สำนักราชบัณฑิตยสภา

475 «‘ ÿ ∑∏å ∫ÿ …¬°ÿ ≈ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π §√—È ß∑’Ë ˆ °“√©≈Õß„À≠à ‰¥â ®— ¥∑”¢÷È π„π «— π«‘ “¢∫Ÿ ™“„π æ.». Úı ¢Õßæ¡à “ à «π„πª√–‡∑»‰∑¬ ‡√“¬— ߧ߇√’ ¬°«— π π—È π«à “‡ªì π æ.». ÚÙ˘˘ Õ¬Ÿà πÕ°®“°π’È ‘Ë ß∑’Ë µâ Õßæ‘ ®“√≥“„π °“√·ª≈ߧ√‘ µå »— °√“™‡ªì πæÿ ∑∏»— °√“™ °Á §◊ Õ ªï æÿ ∑∏»— °√“™∑’Ë ‡§√à ߧ√— ¥µâ Õßπ— ∫ ®“°«— π∂— ¥®“°«— π∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “¥— ∫ ¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π ‡¡◊Ë Õæ√–æÿ ∑∏‡®â “¥— ∫ ¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π„π«— π¢÷È π Òı §Ë ” ‡¥◊ Õπ ˆ °“√‡√‘Ë ¡π— ∫»— °√“™°Á µâ Õß„π«— π∂— ¥‰ª §◊ Õ„π«— π·√¡ Ò §Ë ” ·µà „π∑“ߪؑ ∫— µ‘ ·≈â « ¡— °Õπÿ ‚≈¡µ“¡ª√–‡æ≥’ °“√¢÷È πªï „À¡à ¢Õß»— °√“™∑’Ë „™â „π·µà ≈–ª√–‡∑» ‡™à π „πª√–‡∑»‰∑¬ ¡— ¬°à Õπ ‰∑¬¢÷È πªï „À¡à „π«— π∑’Ë Ò ‡¥◊ Õπ‡¡…“¬π ‰∑¬°Á ‡√‘Ë ¡ ‡ª≈’Ë ¬πæÿ ∑∏»— °√“™„π«— π∑’Ë Ò ‡¥◊ Õπ ‡¡…“¬π¥â «¬ ·µà „πªí ®®ÿ ∫— π µ—È ß·µà «— π∑’Ë Ò ¡°√“§¡ §.». Ò˘ÙÒ ‰∑¬°Á ‡√‘Ë ¡‡ª≈’Ë ¬π ªï æÿ ∑∏»— °√“™„π«— π∑’Ë Ò ‡¥◊ Õπ¡°√“§¡ (‚¥¬‰¡à µâ Õߧլ«— π·√¡ Ò §Ë ”‡¥◊ Õπ ˆ ´÷Ë ß‡ªì π«— π∂— ¥®“°«— π∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “¥— ∫ ¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π) Ú. ªï ¡À“»— °√“™ ªï ¡À“»— °√“™ π’È ‰∑¬√— ∫¡“®“°¢ÕßÕ‘ π‡¥’ ¬ Õ‘ π‡¥’ ¬‡√’ ¬° »— °√“™π’È «à “ ç»°“æ∑–é ´÷Ë ß·ª≈µ“¡ µ— ««à “ çªï ¢Õß™“«»°–é §”«à “ çÕ“æ∑– abdaé ·ª≈«à “ ªï »— °√“™π’È ·æ√à À≈“¬¡“°„πÕ‘ π‡¥’ ¬ ·≈–„π‡Õ‡™’ ¬µ–«— πÕÕ°‡©’ ¬ß„µâ ‰∑¬‡√“ ‡√’ ¬°»— °√“™π’È «à “ ç¡À“»— °√“™é ·≈–¡’ „™â „π°ÆÀ¡“¬‰∑¬À≈“¬©∫— ∫ µ—È ß·µà ¡— ¬°√ÿ ß»√’ Õ¬ÿ ∏¬“ Õ‘ π‡¥’ ¬‡Õ߬— ߧ߄™â »— °√“™π’È „π ªí ®®ÿ ∫— π ·≈–¬— ߧ߇√’ ¬° ç»°é À√◊ Õ ç»°“æ∑–ç Õ¬Ÿà µ“¡‡¥‘ ¡ «‘ ∏’ ‡ª≈’Ë ¬π¡À“»— °√“™‡ªì πæÿ ∑∏- »— °√“™π—È π∑”‰¥â ‚¥¬∫«° ˆÚÒ ‡¢â “°— ∫ ¡À“»— °√“™ Û. ªï ®ÿ ≈»— °√“™ ‡ªì π»— °√“™∑’Ë „™â °— π¡“°„π‡Õ° “√ª√–«— µ‘ »“ µ√å ‰∑¬ µ”π“π°≈à “««à “ »— °√“™π’È µ—È ß¢÷È π„πæ¡à “ ‡¡◊Ë Õ æ.». ÒÒ¯Ò «‘ ∏’ ‡ª≈’Ë ¬π®ÿ ≈»— °√“™„Àâ ‡ªì πæÿ ∑∏»— °√“™π—È π∑”‰¥â ‚¥¬‡Õ“ ÒÒ¯Ò ¡“∫«°‡¢â “°— ∫®ÿ ≈»— °√“™ Ù. √— µπ‚° ‘ π∑√å »° ‡√‘Ë ¡„™â „π √— ™°“≈∑’Ë ı µ—È ß·µà «— π∑’Ë Ò ‡¡…“¬π æ.». ÚÙÛÚ ‚¥¬„Àâ π— ∫ªï æ.». ÚÛÚı ´÷Ë ß ‡ªì πªï µ—È ß°√ÿ ߇∑æœ ‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß‡ªì π ªï √— µπ‚° ‘ π∑√»° Ò ·≈–„Àâ ‡√‘Ë ¡ªØ‘ ∑‘ π ÿ √‘ ¬§µ‘ ‡ªì π∑“ß°“√µ—È ß·µà «— π∑’Ë Ò ‡¡…“- ¬π æ.». ÚÙÛÚ æ√â Õ¡°— π‰ª¥â «¬ »— °√“™π’È „™â Õ¬Ÿà ‡æ’ ¬ß ÚÛ ªï °Á ‡≈‘ °„™â ·µà °“√„™â ªØ‘ ∑‘ π ÿ √‘ ¬§µ‘ ¬— ߧ߄™â µà Õ¡“‡ªì π °“√∂“«√ ı. ªï °≈’ ¬ÿ § æ∫«à “¡’ „™â „π»‘ ≈“ ®“√÷ °‡æ’ ¬ßÀ≈— °‡¥’ ¬«∑’Ë Õ”‡¿Õ‰™¬“ ®— ßÀ«— ¥ ÿ √“…Æ√å ∏“π’ „πÕ‘ π‡¥’ ¬‡√’ ¬° »— °√“™™π‘ ¥π’È «à “ ç°≈’ ¬ÿ §°“≈é ´÷Ë ß¬— ß§ß „™â Õ¬Ÿà „πÕ‘ π‡¥’ ¬ °≈’ ¬ÿ §°“≈π’È ‡√‘Ë ¡π— ∫µ—È ß ·µà «— π∑’Ë Ò¯ ‡¥◊ Õπ°ÿ ¡¿“æ— π∏å Û,ÒÚ ªï °à Õπ§√‘ µå »— °√“™ (À√◊ Õ Û,ˆÙı ªï °à Õπ æ.».) »— °√“™∑’Ë „™â „πÕ‘ π‡¥’ ¬¡“°Õ’ °·∫∫ Àπ÷Ë ß§◊ Õ»— °√“™«‘ °√¡“∑‘ µ¬å À√◊ Õ «‘ °√¡- — ß«— µ √– ‡¢’ ¬π„π‡Õ° “√Õ‘ π‡¥’ ¬À≈“¬ ·∫∫ §◊ Õ «‘ °√¡ — ß«— µ, «‘ °√¡, «‘ . — ß, «‘ . — π, — ß, — π. »— °√“™π’È ‰¡à æ∫„™â „π ª√–‡∑»‰∑¬ ·µà §«√√Ÿâ ‰«â »— °√“™π’È µ—È ß¢÷È π °à Õπ§√‘ µå »— °√“™ ı˜ ªï À√◊ Õ„π æ.». Ù¯ˆ ªí ≠À“‡√◊Ë Õß°“√„™â »— °√“™∑’Ë ”§— ≠ „π√–∫∫¢Õ߉∑¬Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß°Á §◊ Õ‡√◊Ë Õß °“√≈∫»— °√“™´÷Ë ß‡ªì π‡√◊Ë Õß®ÿ ≈»— °√“™ ‡¡◊Ë Õ∑“ßæ¡à “‰¡à ¬Õ¡√— ∫°“√≈∫»— °√“™ ¥— ß°≈à “« ‰¥â ¡’ ºŸâ 欓¬“¡·°â »— °√“™∑’Ë ·°â ·≈â «°≈— ∫§◊ π∫“ß∑’ °Á ´â Õπ°— π Ú §√—È ß ∫“ß∑’ °Á ‰¡à ·°â ‡≈¬ ∑”„Àâ ¡’ §«“¡¬ÿà ߬“° ´÷Ë ßµâ Õßæ‘ ®“√≥“ √“¬≈–‡Õ’ ¬¥„π°“√ ·°â ‰¢π’È ‰¡à ‰¥â π”¡“√«¡‰«â „π∫∑§«“¡π’È ∫√√≥“πÿ °√¡ ª√–¡«≈°ÆÀ¡“¬√— ™°“≈∑’Ë Ò ®ÿ ≈»— °√“™ ÒÒˆˆ, æ‘ ¡æå µ“¡©∫— ∫À≈«ßµ√“ Û ¥«ß, ¡À“«‘ ∑¬“- ≈— ¬∏√√¡»“ µ√å . æ√–¬“π‘ µ‘ »“ µ√å ‰æ»“≈, ª√–«— µ‘ »“ µ√å °ÆÀ¡“¬ ‰∑¬, §” Õπ™—È πª√‘ ≠≠“µ√’ æ.». ÚıÒ - Ú ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬∏√√¡»“ µ√å . π‘ ¬–¥“ ‡À≈à “ ÿ π∑√, ∫√√≥“∏‘ °“√, “√π‘ æπ∏å ª√–‡ √‘ ∞ ≥ π§√, ®— ¥æ‘ ¡æå ·≈–‡º¬·æ√à ‚¥¬ ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‡°…µ√»“ µ√å , ÚıÙÒ. «‘ π— ¬ æß»å »√’ ‡æ’ ¬√, «— π«“√ °“≈‡«≈“ ·≈–π“π“ »— °√“™, »Ÿ π¬å æ— ≤π“Àπ— ß ◊ Õ, °√¡«‘ ™“°“√, ÚıÙˆ. Baker, Robert H., Astronomy, 6 th edition, Van Nostrand Co., New York, 1956. Encyclopedia Britannica, 11 th edition, 1911 - 12. Encyclopedia Britannica, CD-ROMedition, 1994 - 2000.