สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı ¡ß§≈ ‡¥™π§√‘ π∑√å ˜Ú˘ ‡∑à “°— ∫§à “ Ÿ ß ÿ ¥¢Õß·√ߥ— π¥â “π‡¢â “ §◊ Õª√–¡“≥ ÛÒ ‚«≈µå ®÷ ߬— ߉¡à ®à “¬ ·√ߥ— π„Àâ ·°à µ— «µâ “π∑“π‚À≈¥ R L ( «‘ µ™å S ¬— ߧ߇ªî ¥Õ¬àŸ ). µà Õ¡“‡¡◊Ë Õ ‡«≈“ºà “π‰ª®π∂÷ ßµÕπ‡√‘Ë ¡™à «ß§√÷Ë ß √Õ∫°“√·ª√º— π ∑’ Ë ·√ߥ— π°√–· ≈— ∫ ¥â “π‡¢â “∑”„Àâ »— °¬å ‰øøÑ “∑’Ë ®ÿ ¥ a µË ” °«à “»— °¬å ‰øøÑ “∑’Ë ®ÿ ¥ b (‡§√◊Ë ÕßÀ¡“¬ ± ∑’Ë ·À≈à ß®à “¬°√–· ≈— ∫„π√Ÿ ª∑’Ë Û °≈— ∫‡ªì πµ√ߢ⠓¡) ‰¥‚Õ¥ D 1 - D 3 ®– ‰¥â √— ∫‰∫·Õ °≈— ∫∑“ß ∑”„Àâ ‰¡à π” °√–· ·≈–‡ªì π‡ ¡◊ Õπ«ß®√‡ªî ¥. „π ¢≥–‡¥’ ¬«°— 𠉥‚Õ¥ D 4 -D 7 ®–‰¥â √— ∫ ‰∫·Õ ‰ªÀπâ “. ¥— ßπ—È π ∂â “ªî ¥«ß®√∑’Ë «‘ µ™å S ‰¥‚Õ¥ Ù µ— «À≈— ßπ’È ®–π” °√–· ∑”„Àâ µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ C 1 - C 3 µà Õ °— πÕ¬à “ß¢π“π·≈– à ß°√–· ‰ªºà “πR L ¥â «¬°— π. „πµÕππ’È ·√ߥ— π¥â “πÕÕ°®– ‡ªì π V O ∑’Ë ¡’ §à “‡∑à “°— ∫·√ߥ— π§√à Õ¡µ— « ‡°Á ∫ª√–®ÿ ·µà ≈–µ— « §◊ Õª√–¡“≥ ÒÛ ‚«≈µå „π√Õ∫°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß√Õ∫ „À¡à ‡Àµÿ °“√≥å ®–´È ”°— ∫∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π„π √Õ∫∑’ Ë ºà “π¡“. ¢â Õ§«√ — ߇°µ°Á §◊ Õ«à “ °“√‡ªî ¥«ß®√∑’Ë «‘ µ™å S „π™à «ß§√÷Ë ß √Õ∫∑’Ë ·√ߥ— π°√–· ≈— ∫¥â “π‡¢â “∑” Àπâ “∑’Ë Õ— ¥ª√–®ÿ µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ·≈–®– ªî ¥«ß®√∑’Ë S „π™à «ß§√÷Ë ß√Õ∫∑’Ë ·√ߥ— π ¥â “π‡¢â “‰¡à ‰¥â Õ— ¥ª√–®ÿ µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ . ”À√— ∫µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ∑’Ë µà Õ¢π“π Õ¬àŸ °— ∫ µ— «µâ “π∑“π‚À≈¥ R L π—È π ¡’ ®ÿ ¥ª√– ß§å ‡æ◊Ë Õ™à «¬§ß§à “·√ߥ— π§√à Õ¡ R L „π √–À«à “ß∑’Ë «‘ µ™å S ‡ªî ¥«ß®√. ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ Ÿ ß ÿ ¥∑“ß∑ƒ…Æ’ ¢Õß«ß®√≈¥·√ߥ— π¥â «¬µ— «‡°Á ∫ ª√–®ÿ ·≈–‰¥‚Õ¥ À≈— °°“√¢Õß«ß®√µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ·≈–‰¥‚Õ¥¥— ß°≈à “«¢â “ßµâ π “¡“√∂ „™â √â “ß·√ߥ— π¥â “πÕÕ°∑’Ë ¡’ §à “‡æ’ ¬ß 1/n ‡∑à “¢Õß·√ߥ— π¥â “π‡¢â “‰¥â (n ‡ªì π ‡≈¢®”π«π‡µÁ ¡„¥Ê µ—È ß·µà Ú ¢÷È π‰ª). ∑—È ßπ’È ‚¥¬‡≈◊ Õ°„™â µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ·≈– ‰¥‚Õ¥„Àâ ¡’ ®”π«π∑’Ë ‡À¡“– ¡ §◊ Õ„™â µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ n µ— «°— ∫‰¥‚Õ¥ n µ— « ”À√— ∫™à «ßÕ— ¥ª√–®ÿ ·≈–„™â µ— «‡°Á ∫ ª√–®ÿ n µ— «‡¥‘ ¡°— ∫‰¥‚Õ¥™ÿ ¥„À¡à Õ’ ° 2n-2 µ— « ”À√— ∫™à «ß§“¬ª√–®ÿ . Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ ‡π◊Ë Õß®“°‰¥‚Õ¥·µà ≈– µ— «®–¡’ ·√ߥ— πµ°§√à Õ¡ (V D ) ª√–¡“≥ .˜ ‚«≈µå „π¢≥–∑’Ë ¡’ ‰∫·Õ ‰ªÀπâ “ ·≈–¡’ °√–· ‰À≈ºà “π ¥— ßπ—È π§à “¢Õß n ®÷ ߉¡à §«√ Ÿ ߇°‘ π‰ª (‡™à π ‰¡à §«√ Ÿ ߇°‘ π Ú) ‡æ√“–®–∑”„Àâ ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¢Õß «ß®√‚¥¬√«¡µË ”‡°‘ π‰ª. «‘ ∏’ §”π«≥§à “ª√ – ‘ ∑∏‘ ¿“æ Ÿ ß ÿ ¥∑“ß∑ƒ…Æ’ ¢Õß«ß®√≈¥·√ߥ— π ‰øøÑ “„π∑’ Ë π’ È ”À√— ∫°√≥’ ∑’ Ë Õ— µ√“ à «π ¢Õß·√ߥ— π¥â “πÕÕ° (V 0 ) µà Õ·√ߥ— π ¥â “π‡¢â “ (V in,max ) ‡∑à “°— ∫ 1/n (‚¥¬ ª√–¡“≥) ∑”‰¥â ¥— ßπ’È Ò) ¢≥–∑’Ë ·À≈à ß®à “¬·√ߥ— π¥â “π ‡¢â “Õ— ¥ª√–®ÿ „Àâ ·°à µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ºà “𠉥‚Õ¥ µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ n µ— «µà Õ·∫∫ Õπÿ °√¡Õ¬àŸ °— ∫‰¥‚Õ¥ n µ— « ¥— ßπ—È π V in,max = n (V C + V D ) (Ò) ‚¥¬∑’ Ë V C ‡ªì π·√ߥ— π§√à Õ¡µ— « ‡°Á ∫ª√–®ÿ ·µà ≈–µ— «. ‡π◊ Ë Õß®“°°√–· ®“°·À≈à ß®à “¬¡’ §à “‡∑à “°— ∫°√–· ∑’Ë ‰À≈ºà “πµ— «‡°Á ∫ ª√–®ÿ ·≈–‰¥‚Õ¥·µà ≈–µ— « ¥— ßπ—È π ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¢≥–Õ— ¥ª√–®ÿ = η 1 = nV C /V in,max ´÷ Ë ß‡¡◊ Ë Õ„™â º≈®“° ¡°“√ (Ò) ®–„Àâ η 1 = 1 - nV D /V in,max (Ú) Ú) ¢≥– ∑’Ë µ— « ‡ ° Á ∫ª √ – ®ÿ ®à “ ¬ °√–· „Àâ ·°à ‚À≈¥ ‚¥¬∑—Ë «‰ª µ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ·µà ≈–µ— « ®–µà Õ·∫∫Õπÿ °√¡Õ¬àŸ °— ∫‰¥‚Õ¥ Ú µ— « ¥— ßπ— È π V C = V 0 + 2V D (Û) ‡π◊Ë Õß®“°°√–· ∑’Ë ÕÕ°®“°µ— «‡°Á ∫ ª√–®ÿ ·µà ≈–µ— « ¡’ §à “‡∑à “°— ∫°√–· ∑’Ë ‰À≈ºà “π‰¥‚Õ¥·µà ≈–µ— « ¥— ßπ—È π ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¢≥–§“¬ª√–®ÿ = η 2 = V 0 /V C ´÷Ë ß‡¡◊Ë Õ„™â º≈®“° ¡°“√ (Û) ·≈– (Ò) ®–„Àâ √Ÿ ª∑’ Ë Û µ— «Õ¬à “ß«ß®√¢Õßµ— «‡°Á ∫ª√–®ÿ ·≈–‰¥‚Õ¥∑’Ë „™â ≈¥·√ߥ— π„Àâ ‡À≈◊ Õ‡æ’ ¬ß Ò/Û ¢Õß·√ߥ— π¥â “π‡¢â “ + + + + RL Vs 220 V . AC + - a b D1 C1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 c S C2 C3 Co d