สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Ú˜ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙı ¡™— ¬ ∫«√°‘ µµ‘ ·≈–§≥– ˜Ò °— ∫æ◊ ™„π °ÿ ≈ Aquilaria «ß»å Thy- melaeaceae À≈“¬™π‘ ¥. Ú. ™◊ Ë Õæ√√≥‰¡â Ú ™π‘ ¥ „π °ÿ ≈ Aquilaria «ß»å Thymelaeaceae ∑’Ë ‡π◊È Õ‰¡â „Àâ °ƒ…≥“. (Ò) Aquilaria malaccensis Lam. °ƒ…≥“ ‰¡â ÀÕ¡ ‰¡â ¬◊ π µâ π¢π“¥„À≠à ≈”µâ π‡ª≈“ ‡ª≈◊ Õ° ‡√’ ¬∫ ’ ‡∑“À√◊ Õ ’ ¢“« „∫‡¥’Ë ¬«¢Õ∫„∫ ‡ªì π§≈◊ Ë π ™à Õ¥Õ°·∫∫™à Õ´’ Ë √à ¡ ÕÕ°∑’ Ë ¥â “π¢â “ߢÕß°‘Ë ßÕà Õπ ¥Õ°¬à Õ¬¢π“¥ ‡≈Á ° ’ ‡¢’ ¬«Õ¡‡À≈◊ Õß °≈’ ∫√«¡µ‘ ¥°— 𠇪ì πÀ≈Õ¥ —È πÊ º≈√Ÿ ª‰¢à ª≈“¬¡π º‘ « ¡’ ¢π — È πª√–ª√“¬À√◊ Õ‡°≈’ È ¬ß. (Ú) Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte °ƒ…≥“ ‰¡â ÀÕ¡ ‰¡â ¬◊ π µâ π¢π“¥°≈“ß ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬™π‘ ¥ ·√° ·µà ª≈“¬º≈‡ªì πµ‘Ë ß‡≈Á °πâ Õ¬·≈– ¡’ ¢π. √√æ§ÿ ≥ ‡π◊È Õ‰¡â ∫”√ÿ ß‚≈À‘ µ ·≈–À— «„® ·°â µ— ∫ªÕ¥æ‘ °“√ ·°â ‰¢â ‡æ◊Ë Õ ‡ ¡À–·≈–≈¡ ·°â ≈¡«‘ ߇«’ ¬π ·°â Õ“‡®’ ¬π ∑â Õß√à «ß ·°â ª«¥∫«¡µ“¡¢â Õ µâ ¡πÈ ”¥◊Ë ¡·°â √â Õπ„π°√–À“¬πÈ ” „™â ª√ÿ ߇ªì π¬“∫”√ÿ ß·≈–√— °…“‚√§À— «„® ·°â ‚√§≈¡ „™â ∑”‡§√◊ Ë ÕßÀÕ¡. °–∑‘ ß À≈— °∑’ Ë Ú ¥Ÿ °“°–∑‘ ß. °“°–∑‘ ß À≈— °∑’Ë Ú¯ˆ Calophyllum inophyllum L. «ß»å Guttiferae °√–∑‘ ß °“°–∑‘ ß ‰¡â µâ π¢π“¥ °≈“ß „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ßµ√ߢ⠓¡ ¥Õ°™à Õ ÕÕ°∑’Ë ´Õ°„∫∫√‘ ‡«≥ª≈“¬°‘Ë ß ¡’ ¥Õ° ¬à Õ¬ Ù-ˆ ¥Õ° °≈’ ∫¥Õ° ’ ¢“« ‡° √ µ— «ºŸâ ’ ‡À≈◊ Õß®”π«π¡“° °≈‘Ë πÀÕ¡ º≈√Ÿ ª∑√ß°≈¡. √√æ§ÿ ≥ ¥Õ° ∫”√ÿ ßÀ— «„® ‡¡≈Á ¥ „Àâ πÈ ”¡— π„™â ∑“∂Ÿ π«¥ ·°â ª«¥¢â Õ‡§≈Á ¥ ∫«¡. °“·ø À≈— °∑’ Ë Ò˘Û ™◊Ë Õæ√√≥‰¡â À≈“¬™π‘ ¥„π °ÿ ≈ Coffea «ß»å Rubiaceae ‡™à π Ò. Coffea canephora Pierre ex A.Froehner ‰¡â æÿà ¡¢π“¥„À≠à „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ß µ√ߢ⠓¡ ¥Õ°ÕÕ°∑’Ë ´Õ°„∫ ’ ¢“« À√◊ Õ¢“«Õ¡™¡æŸ ¡’ °≈‘ Ë πÀÕ¡ º≈ ÿ ° ’ ·¥ß ‡¡≈Á ¥¡’ √ ¢¡. Ú. Coffea arabica L. ‰¡â æÿà ¡¢π“¥‡≈Á ° ¡’ ≈— °…≥– §≈â “¬™π‘ ¥·√° ·µà ¥Õ°ÕÕ°‡ªì π °√–®ÿ °µ“¡ßà “¡„∫ ¡’ Ú-˘ ¥Õ°À√◊ Õ ¡“°°«à “ º≈ ÿ ° ’ ·¥ßÀ√◊ Õ‡À≈◊ Õߢ÷È π °— ∫æ— π∏ÿå . √√æ§ÿ ≥ ‡¡≈Á ¥ ¡’ “√ ”§— ≠ §◊ Õ °“‡øÕ’ π (caffeine) ¡’ ƒ∑∏‘Ï °√–µÿâ π ª√– “∑ ¢— ∫ªí “«– ™à «¬‰¡à „Àâ Õ“‡®’ ¬π ‰¡à „Àâ À¡¥ µ‘ ‡¡◊Ë Õ‚¥π¬“‡ 浑 ¥ √–ß— ∫ ª«¥ „™â ·°â ª«¥À— «∑’Ë ‡°‘ ¥®“°§«“¡ ‡§√’ ¬¥ ·°â ‰ø‰À¡â πÈ ”√â Õπ≈«°. °“√∫Ÿ √ À≈— °∑’ Ë ÒÒˆ Ò. º≈÷ °∑’Ë ·∑√°Õ¬Ÿà „π‡π◊È Õ‰¡â ¢Õß µâ π°“√∫Ÿ √∑’Ë ¡’ Õ“¬ÿ À≈“¬ ‘ ∫ªï ¢÷È π‰ª ¡— °Õ¬Ÿ à µ“¡√Õ¬·µ°¢Õ߇π◊ È Õ‰¡â ¡’ ¡“° ∑’Ë ÿ ¥„π·°à π¢Õß√“° √Õß¡“∑’Ë ·°à π ¢Õßµâ π à «π∑’Ë Õ¬Ÿà „°≈â ‚§πµâ π®–¡’ °“√∫Ÿ √¡“°°«à “ à «π∑’Ë Õ¬Ÿà Ÿ ߢ÷È π‰ª. Ú. Cinnamomum camphora (L.) J.Presl «ß»å Lauraceae ‰¡â µâ π¢π“¥„À≠à „∫‡¥’Ë ¬«‡√’ ¬ß ≈— ∫°— π ¥Õ°™à Õ·∫∫·¬°·¢πßÕÕ° µ“¡´Õ°„∫ ¥Õ°‡≈Á ° ’ ‡À≈◊ ÕßÕà Õπ ¡’ ˆ °≈’ ∫ ‚§πµ‘ ¥°— π‡ªì πÀ≈Õ¥ —È πÊ ‡° √ µ— «ºŸâ ¡’ ˘ Õ— π ‡√’ ¬ß‡ªì π Û «ß º≈§à Õπ ¢â “ß°≈¡ ¡’ ‡π◊È Õ ¡’ ‡¡≈Á ¥ Ò ‡¡≈Á ¥ ∑ÿ ° à «π¡’ °≈‘ Ë πÀÕ¡. √√æ§ÿ ≥ „™â ·°â ª«¥¢— ¥µ“¡ ‡ â πª√– “∑ ¢â Õ∫«¡ ‡§≈Á ¥∫«¡¢— ¥¬Õ° æ‘ …·¡≈ß°— ¥µà Õ¬ ‚√§º‘ «Àπ— ߇√◊È Õ√— ß ‡ªì π¬“√–ß— ∫‡™◊È ÕÕ¬à “ßÕà Õπ°√–µÿâ πÀ— «„® ¢— ∫≈¡ ¢— ∫‡ ¡À– ¢— ∫ªí “«–. °”¬“π À≈— °∑’ Ë ÒÒˆ, ÒÚÒ Ò. ™— ππÈ ”¡— π∑’Ë ‡°‘ ¥®“°¬“ß„ ¢Õß µâ 𰔬“π∫“ß™π‘ ¥ ‡°‘ ¥®“°‡ª≈◊ Õ° ∂Ÿ °°√’ ¥®–¢— ∫¬“ߢÿà π¢â π ’ ¢“«π«≈ °≈‘Ë πÀÕ¡ÕÕ°¡“ ‡¡◊Ë Õ·Àâ ß®–·¢Á ßµ‘ ¥ Õ¬Ÿà °— ∫≈”µâ π ·≈– ’ ®–§à լʇ¢â ¡¢÷È π. Ú. æ◊ ™„π °ÿ ≈ Styrax «ß»å Sty- racaceae À≈“¬™π‘ ¥ ‡™à π (Ò) Styrax benzoin Dry- ander (Ú) Styrax paralleloneu- rus Parkinson æ◊ ™™π‘ ¥∑’Ë Ò ·≈–∑’Ë Ú ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬§≈÷ ß°— 𠇪ì π‰¡â µâ π „∫ ‡¥’Ë ¬« ™à Õ¥Õ°ÕÕ°µ“¡´Õ°„∫·≈– ª≈“¬°‘Ë ß¡’ ∑—È ß™à Õ‡¥’Ë ¬«·≈–™à Õ·¬°·¢πß ¥Õ° ’ ¢“« °≈’ ∫¥Õ°¡’ ı °≈’ ∫ º≈°≈¡ §à Õπ¢â “ß·ªÑ π ™— ππÈ ”¡— π∑’Ë °√’ ¥‰¥â ®“° ≈”µâ π‡√’ ¬°«à “ °”¬“π ÿ ¡“µ√“ ‡æ√“–