สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı ¡™— ¬ ∫«√°‘ µµ‘ ·≈–§≥– ˜ÒÒ ‰ø ·°â ¥’ ·°â Õ“‡®’ ¬π ·°â æ‘ …Õ— °‡ ∫ Ωï µà “ßÊ æ‘ … — µ«å °— ¥µà Õ¬ ∫”√ÿ ß°”≈— ß ∫”√ÿ ߧ√√¿å ‡Àßâ “ ·°â √â Õπ„π°√–À“¬πÈ ” ∫”√ÿ ß°”≈— ß ·°â ‡ ¡À– æÿ æÕß ¥’ æ‘ °“√ ª«¥»’ √…– Õ“‡®’ ¬π ∑â Õß√à «ß ∫‘ ¥ Àâ “¡‡≈◊ Õ¥ √— °…“‰ø≈«° ∫”√ÿ ß‚≈À‘ µ ·≈–¥’ „Àâ ª√– “∑ ß∫ „∫ ™à «¬„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡µâ “π∑“π Àâ “¡‡≈◊ Õ¥ ∫”√ÿ ߇≈◊ Õ¥ ·°â Ωï ª«¥· ∫√â Õπ ∑”„Àâ ¡’ ≈¡‡∫à ß ¥Õ° ·°â ≈ß∑â Õß ∑â Õ߇ ’ ¬ §≈◊Ë π‡À’ ¬π ‰¢â ∑”„Àâ À— «„®™ÿà ¡™◊Ë π ·°â Õà Õπ‡æ≈’ ¬ ¢— ∫ ‚≈À‘ µ ‡ ¡À– ·°â 欓∏‘ ‰¢â µ— «√â Õπ ∫”√ÿ ßÀ— «„® ∫”√ÿ ߧ√√¿å √— °…“ ·°â µ° ‡≈◊ Õ¥ ‡° √ ·°â ‰¢â ∑”„Àâ µ— «‡¬Á π ·°â §≈◊Ë π‡À’ ¬π ∫”√ÿ ߧ√√¿å √— °…“ ∑â Õß√à «ß Õà Õπ‡æ≈’ ¬ ∫”√ÿ ßÀ— «„® ¢— ∫ªí “«– ∫”√ÿ ߪե ∫”√ÿ ߉¢¢â Õ Àâ “¡‡≈◊ Õ¥ ·°â ´“߇¥Á ° ¥’ ∫— « ¢¬“¬À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥À— «„® ·°â Õ“‡®’ ¬π‡ªì π‚≈À‘ µ ‡ª≈◊ Õ°º≈ ·°â ∫‘ ¥ ¡“π·º≈ ∑â Õß√à «ß Ωí ° ·°â §≈Õ¥∫ÿ µ√ √°ÕÕ°‰¡à À¡¥ ¡“π·º≈ ¡¥≈Ÿ °æ‘ °“√ ∑â Õ߇¥‘ π æ‘ …‡ÀÁ ¥‡¡“ Ωí °∫— «‡ª≈à “ ™à «¬ „Àâ §≈Õ¥≈Ÿ °ßà “¬ √— °…“·º≈ ¥ ¡“π ·º≈ ‡¡≈Á ¥ ∫”√ÿ ß°”≈— ß ·°â °√–…— ¬ ∑â Õß √à «ß ¡“π·º≈ ·°â √â Õπ„π°√–À“¬πÈ ” ‡®√‘ ≠Õ“À“√ ∫”√ÿ ߇π◊ È ÕÀπ— ß ·°â ‡ ¡À– æÿ æÕß ·°â ¥’ ·°â ‚√§ÀπÕß„π °â “π ·°â ≈¡ÕÕ°ÀŸ ∑â Õ߇¥‘ 𠇪ì 𬓧√√¿å √— °…“ ∫”∫— ¥·º≈„π≈”‰ â ·°â º‘ ¥ ”·¥ß. ∫ÿ ≥±√‘ ° À≈— °∑’ Ë ÚÒ ∫— «À≈«ßæ— π∏ÿå Àπ÷Ë ß ¥Õ° ’ ¢“« ∑√ß©≈«¬. ¥Ÿ ∫— « ∫— «À≈«ß ª√–°Õ∫. ∫ÿ π𓧠À≈— °∑’ Ë ˘Û, Ú¯ˆ Mesua ferrea L. «ß»å Gutti- ferae ‰¡â µâ π ≈”µâ π‡ª≈“ ·°à π ’ ·¥ß‡¢â ¡ „∫‡¥’Ë ¬«ÕÕ°µ√ß°— π¢â “¡ ¥Õ°ÕÕ° ‡¥’Ë ¬«Ê À√◊ Õ‡ªì π°√–®ÿ ° °√–®ÿ °≈– Ú- Û ¥Õ° ’ ¢“«À√◊ Õ ’ π«≈ ¡’ °≈‘ Ë πÀÕ¡ °≈’ ∫‡≈’È ¬ß√Ÿ ª™â ÕπßÕ‡ªì π°√–æÿâ ß °≈’ ∫ ¥Õ°¡’ Ù °≈’ ∫ √Ÿ ª‰¢à °≈— ∫ ª≈“¬∫“π ·≈–‡«â “ ‚§π Õ∫ ‡° √‡æ»ºŸâ ¡’ ®”π«π¡“° º≈¡’ ‡¡≈Á ¥ Ò-Ú ‡¡≈Á ¥. √√æ§ÿ ≥ ¥Õ°∫ÿ π𓧠®— ¥Õ¬Ÿà „πæ‘ °— ¥¬“‰∑¬ ‡° √∑— È ßÀâ “ ¡’ ¥Õ°¡–≈‘ ¥Õ°æ‘ °ÿ ≈ ¥Õ°∫ÿ π𓧠¥Õ° “√¿’ ·≈–‡° √∫— «À≈«ß ‡° √∑—È ß‡®Á ¥ ‡æ‘Ë ¡ ¥Õ°®”ª“ ¥Õ°°√–¥— ßß“ ‡° √∑—È ß‡°â “ ‡æ‘ Ë ¡¥Õ°≈”¥«π ¥Õ°≈”‡®’ ¬° ¥Õ° „™â ∫”√ÿ ß„®„Àâ ·™à ¡™◊Ë π ·°â ‰¢â °“à √â Õπ„π ¥— ∫°√–À“¬ ∫”√ÿ ß‚≈À‘ µ ∫”√ÿ ßÀ— «„® ·°â ≈¡°Õß≈–‡Õ’ ¬¥ ·°â °≈‘Ë π “∫ “ß ¿“¬„𰓬 ‡° √ „™â ∫”√ÿ ߧ√√¿å ·°â ‰¢â ·°â ≈¡«‘ ߇«’ ¬π √“° „™â ·°â ≈¡„π≈”‰ â ‡ª≈◊ Õ°µâ 𠇪ì π¬“¢— ∫‡Àß◊Ë Õ ¥Ÿ ¥ÀπÕß °√–æ’ È ·°â ‡ ¡À–„π≈”§Õ ‡π◊È Õ‰¡â ·°â ≈— ° ªî ¥≈— °‡ªî ¥ º≈ ·°â πÈ ”‡À≈◊ Õ߇ ’ ¬ „∫ „™â æÕ°∫“¥·º≈ ¥ ·°â æ‘ …ߟ ‡¡≈Á ¥ „™â πÈ ”¡— π∑“·°â ‚√§º‘ «Àπ— ß ‚√§ª«¥µ“¡ ¢â Õ. ª∑ÿ ¡ À≈— °∑’ Ë Ú¯ˆ ∫— «À≈«ßæ— π∏ÿå Àπ÷Ë ß ¥Õ° ’ ·¥ß À√◊ Õ ’ ™¡æŸ ∑√ß©≈«¬. ª√–∑ÿ ¡™“µ‘ À≈— °∑’ Ë Òı ª∑ÿ ¡™“µ‘ ‚∫√“≥·∫à ß∫— «πÈ ”ÕÕ° ‡ªì π Ú °≈ÿà ¡ §◊ Õ ª∑ÿ ¡™“µ‘ (sacred lotus) À√◊ Õ∫— «°â “π·¢Á ß °— ∫Õÿ ∫≈™“µ‘ (water lily) À√◊ Õ∫— «°â “πÕà Õπ. ¥Ÿ ∫— « . ªÕ À≈— °∑’ Ë Û¯ ™◊Ë Õ‰¡â ≈â ¡≈ÿ °À≈“¬™π‘ ¥À≈“¬ °ÿ ≈ ·≈–À≈“¬«ß»å ∑’Ë ‡ª≈◊ Õ°„™â ∑”ªÕ ∫“ß ™π‘ ¥¡’ √√æ§ÿ ≥∑“߇¿ — ™°√√¡‰∑¬ ¥â «¬ ‡™à π ªÕ°√–‡®“ Ú ™π‘ ¥ Ò. Corchorus capsularis L. «ß»å Tiliaceae ‰¡â ≈â ¡≈ÿ ° „∫‡¥’Ë ¬« ¥Õ° ’ ‡À≈◊ Õß¢π“¥‡≈Á °ÕÕ°‡ªì π°√–®ÿ ° √–À«à “ß´Õ°„∫°— ∫°‘ Ë ß º≈°≈¡‡ªì πæŸ ı æŸ ¿“¬„π¡’ ‡¡≈Á ¥ ’ πÈ ”µ“≈. √√æ§ÿ ≥ „∫ ¥— ∫æ‘ …√â Õπ ¿“¬„π ·°â ∫‘ ¥ ‰¢â ‰Õ ª«¥∑â Õß ‚√§ µ— ∫ ∑”„Àâ ‡®√‘ ≠Õ“À“√ ‡ªì π¬“æÕ° ‡¡≈Á ¥ ·°â ‰¢â . Ú. Corchorus olitorius L. «ß»å Tiliaceae ‰¡â ¢π“¥‡≈Á ° „∫‡¥’Ë ¬« ¥Õ° ’ ‡À≈◊ Õß¢π“¥‡≈Á ° ÕÕ°‡ªì π°√–®ÿ ° Ú- Û ¥Õ° º≈‡ªì 𷧪´Ÿ ≈√Ÿ ª∑√ß°√–∫Õ° ‡¡≈Á ¥ ’ ‡¢’ ¬«Õ¡πÈ ”µ“≈‡ªì π‡À≈’Ë ¬¡. √√æ§ÿ ≥ „∫ ¥— ∫æ‘ …√â Õπ ¿“¬„π ·°â ∫‘ ¥ ‰¢â ‰Õ ª«¥∑â Õß ‚√§ µ— ∫ ∑”„Àâ ‡®√‘ ≠Õ“À“√ ‡ªì π¬“æÕ° ‡¡≈Á ¥ ·°â ‰¢â . ª“¬“ ¢â “«∑’Ë Àÿ ß ‡ ®◊ ե⠫¬πÈ ”π¡·≈– πÈ ”µ“≈ ∂â “‡®◊ ÕπÈ ”º÷ È ß‡√’ ¬° ¡∏ÿ ª“¬“ ¡’ √ À«“π °≈‘Ë πÀÕ¡ À“°∑”®“°¢â “« „À¡à ∑’Ë ÕÕ°√«ß‡ªì ππÈ ”π¡‡√’ ¬° ¢â “«¬“- §Ÿ . √√æ§ÿ ≥ ‡ªì πÕ“À“√∫”√ÿ ß