สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı °’ √µ‘ ∫ÿ ≠‡®◊ Õ ✝ Emp é docle ne ce è d é à aucun ed ces g é nies extraordinaies de la philosohie grecque ant é -socratique, qui furent les vrais fondateurs de la science et de lû explication m é canique de lùunivers. Par dûautres c ô t é s, ce Newton para î t doubl é dûun Cagliostro.é §“ ‘ ÕÕ ‚µ√ (Count Alessandro di Cagliostro) ™◊Ë Õ®√‘ ß«à “¬Ÿ ‡´ª‡´ ∫— ≈´“‚¡ (Giuseppe Balsamo 1743- 1795) ‡°‘ ¥∑’Ë ª“·≈√å ‚¡ ª√–‡∑»Õ‘ µ“≈’ æà Õ·¡à ¬“°®π®÷ ß𔉪Ω“°‡ªì π‡¥Á °«— ¥ ¡’ Àπâ “ ∑’Ë ™à «¬æ√–ª√ÿ ߬“√— °…“§πªÉ «¬ ©«¬‚Õ°“ À“§«“¡√Ÿâ ‡°’Ë ¬«°— ∫‡§¡’ ·≈–‡¿ — ™°√√¡®“°æ√– ·≈â «ÕÕ°‡¥‘ π∑“ßÀ“§«“¡√Ÿâ ‡æ‘Ë ¡µ‘ ¡∑“߉ ¬ »“ µ√å ·≈–°“√‡≈à π·√à ·ª√∏“µÿ „𥑠π·¥π°√’ ° Õ’ ¬‘ ªµå Õ“√“‡∫’ ¬ ‡ªÕ√å ‡´’ ¬·≈–¡Á Õ≈µ“ °≈— ∫ ¡“Õ‘ µ“≈’ Õâ “ßµ— ««à “‡ªì π¢ÿ ππ“ßµ”·Àπà ߇§“πµå ·µà ßß“π°— ∫‚≈‡√π´“ ‡ø≈’ ™“π’ (Lorenza Feliciani) ´÷Ë ß®–‡ªì πºŸâ √à «¡ß“π‰ª∑—Ë «¬ÿ ‚√ª °Õ∫‚°¬‡ß‘ π∑Õߥ⠫¬Õÿ ∫“¬µà “ßÊ √«¡∑—È ß °“√¢“¬¬“‡ πà Àå ¬“øóô πæ≈— ß·≈– ¡√√∂¿“æ ∂Ÿ °®— ∫‡¢â “§ÿ °∫“ µ’ ¬å ≥ °√ÿ ߪ“√’ ·µà À≈ÿ ¥ æâ π¡“‰¥â ∑’Ë ÿ ¥∂Ÿ °®— ∫∑’Ë °√ÿ ß‚√¡ ∂Ÿ °µ— ¥ ‘ π ª√–À“√™’ «‘ µ ·µà ‰¥â √— ∫°“√≈¥‚∑…‡À≈◊ Õ®” §ÿ °µ≈Õ¥™’ «‘ µ. ˜ıÒ ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ §ß‡¢â “„®¥’ «à “ §«“¡§‘ ¥ª√— ™≠“π—È π®–æŸ ¥„Àâ ‡¢â “„® µ√ßÊ ‰¥â ¬“° ®÷ ßÀ“«‘ ∏’ æ≈‘ °·æ≈ßæŸ ¥ ‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π´È ”„πÀ≈“¬Ê ·ßà ∂â “ ‡ÀÁ π§«√°Á ¬È ”¢â Õ§«“¡‡¥‘ ¡Õ’ °„πµÕπ µà Õ‰ª ‡æ◊Ë Õ§«“¡°√–®à “ß·®â ߬‘Ë ß¢÷È π ¥— ß∑’Ë ∑à “π‡Õß·∂≈ßπ‚¬∫“¬‰«â «à “ ç‡π◊Ë Õß®“°‡√◊Ë Õß∑’Ë ∂Ÿ °µâ ÕßÕ“®®–°≈à “« ‰¥â ·¡â ´È ” Õßé # . Àπ— ß ◊ Õ On Nature ‡¢’ ¬π∂÷ ß »‘ …¬å ™◊ Ë ÕæÕ·´‡π’ ¬ (Pausanias) ®÷ ß ¡’ ≈’ ≈“ —Ë ß ÕπÕ¬à “ß π‘ ∑ π¡ ‚¥¬‡√‘Ë ¡ µâ π«à “ 祟 °à ÕπæÕ·´‡π’ ¬ ºŸâ ‡ªì π∫ÿ µ√ ¢Õߪ√“™≠å ·Õ𧓬∑‘ é. à «π Pu- rifications π— È π‡¢’ ¬π‡ªì π·∂≈ß°“√≥å ª√–°“»„Àâ ™“«‡¡◊ ÕßÕ“°√–°— ∑√“∫ ∑—Ë «°— 𠇪ì π‡√◊Ë Õ߇ªî ¥‡º¬ ”À√— ∫∫ÿ §§≈ ∑—Ë «‰ª ‰¡à ≈— ∫‡©æ“–‡À¡◊ Õπ‡√◊Ë Õß·√° ®÷ ߇À¡◊ Õπ°— ∫‰æ·∑‡°Õ‡√‘ ∑’Ë ‡ªî ¥‡º¬ ‡√◊Ë Õß°“√‡«’ ¬π«à “¬µ“¬‡°‘ ¥·≈–«‘ ∏’ ªØ‘ ∫— µ‘ ‡æ◊Ë Õ°“√À≈ÿ ¥æâ π·°à §π∑—Ë «‰ª. à «π‡√◊ Ë Õß«‘ ™“°“√‡°’ Ë ¬«°— ∫§≥‘ µ»“ µ√å ·≈–ª∞¡∏“µÿ √Ÿâ °— π‡©æ“–„πÀ¡Ÿà »‘ …¬å „°≈â ™‘ ¥®√‘ ßÊ ‡∑à “π—È π. ”π«π¿“…“ ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ π„®∑—È ß‡√◊Ë Õß “√ ·≈–‡√◊Ë Õß°“√À≈ÿ ¥æâ π¢Õß«‘ ≠≠“≥ ∑ƒ…Ø’ “√¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ 𔉪 Ÿà ¢â Õ √ÿ ª«à “∑ÿ ° ‘Ë ß‡°‘ ¥®“°∏“µÿ Ù ·≈– ≈“¬µ— «≈߇ªì π∏“µÿ Ù. à «π∑ƒ…Ø’ ‡√◊ Ë Õß°“√À≈ÿ ¥æâ π°≈— ∫¬◊ π¬— π«à “¡’ ®‘ µ Õ¡√√‰µ¬∑’Ë ¡’ §«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà æ‘ ‡»…°«à “ “√ ∑ƒ…Ø’ ·√°πà “®– √ÿ ª‰¥â «à “ ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ ∂◊ Õ≈— ∑∏‘ “√π‘ ¬¡ à «π∑ƒ…Ø’ À≈— ßπà “®– √ÿ ª‰¥â «à “‡Õ¡‡æ- ‡¥Õ§≈‘ ∂◊ Õ≈— ∑∏‘ ∑«‘ π‘ ¬¡‚¥¬°”Àπ¥ „Àâ “√¡’ ∫à Õ‡°‘ ¥®“°®‘ µ. ‡√ÕπÕß (Renan) „Àâ ¢â Õ — ߇°µ´÷Ë ß°√–µÿâ 𧫓¡ π„®¢Õßπ— °«‘ ®“√≥å µà Õ¡“Õ¬à “ß¡“°«à “ ç ‡ Õ¡ ‡ æ ‡ ¥Õ§≈ ‘ ‰¡à ¥â Õ¬°«à “π— ° ª√— ™≠“¬Õ¥‡¬’Ë ¬¡™“«°√’ °°à Õπ´“‡§ √Õ∑‘ §π„¥‡≈¬∑’Ë ‰¥â √— ∫°“√¬°¬à Õß«à “ ‡ªì πºŸâ °à Õµ—È ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ·≈–‡ªì πºŸâ √‘ ‡√‘Ë ¡Õ∏‘ ∫“¬‡Õ°¿æ¥â «¬°Æ°≈»“ µ√å ·µà ∑«à “„πÕ’ °·ßà Àπ÷ Ë ß¢Õß™’ «‘ µ π‘ «‡∑‘ π ºŸâ π’È ¥Ÿ ‡À¡◊ Õπ®–¡’ ‚©¡Àπâ “∑’Ë Õ߇ªì π§“≈’ ÕÕ ‚µ√é ˜ ✝ ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ πÕ°®“°®– ‰¥â ™◊ Ë Õ«à “‡ªì πºŸ â √Õ∫√Ÿ â ∑ÿ °¥â “π„π ¡— ¬π— È π ·≈â « ∫ÿ §≈‘ °¿“欗 ߪ√“°Ø«à “¢— ¥·¬â ß °— π„πµ— «Õ¬Ÿà ¡“° §◊ Õ ∑—È ß ß∫‡ ß’Ë ¬¡ ‡®’ ¬¡µ— «·≈–‚Õâ Õ«¥¬°µπ, ∑—È ß à ߇ √‘ ¡ ·≈–≈∫≈â “ß≈— ∑∏‘ ≈÷ °≈— ∫. π— °ª√–«— µ‘ ª√— ™≠“·≈–π— °«‘ ®“√≥å ®÷ ß¡’ §«“¡§‘ ¥ ‡ÀÁ π·µ°·¬°°— π¡“°‡°’Ë ¬«°— ∫√–∫∫ §«“¡§‘ ¥Õ— π·∑â ®√‘ ߢÕ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ . ·µà ‡¥‘ ¡¡“ à «π¡“°§‘ ¥«à “‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ ‡ª≈’Ë ¬π§«“¡§‘ ¥ ®÷ ߉¥â ¡’ °“√·∫à ß°“√ »÷ °…“§«“¡§‘ ¥¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ ÕÕ°‡ªì π Ú √–¬– ‚¥¬¡’ Àπ— ß ◊ Õ Ú ‡≈à ¡ ‡ªì πÀ≈— °∞“π ”À√— ∫»÷ °…“§«“¡§‘ ¥ √–¬–≈–‡≈à ¡. Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ºŸâ ∑’Ë ¡’ §«“¡§‘ ¥‡ÀÁ π‡™à ππ’È °Á ¬— ß¡’ §«“¡‡ÀÁ π‰¡à µ√ß°— π„π‡√◊Ë Õß∑’Ë «à “‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ ‡¢’ ¬π‡≈à ¡‰Àπ°à Õπ‡≈à ¡‰Àπ∑’ À≈— ß. „π ªí ®®ÿ ∫— ππ— °«‘ ®“√≥å ‡√‘Ë ¡®–¡Õ߇ÀÁ π«à “ §«“¡§‘ ¥¢ÕßÀπ— ß ◊ Õ Ú ‡≈à ¡π’È ‰¡à ®”‡ªì π®–µâ Õߢ— ¥·¬â ß°— π®√‘ ßÊ Õ“®®– ‡ªì 𧫓¡§‘ ¥ Ú ‡√◊Ë ÕߢÕß√–∫∫ ‡¥’ ¬«°— π°Á ‰¥â À√◊ Õ‰¡à — ¡æ— π∏å ‡¢â “ √–∫∫°— π°Á ‰¥â . ‡≈à ¡‰Àπ®–‡¢’ ¬π¢÷È π °à Õπ‡≈à ¡‰Àπ‰¡à ”§— ≠ ‡æ√“–«à “∑—È ß Ú ‡≈à ¡‡ √‘ ¡§«“¡§‘ ¥¢Õß°— π·≈–°— π„Àâ §√∫∂â «π ‚¥¬‰¡à ®”‡ªì π®–µâ Õ߇¢â “ √–∫∫°— π ºŸâ ‡¢’ ¬π¢Õ¬°§«“¡‡ÀÁ π ·µà ≈–·π«¡“·®ß‰«â ¥— ßπ’È ∫’ ‡¥´å (J. Bidez) ¯ §‘ ¥«à “ ‡Õ¡‡æ- ‡¥Õ§≈‘ ‡¢’ ¬π Purifications „π¢≥– ∑’Ë ™’ «‘ µ°“√‡¡◊ Õß°”≈— ß√ÿà ß‚√®πå „π∫â “π‡°‘ ¥ ‡¡◊ ÕßπÕπ¢Õßµπ à «πÀπ÷Ë ß∑’Ë ™à «¬ à ß ‡ √‘ ¡§«“¡ ”‡√Á ®∑“ß°“√‡¡◊ Õß°Á §◊ Õ ∑à “π “¡“√∂· ¥ß„Àâ ª√–™“™π‡ÀÁ π «à “ ∑à “ π ¡’ § « “ ¡ √Ÿâ ‡ ¥à π „ π ‡ √◊Ë Õ ß ∑’Ë ª√–™“™π à «π¡“°µâ Õß°“√ π—Ë π§◊ Õ ‡√◊Ë Õß°“√‡¬’ ¬«¬“√— °…“‚√§¿— ¬‰¢â ‡®Á ∫ ‚ ¥¬ „ ™â ‰ ¬» “ µ √å · ≈ – «‘ ∏’ ∑” „ Àâ # DK, 31 B 25 çFor what is right can well be uttered even twice.é