สำนักราชบัณฑิตยสภา

357 357 ‘ ∑∏“ æ‘ π‘ ®¿Ÿ «¥≈ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‘ ∑∏“ æ‘ π‘ ®¿Ÿ «¥≈ ¿“§’ ¡“™‘ ° ”π— °»‘ ≈ª°√√¡ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠇪√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·π«‚πâ ¡„À¡à ¢Õß °“√·ª≈ : Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π* *∫√√¬“¬„π°“√ª√–™ÿ ¡ ”π— °»‘ ≈ª°√√¡ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ˜ µÿ ≈“§¡ æ.».ÚıÙˆ Ò. ∑— »π§µ‘ ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√·ª≈ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. °“√·ª≈π‘ ¬¡ªØ‘ ∫— µ‘ „πÀ¡Ÿà π— °ª√“™≠å ºŸâ §ß·°à ‡√’ ¬π Ò. ‡ªì πß“π¢Õß∫ÿ §§≈∑—Ë «‰ª∑’Ë π„®·≈–‰¥â √— ∫°“√Ωñ °Ωπ ºŸâ √Ÿâ ¿“…“µà “ßÊ ‡ªì πÕ¬à “ß¥’ Õ¬à “ß¡’ √–‡∫’ ¬∫«‘ ∏’ ∑’Ë ·πà πÕπ ¡’ ∑ƒ…Æ’ ¡’ À≈— °«‘ ™“ ª√–°Õ∫¥â «¬§«“¡√Ÿâ æ◊È π∞“π®“° “¢“«‘ ™“µà “ßÊ ·≈–§«“¡√Ÿâ √Õ∫µ— « Ú. ·ª≈ß“π„Àâ π— °ª√“™≠å ¥â «¬°— πÕà “π Ú. ºŸâ „™â ß“π·ª≈‡ªì π∫ÿ §§≈∑—Ë «‰ª„π«ß°«â “ß ·≈–„π«ß°“√ ‡©æ“–¥â “𠇙à π ¥â “π°ÆÀ¡“¬ ∏ÿ √°‘ ® «‘ ∑¬“»“ µ√å Õ— °…√»“ µ√å ‡»√…∞»“ µ√å ∫∑§— ¥¬à Õ ∫∑§«“¡π’È π”‡ πÕ§«“¡‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß°“√·ª≈‚¥¬µ“√“߇ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π„π¥â “π∑— »π§µ‘ ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√·ª≈ ´÷Ë ß„πÕ¥’ µ°“√·ª≈®”°— ¥Õ¬Ÿà „π·«¥«ßπ— °ª√“™≠å ·µà „πªí ®®ÿ ∫— π°“√·ª≈·æ√à À≈“¬‰ª¬— ß∫ÿ §§≈ ∑—Ë «‰ª∑’Ë ¡’ §«“¡√Ÿâ §«“¡ “¡“√∂Ωñ °Ωπ‰¥â ‡æ◊Ë Õ„Àâ ¡’ §ÿ ≥¿“æπà “‡™◊Ë Õ∂◊ Õ “¡“√∂¬÷ ¥‡ªì πÕ“™’ 扥⠄π¥â “π°“√»÷ °…“ „π Õ¥’ µºŸâ ∑’Ë µâ Õß°“√‡√’ ¬π√Ÿâ ‡√◊Ë Õß°“√·ª≈¡— °®–Ωñ °Ωπ¥â «¬µπ‡Õß·µà „πªí ®®ÿ ∫— π°“√·ª≈æ— ≤𓇪ì π»“ µ√å ·Àà ß°“√·ª≈ “¡“√∂®— ¥‡ªì πÀ≈— ° Ÿ µ√°“√»÷ °…“∑—È ß√–¥— ∫¡— ∏¬¡·≈–Õÿ ¥¡»÷ °…“ ¡’ °“√æ— ≤π“«‘ ∏’ Õπ·≈–ºŸâ Õπ à «ππ— °·ª≈„π ªí ®®ÿ ∫— π¡’ ®”π«π‡æ‘Ë ¡¢÷È π°«à “„πÕ¥’ µ ´÷Ë ß·µà ‡¥‘ ¡π— °·ª≈‡ªì ππ— °ª√“™≠å ‡∑à “π—È π π— °·ª≈„πªí ®®ÿ ∫— π®–„™â «‘ ∏’ °“√·ª≈ À≈“¬·∫∫Õ¬à “ß ¡’ √–‡∫’ ¬∫«‘ ∏’ µ“¡∑ƒ…Æ’ ·≈–À≈— °°“√·ª≈ ¡’ °“√Ωñ °Ωπ°“√‡¢’ ¬π∫∑·ª≈ π— °·ª≈®– “¡“√∂·ª≈ ß“πµà “ß Ê µ“¡§«“¡µâ Õß°“√¢Õßµ≈“¥ ·≈–æ— ≤π“°“√·ª≈¢÷È π‡ªì π∏ÿ √°‘ ® ´÷Ë ßª√–°Õ∫¥â «¬°“√µ≈“¥ °“√º≈‘ µ ·≈–°“√√«¡µ— «¢Õßπ— °·ª≈¢÷È π‡ªì π°≈ÿà ¡À√◊ ÕÕß§å °√ §” ”§— ≠ : °“√·ª≈ Õ¥’µ°— ∫ ª—®®ÿ ∫ — π _357-364 358 358 ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·π«‚πâ ¡„À¡à ¢Õß°“√·ª≈ : Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Û. ºŸâ ·ª≈¡’ ‡«≈“¡“°¡“¬ ”À√— ∫„™â „π°“√·ª≈ ®–·ª≈ Û. ¡’ ‡«≈“®”°— ¥ µâ Õß·ª≈Õ¬à “ß√«¥‡√Á « ‡ √Á ®µ“¡°”Àπ¥ ‡ √Á ®‡¡◊Ë Õ„¥°Á ‰¥â ‰¡à ‡°‘ ¥§«“¡‡ ’ ¬À“¬ (‡™à 𠵓¡∑’Ë ≈Ÿ °§â “µ°≈߉«â µ“¡§«“¡®”‡ªì π-¢à “«) ∑— π∑à «ß∑’ ‰¡à ≈à “™â “ ‰¡à ≈â “ ¡— ¬ Ù. ‰¡à ¬÷ ¥‡ªì πÕ“™’ æ Ù. ¬÷ ¥‡ªì πÕ“™’ 扥⠺Ÿâ ·ª≈‰¥â √— ∫§à “µÕ∫·∑π ¡Ë ”‡ ¡Õ ·≈– Ÿ ßæÕ·°à °“√§√Õß™’ æ µ≈“¥ß“π·ª≈¡’ À≈“¬√–¥— ∫ ¡’ §«“¡°«â “ߢ«“߇À¡“– ¡°— ∫§«“¡ “¡“√∂¢Õß ºŸâ ·ª≈ ı. °“√·ª≈‡ªì πÕ— ®©√‘ ¬¿“æπ— °·ª≈¡’ æ√ «√√§å æ‘ ‡»… ı. °“√·ª≈‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë Ωñ °À— ¥ªØ‘ ∫— µ‘ ‰¥â ‡æ◊Ë Õ‰¥â º≈ß“π¡’ ‡©æ“–µ— « ∂à “¬∑Õ¥„Àâ °— π‰¡à ‰¥â §ÿ ≥¿“懙◊Ë Õ∂◊ Õ‰¥â §«∫§ÿ ¡‰¥â ¥â «¬¡“µ√∞“πª√–°— π §ÿ ≥¿“æ Ú. °“√»÷ °…“ -°“√‡√’ ¬π°“√ Õπ«‘ ™“·ª≈-À≈— ° Ÿ µ√ ºŸâ Õπ ·≈–«‘ ∏’ Õπ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. Õπ·ª≈‡æ◊Ë ÕΩñ °Ωπ°“√„™â ¿“…“„Àâ ∂Ÿ °µâ Õß Ò. ∫“ß à «π¬— ß‡À¡◊ Õπ‡¥‘ ¡ §◊ Õ°“√Ωñ °Ωπ¿“…“ §≈à Õß·§≈à « ‡¢â “„®§«“¡À¡“¬ ·≈–·ª≈‚¥¬ ·µà «‘ ∏’ ·ª≈¢¬“¬«ß°«â “ߢ÷È π ·≈–¢÷È πÕ¬Ÿà °— ∫ √— °…“‚§√ß √⠓߇¥‘ ¡¢Õß¿“…“‰«â „Àâ „°≈â ‡§’ ¬ß ™π‘ ¥¢Õßß“π∑’Ë ·ª≈·≈–∫ÿ §§≈ºŸâ „™â ß“π·ª≈ °— ∫µâ π©∫— ∫‡¥‘ ¡„Àâ ¡“°∑’Ë ÿ ¥ ®ÿ ¥ª√– ß§å ‡©æ“–¥â “π¢Õßµâ π©∫— ∫ Ú. Õπ¡ÿà ߇√◊Ë Õߧ”·≈–§«“¡À¡“¬∑“ß¿“…“∑’Ë Ú. Õπ«‘ ™“°“√µà “ßÊ∑’Ë ®”‡ªì π ”À√— ∫π— °·ª≈ ª√–°Õ∫°— π‡ªì π√Ÿ ªª√–‚¬§„π¢â Õ§«“¡ Õ“™’ æ ‰¥â ·°à «‘ ™“π‘ µ‘ »“ µ√å «‘ ™“‡»√…∞»“ µ√å ”À√— ∫·ª≈ «‘ ™“¿“…“»“ µ√å ·≈–°“√„™â ¿“…“∑ƒ…Æ’ °“√ ◊Ë Õ “√ «‘ ™“¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å -ª√–«— µ‘ »“ µ√å «— ≤π∏√√¡¢Õß ª√–‡∑»‡®â “¢Õß¿“…“‰ª (la langue de d é part/ source language) «‘ ™“¿“…“»“ µ√å «√√≥§¥’ «— ≤π∏√√¡¢Õß¿“…“·¡à À√◊ Õ¿“…“¡“ (la langue dûarriv é e/target language) Û. ºŸâ Õ𧑠¥»— æ∑å ¢÷È π„™â ‡Õß‚¥¬Õ“»— ¬§«“¡√Ÿâ Û. «‘ ∏’ °“√„™â ·π«∑“ß ·≈–‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ∑’Ë ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ ·≈–ª√– ∫°“√≥å ¢Õßµπ‡Õ߇ªì πÀ≈— ° ‡æ◊Ë Õ √â “ß·≈–Ωñ °π— °·ª≈ (æ√ «√√§å ¡“®“° æ√· «ß) °“√∫— ≠≠— µ‘ »— æ∑å °“√ √â “ß∏𓧓√§” (words bank) °“√„™â æ®π“πÿ °√¡- “√“πÿ °√¡ °“√„™â §«“¡√Ÿâ ®“°«‘ ™“ — ߧ¡-¿“…“»“ µ√å (socio-linguistics) «‘ ™“ Terminology «‘ ™“ °“√‡¢’ ¬π-°“√æŸ ¥¿“…“°— ∫§«“¡§‘ ¥Ωñ °ß“π„π 359 359 ‘ ∑∏“ æ‘ π‘ ®¿Ÿ «¥≈ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π π“¡·«¥«ß¢Õßß“π·ª≈ „πµ≈“¥¢Õßß“π·ª≈ ‡™à π∫√‘ …— ∑ √â “π§â “ °“√ª√–™ÿ ¡ — ¡¡π“ ”π— °ß“π ·ª≈ ”π— °∑𓬧«“¡ ”π— °æ‘ ¡æå Ù. ‰¡à ¡’ À≈— ° Ÿ µ√«‘ ™“·ª≈√–¥— ∫µà “ßÊ ‚¥¬‡©æ“– Ù. °“√»÷ °…“«‘ ™“·ª≈ ¢¬“¬«ß¢÷È π®π¡’ ºŸâ (∑∫«ß π— °·ª≈®–Ωñ °Ωπ¥â «¬µπ‡Õß „™â «‘ ∏’ ≈Õߺ‘ ¥≈Õß∂Ÿ ° ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬) „™â §”«à “ ç«‘ ™“°“√ ”À√— ∫π— °·ª≈·≈– ·≈â « √ÿ ªº≈¥â «¬µπ‡Õß ≈à “¡é¡’ π— °«‘ ™“°“√∫“ߧπ„™â «à “ 结 µ√å ·Àà ß°“√·ª≈é (TraductologyÀ√◊ Õ Science of Translation) ¡’ À≈— ° Ÿ µ√‡π◊È ÕÀ“«‘ ™“·¢πßµà “ßÊ º “π°— π´÷Ë ß ®— ¥¢÷È π„Àâ Õ¥§≈â Õß°— ∫§«“¡µâ Õß°“√¢Õß — ߧ¡ ·∫à ßÕÕ°‡ªì πÛ √–¥— ∫ : √–¥— ∫ª√‘ ≠≠“µ√’ √–¥— ∫ª√‘ ≠≠“‚∑ √–¥— ∫ª√‘ ≠≠“‡Õ° µ“¡À≈— ° Ÿ µ√¡— ∏¬¡»÷ °…“µÕπª≈“¬ “¬ “¡— ≠ æ.».ÚıÚÙ/ÚıÛ «‘ ™“¿“…“Õ— ß°ƒ…¡’ √“¬«‘ ™“ Õπ·ª≈Õ— ß°ƒ…‡ªì π‰∑¬ ‚§√ß √⠓ߢÕßÀ≈— ° Ÿ µ√ °“√·ª≈√–¥— ∫¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬ §◊ Õ°“√ √â “ßπ— °·ª≈ ´÷Ë ßª√–°Õ∫¥â «¬ §«“¡§‘ ¥ §ÿ ≥∏√√¡ §«“¡ “¡“√∂ ∑—È ßÀπâ “∑’Ë °“√ß“π ·≈–°“√ª√–°Õ∫Õ“™’ 懪ì ππ— °·ª≈ ı. ºŸâ Õπ·ª≈¡’ Úª√–‡¿∑ ı. ºŸâ Õπ·ª≈¡’ Ûª√–‡¿∑´÷Ë ßÚª√–‡¿∑·√° Ò. ºŸâ √Ÿâ ¿“…“‰ª °— ∫¿“…“¡“‡ªì πÕ¬à “ß¥’ ·µà ‡À¡◊ Õπ‡°à “ ‡æ‘Ë ¡ª√–‡¿∑∑’Ë Û §◊ ÕºŸâ Õπ∑’Ë ‰¥â √— ∫°“√ à «π¡“°‡πâ π¿“…“‰ª ‰¡à ‡πâ π¿“…“¡“ Ωñ °Õ∫√¡«‘ ∏’ Õπ·ª≈‚¥¬‡©æ“– ‡πâ 𧫓¡√Ÿâ ∑“ß Ú. π— °·ª≈À√◊ ÕºŸâ ∑’Ë ‡§¬∑”ß“π‡°’Ë ¬«°— ∫°“√·ª≈ ¿“…“‰ª·≈–¿“…“¡“ „Àâ §«“¡ ”§— ≠‡∑à “‡∑’ ¬¡°— π ºŸâ ¡’ º≈ß“π∑“ߥ⠓π°“√·ª≈ ·≈–‡πâ π°“√Ωñ °ªØ‘ ∫— µ‘ ß“π∑“ߥ⠓π°“√·ª≈∑ÿ °«ß°“√ µ“¡∑’Ë µ≈“¥µâ Õß°“√ ‰¡à ≈◊ ¡«à “ :- §√Ÿ Õπ«‘ ™“«‘ ∑¬“»“ µ√å ‰¡à „™à π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å §√Ÿ Õπ«‘ ™“¥πµ√’ ‰¡à „™à π— °¥πµ√’ §√Ÿ Õπ«‘ ™“«“¥‡¢’ ¬π ‰¡à „™à ®‘ µ√°√ ·≈– §√Ÿ Õπ«‘ ™“·ª≈ ‰¡à „™à π— °·ª≈ «‘ ™“·ª≈‡ªì π»“ µ√å ·≈–»‘ ≈ªá §√Ÿ Õπ·ª≈ Õπ«‘ ™“°“√µà “ßÊ „Àâ ∂Ÿ ° À≈— °°“√ ·≈–∑ƒ…Æ’ ‚¥¬„™â √–‡∫’ ¬∫«‘ ∏’ ∑’Ë ‡À¡“– ¡ «‘ ∏’ Õπ ¡ÿà ß Õπ‰ª¢â “ßÀπâ “ §◊ Õ‰¡à ‡ ’ ¬‡«≈“ 360 360 ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·π«‚πâ ¡„À¡à ¢Õß°“√·ª≈ : Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π √◊È Õøóô 𧫓¡º‘ ¥‡°à “·°à ¥—È ß‡¥‘ ¡∑’Ë π— °‡√’ ¬ππ— °»÷ °…“ ‡°Á ∫ – ¡‰«â ·µà ¡ÿà ß„Àâ §«“¡√Ÿâ ·≈–Ωñ °Ωπ¿“…“‡©æ“– ¥â “π ·∫à ß°≈ÿà ¡µ“¡®ÿ ¥ª√– ß§å ‡©æ“–¥â “π ¡’ √“¬«‘ ™“ ‡ √‘ ¡ √â “ßæ‘ ‡»… ”À√— ∫ºŸâ ¡’ √–¥— ∫§«“¡√Ÿâ Õà Õπ ‚¥¬„Àâ ß“πæ‘ ‡»… ‡æ‘Ë ¡‡«≈“Ωñ °ªØ‘ ∫— µ‘ „πÀâ Õߪؑ ∫— µ‘ °“√¡“° ¢÷È π ·≈–°√√¡«‘ ∏’ Õ◊Ë πÊ ”À√— ∫ª√— ∫√–¥— ∫§«“¡√Ÿâ ∑“ß¿“…“ °“√ Õπ¿“…“‰ª °— ∫¿“…“¡“ ®– Õπ ·¬°°— π°Á ‰¥â À√◊ Õ Õπ§«∫§Ÿà °— π‰ª°Á ‰¥â ºŸâ Õπ·ª≈∑’Ë ™”π“≠ ‡™◊Ë Õ¡—Ë π«à “ °“√ Õπ¿“…“ ·≈–°“√Ωñ °∑— °…–·ª≈§«∫§Ÿà °— ππ—È π∑”„Àâ “¡“√∂º≈‘ µ π— °·ª≈∑’Ë ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“懢⠡¢â π‰¥â ¥’ ∑—È ß¬— ߪ√–À¬— ¥ ‡«≈“·≈–§à “„™â ®à “¬¥â «¬ Û. π— °·ª≈ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. ºŸâ ·ª≈‡ªì πª√“™≠å ¥â “π¿“…“·≈–«‘ ™“°“√´÷Ë ß√— ° Ò.,Ú. ‡À¡◊ Õπ‡°à “ ‚¥¬‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡ºŸâ ·ª≈∑’Ë ‰¥â √— ∫ °“√∑”ß“π·ª≈À“§«“¡‡™’’Ë ¬«™“≠¥â «¬µπ‡Õß °“√»÷ °…“Õ∫√¡‚¥¬µ√ߥ⠓π°“√·ª≈ ‰¡à ‡πâ π µà “ߧπµà “ßæ∫À≈— °°“√∑’Ë „™â ‰¥â ¥’ ‡©æ“–µπ‡Õß §«“¡√Ÿâ æ◊È π∞“π«à “®–‡ªì π “¢“«‘ ™“„¥ Ú. ∫“ߧπ‡ªì π°«’ π— °‡¢’ ¬ππ— °§‘ ¥π— °Õà “π Û. π— °·ª≈ª√–‡¿∑„À¡à ≈È ”Àπâ “¡πÿ …¬å §◊ Õ ‡§√◊Ë Õß·ª≈ À√◊ Õmachine translator´÷Ë ß‡ªì πº≈®“°°“√ §â π§«â “ª√— ∫ª√ÿ ߥ⠓π§Õ¡æ‘ «‡µÕ√å „Àâ “¡“√∂ ∑”ß“π·ª≈∂à “¬∑Õ¥¿“…“‰¥â §Õ¡æ‘ «‡µÕ√å ¬— ß ∑”ß“π·∑π§π‰¥â ‰¡à ‡µÁ ¡∑’Ë ·µà °Á ≈ÿ ≈à «ß‰ª·≈â «∫“ß à «π∑’Ë ¡’ §«“¡®”‡ªì π‡√à ß¥à «π ·≈–‰¡à ´— ∫´â Õπ Ù. √ÿ ª≈— °…≥–¢Õßπ— °·ª≈ : çπ— °·ª≈‡ªì π∑—È ßπ— ° ¿“…“π— °«‘ ™“°“√π— °ªØ‘ ∫— µ‘ °“√ ·≈–‡ªì ππ“¬™à “ßé §”°≈à “«π’È ™’È „Àâ ‡ÀÁ π¿“√–√Õ∫¥â “π∑’Ë ®”‡ªì π¢Õß π— °·ª≈„πªí ®®ÿ ∫— π 361 361 ‘ ∑∏“ æ‘ π‘ ®¿Ÿ «¥≈ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π Ù. «‘ ∏’ ·ª≈ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. „™â «‘ ∏’ ·ª≈§”µà Õ§” (word forword /la traduction Ò. ¬— ß„™â «‘ ∏’ ·ª≈§”µà Õ§”„π«ß°“√»“ π“ (‡™à π°“√ litt é rale) ‡ªì π à «π„À≠à ¡ÿà ß·ª≈§” ·≈–ª√–‚¬§ ·ª≈§— ¡¿’ √å »— °¥‘Ï ‘ ∑∏‘Ï ) ·≈–«ß°“√π‘ √ÿ °µ‘ »“ µ√å ‚¥¬√— °…“ ç ¿“æ∑“ß¿“…“é ‰«â Õ¬à “ß´◊Ë Õ — µ¬å (‡™à π°“√»÷ °…“‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫‚§√ß √â “ß ·≈–Àπâ “∑’Ë „°≈â ‡§’ ¬ßµâ π©∫— ∫‡¥‘ ¡¡“°∑’Ë ÿ ¥ ·µà ºŸâ Õà “π∑—Ë «‰ª ¢Õߧ”„π¿“…“µà “ßÊ )´÷Ë ß‡ªì π°“√·ª≈‡æ◊Ë Õ∑” Õà “π·≈â «‰¡à ‡¢â “„® ¥— ßπ—È π ®÷ ß∫°æ√à Õß∑“ߥ⠓π°“√ §«“¡‡¢â “„®¿“…“ ‰¡à „™à °“√·ª≈‡æ◊Ë Õ°“√ ◊Ë Õ “√ ◊Ë Õ “√ «‘ ∏’ π’È „™â ‡æ◊Ë Õ‡ªì π™à Õß∑“߇¢â “ Ÿà °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ¿“…“ Ú. „™â «‘ ∏’ ·ª≈Õ‘ √– ”À√— ∫·ª≈ß“π¥â “πÕ— °…√»“ µ√å Ú. ‰¡à „™â «‘ ∏’ ·ª≈Õ‘ √– ·µà Õ“®®–„™â «‘ ∏’ ¡ÿà ߧ«“¡À¡“¬¢Õß¿“…“·≈–§«“¡ß“¡·≈–‡ªì π°“√ induction-·ª≈ √ÿ ª§«“¡ ·ª≈™π‘ ¥ 绑 ≈ª–‡æ◊Ë Õ»‘ ≈ª–é d é uction-·ª≈¢¬“¬§«“¡ Û. √À— (transcodage)´÷Ë ß‡ªì π«‘ ∏’ µ“¡§«“¡®”‡ªì π·≈–‡À¡“– ¡°— ∫°“√„™â Û. ‰¡à ‡πâ π«à “¿“…“§◊ Õ√À— ¢Õß°“√ ◊Ë Õ “√ „™â «‘ ∏’ ·ª≈ß ∑’Ë „™â „πªí ®®ÿ ∫— π ¡ÿà ß∂à “¬∑Õ¥§«“¡À¡“¬ ·≈–‡π◊È ÕÀ“ „Àâ ¡’ πÈ ”Àπ— °‡∑à “µâ π©∫— ∫‡¥‘ ¡ ‚¥¬„™â «‘ ∏’ °“√„π∑ƒ…Æ’ °“√ ◊Ë Õ “√ ºŸâ ·µà ß “√ Ò ºŸâ Õà “π Ò ºŸâ ·ª≈ “√Ú ºŸâ Õà “πÚ ºŸâ à ß “√ ºŸâ √— ∫ “√ ºŸâ ·ª≈·≈–ºŸâ ·µà ߧ◊ Õ ºŸâ à ß “√ ºŸâ ·ª≈µâ Õߧ”π÷ ß∂÷ ß ºŸâ √— ∫ “√ ´÷Ë ß¡’ §«“¡·µ°µà “ß°— π ∑—È ß∑“ß«— ≤π∏√√¡ ¿“槫“¡§‘ ¥®‘ µ„® ¿“æ §«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà ·≈–Õ◊Ë πÊ ¥— ßπ—È π ºŸâ ·ª≈®÷ ßµâ Õߧâ πÀ“ √À— (code) „π “√ ¢Õß¿“…“‰ª ·≈â « ·ª≈ß√À— ¡“ Ÿà ¿“…“¡“ ‚¥¬¡’ çπÈ ”Àπ— °§«“¡À¡“¬·≈– ‡π◊È Õ§«“¡é ‡∑à “‡¥‘ ¡ ‡™à π °“√·ª≈‚«À“√‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ ç‡≈Á °‡À¡◊ Õπ ·¡≈ß«— π é- ¡¥ çΩπµ°‡À¡◊ Õπ À¡“°— ∫·¡« é-Ωπµ°Àπ— ° °“√·ª≈ª√–°Õ∫¥â «¬¢—È πµÕπ¥— ßπ’È ¢—È πµÕπ°“√·ª≈ ➛ ➛ 362 362 ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·π«‚πâ ¡„À¡à ¢Õß°“√·ª≈ : Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. comprendre-‡¢â “„® Ú. transposer- ◊Ë Õ‰¥â (‡¢’ ¬π,æŸ ¥) Û. recomposer-‡√’ ¬∫‡√’ ¬ß„À¡à ‡ªì π¿“…“„À¡à °√–∫«π°“√°“√·ª≈ ª√–°Õ∫¥â «¬ °√–∫«π°“√Õà “π¿“…“‰ª °√–∫«π°“√µ’ §«“¡ °√–∫«π°“√‡¢’ ¬π¿“…“¡“ Ù. §‘ ¥«à “°“√·ª≈‰¡à ¡’ √–‡∫’ ¬∫«‘ ∏’ Ù. °“√·ª≈¡’ √–‡∫’ ¬∫«‘ ∏’ À√◊ Õ¡’ methodology (methodology) µà “ߧπµà “ߧ‘ ¥À“«‘ ∏’ ¡’ ∑ƒ…Æ’ ´÷Ë ß‡ªì πæ◊◊È π∞“π√Õß√— ∫ ∂“π¿“æ ∑”ß“π·ª≈„Àâ ‰¥â º≈¥â «¬µπ‡Õß µà “ßÊ ¢Õßß“π·ª≈´÷Ë ß¡’ ∂“π–∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ¡’ Õß§å ª√–°Õ∫¢Õ߇§√◊Ë Õß¡◊ Õ„π “¢“«‘ ™“Õ◊Ë π ¡“™à «¬‡ √‘ ¡ √â “ß ‡™à π∑ƒ…Æ’ ∑“ß°“√ ◊Ë Õ “√ «‘ ™“ — ߧ¡«‘ ∑¬“ «‘ ™“®‘ µ«‘ ∑¬“ «‘ ™“®‘ µ¿“…“»“ µ√å «‘ ™“ — ߧ¡¿“…“»“ µ√å «‘ ™“π‘ µ‘ »“ µ√å «‘ ™“‡»√…∞»“ µ√å «‘ ™“«‘ ∑¬“»“ µ√å ·¢πßµà “ßÊ °≈«‘ ∏’ ·ª≈‰¡à „™â ·∫∫‡¥’ ¬«§ß∑’Ë µ≈Õ¥°“≈ ·µà ‡ª≈’Ë ¬π‰ªµ“¡¢â Õ§«“¡∑’Ë µâ Õß°“√·ª≈ ¥— ßπ—È π ®÷ ßµâ Õß ¡’ °“√«‘ ‡§√“–Àå ‡™‘ ß«‘ ∑¬“»“ µ√å µ≈Õ¥‡«≈“ ı. °“√‡¢’ ¬π∫∑·ª≈ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. ≈’ ≈“°“√‡¢’ ¬π∫∑·ª≈¡ÿà ߇¢’ ¬π¥â «¬≈’ ≈“‡©æ“–µ— « Ò. ºŸâ ·ª≈¡’ ∫∑∫“∑‡ªì π‡æ’ ¬ßºŸâ ∂à “¬∑Õ¥ ¥— ßπ—È π ®÷ ß ¢ÕߺŸâ ·ª≈¡“°°«à “®–§”π÷ ß∂÷ ߺŸâ ‡¢’ ¬π¿“…“‰ª √— °…“≈’ ≈“¢ÕߺŸâ ‡¢’ ¬π¿“…“‰ª‰«â Õ¬à “ß´◊Ë Õ — µ¬å ¥— ßπ—È π∫“ߧ√—È ß∑”„Àâ ≈— °…≥–¥——È ß‡¥‘ ¡¢Õßµâ π©∫— ∫ ∑’Ë ÿ ¥´÷Ë ß®–∑”„Àâ ºŸâ Õà “π‰¥â √— ∫≈— °…≥–¥—È ß‡¥‘ ¡·∑â ®√‘ ß º‘ ¥‡æ’È ¬π‰ª‰¥â ¢Õßµâ π©∫— ∫ Ú. °“√‡¢’ ¬π¿“…“·ª≈ ºŸâ ·ª≈¡ÿà ߇¢’ ¬π¿“…“‰ª Ú. °“√‡¢’ ¬π¿“…“·ª≈ ºŸâ ·ª≈¡ÿà ߺ≈–ÕÕ°®“°¿“…“ ¥â «¬‚§√ß √â “ß·≈–«‘ ∏’ §‘ ¥¢ÕߺŸâ ‡¢’ ¬π¿“…“‰ª ‰ª (Õ— ß°ƒ…)∑“ߥ⠓πÀ≈— °¿“…“ «‘ ∏’ §‘ ¥ «‘ ∏’ ´÷Ë ß°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥√Ÿ ªª√–‚¬§∑’Ë ‰¡à „™à ¿“…“¢ÕߺŸâ Õà “π ‡√’ ¬∫‡√’ ¬ßª√–‚¬§ ‚¥¬„™â À≈— °¿“…“¡“ (‰∑¬) ¿“…“¡“ °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‰¡à ‡¢â “„®À√◊ Õ‡¢â “„®º‘ ¥ «‘ ∏’ §‘ ¥ «‘ ∏’ ‡√’ ¬∫‡√’ ¬ßª√–‚¬§„Àâ ‡ªì π¿“…“‰∑¬ À√◊ Õ‡¢â “„®‰¡à §√∫§«“¡ µ“¡∑’Ë §π‰∑¬„™â æŸ ¥®“°— π®√‘ ß„π ∂“π°“√≥å ∑’Ë ‡ªì π®√‘ ß∑—È ß°“√Õÿ ∑“π °“√‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ °“√„™â 363 363 ‘ ∑∏“ æ‘ π‘ ®¿Ÿ «¥≈ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π ‡Àµÿ º≈ œ≈œ∑—È ßπ’È Õ¬Ÿà „π°√Õ∫§«“¡À¡“¬¢Õß µâ π©∫— ∫¿“…“‰ª Û. °“√‡¢’ ¬π¿“…“·ª≈¡ÿà ߧ«“¡‰æ‡√“– ≈– ≈«¬ ¡ÿà ß Û. °“√‡¢’ ¬π¿“…“·ª≈„π√–¥— ∫∑’Ë Ÿ ߢ÷È π ºŸâ ·ª≈欓¬“¡ „™â »‘ ≈ª–°“√‡¢’ ¬π‡æ◊Ë Õ‡√â “Õ“√¡≥å √⠓ߧ«“¡ √— °…“∑—È ßÕ√√∂√ ¢Õßµâ π©∫— ∫ ·≈–»‘ ≈ª–°“√‡¢’ ¬π ∫— π‡∑‘ ߇√‘ ß√¡¬å ®π∫“ߧ√—È ßÀà “ß‰°≈®“°Õ√√∂√ ‡æ◊Ë Õ‡√â “Õ“√¡≥å ·≈– √⠓ߧ«“¡∫— π‡∑‘ ߇√‘ ß√¡¬å ¢Õßµâ π©∫— ∫‡¥‘ ¡ ‡ªì π°“√‡¢’ ¬π¿“…“·ª≈∑’Ë Õ¬Ÿà „π°√Õ∫¢Õß»“ µ√å ·Àà ß°“√·ª≈ ·≈–»‘ ≈ª–¢Õß°“√„™â ¿“…“ ˆ. Õ◊Ë πÊ Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π Ò. °“√·ª≈·∫∫¬à Õ·≈–®— ∫„®§«“¡ ºŸâ ·ª≈®–„™â Ò. °“√·ª≈·∫∫¬à Õ‰¡à π— ∫«à “‡ªì π°“√·ª≈ ·µà ®–∑”‡ªì π µâ π©∫— ∫‡µÁ ¡ ·≈â «∑”∫∑¬à Õ‡Õß µà Õ®“°π—È π®–·ª≈ ¢—È πµÕπ‚¥¬¡’ ∫∑¬à Õ¢Õßµâ π©∫— ∫‡µÁ ¡ ·≈â «ºŸâ ·ª≈®– ∫∑¬à Õ¢Õßµπ‡Õß·µà ¬— ßÕâ “ß∂÷ ßµâ π©∫— ∫‡µÁ ¡ ·ª≈®“°∫∑¬à Õ ‚¥¬Õâ “ß∑—È ßµâ π©∫— ∫¬à Õ·≈– µâ π©∫— ∫‡µÁ ¡ Ú. °“√·ª≈«√√≥°√√¡ ◊Ë ÕÕ“√¡≥å ¢— π®–§‘ ¥«à “·ª≈ Ú. «√√≥°√√¡ ◊Ë ÕÕ“√¡≥å ¢— π∑’Ë „™â °“√‡≈à π§”∑—È ß‡ ’ ¬ß ‰¡à ‰¥â ‡≈¬ ·≈–§«“¡À¡“¬®–§‘ ¥«à “·ª≈‰¡à ‰¥â ‡≈¬ ·µà ∂â “ ‡π◊È Õ‡√◊Ë ÕßÀ√◊ Õ惵‘ °√√¡‡ªì πµ— « ◊Ë ÕÕ“√¡≥å ¢— π °Á ®– “¡“√∂·ª≈‰¥â Û. ‰¡à ¡ÿà ߇®“–®ß°≈ÿà ¡‡ªÑ “À¡“¬ºŸâ „™â ß“π·ª≈ Û. ”√«®µ≈“¥ºŸâ „™â ß“π·ª≈Õ¬à “ß‡®“–®ß∑ÿ °¥â “π °≈ÿà ¡ ‡ªÑ “À¡“¬ºŸâ „™â ß“π·ª≈µâ Õß™— ¥‡®π Ù. ‰¡à π„®µ≈“¥ß“π·ª≈ Ù. ”√«®§«“¡¢÷È π≈ߢÕßµ≈“¥ß“π·ª≈∑—È ßºŸâ ¢“¬-ºŸâ ´◊È Õ ºŸâ ·ª≈∑’Ë π„®µ≈“¥ß“π·ª≈ º≈‘ µß“π·ª≈∑’Ë Õ¥ §≈â Õß°— ∫§«“¡µâ Õß°“√¢Õßµ≈“¥∫“ß∑’ / à «π„À≠à µ≈“¥ß“π·ª≈¢Õ߉∑¬®–‰¥â √— ∫°√–· °√–∑∫®“° µ≈“¥µà “ߪ√–‡∑»Àπ— ß ◊ Õ∑’Ë ¢“¬¥’ „πµ≈“¥µà “ß ª√–‡∑» ‡¡◊Ë Õπ”¡“·ª≈·≈â «°Á ®–‡ªì πÀπ— ß ◊ Õ¢“¬¥’ „π µ≈“¥¢Õ߉∑¬¥â «¬ ı. ºŸâ ·ª≈¡— °®–∑”ß“πÕ‘ √–‚¥¥‡¥’Ë ¬« µà Õ Ÿâ ªí ≠À“ ı. ºŸâ ·ª≈®–√«¡µ— «°— π∑”ß“π·ª≈∑’Ë ¡’ §«“¡À≈“°À≈“¬ µà “ßÊ ¥â «¬µπ‡Õߪ√“»®“°°“√µà Õ√Õß∑’Ë ‡¢â ¡·¢Á ß ∑—È ß¥â “π¿“…“·≈–«‘ ™“°“√∑’ ¡π— °·ª≈¡— °®–ª√–°Õ∫ ¥â «¬π— °¿“…“ (‰ª·≈–¡“) ·≈–π— °«‘ ™“°“√‡©æ“– “¢“‡ªì πÕ¬à “ßπâ Õ¬πÕ°®“°π—È ππ— °·ª≈®–√«¡µ— « °— π»÷ °…“ ∂“π¿“æ°“√∑”ß“π °“√®â “ßß“π 364 364 ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫·π«‚πâ ¡„À¡à ¢Õß°“√·ª≈ : Õ¥’ µ°— ∫ªí ®®ÿ ∫— π Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Õ¥’ µ ªí ®®ÿ ∫— π °“√µÕ∫·∑π °“√º≈‘ µ °“√¢“¬ °“√π” Ÿà ≈Ÿ °§â “ Õ¬à “ß§√∫«ß®√ ‡æ‘Ë ¡æŸ π ¡√√∂¿“æ¢Õß°“√ ∑”ß“π¢Õßπ— °·ª≈„Àâ ¡’ §«“¡°≈â “·¢Á ß ‰«â „®‰¥â ‡æ‘Ë ¡æŸ π§à “µÕ∫·∑π°“√∑”ß“π„Àâ ‡À¡“– ¡°— ∫ »— °¬¿“æª√— ∫ª√ÿ ß°“√º≈‘ µß“π·ª≈„Àâ ¡’ §ÿ ≥¿“æ ‡™◊Ë Õ∂◊ Õ‰¥â‹ πÕ°‡Àπ◊ Õ®“°§ÿ ≥¿“æ¢Õß ‘ π§â “∑’Ë µ≈“¥ µâ Õß°“√ (·ª≈¥’ À√◊ Õ‰¡à ¥’ °Á ¢“¬‰¥â ) °“√√«¡µ— «¢Õß π— °·ª≈‡æ◊Ë Õ‡ªì π°≈ÿà ¡π‘ µ‘ ∫ÿ §§≈®–°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥°“√ µà Õ√Õß∑’Ë ‡¢â ¡·¢Á ߇æ◊Ë Õ§«“¡¡—Ë π§ß¢ÕßÕ“™’ æπ— °·ª≈ Abstract TheTrends inTranslation :Comparisonbetween thePastand thePresent ProfessorDr.Sidtha Pinitpouvadol AssociateMember of theAcademy ofArts,TheRoyal Institute,Thailand This articledescribes the changes in the translation craftbymeans of the tables showing the comparisonbetween itspastandpresent.With respect to theattitude toward translation, thiscraft,which was confined to sages in thepast, isnowadaysprevalent amongpeople ingeneralwhogainknowledge andskill throughpracticesoas toachievea reliable,quality job thatcanbe takenupasacareer.People in the past learned how to translate through self-practice.At present, the craft has become the science of translation and a courseof study in secondary schools anduniversities.Both teachingmethodology and instructors have been developed.Today, there aremore translators than in the former times,when the craftwasperformedbysagesonly.Translatorsnowadaysemployvariousstylesof translation inaccordance with translation theories andprinciples.Theyhavemore chances topractice translationworks tomeet the demand of themarket. Translation craft has become a business enterprise involvingmarketing, publishing,and the formationofgroupsororganizationsof translators. Keyword : translation