สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı ¡™— ¬ ∫«√°‘ µµ‘ ·≈–§≥– √√æ§ÿ ≥ „∫ √ ‡ºÁ ¥√â Õπ ·°â ≈¡®ÿ °‡ ’ ¬¥·πà 𠪫¥¡«π∑â Õß ¥Õ° √ √â Õπ ·°â µ“·¥ß‡π◊Ë Õß®“°§«“¡¥— π ‚≈À‘ µ Ÿ ß ‡∂“ √ √â Õπ ·°â Õÿ √–‡ ¡À– ·°â Õµ‘ “√ √“° √ √â Õπ ¢— ∫≈¡„π≈”‰ â ª«¥∑â Õß ·°â ≈¡«‘ ߇«’ ¬π ™à «¬¬à Õ¬ Õ“À“√ ‡¡≈Á ¥ √ ‡ºÁ ¥√â Õπ ¢— ∫≈¡ ·°â ∑â Õß Õ◊ ¥∑â Õ߇øÑ Õ ∫”√ÿ ß∏“µÿ ∑”„Àâ ‡®√‘ ≠ Õ“À“√ ¢— ∫‡Àß◊Ë Õ ¢— ∫ªí “«– °√–µÿâ π ª√– “∑ ·°â ≈¡Õ— ¡æƒ°…å ≈¡≈—Ë π„π∑â Õß ‡ ¡À–‡øó ò Õß ¡ÿ µ°‘ µ æ√‘ °‰∑¬¥”°≈— Ë π ¥â «¬‰ÕπÈ ”®–‰¥â πÈ ”¡— πæ√‘ °‰∑¬. æ≈— ∫ Diospyros malabarica (Desr.) Kostel. var. siamensis (Hochr.) Phengklai «ß»å Ebenaceae æ≈— ∫ ¡–æ≈— ∫ ‰¡â µâ π ≈”µâ π‡ª≈“ µ√ß ‡ª≈◊ Õ°µâ π ’ ‡∑“ªπ¥” ‡π◊È Õ‰¡â ’ ¢“« „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫°— π√Ÿ ª¢Õ∫¢π“π ¡’ µà Õ¡„ Ê „π·ºà π„∫À≈“¬µà Õ¡ ¥Õ° ‡æ»ºŸ â ·≈–‡æ»‡¡’ ¬Õ¬Ÿà §π≈–µâ π °≈’ ∫ ¥Õ°¬“«µ‘ ¥°— π‡°◊ Õ∫∑—È ßÀ¡¥‡ªì π√Ÿ ª ‡À¬◊ Õ°πÈ ” ¥Õ°‡æ»ºŸ â ¡’ ¢π“¥‡≈Á ° ’ ¢“« ÕÕ°‡ªì π™à Õ —È πÊ µ“¡ßà “¡„∫ ¥Õ° ‡æ»‡¡’ ¬¡’ ¢π“¥„À≠à °«à “ ’ ¢“«À√◊ Õ ‡À≈◊ ÕßÕà Õπ ÕÕ°‡ªì π¥Õ°‡¥’Ë ¬« º≈ °≈¡ ’ ‡¢’ ¬« ‡¡◊ Ë Õ ÿ °‡ª≈’ Ë ¬π‡ªì π ’ ‡À≈◊ Õß À√◊ Õ â ¡ ©Ë ”πÈ ” ¡’ ‡¡≈Á ¥ Ù-¯ ‡¡≈Á ¥. √√æ§ÿ ≥ º≈¥‘ ∫ „™â ¬â Õ¡ºâ “„Àâ ’ πÈ ”µ“≈ º≈ ÿ ° °‘ π‰¥â ¡’ √ À«“πªπΩ“¥ ‡ª≈◊ Õ° „Àâ πÈ ”Ω“¥ ”À√— ∫øÕ°Àπ— ß √“° ·°â ≈ß∑â Õß Ωï ‡ªóò Õ¬æ— ß ∫«¡ 欓∏‘ µ° ‚≈À‘ µ ‡ª≈◊ Õ°µâ π·≈–‡π◊È Õ‰¡â ·°â °“¡ µ“¬¥â “π ∫”√ÿ ߧ«“¡°”Àπ— ¥ ∫”√ÿ ß∏“µÿ ‡®√‘ ≠Õ“À“√ ¢— ∫≈¡ ·°â ∑â Õß√à «ß ¥Õ° ·°â ≈ß∑â Õß Ωï ‡ªóò Õ¬æ— ß ∫«¡ 欓∏‘ µ° ‚≈À‘ µ º≈ ·°â ∑â Õß√à «ß Ωï ‡ªóò Õ¬æ— ß ∫«¡ 欓∏‘ µ°‚≈À‘ µ ∑â Õß√à «ß ªî ¥∏“µÿ ¡“π·º≈ ¬“ß ·°â ∑â Õß√à «ß ªî ¥∏“µÿ ·º≈πÈ ”°— ¥‡∑â “ ∫‘ ¥. æ≈Ÿ À≈— °∑’Ë Ò, Ú, ¯, ¯¯ Piper betle L. «ß»å Piperaceae ‰¡â ‡∂“‡π◊ È Õ·¢Á ß µ“¡¢â Õ¡’ √“°ΩÕ¬ ‡ªì π°√–®ÿ °™à «¬¬÷ ¥‡°“– „∫‡ªì π„∫ ‡¥’ Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫°— π√Ÿ ªÀ— «„® „∫Õà Õπ¡’ ’ ‡¢’ ¬« „∫·°à ¡’ ’ ‡¢â ¡¢÷È π ÕÕ°µ“¡‡∂“ ∫√‘ ‡«≥µ“ ¡’ °≈‘Ë π‡©æ“– ¥Õ°ÕÕ° ‡ªì π™à Õµ“¡´Õ°„∫ ¥Õ°¬à Õ¬¡’ ¢π“¥ ‡≈Á °¡“° ’ ¢“« ·¬°‡æ» ‰¡à ¡’ °â “π¥Õ° Õ— ¥·πà π‡ªì π™à Õ√Ÿ ª∑√ß°√–∫Õ° º≈¡’ ¢π“¥‡≈Á ° °≈¡ Õ— ¥·πà π‡∫’ ¬¥Õ¬Ÿà ∫π ·°π. √√æ§ÿ ≥ „∫ ¡’ πÈ ”¡— πÀÕ¡√–‡À¬ ¡’ ƒ∑∏‘Ï ¶à “‡™◊È Õ‚√§ „∫æ≈Ÿ „™â °‘ π°— ∫À¡“° §π‚∫√“≥‡™◊Ë Õ«à “√— °…“‡Àß◊ Õ°·≈–øí π ·°â ª“°‡À¡Á π √”¡–π“¥ ¢— ∫≈¡„π≈”‰ â ∑â ÕßÕ◊ ¥‡øÑ Õ ª«¥∑â Õß ∑â Õ߇ ’ ¬ °√–µÿ â π „Àâ °√–ª√’ È °√–‡ª√à “ „™â ¿“¬πÕ°·°â ª«¥ ∫«¡ ø°´È ” ¶à “‡™◊È ÕÀπÕßΩï «— ≥‚√§ ·°â °“√Õ— °‡ ∫¢Õ߇¬◊ Ë Õ®¡Ÿ °·≈–§Õ °≈“° πÈ ”°— ¥‡∑â “ §— π ∫«¡æ‘ …. æ— π≈— ∫ À≈— °∑’ Ë Òˆ ¥Ÿ æ≈— ∫ . æ‘ °ÿ ≈ À≈— °∑’Ë ÚÛ, ˘Û, Ú¯Ú, Ú¯ˆ, Ûı Mimusops elengi L. «ß»å Sa- potaceae ‰¡â µâ π¢π“¥„À≠à „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫°— π ¥Õ°ÕÕ°‡¥’Ë ¬«Ê À√◊ Õ‡ªì π °√–®ÿ °µ“¡´Õ°„∫„°≈â ª≈“¬°‘Ë ß ’ ¢“« °≈‘Ë πÀÕ¡‡¬Á π °≈’ ∫‡≈’È ¬ß¡’ ¯ °≈’ ∫ ‡√’ ¬ß‡ªì π Ú ™—È π ™—È π≈– Ù °≈’ ∫ °≈’ ∫ ¥Õ°¡’ ÚÙ °≈’ ∫ ‡√’ ¬ß‡ªì π Ú ™—È π ™—È π πÕ° ¯ °≈’ ∫ ™—È π„π Òˆ °≈’ ∫ ‚§π ‡™◊Ë Õ¡°— π‡≈Á °πâ Õ¬ º≈√Ÿ ª‰¢à ‡¡◊Ë Õ ÿ °¡’ ’ ·¥ßÕ¡ â ¡. √√æ§ÿ ≥ ¥Õ°æ‘ °ÿ ≈ ®— ¥Õ¬Ÿà „π æ‘ °— ¥¬“‰∑¬ ‡° √∑—È ßÀâ “ Õ— π¡’ ¥Õ°¡–≈‘ ¥Õ°æ‘ °ÿ ≈ ¥Õ°∫ÿ π𓧠¥Õ° “√¿’ ·≈–‡° √∫— «À≈«ß ‡° √∑—È ß‡®Á ¥ ‡æ‘Ë ¡ ¥Õ°®”ª“ ¥Õ°°√–¥— ßß“ ‡° √∑—È ß‡°â “ ‡æ‘ Ë ¡¥Õ°≈”¥«π ¥Õ°≈”‡®’ ¬° ‡¢â “¬“ ÀÕ¡ ¬“π— µ∂ÿå ¬“·°â ‰¢â ·°â ª«¥À— « ‡®Á ∫§Õ √â Õπ„π ·°â ≈¡ ¢— ∫‡ ¡À– „∫ √ ‡∫◊Ë ÕΩ“¥ ·°â À◊ ¥ °“¡‚√§ ‡ª≈◊ Õ° µâ π √ Ω“¥ µâ ¡πÈ ”Õ¡°≈—È «§Õ ∫â «πª“° √— °…“‡Àß◊ Õ°·≈–øí π °√–æ’È ·°â ‡°≈◊È Õπ ·°à π ¡’ √ ¢¡‡Ωóò Õπ ∫”√ÿ ß‚≈À‘ µ ∫”√ÿ ß À— «„® ·°â ‰¢â √“° ·°â ≈¡ ¢— ∫‡ ¡À– ‡¡≈Á ¥ ¢— ∫ªí “«– ‡ªì 𬓇ÀπÁ ∫∑«“√ Àπ— °·°â Õ“°“√∑â ÕߺŸ ° ¢Õπ¥Õ°æ‘ °ÿ ≈ ‡°‘ ¥®“°‡™◊ È Õ√“∫“ß™π‘ ¥‡®√‘ ≠‡¢â “‰ª„π ‡π◊ È Õ‰¡â ∑”„Àâ ‡π◊ È Õ‰¡â ¡’ ’ πÈ ”µ“≈‡¢â ¡ª√– ¢“« ¡’ °≈‘Ë πÀÕ¡ π— ∫‡ªì π¢Õπ¥Õ°∑’Ë ¡’ §ÿ ≥¿“楒 ∑’ Ë ÿ ¥ „™â ∫”√ÿ ߧ√√¿å µ— ∫ ªÕ¥ À— «„®. æÿ ¥ À≈— °∑’ Ë Ú Ò. ™◊Ë Õ‰¡â æÿà ¡À√◊ Õ‰¡â µâ πÀ≈“¬™π‘ ¥ „π °ÿ ≈ Gardenia «ß»å Rubiaceae ‡™à π æÿ ¥À√◊ Õ¢à Õ¬¥à “π G. collinsae Craib æÿ ¥®’ πÀ√◊ Õæÿ ¥´â Õπ Gardenia augusta (L.) Merr. Ú. ™◊Ë Õ‰¡â æÿà ¡À≈“¬™π‘ ¥„π °ÿ ≈ ˜ÒÛ