สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 3 Jul.-Sept. 2002 »— æ∑å ·æ∑¬å ·≈–‡¿ — ™°√√¡‰∑¬„π®“√÷ ° (Û) √à Õ߇ªì π –‡°Á ¥∑—Ë «‰ª „∫‡¥’Ë ¬«√Ÿ ª‰¢à °«â “ß ª≈“¬„∫‡ªì πµ‘Ë ß·À≈¡ —È πÊ ¢Õ∫ „∫‡ªì π§≈◊Ë π ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π™à Õ —È πÊ µ“¡ª≈“¬°‘ Ë ß·≈–ßà “¡„∫ °≈’ ∫¥Õ°¬“« ’ ¢“«Õ¡‡À≈◊ Õß ¡’ °≈‘Ë πÀÕ¡ º≈‡ªì π º≈™π‘ ¥·Àâ ß·¢Á ß¡’ ªï ° æ∫¡“°∑“ß ¿“§‡Àπ◊ Õ¢Õߪ√–‡∑»Õ‘ π‡¥’ ¬·≈– ‡πª“≈. √√æ§ÿ ≥ ‡π◊ È Õ‰¡â ‰™â ∑”∏Ÿ ª ¬“ß ‡ªì π¬“Ω“¥ ¡“π ·°â ∫‘ ¥. æ◊ ™Õ’ °™π‘ ¥Àπ’ Ë ß‡ªì π¢ÕßÕ‡¡√‘ °“ „µâ ∑’Ë π”¡“ª≈Ÿ °„π»√’ ≈— ß°“ ·≈â «·æ√à À≈“¬‡¢â “¡“„πª√–‡∑»‰∑¬ §◊ Õ Couroupita guianensis Aubl. «ß»å Lecythidaceae “≈–≈— ß°— ß “≈–≈— ß°“ ≈Ÿ °ªó π „À≠à ‰¡à „™à µâ π “≈–„πæÿ ∑∏ª√–«— µ‘ ‡ªì π‰¡â µâ π¢π“¥°≈“ß∂÷ ß¢π“¥„À≠à ‡ª≈◊ Õ° ’ πÈ ”µ“≈ „∫‡¥’Ë ¬«ÕÕ°‡«’ ¬π ≈— ∫µ“¡ª≈“¬°‘Ë ß √Ÿ ª„∫ÀÕ°°≈— ∫ ª≈“¬·À≈¡ ¢Õ∫„∫®— °µ◊ È πÊ ¥Õ°™à Õ „À≠à ¬“«ÕÕ°µ“¡‚§πµâ π ¥Õ° ’ ™¡æŸ Õ¡‡À≈◊ Õß·≈–·¥ß °≈’ ∫¥Õ°ªÑ Õ¡‡ªì π °√–æÿâ ß °≈‘Ë πÀÕ¡·√ß ‡° √‡æ»ºŸâ ¡’ ®”π«π¡“° º≈°≈¡ ’ πÈ ”µ“≈ ¿“¬„π ¡’ ‡¡≈Á ¥À≈“¬‡¡≈Á ¥. ’ ‡ ’ ¬¥ À≈— °∑’ Ë ˆ˜ Acacia catechu (L.f.) Willd. «ß»å Leguminosae-Mimosoideae ’ ‡ ’ ¬¥ ’ ‡ ’ ¬¥‡Àπ◊ Õ ’ ‡ ’ ¬¥·°à π (pale catechu) ‡ªì π‰¡â µâ π¢π“¥°≈“ß °‘ Ë ß¡’ Àπ“¡‡≈Á °Ê ‡ªì π§Ÿ à Ê „∫ª√–°Õ∫ ·∫∫¢ππ° Ú ™—È π ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π™à Õ √Ÿ ª∑√ß°√–∫Õ° ÕÕ°µ“¡´Õ°„∫ Ò-Û ™à Õ ¥Õ°¬à Õ¬‡¡◊ Ë Õ∫“π„À¡à Ê ’ ¢“«π«≈ ‡ª≈’Ë ¬π‡ªì π ’ ‡À≈◊ Õ߇¡◊Ë Õ®–‚√¬ º≈‡ªì π Ωí °·∫π. √√æ§ÿ ≥ ‡ª≈◊ Õ°µâ π ·°â ∫‘ ¥ ∑â Õ߇¥‘ π µâ ¡°— ∫πÈ ”„™â ≈â “ß·º≈‡ªóò Õ¬ ·°à π µâ ¡°‘ π·°â ∑â Õ߇¥‘ π Ωπ°— ∫πÈ ”∑“·°â ‚√§º‘ «Àπ— ß “√∑’Ë °— ¥®“°°“√„™â ·°à π µâ ¡‡§’Ë ¬«°— ∫πÈ ”®π¢â π ∑‘È ß„Àâ ‡¬Á π ¡’ ≈— °…≥–‡ªì π°â Õπ·¢Á ߇ª√“– ’ πÈ ”µ“≈ √ Ω“¥ ‡√’ ¬°«à “ ’ ‡ ’ ¬¥ „™â °‘ π°— ∫ À¡“°æ≈Ÿ °— πªŸ π°— ¥ª“° ·≈–„™â ‡ªì 𠬓·°â ∑â Õ߇¥‘ π Ωπ°— ∫πÈ ”∑“√— °…“·º≈ πÈ ”°— ¥‡∑â “ ·≈–„™â ‡ªì π ’ ¬â Õ¡„Àâ ’ πÈ ”µ“≈·¥ß. πÕ°®“°π’È ¬— ß¡’ æ◊ ™·≈–º≈º≈‘ µ ®“°æ◊ ™Õ’ ° Ú Õ¬à à “ß ∑’ Ë ‡√’ ¬°«à “ ’ ‡ ’ ¬¥ §◊ Õ Ò. Pentace burmanica Kurz «ß»å Tiliaceae ’ ‡ ’ ¬¥‡ª≈◊ Õ° ‰¡â µâ π¢π“¥ °≈“ß∂÷ ß¢π“¥„À≠à ≈”µâ π‡ª≈“µ√ß ‡ª≈◊ Õ° ’ ‡∑“ ‡ª≈◊ Õ°„π‡ªì π‡ â πÀ¬“∫Ê ’ πÈ ”µ“≈·¥ß „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫°— π ¥Õ° ÕÕ°√«¡‡ªì π™à Õµ“¡ª≈“¬°‘Ë ß ¥Õ° ‡≈Á ° ’ ¢“« °≈’ ∫¥Õ°¡’ ı °≈’ ∫ º≈√Ÿ ª °√– «¬¡’ §√’ ∫∫“ßÊ µ“¡¬“«. √√æ§ÿ ≥ ‡ª≈◊ Õ°µâ π √ Ω“¥ À«“π µâ ¡πÈ ”°‘ π·°â ∫‘ ¥ ∑â Õß√à «ß Õ¡ ‡§’ È ¬«·°â ·º≈„𪓰·≈–≈”§Õ Ωπ‡Õ“ πÈ ”∑“·º≈‡πà “‡ªó ò Õ¬æÿ æÕß. Ú. Choerospondias axillaris (Roxb.) B.L. Burtt et Hill «ß»å Anacardiaceae ’ ‡ ’ ¬¥‡∑» ’ ‡ ’ ¬¥·¢° (gam- bier) ‰¡â æÿà ¡√Õ‡≈◊È Õ¬ „∫‡¥’Ë ¬«ÕÕ°µ√ß °— π¢â “¡ ‚§π°â “π„∫¡’ Àπ“¡·À≈¡‚§â ß ßÕ‡ªì πµ–¢Õ‡°“– ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π°√–®ÿ ° Õ— ¥°— π·πà π‡ªì π™à Õ°≈¡. √√æ§ÿ ≥ „∫·≈–°‘Ë ßÕà Õπ À¡— °·≈â «µâ ¡‡§’ Ë ¬«¡’ √ Ω“¥ ∫¥‡ªì πºß À√◊ յ⠡°‘ π·°â ∑â Õß√à «ß ∫‘ ¥ ¡Ÿ °‡≈◊ Õ¥ ¡“π·º≈ „ à ·º≈‡πà “‡ªóò Õ¬. ÿ √“ À≈— °∑’Ë ÚÙˆ, ÚÙ˜ ¥Ÿ ‡¡√— ¬ . À≠â “ À≈— °∑’Ë ÚÒ, ÒÙ, Úı, ÚÚÚ æ◊ ™À≈“¬™π‘ ¥„π«ß»å Grami- neae ∑’Ë ¡’ √√æ§ÿ ≥„π∑“߇¿ — ™°√√¡ ‰∑¬ ‡™à π Ò. À≠â “µ’ π°“ À≠â “µ’ πµÿä ¥µŸà Acrachne racemosa (Heyne ex Roth) Ohwi À≠â “¢π“¥‡≈Á ° ≈”µâ π Õà Õπ°≈¡°≈«ß‡ªì πª≈â Õß ∑Õ¥πÕ𠉪µ“¡Àπâ “¥‘ π ¬Õ¥µ—È ß ‰¡à ¡’ ¢π „∫ ‡¥’ Ë ¬«ÕÕ°‡ªì π°√–®ÿ °∑’ Ë ‚§πµâ π√Ÿ ª·§∫ ‡√’ ¬«¬“« ’ ‡¢’ ¬«π«≈ ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π™à Õ ¡’ ¥Õ°¬à Õ¬¢π“¥‡≈Á °®”π«π¡“° ™à Õ ¥Õ°¡’ √Ÿ ª§≈â “¬µ’ π°“À√◊ Õµ’ πµÿä ¥µŸà . √√æ§ÿ ≥ ∑—È ßµâ π ¡’ √ ¢¡ ‡¬Á π µâ ¡πÈ ”¥◊ Ë ¡∑”„Àâ ™ÿ à ¡™◊ Ë π„® ·°â æ‘ …‰¢â æ‘ …°“à ™È ”„π æÕ°·°â ø°∫«¡ ª«¥ · ∫ª«¥√â Õπµ“¡√à “ß°“¬. Ú. À≠â “‰∑√ Leersia hexandra Sw. ≈”µâ πÕà Õπ∑Õ¥‡≈◊È Õ¬¢π“π‰ª°— ∫ æ◊È π¥‘ π ª≈“¬¬Õ¥™Ÿ µ—È ß¢÷È π ¢â ÕµÕπ ≈à “ß®–¡’ √“°·µ°ÕÕ°¬÷ ¥æ◊È π¥‘ π „∫ ‡¥’ Ë ¬«√Ÿ ª¬“«·§∫ §¡ ª≈“¬„∫·À≈¡ ¥Õ°‡ªì π™à Õ√«¡ ™à Õ¥Õ°¬à Õ¬·µà ≈–™à Õ ª√–°Õ∫¥â «¬¥Õ°¬à Õ¬‡æ’ ¬ß¥Õ°‡¥’ ¬« ¥Õ°¬à Õ¬¡’ °≈’ ∫‡æ’ ¬ß§Ÿà ‡¥’ ¬« ¡’ ¢π∑’Ë º‘ «¥â “ππÕ° º≈·Àâ ß¡’ ‡¡≈Á ¥‡¥’ ¬«. ˜Ú