สำนักราชบัณฑิตยสภา

474 ªØ‘ ∑‘ π·≈–»— °√“™∑’Ë „™â „πª√–‡∑»‰∑¬ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journal of the Royal Institute of Thailand ·µà ∑’Ë ¡’ §«“¡ ”§— ≠µà Õπ— °ª√–«— µ‘ »“ µ√å Õ¬à “ß¬‘Ë ß°Á §◊ Õ √–∫∫»— °√“™ ´÷Ë ß§«∫§Ÿà °— 𠉪°— ∫√–∫∫ªØ‘ ∑‘ π √–∫∫»— °√“™À¡“¬ ∂÷ ß √–∫∫∑’Ë °”Àπ¥®ÿ ¥‡√‘Ë ¡µâ π¢Õß°“√π— ∫ ‡«≈“‡ªì π®”π«πªï ∑’Ë „™â µ‘ ¥µà Õ°— π‰ª‡ªì 𠇫≈“π“π ‡æ◊Ë Õ∫— π∑÷ °«à “ ‡Àµÿ °“√≥å Õ¬à “ß„¥Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß‡°‘ ¥¢÷È π‡¡◊Ë Õ„¥ ·≈– °à ÕπÀπâ “‡«≈“ªí ®®ÿ ∫— π¡“°πâ Õ¬‡æ’ ¬ß„¥ ‡™à π æÿ ∑∏»— °√“™ §◊ Õ √–∫∫∑’Ë °”Àπ¥„Àâ ‡√‘Ë ¡π— ∫‡«≈“µ—È ß·µà «— π∂— ¥®“° «— π∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “¥— ∫¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π §√‘ µå »— °√“™ §◊ Õ √–∫∫∑’Ë °”Àπ¥„Àâ ‡√‘Ë ¡π— ∫‡«≈“µ—È ß·µà «— π (∑’Ë ∂◊ Õ °— π«à “‡ªì π«— π)ª√– Ÿ µ‘ ¢Õßæ√–‡¬´Ÿ §√‘ µå »— °√“™Œ‘ ®‡√“–Àå §◊ Õ √–∫∫∑’Ë °”Àπ¥„Àâ ‡√‘Ë ¡π— ∫‡«≈“µ—È ß·µà «— π∑’Ë Òˆ °√°Æ“§¡ æ.». ÒÒˆı ´÷Ë ß‡ªì π«— π∑’Ë »“ ¥“¡ÿ Œ— ¡¡— ¥ÕÕ°®“°‡¡◊ Õ߇¡°°– Õ’ ¬‘ ªµå ‚∫√“≥¡’ √–∫∫ªØ‘ ∑‘ πÀ√◊ Õ √–∫∫∑’Ë °”À𥧫“¡¬“«¢Õßªï ·µà ‰¡à ¡’ √–∫∫»— °√“™„Àâ π— ∫‡«≈“µ‘ ¥µà Õ°— π¢â “¡ √— ™°“≈ ∫— π∑÷ °∑“ß°“√¢ÕßÕ’ ¬‘ ªµå ®– ∫Õ°«à “ ‡Àµÿ °“√≥å „¥‡°‘ ¥¢÷È π„πªï „¥¢Õß √— ™°“≈¢Õßø“‚√Àå (Pharaoh) Õß§å „¥ ‡¡◊Ë Õø“‚√Àå Õß§å „À¡à ¢÷È π‡ªì π°…— µ√‘ ¬å °“√ π— ∫‡«≈“°Á ‡√‘Ë ¡®“°»Ÿ π¬å „À¡à ∂â “Õ¬“°√Ÿâ «à “‡Àµÿ °“√≥å „¥‡°‘ ¥¢÷È π‡¡◊Ë Õ„¥ °Á µâ Õß¡“ ®— ¥≈”¥— ∫¢Õßø“‚√Àå ·µà ≈–Õߧå ∫«° §«“¡¬“«¢Õß·µà ≈–√— ™°“≈·≈–∫«°«— 𠇥◊ Õπªï ‡Õ“‡Õßµ“¡√–∫∫ªØ‘ ∑‘ π∑’Ë „™â ∫— π∑÷ ° œ≈œ ·µà «‘ ∏’ °“√∑’Ë ‡√“„™â Õ¬Ÿà „πªí ®®ÿ ∫— 𠇙à π „π°ÆÀ¡“¬µ√“ “¡¥«ß À√◊ Õ„π æß»“«¥“√©∫— ∫À≈«ßª√–‡ √‘ ∞œ „π »‘ ≈“®“√÷ ° À√◊ Õ„π∫— π∑÷ °‡Àµÿ °“√≥å µà “ß Ê ¡’ °“√„Àâ »— °√“™´÷Ë ß∑”„Àâ ‡√“ “¡“√∂ §”π«≥¬â ÕπÀ≈— ߉ª‰¥â «à “ ‡Àµÿ °“√≥å π—È π‡°‘ ¥¢÷È πµ—È ß·µà ‡¡◊Ë Õ„¥ °“√®— ¥µ—È ß»— °√“™À√◊ Õ«— π°”Àπ¥ ‡√‘Ë ¡µâ ππ— ∫‡«≈“µ‘ ¥µà Õ„πªí ®®ÿ ∫— π¡’ ∑’Ë ¡“ ¥— ßµà Õ‰ªπ’È §◊ Õ (Ò) »— °√“™µ“¡‡Àµÿ °“√≥å ∫â “π ‡¡◊ ÕßÀ√◊ Õ°…— µ√‘ ¬å (Ú) »— °√“™µ“¡ª√–‡æ≥’ À√◊ Õ §«“¡‡™◊Ë Õ∑“ß»“ π“ Ò. »— °√“™µ“¡‡Àµÿ °“√≥å ∫â “π‡¡◊ Õß À√◊ Õ°…— µ√‘ ¬å ‡™à π°“√π— ∫»— °√“™¢Õß Õ“≥“®— °√‚√¡— π‚¥¬∂◊ Õ‡Õ“ªï ∑’Ë √â “ß°√ÿ ß ‚√¡‡ √Á ®‡ªì πªï ∑’Ë Ò À√◊ Õ°“√π— ∫ªï ∑’Ë √â “ß °√ÿ ߇∑æœ ‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß«à “ªï √— µπ- ‚° ‘ π∑√»° Ò À√◊ Õ »— °√“™«‘ °√¡“∑‘ µ¬å ¢ÕßÕ‘ π‡¥’ ¬∑’Ë µ—È ß‡æ◊Ë Õ‡ªì π°“√‡©≈‘ ¡©≈Õß Õ”π“®¢Õß°…— µ√‘ ¬å «‘ °√¡“∑‘ µ¬å À√◊ Õπ— ∫ ‡Õ“«— π‡ «¬√“™¬å ¢Õß°…— µ√‘ ¬å À√◊ Õ¢Õß ø“‚√Àå ¢ÕßÕ’ ¬‘ ªµå ‡ªì π«— π‡√‘Ë ¡π— ∫‡«≈“ (regnal year) ¢Õß·µà ≈–√— ™°“≈ Ú. »— °√“™µ“¡ª√–‡æ≥’ À√◊ Õ§«“¡ ‡™◊Ë Õ∑“ß»“ π“ ‡™à π»— °√“™°≈’ ¬ÿ § ´÷Ë ß ‡ªì 𧫓¡‡™◊Ë Õ∑“ß»“ π“¢ÕßÕ‘ π‡¥’ ¬ (°≈’ ¬ÿ §‡√‘Ë ¡‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ò¯ °ÿ ¡¿“æ— π∏å Û,ÒÚ ªï °à Õπ §.».) À√◊ Õ»— °√“™¢Õß »“ π“¬Ÿ ¥“¬∑’Ë ∂◊ Õµ“¡§«“¡‡™◊Ë Õ∑’Ëà «à “ æ√–‡®â “ √â “ß‚≈°‡ √Á ® Û,˜ˆ ªï °— ∫ Û ‡¥◊ Õπ°à Õπ§√‘ µå »— °√“™ ·≈–‡√‘Ë ¡π— ∫ªï ®“°«— ππ—È π À√◊ Õ»— °√“™Œ‘ ®‡√“–Àå À√◊ Õ »“ π“Õ‘ ≈“¡∑’Ë ∂◊ Õ‡Õ“«— π∑’Ë »“ ¥“¡ÿ Œ— ¡- ¡— ¥ÕÕ°®“°‡¡◊ Õ߇¡°°–‰ªµ—È ß∞“π„À¡à ∑’Ë ‡¡◊ Õ߇¡¥‘ π– §◊ Õ«— π∑’Ë Òˆ °√°Æ“§¡ §.». ˆÚÚ ‡ªì π«— π‡√‘Ë ¡»— °√“™Œ‘ ®‡√“–Àå À√◊ Õ§√‘ µå »— °√“™∑’Ë ‡√‘Ë ¡π— ∫®“°«— π∑’Ë ∂◊ Õ °— π«à “‡ªì π«— πª√– Ÿ µ‘ ¢Õßæ√–‡¬´Ÿ À√◊ Õ æÿ ∑∏»— °√“™∑’Ë ‡√‘Ë ¡π— ∫®“°«— π∑’Ë ∂— ¥®“° «— π∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “‡ ¥Á ®‡¢â “ Ÿà ª√‘ π‘ ææ“π »— °√“™∑’Ë „™â „πª√–«— µ‘ »“ µ√å ‰∑¬ ‰∑¬‡√“„™â æÿ ∑∏»— °√“™¡“π“π ·µà °Á „™â »— °√“™Õ◊Ë π Ê ¥â «¬ ∫“ß∑’ æ∫»— °√“™ „πÀπ— ß ◊ Õ ‡™à π „πÀπ— ß ◊ Õ‰µ√¿Ÿ ¡‘ æ√–√à «ß «à “ 燡◊Ë Õ»— °√“™‰¥â ÚÛ ªï é ´÷Ë ß¬— ߉¡à “¡“√∂Õ∏‘ ∫“¬‰¥â «à “À¡“¬∂÷ ß»— °√“™ Õ–‰√ ·µà ∂â “æŸ ¥∂÷ ß»— °√“™∑’Ë „™â „π‡Õ° “√ ª√–«— µ‘ »“ µ√å ·≈–®“√÷ °·≈â « »— °√“™∑’Ë ¡’ „™â „πª√–«— µ‘ »“ µ√å ‰∑¬∑’Ë ”§— ≠¡’ ¥— ßπ’È Ò. ªï æÿ ∑∏»— °√“™ ¡’ „™â „π ¡— ¬ °√ÿ ß ÿ ‚¢∑— ¬·≈–°√ÿ ß»√’ Õ¬ÿ ∏¬“ ¡’ ¢â Õ§«√ — ߇°µ«à “ ‰∑¬ ‡¢¡√ ·≈–≈“« π— ∫ªï æÿ ∑∏»— °√“™‡ªì πªï ®”π«ππâ Õ¬°«à “ªï ∑’Ë æ¡à “ ≈— ß°“ ·≈–Õ‘ π‡¥’ ¬‡√’ ¬°Õ¬Ÿà ªï Àπ÷Ë ß µ“¡√–∫∫¢Õ߉∑¬ ‡¢¡√ ·≈–≈“« ‡¡◊Ë Õæ√–æÿ ∑∏‡®â “∑√ߥ— ∫¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π ‰∑¬ ‡¢¡√ ·≈–≈“« ®–‡√‘Ë ¡π— ∫æÿ ∑∏- »— °√“™‡ªì π»Ÿ π¬å ·≈–®–π— ∫‡ªì πæÿ ∑∏- »— °√“™ Ò ‡¡◊Ë Õ§√∫ Ò ªï À≈— ß®“°«— π∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “‡ ¥Á ®‡¢â “ Ÿà ª√‘ π‘ ææ“π·≈â « (§◊ Õπ— ∫‡ªì πªï ‡µÁ ¡) «‘ ∏’ ·ª≈ߧ√‘ µå - »— °√“™‡ªì πæÿ ∑∏»— °√“™·∫∫‰∑¬π—È π „Àâ ‡Õ“ ıÙÛ ∫«°‡¢â “°— ∫§√‘ µå »— °√“™ à «πæ¡à “ ≈— ß°“ Õ‘ π‡¥’ ¬ ·≈– ª√–‡∑»µ–«— πµ°∑—Ë «‰ª®–‡√‘Ë ¡π— ∫‡ªì π æÿ ∑∏»— °√“™ Ò ∑— π∑’ „π«— πÀ≈— ß®“°∑’Ë æ√–æÿ ∑∏‡®â “¥— ∫¢— π∏å ª√‘ π‘ ææ“π (§◊ Õ π— ∫·∫∫ªï ¬à “ß) «‘ ∏’ ·ª≈ߧ√‘ µå »— °√“™ ‡ªì πæÿ ∑∏»— °√“™·∫∫¢Õߪ√–‡∑»‡À≈à “ π’È µâ Õ߇Փ ıÙÙ∫«°‡¢â “°— ∫§√‘ µå »— °√“™ «‘ ∏’ °“√‡™à ππ’È ∑”„Àâ ªï æ.». ¢Õß ª√–‡∑»‡À≈à “π’È ÕÕ°Àπâ “ªï æ.». ¢Õ߉∑¬ Õ¬Ÿà Ò ªï ‡™à π ‡¡◊Ë Õæ¡à “®— ¥∑” — ߧ“¬π“