สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 3 Jul.-Sept. 2002 »— æ∑å ·æ∑¬å ·≈–‡¿ — ™°√√¡‰∑¬„π®“√÷ ° (Û) √√æ§ÿ ≥ ‡ª≈◊ Õ°µâ 𠇪ì 𬓠√–∫“¬ ¢— ∫欓∏‘ ¬“ß ‡ªì 𬓠·≈–„™â ∑” ’ ¬â Õ¡ºâ “ ’ ‡¢’ ¬π¿“æ „Àâ √ß∑’ Ë ¥’ ∑’ Ë ÿ ¥ ¡’ ’ ‡À≈◊ Õßπ«≈ ‡√’ ¬°«à “ √ß∑Õß (gam- boge). √— ° À≈— °∑’Ë ÒÛÒ, ÒÙÙ, Ò˜ˆ, ÛÒÙ, ÛÒˆ Ò. Calotropis gigantea (L.) Dryander ex W.T.Aiton «ß»å Asclepiadaceae √— °¥Õ° ’ ¡à «ß ‰¡â æÿà ¡¢π“¥‡≈Á ° ∑ÿ ° à «π¡’ ¬“ß ’ ¢“« °‘Ë ß¡’ ¢π „∫‡¥’Ë ¬« ‡√’ ¬ßµ√ß°— π¢â “¡ ‡π◊È Õ„∫Àπ“ „µâ „∫¡’ ¢ππÿà ¡ ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π™à Õµ“¡´Õ°„∫ À√◊ Õ∑’Ë ª≈“¬°‘Ë ß ¥Õ°¬à Õ¬ ’ ¡à «ß °≈’ ∫ ‡≈’È ¬ß¡’ ı °≈’ ∫ °≈’ ∫¥Õ°¡’ ı °≈’ ∫ ‚§π‡™◊Ë Õ¡µ‘ ¥°— π ¡’ √¬“ß§å ‡ªì π — π §≈â “¬¡ß°ÿ Æ ı — π º≈‡ªì πΩí ° ‡¡≈Á ¥ ·∫π ’ πÈ ”µ“≈ ¡’ ®”π«π¡“° ¡’ ¢π ’ ¢“«‡ªì π°√–®ÿ °Õ¬Ÿ à ∑’ Ë ª≈“¬¥â “πÀπ÷ Ë ß. Ú. Calotropis procera (Ait.) R.Br. «ß»å Asclepiadaceae √— °¥Õ° ’ ¢“« ¡’ ≈— °…≥–‡À¡◊ Õπ √— °¥Õ° ’ ¡à «ß µà “ß°— π∑’Ë ’ ¢Õߥհ. √√æ§ÿ ≥ √— °∑—È ß Ú ™π‘ ¥¡’ √√æ§ÿ ≥‡ ¡Õ°— π„™â ·∑π°— π‰¥â √“° ¡’ √ ‡Ωó ò Õ㛭 ·°â ‰¢â ‡Àπ◊ Õ ∫‘ ¥ ¡Ÿ °‡≈◊ Õ¥ ‡ª≈◊ Õ°√“° √ ‡Ωó ò Õ㛭 ·°â ∫‘ ¥ ¢— ∫‡Àß◊ Ë Õ ¢— ∫‡ ¡À– ∑”„Àâ Õ“‡®’ ¬π ‡ª≈◊ Õ°µâ π √ ‡Ωóò Õπ‡¡“ ¢— ∫πÈ ”‡À≈◊ Õ߇ ’ ¬ ∑”„Àâ Õ“‡®’ ¬π „∫ √ ‡Ωóò Õπ ·°â ‚√§√‘ ¥ ’ ¥«ß ∑«“√ §ÿ ¥∑–√“¥ ¥Õ° √ ‡Ωóò Õπ ·°â À◊ ¥ ‰Õ À«— ¥ ‡ªì 𬓇®√‘ ≠Õ“À“√ ¬“™à «¬ ¬à Õ¬ Ωí ° √ ‡Ωóò Õπ ·°â √— ß·§ πÈ ”¬“ß ®“°µâ π √ √â Õπ‡¡“ ‡ªì π¬“∂à “¬Õ¬à “ß·√ß ·°â ª«¥ÀŸ ª«¥øí π ¢— ∫欓∏‘ ·°â √‘ ¥ ’ ¥«ß„π≈”‰ â °‘ π¡“°∑”„Àâ Õ“‡®’ ¬π ·°â °≈“°‡°≈◊ È Õπ. √— °∑’Ë π”¬“ßÀ√◊ ÕπÈ ”√— °¡“„™â „πß“π »‘ ≈ª°√√¡‰∑¬ ‚¥¬‡©æ“–ß“πΩï ¡◊ Õ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “≈ß√— °ªî ¥∑Õß ‡ªì π√— °®“°æ◊ ™ „π«ß»å Anacardiaceae À≈“¬™π‘ ¥ ‡™à π √— °À≈«ß [ Gluta usitata (Wall.) Ding Hou]. √— ß À≈— °∑’ Ë ÚÙ, Ú¯, ÚÒÒ Shorea siamensis Miq. «ß»å Dipterocarpaceae ‰¡â µâ π ≈”µâ π‡ª≈“·µ°√à Õß≈÷ ° ™— π ’ ‡À≈◊ Õߢÿ à 𠇪≈◊ Õ°„π ’ πÈ ”µ“≈·¥ß „∫‡¥’’Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫ º‘ «„∫‡°≈’È ¬ß∂÷ ß¡’ ¢π πÿàà ¡ ¥Õ°™à ÕÕÕ°µ“¡°‘Ë ß·≈–ª≈“¬°‘Ë ß ’ ‡À≈◊ ÕßÕà Õπ º≈√Ÿ ª‰¢à ª≈“¬‡ªì πµ‘Ë ß ·À≈¡ ¡’ ªï °. √√æ§ÿ ≥ ™— π „™â º ¡πÈ ”¡— π∑“‰¡â ¬“·π«‡√◊ Õ ‡ª≈◊ Õ°µâ 𠇪ì π¬“Ω“¥ ¡“π ·°â ∑â Õ߇ ’ ¬. ≈“ß À≈— °∑’ Ë Ò, Û ¢πÿ π. ≈Ÿ ° â ¡ À≈— °∑’ Ë Û¯ º≈‰¡â √ ‡ª√’È ¬«. ¥Ÿ º≈‰¡â . ≈Ÿ °À«“π À≈— °∑’ Ë Û¯ º≈‰¡â √ À«“π. ¥Ÿ º≈‰¡â . ≈Ÿ °À¡“°√“°‰¡â À≈— °∑’ Ë ¯Ú ¥Ÿ º≈‰¡â . ‡«Ãÿ «— π À≈— °∑’Ë ˆ˜, ÚÙ ªÉ “‰ºà . ¥Ÿ ‰ºà . π À≈— °∑’Ë ÒÒˆ Ò. Pinus merkusii Jungh. et de Vriese «ß»å Pinaceae π Õß„∫ ‰¡â µâ π ≈”µâ π‡ª≈“ µ√ß ‡ª≈◊ Õ°Àπ“ ’ πÈ ”µ“≈‡¢â ¡‡°◊ Õ∫¥” „∫ÕÕ°‡ªì π°≈ÿà ¡ °≈ÿà ¡≈– Ú „∫ √Ÿ ª‡¢Á ¡ ¥Õ°·¬°‡æ»·µà Õ¬Ÿà ∫πµâ π‡¥’ ¬«°— π ™à Õ¥Õ°‡æ»º Ÿâ ÕÕ°‡ªì π°√–®ÿ °∑—Ë « ª≈“¬°‘Ë ß∑’Ë ‡√◊ Õπ¬Õ¥ ™à Õ¥Õ°‡æ»‡¡’ ¬ ’ ¡à «ßÕÕ°µ“¡ª≈“¬°‘Ë ß„À≠à Ê ¢π“¥ „À≠à °«à “¥Õ°‡æ»ºŸâ º ≈√Ÿ ª°√«¬ ‡¡≈Á ¥¡’ ®”π«π¡“° ¢π“¥‡≈Á ° ¡’ ªï ° æ∫¢÷È π Ÿ ß®“°√–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ª“π°≈“ß ı-Ò,Û ‡¡µ√. Ú. Pinus kesiya Royle ex Gordon «ß»å Pinaceae π “¡„∫ ‰¡â µâ π ≈— °…≥– §≈â “¬ π Õß„∫·µà „∫ÕÕ°‡ªì π°≈ÿà ¡ °≈ÿà ¡≈– Û „∫ º≈√Ÿ ª‰¢à æ∫¢÷È π Ÿ ß®“° √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ª“π°≈“ß Ò,- Ò,ˆ ‡¡µ√. √√æ§ÿ ≥ π∑—È ß Ú ™π‘ ¥¡’ §ÿ ≥‡ ¡Õ°— π ·°à π ¡’ √ ¢¡Ω“¥‡ºÁ ¥¡— π µâ ¡°— ∫πÈ ”¥◊Ë ¡·°â ‰¢â ‡æ◊Ë Õ‡ ¡À– ™à «¬ °√–®“¬≈¡ √–ß— ∫ª√– “∑ ·°â øÿÑ ß´à “π Õà Õπ‡æ≈’ ¬ §≈◊Ë π‰ â Õ“‡®’ ¬π ∫”√ÿ ߉¢ °√–¥Ÿ °·≈–‰¢¢â Õ ·°â ∑â Õ߇¥‘ π °√–æ’È ¡’ √ ¢¡‡ºÁ ¥¡— π µâ ¡πÈ ”¥◊ Ë ¡·°â ‰¢â — ππ‘ ∫“µ πÈ ”¡— π π ¡’ √ ‡ºÁ ¥√â Õπ „™â ∑“·°â ‡§≈Á ¥ ¢— ¥¬Õ° Õ— °‡ ∫∫«¡ ≈”‰ â æ‘ °“√ ¡¥≈Ÿ °Õ— °‡ ∫ ™— π π √ Ω“¥¡— π√â Õπ ¡“π·º≈ ·°â ∫‘ ¥ ‡ªì π¬“ªî ¥∏“µÿ . ˜Ò¯