สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 27 No. 3 Jul.-Sept. 2002 »— æ∑å ·æ∑¬å ·≈–‡¿ — ™°√√¡‰∑¬„π®“√÷ ° (Û) ˜Ù Õ“À“√„Àâ «‘ µ“¡‘ π∫’ Ÿ ß ªÑ Õß°— π‚√§ ‡ÀπÁ ∫™“ °≈â “¡‡π◊È Õ‡À’Ë ¬« ‰¡à ¡’ °”≈— ß Õ“°“√∫«¡πÈ ” πÈ ”¢â “« ∑”„Àâ ‡π◊ È Õ‡¬◊ Ë Õ ¿“¬„πÕà Õππÿà ¡ ·°â Õ“°“√Õ— °‡ ∫ ¢— ¥‡∫“ „™â «π∑«“√Àπ— °·°â ∑â ÕߺŸ ° πÈ ”´“«¢â “« ¡’ √ ‡¬Á π ∂Õπæ‘ …√â Õπ„π Õ— °‡ ∫ ø°∫«¡ „™â ‡ªì ππÈ ”°√– “¬¬“ ·ªÑ ߢ⠓«‡®â “ º ¡πÈ ”„Àâ ‡Àπ’ ¬« æÕ°‡æ◊Ë Õ ∫√√‡∑“Õ“°“√Õ— °‡ ∫„π‚√§‰ø≈“¡∑ÿ à ß ·º≈‰ø‰À¡â πÈ ”√â Õπ≈«° ¢â “« “√ µ” º ¡ ÿ √“∑“·°â ≈¡æ‘ … º◊Ë π§— π. ¡— ¬‚∫√“≥ª≈Ÿ °¢â “«™π‘ ¥π’È ‡ªì π Õ“À“√ ”À√— ∫æ√–‡®â “·ºà 𥑠π·≈–‡®â “ 𓬠®÷ ߇√’ ¬° ç¢â “«‡®â “é. ¥Ÿ ¢â “« ª√–°Õ∫. ¢â “«µÕ° À≈— °∑’Ë Ù, ˆÚ, Ò˜, Ú¯¯ ¢â “«‡ª≈◊ Õ°¢â “«‡®â “∑’Ë ‡Õ“¡“§—Ë « „Àâ ·µ°‡ªì π¥Õ°∫“π. ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ¢â “«‡ª≈◊ Õ° À≈— °∑’ Ë ˘Û, ˘˜, ÒÒˆ, Ú¯ˆ ¢â “«∑’Ë ¬— ߉¡à ‰¥â ‡Õ“‡ª≈◊ Õ°ÕÕ°. „π∑“ß惰…»“ µ√å ¢â “«‡ª≈◊ Õ° §◊ Õº≈¢Õßµâ π¢â “«‡ªì πº≈·∫∫º≈∏— ≠æ◊ ™. ‡¡◊ Ë Õπ”¡“ ’ ‡Õ“‡ª≈◊ Õ°º≈ÕÕ° ¢â “« “√ ∑’Ë ‰¥â §◊ Õ à «π¢Õ߇¡≈Á ¥. ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ¢â “«‚æ¥ Zea mays L. «ß»å Gramineae æ◊ ™≈â ¡≈ÿ ° Ÿ ߪ√–¡“≥ Ò-Ú ‡¡µ√ ≈”µâ π‡ªì π¢â ÕÊ „∫‡°‘ ¥µ“¡¢â Õ ™à Õ¥Õ° ‡°‘ ¥µ“¡´Õ°„∫ º≈·∫∫º≈∏— ≠æ◊ ™ ‡ªì πΩí °¢π“¥„À≠à ‡≈Á °µ“¡æ— π∏ÿå ¢Õß ¢â “«‚æ¥π—È πÊ. √√æ§ÿ ≥ º≈ „™â ‡ªì πÕ“À“√∑—È ß §“«·≈–À«“π ª√–°Õ∫¥â «¬«‘ µ“¡‘ π πÈ ”µ“≈ ·ªÑ ß ‡´≈≈Ÿ ‚≈ ‰¢¡— π ∑”„Àâ √à “ß°“¬·¢Á ß·√ß ∑â Õ߉¡à ºŸ ° πÈ ”¡— π®“° ‡¡≈Á ¥ „™â ‡ªì πÕ“À“√ ‡ªì πµ— «∑”≈–≈“¬ „𬓩’ ¥. ΩÕ¬¢â “«‚æ¥ ¥ ´÷Ë ß‡ªì π à «π ¢Õ߇° √‡æ»‡¡’ ¬ ‡°Á ∫¢≥–º≈¬— ßÕà Õπ Õ¬Ÿà „™â ‡ªì π¬“¢— ∫ªí “«–. „π∑“ß惰…»“ µ√åå ¢â “«‚æ¥ Ωí °Àπ÷Ë ßª√–°Õ∫¥â «¬º≈®”π«π¡“° §π∑—Ë «‰ª‡√’ ¬°º≈«à “‡¡≈Á ¥. ¢â “« “√ À≈— °∑’Ë Ûı, ı˘, ˆÒ, ˘Û ¢â “«‡ª≈◊ Õ°∑’Ë ’ ´â Õ¡®π‡À≈◊ Õ·µà ‡¡≈Á ¥¢“«. ‚∫√“≥„™â ‡¢â “ “π µà Õ¡“‡ªì π ¢â “« “π ·≈â «‡ªì π ¢â “« “√ ‡™à π„π ªí ®®ÿ ∫— π. ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ¢â “« “√ “≈’ À≈— °∑’Ë Ú¯ˆ ¢â “«‚æ¥. ¢â “« ÿ ° À≈— °∑’ Ë ÒÒˆ ¢â “«Àÿ ß ÿ °·≈â « ¢â “« «¬ °Á ‡√’ ¬° ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ¢â “«Àπ÷È ß À≈— °∑’ Ë ˆı Ò. ‚∫√“≥À¡“¬∂÷ ß ¢â “«‡Àπ’ ¬« π÷ Ë ß. Ú. ¢â “«∑’ Ë ‰¥â ®“°°“√ ’ ¢â “«‡ª≈◊ Õ° ´÷Ë ßºà “π°“√·™à πÈ ”·≈–Õ∫¥â «¬§«“¡ √â Õπ·≈â «. ¥Ÿ ¢â “«, ¢â “«‡®â “ ·≈– ¢â “«‡Àπ’ ¬« ª√–°Õ∫. ¢â “«‡Àπ’ ¬« ¢â “«æ— π∏ÿå Àπ÷Ë ß¢Õß™π‘ ¥ Oryza sativa L. «ß»å Gramineae ‡π◊È Õ ‡¡≈Á ¥¢ÿ à π°«à “¢â “«‡®â “. ‡¡◊ Ë ÕÀÿ ßÀ√◊ Õπ÷ Ë ß ·≈â «‡¡≈Á ¥®–‡Àπ’ ¬«µ‘ ¥°— π. ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ‡¢“ À≈— °∑’Ë ¯ˆ ‡¢â “, ¢â “«. ‡¢â “ À≈— °∑’ Ë ÛÒ, Ûˆ ¢â “«. ‚∫√“≥„™â ‡¢â “ (ÕÕ°‡ ’ ¬ß —È π) ‡π◊Ë Õß®“°§π‰∑¬ª≈Ÿ °¢â “«/‡¢â “ªï ≈– Ò §√—È ß ®÷ ß„™â §”«à “ ‡¢â “ ·∑πªï ‡™à 𠇮Á ¥ ‡¢â “ À¡“¬∂÷ ß ‡®Á ¥¢«∫ À√◊ Õ ‡®Á ¥ªï . ‡¢â “·¥ß À≈— °∑’Ë Úˆ, Ú˜, Ú¯ ¢â “«·¥ß ¢â “«∑’Ë ’ À√◊ Õµ”‡Õ“‡ª≈◊ Õ° ÕÕ°·≈â « ·µà ¬— ߉¡à ‰¥â ´â Õ¡„Àâ ¢“«. ¥Ÿ ¢â “« ·≈– ¢â “«‡®â “ ª√–°Õ∫. ‡¢â “‡ª≈◊ Õ° À≈— °∑’ Ë ÚÒ, Úı˘ ¢â “«‡ª≈◊ Õ°. ‡¢â “ “√ À≈— °∑’ Ë ÚÒ ¢â “« “√. ·¢¡ À≈— °∑’ Ë Ú Saccharum arundinaceum Retz. «ß»å Gramineae ·¢¡ æß ‰¡â ≈â ¡≈ÿ ° ¡’ ‡Àßâ “Õ¬Ÿà „µâ ¥‘ π ≈”µâ π‡ªì π¢â Õª≈â Õß ∫“ß™π‘ ¥ ≈”„À≠à „∫¬“« ∫“ß™π‘ ¥≈”‡≈Á °„∫‡√’ ¬«