·≈–º‘ «°“¬‡¢’ ¬«‰¥â . °≈«‘ ∏“π°“√‡°‘ ¥‚√§¬— ߉¡à ∑√“∫·πà ™— ¥, ·µà Õ“®ªÑ Õß°— π‰¥â ‚¥¬ µ“√“ß∑’ Ë Ú ÕÕ°´‘ ‡®π„𧫓¡ Ÿ ßµà “ßÊ §«“¡ Ÿ ߇ªì π‡¡µ√ ·√ߥ— π à «πÕÕ°´‘ ‡®π„π‡≈◊ Õ¥·¥ß (øÿ µ) (¡¡.ª√Õ∑) √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ ˘¯ Ûı (Ò,) ˘ ˆÒı (Ú,) ¯ˆ Ò,ÚÒ˘ (Ù,) ¯ Ò,¯Ú˘ (ˆ,) ˆÙ Ú,ÙÛ˘ (¯,) ıı