สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı «‘ ÿ ∑∏å ∫ÿ …¬°ÿ ≈ ˜ı˘ ≈— ß°“Õ¬àŸ Ò ªï ‡ ¡Õ. »— °√“™∑’Ë ¡’ „™â ¡“°„π‡Õ° “√‡°à “ ¢Õ߉∑¬Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß§◊ Õ®ÿ ≈»— °√“™ ‡ªì π»— °√“™∑’Ë µ—È ß¢÷È π„πæ¡à “. ‡¢â “„®«à “ π”¡“„™â „π√“™°“√„π·ºà π¥‘ π ¡‡¥Á ® æ√–¡À“∏√√¡√“™“∏‘ √“™. ∂â “®– ‡ª≈’Ë ¬π„Àâ ‡ªì πªï æÿ ∑∏»— °√“™ „Àâ ‡Õ“ ÒÒ¯Ò ∫«°„Àâ ·°à ªï ®ÿ ≈»— °√“™. »— °√“™„π°ÆÀ¡“¬‡°à “¢Õ߇√“ À≈“¬©∫— ∫‡ªì π¡À“»— °√“™, ´÷Ë ß‡ªì π »— °√“™¢ÕßÕ‘ π‡¥’ ¬∑’Ë ‡√’ ¬°«à “«‘ °√¡ — ß«— µ (Vikramasamvat). »— °√“™·∫∫π’È ¢÷È πµâ πªï „π‡¥◊ Õπ‡¡…“¬π (®‘ µ√¡“ À√◊ Õ‡®µ√¡“ À√◊ Õ ‰®µ√¡“ ). ¡À“ »— °√“™π’ È æ√–‡®â “»“≈‘ «“Àπ–µ— È ß¢÷ È π„πªï æ.». ˆÚÒ. ∂â “®–∑”‡ªì πªï æÿ ∑∏- »— °√“™·≈â « „Àâ ‡Õ“ ˆÚÒ ∫«°„Àâ ·°à ªï ¡À“»— °√“™. §«“¡§‘ ¥∑’Ë ®–«“ß√–‡∫’ ¬∫‡«≈“ „ Àâ ‡ ªì π¡ “ µ √ ∞ “ π · πà π Õ π Õ ¬à “ ß ‡¥’ ¬«°— π∑—Ë «ª√–‡∑»‰∑¬π—È π‡√‘Ë ¡¢÷È π „π√— ™°“≈∑’Ë Ù. æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√– ®Õ¡‡°≈â “‡®â “Õ¬àŸ À— «∑√ß πæ√–∑— ¬ ·≈–∑√ß»÷ °…“«‘ ™“‚À√“»“ µ√å ∑— È ß¢Õß ‰∑¬¢Õß¡Õ≠·≈–«‘ ™“¥“√“»“ µ√å ·∫∫µ–«— πµ°. ∑√߇¢â “æ√–∑— ¬«‘ ∏’ °“√∑”ªØ‘ ∑‘ π∑—È ß√–∫∫ ÿ √‘ ¬§µ‘ ·≈– ®— π∑√§µ‘ . ‰¥â ∑√ßæ√–√“™π‘ æπ∏å «‘ ∏’ §”π«≥ªí °¢§≥π“, «‘ ∏’ ‡µ‘ ¡‡¥◊ Õπ Õ∏‘ °¡“ , «‘ ∏’ °“√∑”·≈–«‘ ∏’ „™â À√◊ ÕÕà “π 窥‘ ∑‘ πé. ‰¥â ‚ª√¥„Àâ æ‘ ¡æå 窥‘ ∑‘ πé (∑’Ë ∑√ßæ√–√“™π‘ æπ∏å ¢÷È π‡Õß) ‡ªì π §√—È ß·√°‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ÒÚ ¡’ π“§¡ ÚÙÙ. µà Õ¡“„π ¡— ¬√— ™°“≈∑’Ë ı °√¡ æ√–¬“‡∑«–«ß»å «‚√ª°“√‰¥â ∑√ß»÷ °…“ «‘ ™“‚À√“»“ µ√å ·≈–¥“√“»“ µ√å , ∑√ߧ‘ ¥ªØ‘ ∑‘ π‰∑¬µ“¡√–∫∫ ÿ √‘ ¬§µ‘ ¢÷ È π∑Ÿ ≈‡°≈â “œ ∂«“¬, æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ® æ√–®ÿ ≈®Õ¡‡°≈â “‡®â “Õ¬àŸ À— «∑√ßµ√–- Àπ— °«à “ ‰∑¬π— ∫«— π·µà ®–µâ Õßµ‘ ¥µà Õ °— ∫µà “ߪ√–‡∑»¡“°¢÷ È π, ·≈–°“√∑’ Ë ®– „Àâ ™“«µà “ß™“µ‘ ¡“„™â ªØ‘ ∑‘ π®— π∑√§µ‘ ∑’Ë ‡√“„™â π—È π§ß®–‡ªì π‰ª‰¥â ¬“°. ®÷ ß ‰¥â ∑√ßæ√–°√ÿ ≥“‚ª√¥‡°≈â “œ µ√“ æ√–√“™∫— ≠≠— µ‘ ª√–°“»„™â ªØ‘ ∑‘ π ÿ √‘ ¬§µ‘ ‡¡◊Ë Õ®ÿ ≈»— °√“™ ÒÚı (æ.». ÚÙÛÒ). æ√–√“™∫— ≠≠— µ‘ π’ È ‰¥â °”Àπ¥ „Àâ „™â √— µπ‚° ‘ π∑√»° (‡√’ ¬°‚¥¬¬à Õ«à “ √.».) ‡ªì π»— °√“™∑“ß√“™°“√, ·≈–„Àâ ‡√‘Ë ¡„™â „π«— π∑’Ë Ò ‡¥◊ Õπ ‡¡…“¬π æ.». ÚÙÛÚ ‚¥¬π— ∫‡ªì π √.». Ò¯. ªï ∑’ Ë ª√–°“»π’ È ¢÷ È πªï „À¡à „π«— π∑’ Ë Ò ‡¡…“¬π ·≈–‡√’ ¬ß‰ªµ“¡≈”¥— ∫®π∂÷ ß ‘È πªï „𠇥◊ Õπ¡’ π“§¡. °“√π— ∫√— µπ‚° ‘ π∑√ »°π—È π„Àâ ∂◊ Õ‡Õ“ªï ∑’Ë √â “ß°√ÿ ߇∑æœ ‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß‡ªì π √.». Ò. °à ÕπÀπâ “π’È ‰∑¬‡√“‡§¬‡√’ ¬°™◊Ë Õ ‡¥◊ Õπ«à “‡¥◊ ÕπÕâ “¬‡¥◊ Õπ¬’Ë ‡¥◊ Õπ “¡ ‡¥◊ Õπ ’Ë , ·µà ªØ‘ ∑‘ π ÿ √‘ ¬§µ‘ ∑’Ë ®–„™â π—È π µâ Õß°“√„Àâ „°≈â ‡§’ ¬ß°— ∫ªØ‘ ∑‘ π∑’Ë ™“« µ–«— πµ°∑—Ë «‰ª„™â . °√¡æ√–¬“‡∑«– «ß»å «‚√ª°“√∑√ßæ‘ ®“√≥“‡Õ“™◊Ë Õ√“»’ ∑—È ß ‘ ∫ Õß„π∑â ÕßøÑ “¡“„™â , ‚¥¬‡Õ“™◊Ë Õ ¿“…“ — π °ƒµ‡ªì πÀ≈— °. ‡¥◊ Õπ‰Àπ¡’ Û «— π °Á ∑√߇µ‘ ¡ çÕ“¬πé ∑â “¬™◊ Ë Õ ¢Õß√“»’ ‡¥◊ Õπ‰Àπ¡’ ÛÒ «— π°Á ∑√ß„™â çÕ“§¡é, ·≈–·¡â ·µà ‡¥◊ Õπ∑’Ë ‡À≈◊ Õ∑’Ë ¡’ «— π Ú¯-Ú˘ «— π °Á „™â çÕ“æ— π∏å é ¡“‡µ‘ ¡. ‡¡◊Ë ÕºŸ °™◊Ë Õ‡¥◊ Õπ‡ √Á ® ª√“°Ø«à “‚À√ ·≈–ºâ Ÿ ∑’ Ë ¡’ §«“¡ π„®∑— Ë «Ê ‰ª “¡“√∂ ®”™◊Ë Õ‡¥◊ Õπ‰¥â ‡°◊ Õ∫∑— π∑’ . ‡Àµÿ º≈∑’Ë ‡≈◊ Õ°‡¥◊ Õπ‡¡…“¬π‡ªì π‡¥◊ Õπ·√°¢Õß ªï °Á ‡æ√“–∑“ß‚À√“»“ µ√å ·≈–¥“√“ »“ µ√å ∂◊ Õ«à “«— π¢÷È πªï „À¡à À√◊ Õ ç«— π ‡∂≈‘ ß»°é §◊ Õ«— π∑’Ë ¥«ßÕ“∑‘ µ¬å ‡¢â “ àŸ √“»’ ‡¡…é. µà Õ¡“„πªï æ.». ÚÙıı, „π ·ºà 𥑠πæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–¡ß°ÿ Ø- ‡°≈â “‡®â “Õ¬àŸ À— «, ‰¥â ¡’ ª√–°“»≈ß«— π∑’Ë ÚÒ °ÿ ¡¿“æ— π∏å √.». ÒÛÒ „Àâ °≈— ∫„™â æÿ ∑∏»— °√“™„π°“√π— ∫ªï ∑“ß√“™°“√. √— µπ‚° ‘ π∑√»— °√“™®÷ ߉¥â „™â Õ¬àŸ ‡æ’ ¬ß ÚÛ ªï . ·µà √–∫∫ªØ‘ ∑‘ π ™◊Ë Õ‡¥◊ Õπ °“√ ‡µ‘ ¡«— πÕ∏‘ ° ÿ √∑‘ π§ß„™â µ“¡·∫∫ “°≈ µ“¡‡¥‘ ¡‚¥¬‰¡à ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß. °“√¢÷È π ªï „À¡à °Á §ß∂◊ Õ‡Õ“«— π∑’ Ë Ò ‡¡…“¬πµà Õ ‰ª. ªï æÿ ∑∏»— °√“™∑’Ë ¢÷È πµâ πªï „π«— π∑’Ë Ò ‡¡…“¬ππ’È ‰¥â „™â ¡“µ—È ß·µà ªï ÚÙıˆ ‡√◊ Ë Õ¬¡“®π∂÷ ß æ.». ÚÙ¯Û, √— ∞∫“≈ ‰¥â ¡’ ª√–°“»„Àâ ¢÷È πªï „À¡à „π«— π∑’Ë Ò ¡°√“§¡ ÚÙ¯Ù ‡ªì πµâ π‰ª. .............................. „πµâ π√— ™°“≈∑’ Ë ı ‰¥â ‚ª√¥‡°≈â “œ „Àâ ∑À“√‡√◊ Õ¬‘ ߪó π‡∑’ Ë ¬ß∑’ Ë ∑à “√“™«√¥‘ ∞ ‡ªì π — ≠≠“≥‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡ªì πª√–‚¬™πå ·°à ºâ Ÿ ∑’ Ë ®–µâ Õß°“√µ— È ß‡«≈“„Àâ µ√ß°— ∫ 燫≈“ ¡— ∏¬¡À√◊ Õ¡‘ π‰µ¡å é. ‡«≈“ª“π°≈“ß À√◊ Õ mean time π’È „Àâ ∂◊ Õµ“¡‡«≈“ ¡“µ√∞“π¢Õ߉∑¬∑’Ë çÀÕÕÕ∫‡´Õ√å - ‡«µµÕ√’ À≈«ß ´÷Ë ßµ—È ßÕ¬àŸ „π·≈µµ‘ ®Ÿ ¥ ÒÛ.ÙÙıÛ¯¯ ‡Àπ◊ Õ ·≈–≈Õß°‘ ®Ÿ ¥ ª√–¡“≥ Ò.Ú¯Ùı µ–«— πÕÕ°é. ‡¥‘ ¡„Àâ ¬‘ ߪó π‡∑’Ë ¬ß‡©æ“–„π«— π‡ “√å , ·µà µà Õ¡“„πªï æ.». ÚÙÛ, ‰¥â „Àâ ¬‘ ß ªó π‡∑’Ë ¬ß∑ÿ °«— π (®π¡’ ª√–°“»°√–∑√«ß °≈“‚À¡„Àâ ‡≈‘ °¬‘ ߪó π‡∑’Ë ¬ß‡¡◊Ë Õ‡¥◊ Õπ ∏— 𫓧¡ æ.». ÚÙ˜˜).