สำนักราชบัณฑิตยสภา

275 275 ª√–‡«» «– ’ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π *ª“∞°∂“‡π◊Ë Õß„π«— πÕπÿ ¡“π√“™∏π ‚¥¬ »“ µ√“®“√¬å ‡°’ ¬√µ‘ §ÿ ≥ 𓬷æ∑¬å ª√–‡«» «– ’ ≥ Àâ Õߪ√–™ÿ ¡√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Òı ∏— 𫓧¡ æ.».ÚıÙˆ ª√–‡«» «– ’ ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬¡À‘ ¥≈ ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡ °— ∫°“√æ— ≤π“* »“ µ√“®“√¬å æ√–¬“Õπÿ ¡“π√“™∏π√“™∫— ≥±‘ µºŸâ ‡§¬¥”√ßµ”·Àπà ߇≈¢“∏‘ °“√√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π·≈–√— °…“°“√ „πµ”·Àπà ß𓬰√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠇪ì ππ— °ª√“™≠å ºŸâ Àπ÷Ë ß ·Àà ß°√ÿ ß√— µπ‚° ‘ π∑√å ∑’Ë ‰¥â √— ∫°“√¬Õ¡√— ∫°— π∑—Ë «‰ª®“°∑—È ß ™“«‰∑¬·≈–™“«µà “ߪ√–‡∑» ∑à “π‡ªì π∑—È ßπ— °¡“πÿ …¬«‘ ∑¬“ π— °ª√–«— µ‘ »“ µ√å π— °π‘ √ÿ °µ‘ »“ µ√å ·≈–π— °«√√≥§¥’ º≈ß“π ¢Õß∑à “π¡’ ¡“°¡“¬ π“¡ª“°°“¢Õß∑à “π∑’Ë √Ÿâ ®— °°— π·æ√à À≈“¬ §◊ Õ ‡ ∞’ ¬√‚°‡»» ‡æ◊Ë Õ√”≈÷ °∂÷ ߧÿ ≥Ÿ ª°“√¢Õß »“ µ√“®“√¬å æ√–¬“Õπÿ ¡“π√“™∏π ∑’Ë ¡’ µà Õ√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π·≈–µà Õ·ºà 𠥑 π‰∑¬ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π®÷ ߉¥â ®— ¥ 窓∞°∂“«‘ ™“°“√«— π Õπÿ ¡“π√“™∏πé ¢÷È π‡ªì π§√—È ß·√°‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Òı ∏— 𫓧¡ æ.». ÚıÙˆ ‡«≈“˘.-ÒÚ.π.≥Àâ Õߪ√–™ÿ ¡√“™∫— ≥±‘ µ¬- ∂“π ´÷Ë ßµ√ß°— ∫‚Õ°“ §√∫√Õ∫«— π‡°‘ ¥ÒÒıªï ¢Õß∑à “π ª“∞°∂“«‘ ™“°“√«— πÕπÿ ¡“π√“™∏π§√—È ß·√°π’È √“™- ∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π‰¥â √— ∫‡°’ ¬√µ‘ ®“° »“ µ√“®“√¬å ‡°’ ¬√µ‘ §ÿ ≥ 𓬷æ∑¬å ª√–‡«» «– ’ π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ¥’ ‡¥à π·Àà ß™“µ‘ ºŸâ ‰¥â √— ∫√“ß«— ≈·¡°‰´‰´ “¢“∫√‘ °“√√— ∞ ´÷Ë ß¡’ ∫∑∫“∑„π°“√ æ— ≤π“¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“¢Õß — ߧ¡‰∑¬¡“‚¥¬µ≈Õ¥ ‡ªì πºŸâ · ¥ß ª“∞°∂“‡√◊Ë Õß ç¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡°— ∫°“√æ— ≤π“é ∑—È ßπ’È ‡π◊Ë Õß®“°‡Õ°≈— °…≥å ¢Õßæ√–¬“Õπÿ ¡“π√“™∏π§◊ Õ ¿Ÿ ¡‘ - ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡ ¥— ß∑’Ë Õß§å °“√»÷ °…“«‘ ∑¬“»“ µ√å ·≈– «— ≤π∏√√¡·Àà ß Àª√–™“™“µ‘ (UNESCO) ‰¥â ¬°¬à Õß æ√–¬“Õπÿ ¡“π√“™∏π„Àâ ‡ªì π∫ÿ §§≈¥’ ‡¥à π¥â “π«— ≤π∏√√¡ ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ÒÙ ∏— 𫓧¡æ.».ÚıÛÒ »“ µ√“®“√¬å ‡°’ ¬√µ‘ §ÿ ≥ 𓬷æ∑¬å ª√–‡«» «– ’ °≈à “««à “ »“ µ√“®“√¬å æ√–¬“Õπÿ ¡“π√“™∏π‡ªì πª√“™≠å ·Àà ß °√ÿ ß√— µπ‚° ‘ π∑√å °“√¡’ π— °ª√“™≠å „π ·ºà 𥑠π∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ß“¡§«“¡∂Ÿ °µâ Õß ·≈–‡°‘ ¥æ≈— ß·ºà 𥑠𠧫“¡‡ªì πª√“™≠å À√◊ Õ§«“¡¡’ ªí ≠≠“π—È π Ÿ ß°«à “»“ µ√å ´÷Ë ß ‡ªì π‡√◊Ë ÕߢÕߧ«“¡√Ÿâ §«“¡√Ÿâ °— ∫ªí ≠≠“ µà “ß°— πµ√ß∑’Ë §«“¡√Ÿâ À¡“¬∂÷ ß√Ÿâ ‡ªì π‡√◊Ë ÕßÊ ·µà ªí ≠≠“§◊ Õ√Ÿâ ‡™◊Ë Õ¡‚¬ß°— π∑—È ßÀ¡¥ √«¡ §” ”§— ≠ : ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“, «— ≤π∏√√¡, °“√æ— ≤π“ °— ∫ °“ √ æ— ≤π “_275-280 276 276 ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡°— ∫°“√æ— ≤π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand ∂÷ ß°“√√Ÿâ µ— «‡Õß ‡¡◊Ë Õ√Ÿâ µ— «‡Õß°Á ®– “¡“√∂ √⠓ߧ«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ßµ— «‡Õß°— ∫ºŸâ Õ◊Ë π·≈–°— ∫ √√æ ‘Ë ß∑—È ßÀ≈“¬‰¥â Õ¬à “ß∂Ÿ °µâ Õß ‡À¡“– ¡´÷Ë ß°Á §◊ Õ®√‘ ¬∏√√¡ „πªí ≠≠“¡’ ®√‘ ¬∏√√¡ ·µà „𧫓¡ √Ÿâ à «π„À≠à ‰¡à ¡’ µ— «Õ¬à “߇™à π ™“«¬ÿ ‚√ª§â πæ∫«‘ ∑¬“»“ µ√å ´÷Ë ß‡ªì 𧫓¡√Ÿâ ·µà 𔧫“¡√Ÿâ π’È ‰ª √⠓߇∑§‚π‚≈¬’ ∑’Ë °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ Õ”π“® ‡™à π √⠓ߪó π„À≠à ªó π°≈ ·≈â «„™â Õ”π“®‡¢â “·¬à ß™‘ ß°— π ‡°‘ ¥‡ªì π ߧ√“¡·æ√à °√–®“¬‰ª∑—Ë «∑ÿ °∑«’ ª π’Ë ‡ªì πµ— «Õ¬à “ß ¢Õß°“√¡’ §«“¡√Ÿâ ·µà ‰¡à ¡’ ªí ≠≠“ „π‚≈°ªí ®®ÿ ∫— ππ’È ≈â «π¡’ ·µà §«“¡√Ÿâ ·µà ¢“¥§«“¡‡¢â “„®‡√◊Ë ÕߢÕß¡πÿ …¬å ·≈–∏√√¡™“µ‘ ®÷ ß ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ªí ≠À“‰ª∑—Ë «‚≈° ¥— ßπ—È π À“°‡√“‡¢â “„® ‘Ë ß∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ≠“≥«‘ ∑¬“∑“ß«— ≤π∏√√¡ °Á ®–𔉪 Ÿà °“√ª≈¥ª≈à Õ¬§π‰∑¬ „Àâ ¡’ Õ‘ √¿“æ ¡’ »— °¥‘Ï »√’ ·≈–‡°‘ ¥»— °¬¿“æ∑—Ë «∑—È ß·ºà 𥑠π „πªí ®®ÿ ∫— π — ß§¡‚≈°¡’ §«“¡´— ∫´â Õπ ‚°≈“À≈ ‡π◊Ë Õß®“° ∑ÿ °ª√–‡∑»¡ÿà ßæ— ≤π“∑“ߥ⠓π‡»√…∞°‘ ®‡æ’ ¬ß¥â “π‡¥’ ¬« ∂÷ ß ·¡â «à “‡»√…∞°‘ ®®–¡’ §«“¡ ”§— ≠ ·µà ‡ªì π‡æ’ ¬ß à «π‡¥’ ¬«¢Õß °“√æ— ≤π“ ‡¡◊Ë Õπ” à «π‡¥’ ¬«¡“‡ªì πÀ≈— °·≈–æ— ≤π“‚¥¬„™â ‡ß‘ π‡ªì πµ— «µ—È ß ¬à Õ¡∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√‡ ’ ¬ ¡¥ÿ ≈ ·≈–‡°‘ ¥«‘ °ƒµ ‡¡◊Ë Õ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫°— ∫√à “ß°“¬§π‡√“∑’Ë ¡’ ‡´≈≈å ·≈–Õ«— ¬«–µà “ß Ê ¡“°¡“¬ ∑ÿ ° à «π‡™◊Ë Õ¡‚¬ß°— π·∫∫∫Ÿ √≥“°“√·≈–¡’ ¥ÿ ≈¬¿“æ ∑”„Àâ √à “ß°“¬ª√°µ‘ ¡’ ÿ ¢¿“楒 ·µà À“°√à “ß°“¬‡ ’ ¬¥ÿ ≈¬¿“æ ®–°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‡®Á ∫ªÉ «¬ ‡™à π‡¥’ ¬«°— ∫°“√æ— ≤π“‚¥¬¡ÿà ß ‡πâ 𧫓¡ ”§— ≠∑“ß°“√‡ß‘ π ¬à Õ¡ à ߺ≈„Àâ ‡°‘ ¥°“√∑”≈“¬ ‘Ë ß ∑’Ë ¡πÿ …¬å ‡§¬‡™‘ ¥™Ÿ ∑—È ß»’ ≈∏√√¡ ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ ‘ ∑∏‘ ¡πÿ …¬™π »“ π“ œ≈œ °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥¿“«–«‘ °ƒµµ“¡¡“ ‡™à π ‡°‘ ¥™à Õß«à “ß √–À«à “ߧπ®π°— ∫§π√«¬ ‡°‘ ¥§«“¡‡§√’ ¬¥ ‡°‘ ¥°“√·µ° ≈“¬ ∑“ß — ߧ¡∑—È ß„π√–¥— ∫§√Õ∫§√— « ™ÿ ¡™π ª√–‡∑»™“µ‘ ·≈–„π ‚≈° Õ’ °∑—È ß¬— ß°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥«‘ °ƒµ°“√≥å ∑“ߥ⠓π ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ «— ≤π∏√√¡ ·≈–®‘ µ«‘ ≠≠“≥ Õ— π𔉪 Ÿà «‘ °ƒµ°“√≥å ‚≈°„π ªí ®®ÿ ∫— π °“√æ— ≤π“‚¥¬„™â ‡»√…∞°‘ ®‡ªì πµ— «µ—È ß∑”„Àâ ∑—Ë «‚≈°¡’ Õ“√¬∏√√¡‡¥’ ¬«§◊ ÕÕ“√¬∏√√¡«— µ∂ÿ π‘ ¬¡À√◊ Õ∫√‘ ‚¿§π‘ ¬¡ ‡ªì π °“√∑”≈“¬»— °¥‘Ï »√’ ·≈–§ÿ ≥§à “§«“¡‡ªì π§π µà “ß°— ∫„πÕ¥’ µ´÷Ë ß ¡’ Õ“√¬∏√√¡∑’Ë À≈“°À≈“¬ ·≈–µ√ß°— ∫À≈— °∑“ß™’ ««‘ ∑¬“∑’Ë µâ Õß¡’ §«“¡À≈“°À≈“¬‡æ◊Ë Õ„Àâ “¡“√∂Õ¬Ÿà √Õ¥‰¥â ‡ª√’ ¬∫ ‡∑’ ¬∫‰¥â °— ∫®ÿ ≈™’ 懙à π·∫§∑’ ‡√’ ¬∑’Ë ¡’ °“√°≈“¬æ— π∏ÿå Õ¬Ÿà µ≈Õ¥ ‡«≈“‡æ◊Ë Õ„Àâ “¡“√∂§ßÕ¬Ÿà ‰¥â À√◊ Õ‡™◊È Õ‚√§‡Õ¥ å ∑’Ë √⠓ߧ«“¡ À≈“°À≈“¬„πµ— «‡Õ߇¡◊Ë Õ‡¢â “‰ªÕ¬Ÿà „π√à “ß°“¬¡πÿ …¬å ‡æ◊Ë Õ„Àâ æâ π®“°°“√∂Ÿ °∑”≈“¬ ‡√“®÷ ßµâ Õß°“√°“√æ— ≤π“∑’Ë ¡’ «‘ ∏’ §‘ ¥µà “ß ‰ª®“°‡¥‘ ¡‚¥¬ ‘È π‡™‘ ß ç·À≈à ß∑’Ë ¡“¢Õߧ«“¡√Ÿâ ‡ªì πµ— «°”Àπ¥ — ߧ¡é »“ µ√“- ®“√¬å ‡°’ ¬√µ‘ §ÿ ≥ 𓬷æ∑¬å ª√–‡«» «– ’ ¡’ §«“¡‡ÀÁ π«à “ §«“¡√Ÿâ ·≈–«‘ ∏’ °“√À“§«“¡√Ÿâ À√◊ Õ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “≠“≥«‘ ∑¬“ ´÷Ë ß„™â °— πÕ¬Ÿà „πª√–‡∑»‰∑¬∑ÿ °«— ππ’È ‡ªì π·π«§‘ ¥·∫∫‡°à “ §◊ Õ∂◊ Õ«à “ ∞“𧫓¡√Ÿâ Õ¬Ÿà „πµ”√“ ‡¡◊Ë Õ«‘ ‡§√“–Àå ¥Ÿ æ∫«à “Õ“®π”‰ª Ÿà §«“¡ √â “¬·√ß„π — ß§¡‰∑¬‰¥â ‡π◊Ë Õß®“° Ò. ºŸâ ‡¢’ ¬πµ”√“´÷Ë ß‡ªì πµâ π∑“ߢÕߧ«“¡√Ÿâ ‰¥â §«“¡√Ÿâ ¡“ ®“°™“«µà “ß™“µ‘ Õ’ °∑Õ¥Àπ÷Ë ß ¡‘ ‰¥â ‡¢’ ¬π¢÷È π®“°«‘ ∂’ ™’ «‘ µ¢Õß §π‰∑¬ ∑”„Àâ §π‰∑¬¢“¥®“°√“°‡Àßâ “¢Õߧ«“¡‡ªì π‰∑¬ ¥— ß∑’Ë æ√–¡À“ ¡≥‡®â “ °√¡æ√–¬“«™‘ √≠“≥«‚√√ ‡§¬‡µ◊ Õπ §π‰∑¬‡¡◊Ë Õ§√—È ß„™â °“√»÷ °…“√–∫∫„À¡à „π ¡— ¬√— ™°“≈∑’Ë ı Ú. §«“¡√Ÿâ ¡— °∂Ÿ °¡Õß«à “‡ªì π§ÿ ≥§à “·≈–§«“¡¥’ ‡¡◊Ë Õ 277 277 ª√–‡«» «– ’ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠧫“¡√Ÿâ ¡“®“°™“«µà “ß™“µ‘ ®÷ ß∑”„Àâ §π‰∑¬¢“¥§«“¡¡—Ë π„®„π §ÿ ≥§à “¢Õßµ— «‡Õß ‡°‘ ¥§«“¡Õà Õπ·Õ·≈–¢“¥»— °¥‘Ï »√’ ‰ª∑—È ß ª√–‡∑» Û. °“√‡√’ ¬π·∫∫∑à Õß®”∑”„Àâ §π‰∑¬√Ÿâ ‡©æ“–∑ƒ…Æ’ À√◊ Õ«‘ ™“„πµ”√“ ·µà ‰¡à °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ªí ≠≠“ µ— «Õ¬à “߇™à π °“√‰ª »÷ °…“µà Õ„π¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬¡’ ™◊Ë Õ„πµà “ߪ√–‡∑»·≈â «°≈— ∫¡“ ∫√‘ À“√ª√–‡∑» ∂÷ ß·¡â «à “®–¡’ ‡®µπ“¥’ „π°“√æ— ≤π“ª√–‡∑» ·µà °Á ‰¡à ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ®„π°“√·°â ªí ≠À“ ‡æ√“–‰¡à ¡’ §«“¡ ‡¢â “„®·∑â ®√‘ ß„πæ◊È π∞“π¢Õߧ«“¡‡ªì π‰∑¬ ‡™à π °“√«“ß π‚¬∫“¬„Àâ ™“«π“∑”π“ªï ≈–Ú §√—È ß ‚¥¬‰¡à √Ÿâ ¿“槫“¡‡ªì π ®√‘ ß«à “∑”π“·µà ≈–§√—È ß™“«π“¢“¥∑ÿ π ∑”π“ Ú §√—È ß™“«π“°Á ‡Àπ◊Ë Õ¬¡“°¢÷È π·≈–¢“¥∑ÿ π¡“°¢÷È π ‡ªì πÀπ’È ‡ªì π ‘ π®πµâ Õß ¢“¬≈Ÿ ° “«‰ª‡ªì π‚ ‡¿≥’ ‡°‘ ¥ªí ≠À“„À≠à À≈«ß„π — ß§¡‰∑¬ Ù. °“√‡√’ ¬π‚¥¬¬÷ ¥µ”√“‡ªì πÀ≈— °µâ ÕßÕ“»— ¬°“√∑à Õß ®”¡“°∑”„Àâ ª√– “∑‡§√’ ¬¥π”¡“´÷Ë ß‚√§¿— ¬µà “ßÊ¡“°¡“¬ ¥— ß®–æ∫‰¥â ∑—Ë «‰ª„π∑ÿ °∑â Õß∂‘Ë π·≈–∑ÿ °Õ“™’ æ ı. °“√‡√’ ¬π‚¥¬„™â µ”√“‡ªì πÀ≈— ° ‡ªì π°“√‡√’ ¬π∑’Ë ‰¥â ·µà §«“¡√Ÿâ ∑“߇∑§π‘ §‡æ◊Ë Õª√–°Õ∫Õ“™’ æ·µà ‰¡à ‰¥â »÷ °…“À“ §«“¡√Ÿâ ¥â “πª√— ™≠“·≈– — ߧ¡ ∑”„Àâ ¢“¥¡‘ µ‘ §«“¡‡ªì π¡πÿ …¬å ‡¡◊Ë Õ‰¡à ‡¢â “„®„π¡‘ µ‘ ¢Õß¡πÿ …¬å ·≈– ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡∑”„Àâ ‰¡à “¡“√∂ ·°â ªí ≠À“§«“¡¢— ¥·¬â ßµà “ß Ê ‰¥â ‡™à π «‘ »«°√∑’Ë ‡¢â “„®‡∑§π‘ § °“√ √⠓߇¢◊Ë Õπ ·µà ‰¡à ‡¢â “„®¡πÿ …¬å ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ·≈–«— ≤π- ∏√√¡¢Õßæ◊È π∑’Ë ∑’Ë ‰ª°à Õ √â “ß∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡¢— ¥·¬â ß ‡°‘ ¥§«“¡ ·ª≈°·¬°®“°‡æ◊Ë Õπ¡πÿ …¬å ¥â «¬°— π·≈– à ߺ≈∂÷ ß®‘ µ„® „π¡‘ µ‘ ¢Õߧ«“¡‡ªì π¡πÿ …¬å ∂◊ Õ«à “°“√ ◊Ë Õ “√¡’ §«“¡ ”§— ≠¡“° ·µà ∑ÿ °«— ππ’È ¡’ °“√ ◊Ë Õ “√πâ Õ¬„π∑ÿ ° Ê Õ“™’ æ ‡™à π §π‰¢â Õ¬“°®– ‰¥â §”Õ∏‘ ∫“¬‡√◊Ë Õß‚√§®“°À¡Õ ·µà À¡Õ¡— °®–√— °…“‚¥¬‰¡à Õ∏‘ ∫“¬ ‡æ√“–√Ÿâ ·µà ¡‘ µ‘ ¢Õ߉¢â ‰¡à √Ÿâ ¡‘ µ‘ ¢Õߧπ Õ’ °µ— «Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß ∑’Ë ‡ÀÁ πÕ¬Ÿà ¡“°„πªí ®®ÿ ∫— π§◊ Õ°ÆÀ¡“¬∑’Ë ¢— ¥·¬â ß°— ∫§«“¡‡ªì π®√‘ ß ¢Õß — ߧ¡ ´÷Ë ß®–‡ÀÁ π«à “§«“¡∂Ÿ °°ÆÀ¡“¬°— ∫§«“¡∂Ÿ °µâ Õß ‰¡à ‡ªì π‰ª¥â «¬°— π ®÷ ß°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡√ÿ π·√ß„π∫â “π‡¡◊ Õߢ÷È π ˆ. °“√‡√’ ¬π‚¥¬„™â µ”√“‡ªì πÀ≈— °∑”„Àâ √–∫∫°“√»÷ °…“ ‡ªì π√–∫∫∑’Ë Õ¬Ÿà πÕ° — ߧ¡ ‰¡à ‡°‘ ¥°“√√à «¡∑ÿ °¢å √à «¡ ÿ ¢ ‰¡à ™à «¬ ·°â ªí ≠À“´÷Ë ß°— π·≈–°— π 𔉪 Ÿà §«“¡Õà Õπ·Õ π‚¬∫“¬‡ªì π ‘Ë ß ”§— ≠∑’Ë Õ“®¡’ º≈°√–∑∫∑—È ßª√–‡∑» µ— «Õ¬à “߇™à π ߧ√“¡ ‡«’ ¬¥π“¡Õ— π‡°‘ ¥®“°ºŸâ π”∑’Ë ¥’ ‡æ’ ¬ß‰¡à °’Ë §π·µà ¡’ π‚¬∫“¬∑’Ë ‰¡à ¥’ 278 278 ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡°— ∫°“√æ— ≤π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand ∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ Ÿ ≠‡ ’ ¬∑—È ß™’ «‘ µÕ— π¡’ §à “ ∑√— æ¬å ‘ π ·≈– ∑√— 欓°√ ‡æ√“–‡¡◊Ë Õ ◊ ∫§â π·≈â «æ∫«à “ ߧ√“¡π’È ‡ªì π ߧ√“¡ ∑’Ë “¡“√∂À≈’ °‡≈’Ë ¬ß‰¥â ¥— ßπ—È π®÷ ߧ«√¡’ π‚¬∫“¬ “∏“√≥– ‚¥¬‡ªî ¥„Àâ ª√–™“™π‡¢â “¡“¡’ à «π√à «¡„ππ‚¬∫“¬π—È π Ê °Á ®– ∑”„Àâ ª√–‡∑»‡¢â ¡·¢Á ߉¥â ˜. √–∫∫°“√»÷ °…“ªí ®®ÿ ∫— πµ—È ß·µà Õπÿ ∫“≈®π∂÷ ß¡À“- «‘ ∑¬“≈— ¬∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‡ ◊Ë Õ¡‡ ’ ¬»’ ≈∏√√¡æ◊È π∞“π´÷Ë ßÀ¡“¬ ∂÷ ß°“√‡§“√æ»— °¥‘Ï »√’ ¢Õߧ«“¡‡ªì π§π«à “§π∑ÿ °§π¡’ §«“¡ ‡∑à “‡∑’ ¬¡°— π ‡π◊Ë Õß®“°ºŸâ ‰¥â √— ∫°“√»÷ °…“¡— °®–‰¥â √— ∫°“√ ¬°¬à Õß«à “¡’ ‡°’ ¬√µ‘ à «πºŸâ ∑’Ë ‰¡à ‰¥â √— ∫°“√»÷ °…“®–∂Ÿ °¡Õß«à “ ‰¡à ¡’ ‡°’ ¬√µ‘ °“√æ— ≤π“∑’Ë ∂Ÿ °µâ Õß®÷ ßµâ Õߧ”π÷ ß∂÷ ß»— °¥‘Ï »√’ §«“¡ ‡ªì π§π¢Õß∑ÿ °§π ´÷Ë ß‡ªì πæ◊È π∞“π¢Õß ‘Ë ß∑’Ë ¥’ ß“¡µà “ß Ê ‡™à π ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ ‘ ∑∏‘ ¡πÿ …¬™π ¯. √–∫∫°“√»÷ °…“∑’Ë ¡’ ≈— °…≥–‡ªì π√–∫∫æ√“À¡≥å ∑’Ë ∂◊ Õ«à “™π™—È πÕ◊Ë π‰¡à ¡’ ‘ ∑∏‘Ï ∑à Õߧ— ¡¿’ √å √√‡ √‘ ≠‡∑æ µà “ß®“° √–∫∫æÿ ∑∏´÷Ë ß‡ªì π«‘ ∑¬“»“ µ√å ∑’Ë ∂◊ Õ«à “§«“¡√Ÿâ ‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ∑ÿ °§π “¡“√∂æ‘ Ÿ ®πå ·≈–ªØ‘ ∫— µ‘ ‰¥â ¥â «¬µπ‡Õß ‡¡◊Ë Õ√–∫∫°“√»÷ °…“ ∂◊ Õ«à “¡’ ‡æ’ ¬ß∫“ß°≈ÿà ¡‡∑à “π—È π∑’Ë “¡“√∂‡¢â “∂÷ ߉¥â §◊ Õ‡©æ“– æ«°∑’Ë ∑à Õßµ”√“‰¥â ∑”„Àâ ∑“ß·Àà ߇°’ ¬√µ‘ ¬»§— ∫·§∫ ‡°‘ ¥§«“¡ ∑ÿ °¢å ¬“° ¥— ß®–‡ÀÁ π‰¥â ®“°√–∫∫°“√ Õ∫‡¢â “¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬∑’Ë ∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡∑ÿ °¢å ∑—È ßπ— °‡√’ ¬π·≈–ºŸâ ª°§√Õß ¡’ µ— «Õ¬à “ߢÕß §√Õ∫§√— «∑’Ë ≈Ÿ °™“¬‡ªì π§π¥’ ¢¬— π¢— π·¢Á ß ´◊Ë Õ — µ¬å ÿ ®√‘ µ ·µà µâ Õß¡“¬‘ ßµ— «µ“¬‡æ√“– Õ∫‡¢â “¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‰¡à ‰¥â ∑’Ë ‡ ’ ¬„® ®πµ‘ ¥¬“À√◊ Õ‡ ’ ¬ºŸâ ‡ ’ ¬§π°Á ¡’ ‡Àµÿ ‡æ√“–§«“¡‡¢â “„®º‘ ¥§‘ ¥ «à “°“√»÷ °…“‡∑à “π—È π∑’Ë π”‰ª Ÿà §«“¡¡’ ‡°’ ¬√µ‘ ¡’ »— °¥‘Ï »√’ ¥— ßπ—È π §π‰∑¬®÷ ߧ«√ª√— ∫∑— »π§µ‘ ‡ ’ ¬„À¡à ‚¥¬„Àâ §«“¡ √Ÿâ „πµ”√“‡ªì π‡æ’ ¬ßµ— «ª√–°Õ∫ ¡‘ „™à ∞“π ·≈–∞“πµâ ÕßÕ¬Ÿà „π «‘ ∂’ ™’ «‘ µ ≠“≥«‘ ∑¬“„À¡à ∂◊ Õ«à “∞“𧫓¡√Ÿâ Õ¬Ÿà „πµ— «§π ‡ªì 𠧫“¡√Ÿâ ∑’Ë ‰¥â ®“°ª√– ∫°“√≥å ™’ «‘ µ §√Ÿ ∑’Ë ¥’ ∑’Ë ÿ ¥§◊ Õ ç·¡à é ‡æ√“– ·¡à Õπ®“° ‘Ë ß∑’Ë ·¡à ¡’ à «π§√Ÿ Õπ®“° ‘Ë ß∑’Ë µπ‡Õ߉¡à ¡’ ·µà ‰¥â ¡“®“°µ”√“ ‡¥Á °∑’Ë ‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°µ”√“Õ¬à “ß‡¥’ ¬«®–∂◊ Õ«à “ ‘Ë ßÕ◊Ë π ‰¡à ”§— ≠πÕ°®“°§–·ππ ·¡à ¢Õß∫ÿ §§≈ ”§— ≠À≈“¬§π¡‘ ‰¥â ‡√’ ¬πÀπ— ß ◊ ÕÀ√◊ Õ∑’Ë ‡√’ ¬π°Á ¡‘ ‰¥â ®∫ª√‘ ≠≠“∑ÿ °§π ·µà “¡“√∂ ‡≈’È ¬ß≈Ÿ °„Àâ ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ®„π™’ «‘ µ‰¥â ‡æ√“–·¡à Õπ ‘Ë ß¥’ Ê ∑’Ë ·¡à ¡’ ´÷Ë ß‰¡à “¡“√∂À“‰¥â „πµ”√“ Õ“® √ÿ ª‰¥â «à “·∑â ®√‘ ß·≈â « 279 279 ª√–‡«» «– ’ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠧫“¡√Ÿâ ‰¥â ®“°°“√∑”ß“π·≈–ª√– ∫°“√≥å ™’ «‘ µ ¡πÿ …¬å ‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°∏√√¡™“µ‘ §π√Õ∫µ— « ¡’ °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ´÷Ë ß°— π·≈–°— π °“√ ∂◊ Õ«à “∞“𧫓¡√Ÿâ Õ¬Ÿà „πµ— «§π∑”„Àâ ‡°‘ ¥ ‘Ë ß∑’Ë ¥’ §◊ Õ Ò. ∑ÿ °§π¡’ ‡°’ ¬√µ‘ ‡æ√“–¡’ §«“¡√Ÿâ ∑’Ë ¡’ ª√–‚¬™πå Õ¬Ÿà „π µ— «‡Õß ‡æ√“–À“°∂◊ Õ«à “§«“¡√Ÿâ Õ¬Ÿà „πµ”√“ °Á ®–¡’ ‡©æ“–ºŸâ ∑’Ë √Ÿâ µ”√“‡∑à “π—È π∑’Ë ¡’ ‡°’ ¬√µ‘ Ú. ∑ÿ °§π¡’ §«“¡¡—Ë π„® ‡æ√“–§«“¡√Ÿâ ∑’Ë ¡’ Õ¬Ÿà ‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë §ÿâ π‡§¬·≈–∑”‰¥â ®√‘ ß Û. ∑ÿ °§π¡’ §«“¡√Ÿâ ‡©æ“–§π∑’Ë ‰¡à ‡À¡◊ Õπ°— π À“° ∑ÿ °§π𔧫“¡√Ÿâ ∑’Ë µà “ß°— π¡“·≈°‡ª≈’Ë ¬π°— π ®–‡°‘ ¥¡«≈·Àà ß °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ ‘Ë ß„À¡à À√◊ Õ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ çπ«— µ°√√¡é ¢÷È π π«— µ°√√¡¡’ §«“¡ ”§— ≠§«∫§Ÿà ‰ª°— ∫ — ߧ¡∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ßÕ¬Ÿà µ≈Õ¥‡«≈“ À“°¬— ߧ߬÷ ¥µ”√“‡ªì πÀ≈— ° π«— µ°√√¡°Á ®–‰¡à ‡°‘ ¥ ¢÷È π¡“√Õß√— ∫°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß — ߧ¡∑”„Àâ ‡°‘ ¥«‘ °ƒµ Ù. À“°π”§«“¡√Ÿâ ∑’Ë ∑ÿ °§π¡’ Õ¬Ÿà ¡“∑”·ºπ∑’Ë ¡πÿ …¬å ∑—È ß ª√–‡∑» «à “·µà ≈–§π¡’ §«“¡¥’ ¡’ §«“¡ “¡“√∂¥â “π„¥ ·≈â «®— ¥ ∑”‡ªì π√–∫∫¢â Õ¡Ÿ ≈·Àà ß™“µ‘ ∑’Ë “¡“√∂ Õ∫§â π‰¥â ®–∑”„Àâ ∑ÿ ° §π‡°‘ ¥§«“¡¿“§¿Ÿ ¡‘ „®·≈–Õ¬“°∑”§«“¡¥’ ¡“°¢÷È ππÕ°®“° π—È π¬— ß‡°‘ ¥°“√·≈°‡ª≈’Ë ¬π§«“¡√Ÿâ ∑”„Àâ «‘ ™“°“√‡øóò ÕßøŸ ¡’ °“√ ‡§≈◊Ë Õπ‰À«∑“߇»√…∞°‘ ®·≈–«— ≤π∏√√¡ ‡π◊Ë Õß®“°¡’ °“√µ‘ ¥ µà Õ´◊È Õ¢“¬®“°·À≈à ߺ≈‘ µ ‘ π§â “∑’Ë ¥’ ¡’ §ÿ ≥¿“æ ∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß„π∑“ß∑’Ë ¥’ ¢÷È π ı. °“√„™â «‘ ∂’ ™’ «‘ µ¢Õߧπ‡ªì πµ— «µ—È ß·≈â «‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°™’ «‘ µ §π ®–‡√’ ¬π√Ÿâ ·≈–‡¢â “„®‰¥â ßà “¬°«à “µ”√“ ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫°— ∫°“√ Õà “ππ‘ ¬“¬‡≈à ¡„À≠à ∑’Ë Õà “π·≈â «‰¡à ‡∫◊Ë Õ‡æ√“–‡ªì π‡√◊Ë ÕߢÕß™’ «‘ µ®√‘ ß ‡¢â “„®‰¥â ßà “¬ à «πµ”√“‰¡à ¡’ ‡√◊Ë ÕߢÕß™’ «‘ µ®√‘ ß ∑”„Àâ ‡¢â “„® ¬“°°«à “ ˆ. ªí ≠À“¢Õß‚≈°„πªí ®®ÿ ∫— π¡“®“°°“√§‘ ¥·∫∫·¬° à «π °“√»÷ °…“°Á ‡ªì π·∫∫·¬° à «π‡™à π°— π ∑’Ë ∂Ÿ °µâ Õß·≈â «™’ «‘ µ ·≈–°“√»÷ °…“§«√®–‰ª¥â «¬°— π ‚¥¬™’ «‘ µ§◊ Õ°“√»÷ °…“ °“√ »÷ °…“§◊ Õ™’ «‘ µ ˜. °“√æ— ≤π“®”‡ªì πµâ Õß„™â «‘ ∂’ ™’ «‘ µ√à «¡°— π‡ªì πµ— «µ—È ß ·≈–ª√— ∫‡ª≈’Ë ¬π‰ªµ“¡ — ߧ¡∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π‡ªì πæ≈«— µ ·≈â «π”À≈— ° «‘ ™“¡“ π— ∫ πÿ πª√–¬ÿ °µå „™â „π°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ∑’Ë ®–Õ¬Ÿà √à «¡°— π„Àâ ‰¥â ¯. ‡¡◊Ë Õπ”™’ «‘ µ·≈–°“√»÷ °…“¡“‰«â ¥â «¬°— π®–‡°‘ ¥°“√ »÷ °…“√Ÿ ª·∫∫„À¡à §◊ Õ°“√‡√’ ¬π√Ÿâ √à «¡°— π„π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ interactive learning through action ‡ªì π ‘Ë ß ”§— ≠„π°“√ ·°â ªí ≠À“ — ߧ¡∑’Ë ´— ∫´â Õπ‡æ√“–¡’ °“√‡§≈◊Ë Õπ‰À«‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß Õ¬à “ß√«¥‡√Á « ´÷Ë ßÕ”π“®À√◊ ÕÕÿ ¥¡°“√≥å ‡æ’ ¬ßÕ¬à “ß‡¥’ ¬«„™â ‰¡à ‰¥â º≈ °“√‡√’ ¬π√Ÿâ √à «¡°— π„π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ¢ÕߺŸâ ∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß„π ∑ÿ °æ◊È π∑’Ë ·≈–∑ÿ °Õ“™’ æ®–∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√»÷ °…“√Ÿ ª·∫∫„À¡à ·≈–‡¡◊Ë Õ∑ÿ °™ÿ ¡™π∑ÿ °∑â Õß∂‘Ë π¡’ °“√‡√’ ¬π√Ÿâ √à «¡°— π °“√»÷ °…“°Á ®–¡’ ∑—Ë «‰ª∑—È ß·ºà 𥑠π‡À¡◊ Õπ‡ªì π¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬™’ «‘ µ ‡¡◊Ë Õ‡ªì 𠇙à ππ’È °“√ Õ∫‡¢â “¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬°Á ®–‰¡à ‡ªì πªí ≠À“Õ’ °µà Õ‰ª ¥— ßπ—È π °“√æ— ≤π“®÷ ߧ«√„™â «— ≤π∏√√¡‡ªì πµ— «µ—È ß ´÷Ë ß®– °«â “ß°«à “„™â ‡»√…∞°‘ ®‡ªì πµ— «µ—È ß ‡æ√“–‡»√…∞°‘ ®‡ªì π‡æ’ ¬ß à «πÀπ÷Ë ß¢Õß«— ≤π∏√√¡ «‘ ∏’ ‡√’ ¬π¥— ß∑’Ë ‰¥â °≈à “«¡“·≈â « ∑”„Àâ ºŸâ §π„πªí ®®ÿ ∫— π‰¡à ‡¢â “„®§«“¡À¡“¬¢Õß«— ≤π∏√√¡Õ¬à “ß ·∑â ®√‘ ß ®÷ ߢ“¥æ≈— ß∑’Ë ®–®‘ πµπ“°“√‰ª Ÿà °“√æ— ≤π“ «— ≤π∏√√¡ À¡“¬∂÷ ß «‘ ∂’ ™’ «‘ µ√à «¡°— π¢Õß°≈ÿà ¡™π∑’Ë Õ¥ §≈â Õß°— ∫ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡Àπ÷Ë ß Ê ¡’ §«“¡‡™◊Ë Õ √–∫∫§ÿ ≥§à “ °“√∑” ¡“À“°‘ π ™’ «‘ µ§«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà ·≈–¢π∫∏√√¡‡π’ ¬¡ª√–‡æ≥’ √à «¡°— π °“√¥‘È π√πµà Õ Ÿâ ∑’Ë ®–¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà √Õ¥„π ¿“æ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ·µà ≈–·Àà ß∑’Ë ‰¡à ‡À¡◊ Õ𰗠𠇙à π ™“«‡Õ °‘ ‚¡„π¢—È «‚≈°‡Àπ◊ Õ ™“«Õ‘ π‡¥’ ¬„π‡¢µ√â Õπ æ«°∑’Ë Õ¬Ÿà µ“¡¿Ÿ ‡¢“À√◊ Õ∑–‡≈ ¬à Õ¡¡’ ™’ «‘ µ§«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà ∑’Ë ·µ°µà “ß°— π∑”„Àâ «— ≤π∏√√¡¡’ §«“¡À≈“° À≈“¬‰ªµ“¡ ¿“æ·«¥≈â Õ¡¢Õß·µà ≈–™ÿ ¡™πÀ√◊ Õ∑â Õß∂‘Ë π §«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß«— ≤π∏√√¡§Ÿà °— ∫§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß ™’ «¿“æ ´÷Ë ß∑—È ß Ú Õ¬à “ßπ’È µâ Õß — ¡æ— π∏å °— π °“√∑”¡“À“°‘ π∂◊ Õ ‡ªì π«— ≤π∏√√¡ ©–π—È π„π«— ≤π∏√√¡®÷ ß¡’ ‡√◊Ë ÕߢÕ߇»√…∞°‘ ®¥â «¬ ‡»√…∞°‘ ®∑’Ë Õ¬Ÿà ∫π∞“π¢Õß«— ≤π∏√√¡´÷Ë ß‡ªì π°“√∫Ÿ √≥“°“√ ∑—È ßÀ¡¥®–∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ ¡¥ÿ ≈ ‡°‘ ¥°“√æ— ≤π“∑’Ë ¬—Ë ß¬◊ π ·≈– ‡°‘ ¥º≈„π∑“ß∑’Ë ‡ªì π√Ÿ ª∏√√¡ ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ¡πÿ …¬å ‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°«‘ ∂’ ™’ «‘ µ ºà “π°“√°≈—Ë π°√Õß≈Õß„™â —Ë ß ¡®“°ª√– ∫°“√≥å ™’ «‘ µ Õ— 𬓫π“π ·≈–∂à “¬∑Õ¥°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ◊ ∫µà Õ°— π¡“ §”«à “ ç¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“é À√◊ Õ∫“ß∑’ °Á ‡√’ ¬°«à “ 秫“¡√Ÿâ ¥—È ß‡¥‘ ¡é (traditional knowledge) ‡ªì π‡√◊Ë Õß ”§— ≠ À“°§«“¡√Ÿâ ¥—È ß‡¥‘ ¡ Ÿ ≠‰ª °Á ‡ª√’ ¬∫‡ ¡◊ Õπæ◊ ™À√◊ Õ — µ«å ∑’Ë Ÿ ≠æ— π∏ÿå ‰ª·≈â «‰¡à “¡“√∂§◊ π¡“ ‰¥â Õ’ ° À“°√–∫∫°“√»÷ °…“¬— ߇√’ ¬π√Ÿâ ·∫∫„™â µ”√“‡ªì πÀ≈— °°Á ®–∑”„Àâ §«“¡√Ÿâ ¥—È ß‡¥‘ ¡´÷Ë ß‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ‰¡à ¡’ „πµ”√“ Ÿ ≠À“¬‰ª 280 280 ¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“∑“ß«— ≤π∏√√¡°— ∫°“√æ— ≤π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand ‡ª√’ ¬∫‡ ¡◊ Õπ √√æ™’ «‘ µ Ÿ ≠‰ª‡™à π°— π °“√æ— ≤π“®÷ ߧ«√„™â «— ≤π∏√√¡‡ªì πµ— «µ—È ß ¥— ß∑’Ë §√—È ßÀπ÷Ë ß ª√–‡∑»‰∑¬‡§¬ª√–°“»∑»«√√…·Àà ß«— ≤π∏√√¡°— ∫°“√ æ— ≤𓵓¡ UNESCO ·µà ‰¡à ‡°‘ ¥º≈‡æ√“–‡√“‰¡à ‡¢â “„®«‘ ∏’ §‘ ¥ ·∫∫„À¡à æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «∑√߇§¬√— ∫ —Ë ß‡√◊Ë Õß ‡»√…∞°‘ ®æÕ‡æ’ ¬ß¡“π“π·≈â « ‡™à π √— ∫ —Ë ß«à “ 焧√®–«à “‡™¬°Á ™à “߇¢“ ¢Õ„Àâ ‡√“æÕÕ¬Ÿà æÕ°‘ π·≈–¡’ ‰¡µ√’ ®‘ µµà Õ°— πé À√◊ Õ ç‡√“§«√∂Õ¬À≈— ߇¢â “§≈Õß ∂â “‡√“ÕÕ°‰ª„π∑–‡≈·≈â «§≈◊Ë π≈¡ ¡— π·√ß ‡√◊ Õ¡— π≈à ¡ „π§≈Õߧ≈◊Ë π≈¡¡— π‰¡à ·√ß ¡— π ß∫æÕ ‡√◊ Õ ¡— π®–‰¡à ≈à ¡é À√◊ Õ‡√◊Ë Õßæ√–¡À“™π°∑’Ë ∑√ß欓¬“¡®–„Àâ §π ‰∑¬‰¥â ‡¢â “„®«à “æ√–¡À“™π°¡’ §«“¡æ¬“¬“¡„π°“√™à «¬ µπ‡Õß ‰¡à ¢Õ√â ÕßÕâ Õπ«Õπ‡∑«¥“ ∑’Ë «à “°“√æ— ≤𓧫√„™â «— ≤π∏√√¡‡ªì π∞“ππ—È π‡æ√“–«— ≤π∏√√¡‡ªì π°“√∫Ÿ √≥“°“√ ∑—È ßÀ¡¥ ·≈–°“√æ— ≤π“‚¥¬„™â «— ≤π∏√√¡‡ªì πÀ≈— °· ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π‡ªì π√Ÿ ª∏√√¡‰¥â ¥— ßπ’È Ò. ∞“π«— ≤π∏√√¡ °“√∫Ÿ √≥“°“√‚¥¬„™â æ◊È π∑’Ë ‡ªì π µ— «µ—È ß ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ — ¡¡“™’ æÕ¬à “ß‡µÁ ¡æ◊È π∑’Ë ∑”„Àâ ºŸâ §π‰¡à ‡∫’ ¬¥ ‡∫’ ¬π´÷Ë ß°— π·≈–°— π·≈–‰¡à ‡∫’ ¬¥‡∫’ ¬π ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ‡°‘ ¥°“√ Õπÿ √— °…å ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ „™â ∑√— 欓°√Õ¬à “ß‡ªì π∏√√¡·≈–¬—Ë ß¬◊ π ¥Ÿ ·≈§«“¡ª≈Õ¥¿— ¬∑ÿ °æ◊È π∑’Ë ∑” — ߧ¡„Àâ ‡¢â ¡·¢Á ß ¡’ Õß§å °√ ®— ¥°“√°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ¡’ °“√√«¡µ— « √à «¡§‘ ¥ √à «¡∑” ¡’ »‘ ≈ª–∑’Ë ®”‡ªì π„π°“√æ— ≤π“ ¡’ »“ π∏√√¡´÷Ë ß‡ªì π·°à 𠔧— ≠µà Õ °“√∫Ÿ √≥“°“√∑—È ß ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡·≈–®‘ µ„® ‡°‘ ¥°“√æ— ≤π“ ÿ ¢¿“æ ·≈–‡°‘ ¥°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ∑’Ë ‡™◊Ë Õ¡‚¬ßÕß§å ª√–°Õ∫∑ÿ °Õ¬à “ß ∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√æ— ≤π“∑’Ë ¬—Ë ß¬◊ π Ú. °“√æ— ≤π“¥â “πµà “ß Ê ‰¥â ·°à ¥â “π‡»√…∞°‘ ® ´÷Ë ß µâ Õ߉¡à ≈Õ¬µ— « »“ π“·≈–»‘ ≈ª–µâ Õ߇™◊Ë Õ¡‚¬ß°— π„π∞“π «— ≤π∏√√¡ ∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√æ— ≤π“¬‘Ë ß¢÷È π °“√«‘ ®— ¬ »÷ °…“ ·≈– °“√ ◊Ë Õ “√∑—È ßÛÕ¬à “ßπ’È µâ Õß∑”æ√â Õ¡Ê°— π§◊ Õ ‡√’ ¬π√Ÿâ ªí ≠À“ √— ∫√Ÿâ «‘ ∏’ ‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°‡æ◊Ë Õπ∫â “π ·µà ¡’ æ◊È π∞“π¢Õ߇√“‡Õß∑’Ë ¡—Ë π§ß ¥â “π ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ µâ Õß¡’ ‡°…µ√«— ≤π∏√√¡∑’Ë ‡™◊Ë Õ¡‚¬ßºŸâ ∫√‘ ‚¿§ „π‡¡◊ Õß°— ∫ºŸâ º≈‘ µ„π™π∫∑„Àâ ‡°◊È Õ°Ÿ ≈°— π∑”„Àâ ‡°‘ ¥æ≈— ßµà Õ‡π◊Ë Õß °“√·æ∑¬å ·ºπ‰∑¬°Á ‡ªì π·∫∫«— ≤π∏√√¡Àπ÷Ë ß∑’Ë “¡“√∂∑” Õ–‰√‰¥â À≈“¬Õ¬à “ß ‡™à π √— ∞∫“≈ à ߇ √‘ ¡„Àâ ∑ÿ °µ”∫≈¡’ »Ÿ π¬å °“√·æ∑¬å ·ºπ‰∑¬ ‚¥¬√— ∞∫“≈‰¡à µâ Õ߇ ’ ¬§à “„™â ®à “¬ à ߇ √‘ ¡ „Àâ ™“«∫â “π∑”‚¥¬‡√‘Ë ¡µâ π®“°π«¥·ºπ‰∑¬ ¢“¬¬“ ¡ÿ π‰æ√ ∑’Ë æ‘ Ÿ ®πå ·≈â ««à “‰¥â º≈ °Á ®–∑”„Àâ ™“«∫â “π‰¥â ª√–‚¬™πå ≈¥°“√ π”‡¢â “¬“®“°µà “ߪ√–‡∑» √«¡∑—È ß¬— ß∑”„Àâ ™“«∫â “π¡’ √“¬‰¥â ‡æ‘Ë ¡Õ’ °¥â «¬ ·≈–∂â “√— ∞∫“≈ª√–°“»„™â ¬“ ¡ÿ π‰æ√‡ªì 𬓠“¡— ≠ª√–®”∫â “π°Á ®–‡ªì πª√–‚¬™πå ·°à ™“«∫â “π¬‘Ë ß¢÷È π ¥â “𠧫“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ߪ√–‡∑»°Á ‡™à π°— ππÕ°®“°§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“߇»√…∞°‘ ®·≈â «§«√¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“ß«— ≤π∏√√¡ À“° ‡™◊Ë Õ¡‚¬ß§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“ß«— ≤π∏√√¡‰¥â ∑ÿ °ª√–‡∑»¡’ ‡°’ ¬√µ‘ ‡∑à “°— π ¡’ §«“¡√— °„§√à ¡’ ‰¡µ√’ µà Õ°— π °Á ®–≈¥§«“¡√ÿ π·√ß·≈– °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑’Ë ¥’ ‰¥â Û. °“√‡¢â “∂÷ ß ‘Ë ß Ÿ ß ÿ ¥ ‡ªÑ “À¡“¬¢Õß°“√æ— ≤π“ ∑—È ßÀ¡¥§◊ Õ𔉪 Ÿà ‘Ë ß Ÿ ß ÿ ¥ µâ Õ߇¢â “∂÷ ߧ«“¡¥’ ®÷ ß®–∑”„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡ ÿ ¢ «— µ∂ÿ ‡æ’ ¬ßÕ¬à “ß‡¥’ ¬«‰¡à “¡“√∂∑”„Àâ §π¡’ §«“¡ ÿ ¢ ‰¥â — ߧ¡∑’Ë ‡¢â “∂÷ ߧ«“¡¥’ ®–‡ªì π — ß§¡∑’Ë ¡’ §«“¡‡ªì π∏√√¡ ¡’ °“√Õ¬Ÿà √à «¡°— π∑—È ß¡πÿ …¬å °— ∫¡πÿ …¬å ·≈–¡πÿ …¬å °— ∫∏√√¡™“µ‘ ¡’ °“√‡§“√æ»— °¥‘Ï »√’ §ÿ ≥§à “§«“¡‡ªì π§π ·≈–¡’ °“√æ— ≤π“®‘ µ„® „Àâ Ÿ ߬‘Ë ß¢÷È π‰ª‡√◊Ë Õ¬ Ê ≈¥§«“¡‡ÀÁ π·°à µ— « — ߧ¡∑’Ë ‡¢â “∂÷ ß §«“¡¥’ πà “®–¡’ °“√√“¬ß“π ¿“æ — ߧ¡∑’Ë ¥’ À√◊ Õ GSI (Good Society Index) ‡æ◊Ë Õ°”°— ∫∑‘ »∑“ßæ— ≤π“ Ù. æ≈— ߢ— ∫‡§≈◊Ë Õπ„π°“√ √⠓߬ÿ ∑∏»“ µ√å ‡æ◊Ë Õ æ— ≤π“«— ≤π∏√√¡ ‰¥â ·°à §«“¡‡¢â “„®«— ≤π∏√√¡π‚¬∫“¬ ß∫ ª√–¡“≥ ·≈–°“√«‘ ®— ¬ °“√¥”‡π‘ π¬ÿ ∑∏»“ µ√å µâ Õß √â “ß ‡Õ°¿“æ„π‡√◊Ë Õßπ‚¬∫“¬ ·ºπ ¬ÿ ∑∏»“ µ√å °“√ªØ‘ ∫— µ‘ ·≈– °“√ π— ∫ πÿ π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ªí ≠À“¢Õ߉∑¬§◊ Õ¢“¥¬ÿ ∑∏»“ µ√å ·≈–°≈‰° ‡√◊Ë Õßπ’È °√–∑√«ß«— ≤π∏√√¡πà “®–‡ªì πÕß§å °√ ”§— ≠ „π°“√¢— ∫‡§≈◊Ë Õπ¬ÿ ∑∏»“ µ√å ∑“ß°“√æ— ≤π“«— ≤π∏√√¡ °“√æ— ≤π“‚¥¬‡Õ“«— ≤π∏√√¡‡ªì πµ— «µ—È ßµâ Õ߉¡à ∑‘È ß‡∑§‚π- ‚≈¬’ ·µà §«√π”¡“ª√— ∫„™â ‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡ °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ®“°∞“π™’ «‘ µ¡’ «— µ∂ÿ ª√– ߧå Û ª√–°“√ §◊ Õ ‡√’ ¬π√Ÿâ ‡æ◊Ë Õ„Àâ ∑”‡ªì π π” ‘Ë ß∑’Ë — ¡º— ‰¥â ‡™à π¢â Õ¡Ÿ ≈ª√– ∫°“√≥å ¡“«‘ ‡§√“–Àå ·≈– — ߇§√“–Àå ∑”„Àâ ‡°‘ ¥ªí ≠≠“∑’Ë Ÿ ߢ÷È π ·≈–¡’ À— «„®¢Õߧ«“¡‡ªì π¡πÿ …¬å °“√ª√— ∫‡ª≈’Ë ¬π≠“≥«‘ ∑¬“®“°‡°à “‡ªì π„À¡à §◊ Õ°“√∂◊ Õ ∞“𧫓¡√Ÿâ ∑’Ë Õ¬Ÿà „πµ— «¡πÿ …¬å π—È π®–™à «¬¬°»— °¥‘Ï »√’ ¢Õß¡πÿ …¬å ∑—È ß·ºà 𥑠π ª≈¥ª≈à Õ¬¡πÿ …¬å Ÿà Õ‘ √¿“æ 𔉪 Ÿà °“√æ— ≤π“ »— °¬¿“æ¢Õß∑—È ß·ºà π¥‘ π ¡’ °“√æ— ≤π“√à «¡°— π·≈–¡’ «‘ ∂’ ™’ «‘ µ √à «¡°— π °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ ¡¥ÿ ≈ ¡’ §«“¡ ÿ ¢·≈–¬—Ë ß¬◊ πµ≈Õ¥‰ª