สำนักราชบัณฑิตยสภา

299 299 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ¿“§’ ¡“™‘ ° ”π— °∏√√¡»“ µ√å ·≈–°“√‡¡◊ Õß √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠂧≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“° æ√–æÿ ∑∏»“ π“* *∫√√¬“¬„π°“√ª√–™ÿ ¡ ”π— °∏√√¡»“ µ√å ·≈–°“√‡¡◊ Õß√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ¯¡°√“§¡æ.».ÚıÙˆ Ò Brennan, J.R., Pattern of Human Heredity : An Introduction to Human Genetics, (New Jersey : Prentice Hall, 1985), p.300. Õâ “ß„π π— π∑π Õ‘ π∑ππ∑å ·≈–®— °√°ƒ…≥å §«√æ®πå , ‡Õ° “√ª√–°Õ∫ °“√ — ¡¡π“ çæÿ ∑∏»“ π“°— ∫°“√‚§≈ππ‘ ßé, »Ÿ π¬å æÿ ∑∏»“ πå »÷ °…“, ÒÒ - ÒÚ ¡’ .§. ÙÙ Õ.™–Õ” ®.‡æ™√∫ÿ √’ . Ú √’ ¥‡¥Õ√å ‰¥‡® ∑å , “√“πÿ °√¡√Õ∫√Ÿâ √Õ∫‚≈°, Àπâ “ Ûı˘. Û ®“° http://www.rs.co.th/demo/rsfilm/cloning/cloning.htm/ æà Õ·¡à ∑ÿ °ª√–°“√‡æ√“–‡°‘ ¥¢÷È π¡“®“° °“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå (reproduction) ·∫∫‰¡à Õ“»— ¬‡æ» æ◊ ™∫“ß™π‘ ¥ ‡™à π µ√Õ«å - ‡∫Õ√å √’ ·∫≈Á °‡∫Õ√å √’ ‚§≈πµ— «‡Õß‚¥¬ °“√·æ√à æ— π∏ÿå ¥â «¬ à «πµà “ßÊ¢Õß≈”µâ π §◊ Õ¡’ ≈”µâ π∑Õ¥¢π“π‰ª°— ∫º‘ «¥‘ πÀ√◊ Õ ‰À≈ ·≈â «ßÕ°√“°‡°‘ ¥‡ªì πµâ π„À¡à ‘Ë ß ¡’ ™’ «‘ µ‡´≈≈å ‡¥’ ¬«∑’Ë ◊ ∫æ— π∏ÿå ‚¥¬°“√ ·µ°Àπà ÕÀ√◊ Õ°“√·∫à ßµ— «®“°Àπ÷Ë ß‡ªì π Õß ‡™à π ¬’ µå Õ–¡’ ∫“ °Á ∂◊ Õ«à “‡ªì π°“√ ‚§≈ππ‘ ß — µ«å ¡’ °√–¥Ÿ ° — πÀ≈— ß∫“ßæ«° ‡™à π ‡æ≈’È ¬ “¡“√∂·æ√à æ— π∏ÿå Õ¬à “ß √«¥‡√Á «¥â «¬°“√‚§≈ππ‘ ß Ú ªí ®®ÿ ∫— π‡√◊Ë Õß‚§≈ππ‘ ß¡’ °“√ Õ¿‘ ª√“¬°— π¡“°„πÀ≈“¬ª√–‡¥Á π ‚¥¬‡©æ“–ª√–‡¥Á π∑’Ë ‡°’Ë ¬«°— ∫»“ π“ ºŸâ ‡¢’ ¬π‡Õß„π∞“π–π— °«‘ ™“°“√æÿ ∑∏- »“ π“¡’ §«“¡ π„®„π‡√◊Ë Õßπ’È ·≈–µ—È ß ªí ≠À“∂“¡Õ¬Ÿà ‡ ¡Õ«à “ ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ °“√®–‰¥â §”µÕ∫∑’Ë ¥’ §ßµâ ÕßÕ“»— ¬ °“√»÷ °…“‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫∑— »π–√–À«à “ß æ√–æÿ ∑∏»“ π“°— ∫«‘ ∑¬“»“ µ√å ‚¥¬ „πµÕπ·√°®–‡ πÕ∑— »π–¢Õß·µà ≈– ΩÉ “¬°à Õπ¥— ßπ’È °√–∫«π°“√‚§≈ππ‘ ß : ∑— »π–∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å Ò.§«“¡À¡“¬ §”«à “ ç°“√‚§≈ππ‘ ßé (cloning) À√◊ Õ°“√∑” ”‡π“æ— π∏ÿ °√√¡ (genetic duplication) ‡ªì π»— æ∑å ∑’Ë ¡“®“° ¿“…“°√’ °´÷Ë ßÀ¡“¬∂÷ ß°‘Ë ß°â “πÀ√◊ Õ “¢“ (twigorbranch) Ò °“√‚§≈ππ‘ ßÀ¡“¬∂÷ ß °√–∫«π°“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå ·∫∫‰¡à Õ“»— ¬‡æ» ‚¥¬ ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ ∑’Ë ¡’ æ— π∏ÿ °√√¡‡À¡◊ Õπ°— ∫ §” ”§— ≠ : ‚§≈ππ‘ ß ‚§ ≈π _299-314 300 300 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Ú.ª√–«— µ‘ §«“¡‡ªì π¡“¢Õß ‚§≈ππ‘ ß Û ®ÿ ¥‡√‘Ë ¡µâ π°“√∑”‚§≈ππ‘ ß — µ«å ‡°‘ ¥ ¢÷È π‡¡◊Ë Õµâ π∑»«√√…∑’Ë ı ‚¥¬π— ° ™’ ««‘ ∑¬“Õ‡¡√‘ °— π Ú §π §◊ Õ √Õ‡∫‘ √å µ ¥— ∫‡∫‘ ≈¬Ÿ . ∫√‘ °°å (Robert W. Brigg) ·≈–∑Õ¡— ‡®.§‘ ß (Thomas J. King) ·Àà ß ∂“∫— π°“√«‘ ®— ¬¡–‡√Á ß„πøî ≈“ ‡¥≈‡øï ¬ ∑—È ß Õ߉¥â √à «¡∑”°“√∑¥≈Õß ‚§≈ππ‘ ß — µ«å ‚¥¬‡√‘Ë ¡µâ π°— ∫°∫·≈–‰¥â √‘ ‡√‘Ë ¡°“√∑”‚§≈ππ‘ ß ¥â «¬«‘ ∏’ °“√∂à “¬ ‚Õππ‘ «‡§≈’ ¬ ´÷Ë ß‰¥â °≈“¬‡ªì π«‘ ∏’ °“√ ∑”‚§≈ππ‘ ß∑’Ë „™â °— π∑—Ë «‰ª ·≈–„π æ.». ÚÙ˘ı (§.». Ò˘ıÚ) ∑—È ß Õß°Á ª√– ∫ §«“¡ ”‡√Á ®‚¥¬°“√ √â “ß°∫‚§≈ππ‘ ߉¥â §◊ Õ ‰¢à °∫∑’Ë ¡’ π‘ «‡§≈’ ¬ „À¡à ´÷Ë ß‡®√‘ ≠ ‡µ‘ ∫‚µ¢÷È π‡ªì π≈Ÿ °Õä Õ¥ æ.».Úıı (§.».Ò˘ˆÚ)®ÕÀå π ∫’ . ‡°Õ√å ¥Õπ (John B. Gurdon) π— ° ™’ ««‘ ∑¬“™“«Õ— ß°ƒ…ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ® „π°“√ √â “ß‚§≈ππ‘ ß°∫®“°‡´≈≈å µâ π ·∫∫∑’Ë ‡ªì π¢Õß≈Ÿ °Õä Õ¥µ— «‚µ¢÷È π ‚¥¬„™â ‡´≈≈å ≈”‰ â ¢Õß≈Ÿ °Õä Õ¥ ´÷Ë ßπ— ∫‡ªì π‡´≈≈å ∑’Ë ¡’ æ— ≤π“°“√®“°‡´≈≈å ∑’Ë ‡ªì π‡æ’ ¬ßµ— « Õà Õπ≈Ÿ °°∫„À¡à Ê „π æ.». ÚıÒ¯ (§.». Ò˘˜ı) ®ÕÀå π∫’ . ‡°Õ√å ¥Õπ°Á ∑”„Àâ °“√‚§≈ππ‘ ß — µ«å °â “«°√–‚¥¥§√—È ß„À¡à ‡¡◊Ë Õ‡¢“„™â ‡´≈≈å ®“°º‘ «Àπ— ߢÕß°∫∑’Ë ‡ªì π°∫‚µ·≈â « ‰ª ∑”‚§≈ππ‘ ߇°‘ ¥‡ªì π≈Ÿ °Õä Õ¥‰¥â ”‡√Á ® À≈“¬µ— «·µà à «π„À≠à °Á µ“¬À¡¥¡’ ‡À≈◊ Õ Õ¬Ÿà ‡æ’ ¬ßµ— «‡¥’ ¬«∑’Ë ‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ‡ªì π°∫ ‡µÁ ¡µ— « æ.». ÚıÒ˘ (§.». Ò˘˜ˆ) π— ° «‘ ∑¬“»“ µ√å Ú§π§◊ Õªï ‡µÕ√å ´’ .ŒÕªªá (Peter C. Hoppe) ™“«Õ‡¡√‘ °— π ·≈– §“√å ≈ Œ‘ ≈≈å ‡¡π´’ (Karl Hillmensee) ™“« «‘ ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ® √â “ßÀπŸ ‚§≈ππ‘ ß∑’Ë ‡ªì πµ— «ºŸâ ‰¥â ‡∑§π‘ §°“√∑” ‚§≈ππ‘ ß — µ«å ‡≈’È ¬ß≈Ÿ °¥â «¬π¡∂Ÿ °æ— ≤π“ µà Õ Ê ¡“ ®π°√–∑—Ë ß„π∑’Ë ÿ ¥°Á “¡“√∂ √â “ß — µ«å ‚§≈ππ‘ ß∑’Ë ‡ªì π — µ«å ‡≈’È ¬ß≈Ÿ ° ¥â «¬π¡¢π“¥„À≠à §◊ Õ ·°–·≈–«— « ÚÚ°ÿ ¡¿“æ— π∏å æ.».ÚıÙ(§.». Ò˘˘˜) π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ™“« °Õµ ™◊Ë Õ ‡Õ’ ¬π «‘ ≈¡ÿ ∑ (Dr.lan Wilmut) ·Àà ß ∂“∫— π√Õ ≈‘ π (Roslin Institute) „°≈â ‡¡◊ Õ߇ե‘ π∫–√– °Õµ·≈π¥å ‰¥â ª√–°“» º≈ß“π°“√ √â “ß·°–‚§≈ππ‘ ߢ÷È π¡“‰¥â ”‡√Á ®‡ªì π®”π«π˘µ— « ‚¥¬º≈ß“π¢Õß ‡¢“‰¥â √— ∫°“√µ’ æ‘ ¡æå ‡º¬·æ√à „Àâ ∑√“∫ °— π∑—Ë «‚≈°„π«“√ “√«‘ ™“°“√∑“ß«‘ ∑¬“- »“ µ√å √–¥— ∫‚≈°™◊Ë Õ Nature ·°–∑—È ß ˘ µ— « ≈â «π‡ªì π·°–∑’Ë ∂◊ Õ°”‡π‘ ¥®“° °√–∫«π°“√‚§≈ππ‘ ߇À¡◊ Õπ°— π ·µà ¡’ Õ¬Ÿà µ— «Àπ÷Ë ß §◊ Õ ¥Õ≈≈’ (Dolly) ∑’Ë ‚¥à ߥ— ß ‰ª∑—Ë «‚≈° æ.».ÚıÙÒπ— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ¢Õß ∫√‘ …— ∑ Advance Cell Technology ´÷Ë ß„π¡≈√— ∞·¡ ´“™Ÿ ‡´µ å ‰¥â ‚§≈ππ‘ ß ¡πÿ …¬å ”‡√Á ®ÕÕ°¡“‡ªì π‡ÕÁ ¡∫√‘ ‚Õ(ºà “π √–¬–ªØ‘ π∏‘ ®π‡√‘Ë ¡‡°“–ºπ— ß¡¥≈Ÿ °‡ªì π µ— «Õà Õπ ´÷Ë ß∂â “À“°¡’ Õ“¬ÿ ∂÷ ß Õ߇¥◊ Õπ°Á ®–‡√’ ¬°«à “ ∑“√°) µ— «·√°‡¡◊Ë Õ‡¥◊ Õπ 惻®‘ °“¬πªï ∑’Ë ·≈â « ·µà ‡¡◊Ë Õ‡ªì πµ— « ‰¥â Õß«— πÀ√◊ Õ°à Õπ∑’Ë ®–§√∫ÒÙ«— πæ«° ‡¢“°Á ∑”°“√‡º“µ— «Õà Õπ¡πÿ …¬å ∑’Ë ‰¥â ®“°°“√‚§≈ππ‘ ߇À≈à “π’È ∑‘È ß‰ª∑ÿ °§√—È ß ‡æ◊Ë Õ‡ªì π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ µ“¡¢â Õ°”Àπ¥∫— ߧ— ∫ °“√«‘ ®— ¬„π‡√◊Ë Õß‚§≈ππ‘ ß¡πÿ …¬å ¢Õß À√— ∞Õ‡¡√‘ °“∑’Ë √–∫ÿ «à “„Àâ ‡º“∑”≈“¬ °à Õπ∑’Ë µ— «Õà Õπ®–¡’ Õ“¬ÿ ∂÷ ß ÒÙ «— π æ«° ‡¢“°Á ®— ¥°“√‡º“µ— «Õà Õπ¡πÿ …¬å ‚§≈ππ‘ ß ∑ÿ °§√—È ßµ“¡°Æ¢â Õ∫— ߧ— ∫°“√«‘ ®— ¬ Û.«‘ ∏’ °“√‚§≈ππ‘ ß ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ¬à Õ¡ª√–°Õ∫¥â «¬Àπà «¬ ™’ «‘ µ‡≈Á °Ê∑’Ë ‡√’ ¬°«à “燴≈≈å é ‡´≈≈å ‡À≈à “ π—È π¡’ ¢π“¥·µ°µà “ß°— π¡“°¡“¬·µà ∑’Ë æ∫ ¡“°‰¥â ·°à ¢π“¥ Ò/Ò ¡¡. ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ ∑’Ë ¡’ √Ÿ ª·∫∫æ◊È π∞“π∑’Ë ÿ ¥ ‡™à π ·∫§∑’ ‡√’ ¬ ª√–°Õ∫¥â «¬‡´≈≈å ‡æ’ ¬ß‡´≈≈å ‡¥’ ¬« ·µà ¡πÿ …¬å ¡’ ‡´≈≈å ¡“°°«à “ı≈â “π≈â “π‡´≈≈å √Õ‡∫‘ √å µ Œÿ ° π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ™“« Õ— ß°ƒ…‡ªì πºŸâ §â πæ∫‡´≈≈å ‡¡◊Ë Õ æ.». ÚÚ¯ (§.».Òˆıı) ‡¢“π”‰¡â °ä Õ°¡“ Ω“π‡ªì π·ºà π∫“ßÊ·≈â « à ÕߥŸ ¥â «¬°≈â Õß ®ÿ ≈∑√√»πå ™à Õ߇À≈à “π—È π¥Ÿ §≈â “¬Àâ Õ߇≈Á °Ê ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “燴≈≈å é (cell)´÷Ë ß·ª≈«à “Àâ Õß æ— °Õ“»— ¬¢Õßπ— °∫«™„π»“ π“§√‘ µå Ù µà Õ¡“π— °™’ ««‘ ∑¬“§â πæ∫«à “ ‡´≈≈å ‡ªì π‚§√ß √â “ßæ◊È π∞“π∑’Ë ‡ªì π “°≈¢Õß ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ ·µà ≈–‡´≈≈å „πæ◊ ™·≈– — µ«å ¡’ Àπâ “∑’Ë ‡©æ“–·≈–∑”ß“π√à «¡°— π‡æ◊Ë Õ„Àâ ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µ¥”√ßÕ¬Ÿà ‰¥â ·µà ≈–‡´≈≈å ‡ªì π Àπà «¬¡’ ™’ «‘ µ‡≈Á °Ê∑’Ë “¡“√∂À“Õ“À“√ À“¬„®·≈–¢¬“¬æ— π∏ÿå ‰¥â ¥â «¬µ— «‡ÕßÕ’ ° ∑—È ß‡´≈≈å ¬— ß “¡“√∂µÕ∫ πÕß·≈– à ß ¢à “«√–À«à “ß°— π‰¥â ¥â «¬ Ù √’ ¥‡¥Õ√å ‰¥‡® ∑å , √Õ∫√Ÿâ µÕ∫‰¥â , Àπâ “ Ò¯˘. 301 301 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‡√“√Ÿâ ‡√◊Ë Õß√“«¿“¬„π‡´≈≈å ‰¥â ¥â «¬ °“√„™â °≈â Õß®ÿ ≈∑√√»πå à ÕߥŸ ‡´≈≈å ∑’Ë ¬â Õ¡ ’ ‡´≈≈å ∑—Ë «‰ª¡’ ≈— °…≥–‡À¡◊ Õπ°— π§◊ Õ ¡’ π‘ «‡§≈’ ¬ µ√ß°≈“ß ≈â Õ¡√Õ∫¥â «¬ ¢Õ߇À≈«∑’Ë ‡√’ ¬°«à “‰´‚∑æ≈“´÷ ¡(cyto- plasm)·≈–¡’ ‡¬◊Ë Õ‡¡¡‡∫√π(membrane) Àà ÕÀÿâ ¡‡´≈≈å ‰«â ∑—È ßÀ¡¥ ‡√“ “¡“√∂¡Õß ‡ÀÁ π‚§√ß √â “ß≈–‡Õ’ ¬¥¢Õ߇´≈≈å ‰¥â ¡“° °«à “π’È ¥â «¬°≈â Õß®ÿ ≈∑√√»πå Õ‘ ‡≈Á °µ√Õπ ´÷Ë ß “¡“√∂¢¬“¬¿“扥â ∂÷ ß ı, ‡∑à “ ‡¡◊Ë Õ‡∑’ ¬∫°— ∫°≈â Õß®ÿ ≈∑√√»πå ·∫∫ ∏√√¡¥“∑’Ë ¡’ °”≈— ߢ¬“¬‡æ’ ¬ßÒ,ı ‡∑à “ ¿“æ∑’Ë Ò ¿“æµ— ¥µ“¡¢«“ߢÕ߇´≈≈å π‘ «‡§≈’ ¬ ∑’Ë ¡’ ‚§√‚¡‚´¡Õ¬Ÿà ºπ— ߇´≈≈å ‡¬◊Ë ÕÀÿâ ¡‡´≈≈å (membrane) ‰´‚∑æ≈“´÷ ¡ Õß§å ª√–°Õ∫∑’Ë ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥Õ¬à “ß Àπ÷Ë ß¢Õ߇´≈≈å §◊ Õ π‘ «‡§≈’ ¬ ´÷Ë ß‡ªì π à «π∫√√®ÿ ¢â Õ¡Ÿ ≈∑“ßæ— π∏ÿ °√√¡∑’Ë ∑”„Àâ ‡´≈≈å “¡“√∂∑”ß“π‰¥â ∂Ÿ °µâ Õß·≈– ¢¬“¬æ— π∏ÿå µà Õ‰ª‰¥â π— °™’ «‡§¡’ ™“« «‘ ™◊Ë Õ ø√’ ¥√‘ ™ ¡’ ‡™Õ√å ‡ªì π∫ÿ §§≈·√°∑’Ë »÷ °…“‚§√ß √â “ß∑“߇§¡’ ¢Õßπ‘ «‡§≈’ ¬ ‡¡◊Ë Õæ.».ÚÙÒÚ (§.».Ò¯ˆ˘) „π°“√ ∑¥≈Õßπ”‡´≈≈å ¡“≈–≈“¬„π‡æª´‘ π (pepsin-‡Õπ‰´¡å Õ¬à “ßÕ“À“√™π‘ ¥Àπ÷Ë ß) ‡¢“§â πæ∫«à “ π‘ «‡§≈’ ¬ ª√–°Õ∫¥â «¬ øÕ øÕ√— ·≈–∏“µÿ ‡™à 𠧓√å ∫Õπ·≈– ÕÕ°´‘ ‡®π µà Õ¡“¡’ π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å æ∫ «à “ à «πª√–°Õ∫À≈— °¢Õßπ‘ «‡§≈’ ¬ §◊ Õ °√¥π‘ «§≈‘ Õ‘ ° (nucleic acid) ·≈–®“° π—È π®÷ ßæ∫«à “°√¥„ππ‘ «‡§≈’ ¬ ¡’ Ú ª√–‡¿∑§◊ Õ‰√‚∫π‘ «§≈‘ Õ‘ °(ribonucleic acid) ¬à Õ«à “Õ“√å ‡ÕÁ π‡Õ (RNA) ·≈– ¥’ ÕÕ°´’ ‰√‚∫π‘ «§≈‘ Õ‘ °(deoxyribonucleic acid) À√◊ Õ¬à Õ«à “¥’ ‡ÕÁ π‡Õ (DNA) „π ¥’ ‡ÕÁ π‡Õ¡’ √À— ¢â Õ¡Ÿ ≈∑“ßæ— π∏ÿ °√√¡ ı ´÷Ë ß ‡ªì πµ— «∂à “¬∑Õ¥≈— °…≥–∑“ßæ— π∏ÿ °√√¡ ®“°æà Õ·¡à ¡“ Ÿà ≈Ÿ ° ˆ °“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå ·∫∫Õ“»— ¬‡æ»„π — µ«å ™—È π Ÿ ßÀ√◊ Õ§ππ—È π ‡ªì π°“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå ∑’Ë ¡’ °“√√«¡°— π¢Õ߇´≈≈å ◊ ∫æ— π∏ÿå ®“° ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µµ— «‡¥‘ ¡ Ú µ— « °≈à “«§◊ Õ ·µà ≈–µ— «°Á ı DNA À√◊ Õ√À— æ— π∏ÿ °√√¡ ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬‡™◊ Õ°¢¥‰ª¡“¬“«°«à “ Ò ‡¡µ√ „π DNA ®–¡’ ¢’ ¥‚§â ¥‡√’ ¬°«à “ ®’ π ´÷Ë ß∑”Àπâ “∑’Ë §≈â “¬‚§â ¥§Õ¡æ‘ «‡µÕ√å ∑’Ë —Ë ßß“π‰ªµ“¡ à «πµà “ß Ê ¢Õß√à “ß°“¬ ≈Õßπ÷ °¿“æ∫“√å ‚§â ¥ ¢Õß ‘ π§â “∑’Ë æ‘ ¡æå ‡ªì π‡ â πµ√߬“«∫π°≈à Õß°√–¥“…‚¥¬·µà ≈–‡ â π‚§â ¥®–∫Õ°∂÷ ß √“§“ ≈— °…≥– ‘Ë ß¢Õß ª√–‡¿∑ ∫√‘ …— ∑º≈‘ µ ‡ªì πµâ π à «π„π DNA π—È π ‚§â ¥®–‡ªì π§Ÿà ·≈–∫‘ ¥‡ªì π‡°≈’ ¬« ˆ ‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π, Àπâ “ Ò¯˘. 302 302 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand ®–µâ Õß √⠓߇´≈≈å ◊ ∫æ— π∏ÿå ¢Õßµπ‡Õß ¢÷È π¡“‡æ◊Ë Õ‰ªº ¡À√◊ ժؑ π∏‘ °— ∫‡´≈≈å ◊ ∫æ— π∏ÿå ¢Õßµ— «Õ◊Ë π®–‰¥â ‘Ë ß¡’ ™’ «‘ µµ— «„À¡à ¢÷È π¡“ °“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå ·∫∫π’È ®÷ ßµâ Õß¡’ ‡æ» ºŸâ ´÷Ë ß®– √⠓߇´≈≈å ◊ ∫æ— π∏ÿå ‡æ»ºŸâ ∑’Ë ‡√’ ¬° «à “µ— «Õ ÿ ®‘ À√◊ Õ ‡ªî √å ¡ ·≈–¡’ ‡æ»‡¡’ ¬ ´÷Ë ß®– √⠓߇´≈≈å ◊ ∫æ— π∏ÿå ‡æ»¢Õß‡æ» ‡¡’ ¬∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ‰¢à ‚¥¬„π§ππ—È π ‡¡◊Ë Õ Õ ÿ ®‘ ®“°‡æ»™“¬À√◊ Õæà Õ ‡¢â “ªØ‘ π∏‘ °— ∫‰¢à „π∑à Õπ”‰¢à ¢Õ߇æ»À≠‘ ßÀ√◊ Õ·¡à ®–√«¡°— π‡ªì π‡´≈≈å ‡¥’ ¬« ‡√’ ¬°«à “‰´‚°µ ´÷Ë ß‰´‚°µπ’È ®–‰¥â “√æ— π∏ÿ °√√¡®“°æà Õ ·≈–·¡à §π≈–§√÷Ë ß µà Õ®“°π—È π°Á ®–‡√‘Ë ¡ ·∫à ßµ— «®“° Ò ‡´≈≈å ‡ªì π Ú ‡´≈≈å ·≈â « °Á ®–·∫à ßµ— «‡æ‘Ë ¡®”π«π‡´≈≈å ‰ª‡√◊Ë Õ¬ Ê ¢≥–‡¥’ ¬«°— π °Á ®–‡§≈◊Ë Õπµ— «®“° ∑à Õπ”‰¢à ≈߉ª Ÿà ¡¥≈Ÿ °®π‰¥â µ— «Õà Õπ„π √–¬–∑’Ë æÕ‡À¡“–°Á ®–Ωí ßµ— «„πºπ— ß¡¥≈Ÿ ° ´÷Ë ß√–¬–‡«≈“µ—È ß·µà °“√µ°‰¢à ºà “π°“√ ªØ‘ π∏‘ ®π∂÷ ß°“√Ωí ßµ— «„π¡¥≈Ÿ °π’È ®–°‘ 𠇫≈“ª√–¡“≥˜ «— π ˜ à «π°“√‚§≈ππ‘ ß´÷Ë ß‡ªì π°“√ ◊ ∫ æ— π∏ÿå ·∫∫‰¡à Õ“»— ¬‡æ»π—È π Õ“»— ¬‡∑§- ‚π‚≈¬’ ∑’Ë ”§— ≠§◊ Õ°“√‚Õπ∂à “¬π‘ «‡§≈’ ¬ (nuclear transfer) ´÷Ë ß∑”‚¥¬°“√∑” „Àâ π‘ «‡§≈’ ¬ ¢Õ߇´≈≈å ª√°µ‘ ‡´≈≈å Àπ÷Ë ß ∂Ÿ °¥Ÿ ¥°≈◊ π‡¢â “‰ª„π‡´≈≈å ‰¢à ∑’Ë ∂Ÿ °¥Ÿ ¥ ‡Õ“π‘ «‡§≈’ ¬ ÕÕ°‰ª°à Õπ·≈â « ®“°À≈— °°“√‚Õπ∂à “¬π‘ «‡§≈’ ¬ ¥— ß°≈à “«°“√‚§≈ππ‘ ß®÷ ߇√‘Ë ¡¥â «¬°“√π” ‡´≈≈å µâ π·∫∫´÷Ë ßÕ“®‡ªì π à «π„¥ à «π Àπ÷Ë ß¢Õß√à “ß°“¬∑’Ë ª√–°Õ∫¥â «¬‡´≈≈å (¥— ß°√≥’ «— «°Á ®–‡Õ“‡´≈≈å ®“°‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ „∫ÀŸ ) ®“°π—È π°Á ®–µâ ÕßÀ“∑“ß∑”„Àâ π‘ «‡§≈’ ¬ ®“°‡´≈≈å µâ π·∫∫‡¢â “‰ªÕ¬Ÿà „π ‡´≈≈å ‰¢à „Àâ ‰¥â ∑—È ßπ’È °Á ∑”‚¥¬°“√À≈Õ¡ √«¡‡´≈≈å ∑—È ß Õ߇¢â “¥â «¬°— π (cell fusion) À√◊ Õ‰¡à °Á „™â ‡¢Á ¡ª≈“¬·À≈¡ ¢π“¥‡≈Á °®‘Î «¥Ÿ ¥π‘ «‡§≈’ ¬ ÕÕ°¡“®“° ‡´≈≈å µâ π·∫∫ ·≈â «©’ ¥‡¢â “‰ª„π‡´≈≈å ‰¢à (transplantation) ∑’Ë ‰¥â ¬â “¬π‘ «‡§≈’ ¬ ¢Õ߉¢à ÕÕ°‰ª°à Õπ·≈â « µà Õ®“°π—È π °Á ®–µâ Õß°√–µÿâ π„Àâ ‡´≈≈å ‰¢à ∑’Ë ‰¥â √— ∫π‘ «‡§≈’ ¬ ‡¢â “‰ª·≈â «π’È ‡√‘Ë ¡·∫à ßµ— «°≈“¬‡ªì πµ— «Õà Õπ (embryo) ‡¡◊Ë Õæ∫«à “‡√‘Ë ¡¡’ °“√·∫à ßµ— «·≈â « ‡´≈≈å ‰¢à π’È °Á ®–∂Ÿ °π”‰ªΩ“°∑â Õ߉«â °— ∫ — µ«å ‡æ»‡¡’ ¬À√◊ ÕºŸâ À≠‘ ß„π°√≥’ ∑’Ë ‡ªì π°“√ ‚§≈ππ‘ ߧπ ∑’Ë ®–∑”Àπâ “∑’Ë ‡ªì π·¡à Ω“° À√◊ Õ·¡à Õÿâ ¡∫ÿ ≠ (surrogate mother) À“°∑ÿ °Õ¬à “߇ªì π‰ªÕ¬à “ߥ’ ‡¡◊Ë Õ§√∫ °”Àπ¥°Á ®–‰¥â — µ«å À√◊ Õ§π∑’Ë ‡°‘ ¥ÕÕ°¡“ °Á ®–¡’ ≈— °…≥–‡À¡◊ Õπ°— ∫ — µ«å À√◊ Õ§π∑’Ë ‡ªì π‡®â “¢Õ߇´≈≈å µâ π·∫∫∑ÿ °ª√–°“√ Ù.°“√¢¬“¬æ— π∏ÿå æ◊ ™¥â «¬°“√ ‚§≈ππ‘ ß °“√‚§≈ππ‘ ß∑’Ë ‡√“√Ÿâ ®— °°— π¥’ „πÕ¥’ µ °Á §◊ Õ°“√ªí °™”µâ π‰¡â ‡™à πªí °™”°ÿ À≈“∫ À√◊ Õ¡–≈‘ ‡æ’ ¬ß·µà ‡√“µ— ¥°‘Ë ß∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å ÕÕ°¡“·≈â «π”‰ªªí °™”„𥑠π √¥πÈ ” ·≈–§«∫§ÿ ¡Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ „Àâ æÕ‡À¡“– ‰¡à π“ππ— ° °Á ®–‰¥â µâ π°ÿ À≈“∫À√◊ Õ¡–≈‘ µâ π „À¡à ∑’Ë √Ÿ ª√à “ß≈— °…≥–‡À¡◊ Õπµâ π·¡à ∑’Ë ‡√“ µ— ¥ÕÕ°¡“∑ÿ °ª√–°“√ ¥— ßπ—È π Õ“® √ÿ ª ‰¥â «à “ ¡πÿ …¬å ‡√“√Ÿâ ®— °°“√‚§≈ππ‘ ßæ◊ ™¡“ π“π·≈â « µà Õ¡“ ‡°‘ ¥‡∑§π‘ §„À¡à Ê ∑“ß «‘ ∑¬“»“ µ√å ‰¥â ¢¬“¬¢Õ∫‡¢µ¢Õß°“√ ‚§≈ππ‘ ßÕÕ°Õ¬à “ß°«â “ߢ«“ß„πªí ®®ÿ ∫— π ‡√“ “¡“√∂§— ¥≈Õ°æ— π∏ÿå æ◊ ™¡“°¡“¬∑’Ë ‰¡à Õ“®¢¬“¬æ— π∏ÿå ¥â «¬°“√µÕ𠇙à π µâ π°≈â «¬ °≈â «¬‰¡â ‡ªì πµâ π «‘ ∏’ π”æ◊ ™ ¡“‚§≈ππ‘ ß‚¥¬¡’ ®ÿ ¥¡ÿà ßÀ¡“¬∑’Ë ®–§— ¥ ‡≈◊ Õ°æ— π∏ÿå ∑’Ë „Àâ º≈º≈‘ µ Ÿ ß ÿ ¥À√◊ Õ «¬ ß“¡∑’Ë ÿ ¥ ‡√‘Ë ¡¥â «¬°“√µ— ¥ à «π„¥ à «π Àπ÷Ë ß¢Õßæ◊ ™¡“‡≈Á °πâ Õ¬Õ¬à “≈◊ ¡«à “‡´≈≈å ∑ÿ °‡´≈≈å ¢Õßæ◊ ™∫√√®ÿ ¢â Õ¡Ÿ ≈∑“ßæ— π∏ÿ - °√√¡ ™‘È π à «π¢Õßæ◊ ™∑’Ë µ— ¥ÕÕ°¡“®– 𔉪„ à ‰«â „ππÈ ”‡æ“–‡™◊È Õ ´÷Ë ß‡ªì π “√ ‡§¡’ ∑’Ë ¡’ “√Õ“À“√ ”À√— ∫À≈à Õ‡≈’È ¬ß™‘È π à «ππ—È π ·≈–¬— ß¡’ ŒÕ√å ‚¡π‡√à ß°“√‡®√‘ ≠ ‡µ‘ ∫‚µ ´÷Ë ß®–‰ª°√–µÿâ π‡´≈≈å µà “ß Ê „π ™‘È π à «π¢Õßæ◊ ™„Àâ √⠓߇´≈≈å „À¡à ¢÷È π¡“ ®”π«π¡“° ®π°≈ÿà ¡‡´≈≈å π—È π¡’ ¢π“¥‚µ ¢÷È π‡ªì π Ú ‡∑à “ ∑ÿ ° Ê ˆ — ª¥“Àå ‚¥¬ ª√–¡“≥ °√–∫«π°“√π’È ‡√’ ¬°«à “ °“√ ‡æ“–‡≈’È ¬ß‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ „π∑’Ë ÿ ¥°≈ÿà ¡‡´≈≈å π—È π®–¢¬“¬µ— « ‡ªì π®ÿ ¥°≈¡‡≈Á ° Ê ’ ¢“«∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ç‡ÕÁ ¡∫√Õ¬¥å é (embroid) ‡¡◊Ë Õ∂÷ ߇«≈“ Õ— π§«√ ‡ÕÁ ¡∫√Õ¬¥å ®–ßÕ°√“° ·µ° Àπà Õ·≈–‡√‘Ë ¡¥Ÿ §≈â “¬µâ π‰¡â ‡≈Á ° Ê ·≈– ‡¡◊Ë Õπ”µâ π‰¡â ‡≈Á ° Ê ‡À≈à “π’È ‰ª≈ߥ‘ π„ à ªÿÜ ¬Õ¬à “ß√–¡— ¥√–«— ß ¡— π°Á ®–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ ¢÷È π‡ªì πµâ π‰¡â „À¡à ∑’Ë ‡À¡◊ Õπ°— ∫µâ π·¡à ∑’Ë ‡√“µ— ¥™‘È π à «π¡“∑ÿ °ª√–°“√ °«à “æ◊ ™®– ‚µ¡“∂÷ ߢ—È ππ’È ‰¥â µâ Õß„™â ‡«≈“ª√–¡“≥Ò¯ ‡¥◊ Õπ ¯ ˜ »“ µ√“®“√¬å 𓬷æ∑¬å «‘ ®“√≥å æ“π‘ ™, ‚§≈ππ‘ ߇∑§‚π‚≈¬’ –∑â “π‚≈°, (°√ÿ ߇∑æœ : ”π— °ß“π æ— ≤π“«‘ ∑¬“»“ µ√å ·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ ·Àà ß™“µ‘ ,ÚıÙÙ), Àπâ “ Òˆ. ¯ √’ ¥‡¥Õ√å ‰¥‡® ∑å , √Õ∫√Ÿâ µÕ∫‰¥â , Àπâ “ Ò¯¯. 303 303 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¥â «¬‡∑§π‘ §«‘ ∏’ °“√¥— ß°≈à “«∑”„Àâ ‰¥â æ◊ ™µâ π„À¡à ∑’Ë ¡’ ≈— °…≥–‡À¡◊ Õπ°— π‰¥â ∑ÿ °Õ¬à “ߥ— ßπ—È π¥â «¬‡∑§π‘ §°“√‚§≈ππ‘ ß π’È ‡Õß ‡√“®÷ ß “¡“√∂§— ¥≈Õ°æ◊ ™ÕÕ°¡“ ‡ªì π®”π«πÀ¡◊Ë πÀ√◊ Õ· πµâ π‰¥â ¡’ ºŸâ π”°√–∫«π°“√¢â “ßµâ ππ’È ‰ª„™â §— ¥≈Õ°æ— π∏ÿå µâ πª“≈å ¡πÈ ”¡— π´÷Ë ß‡ªì πæ◊ ™ ‡»√…∞°‘ ®‡¡◊ Õß√â Õπ∑’Ë „™â º≈‘ µπÈ ”¡— πª√ÿ ß Õ“À“√ ‡π¬‡∑’ ¬¡ ·≈–‡§√◊Ë Õß ”Õ“ß ª“≈å ¡πÈ ”¡— π∑’Ë ‡æ“–¥â «¬‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ ‡¡◊Ë Õ π”¡“ª≈Ÿ °æ√â Õ¡°— π®–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ„π Õ— µ√“‡¥’ ¬«°— π º≈‘ µπÈ ”¡— π∑’Ë ¡’ §ÿ ≥¿“æ ·≈–ª√‘ ¡“≥æÕ Ê °— π ∑—È ß¬— ß„Àâ º≈º≈‘ µ Ÿ ß°«à “ª“≈å ¡‡æ“–‡¡≈Á ¥∂÷ ß√â Õ¬≈– Û ªí ®®ÿ ∫— π¡’ ºŸâ π”«‘ ∏’ ‡æ“–‡≈’È ¬ß‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õπ’È ‰ª„™â ¢¬“¬æ— π∏ÿå Àπà Õ‰¡â Ω√—Ë ß — ∫ª–√¥ µ√Õ«å ‡∫Õ√å √’ ¥Õ°°–À≈Ë ” °≈â «¬ §“√å ‡π™— π ‡øî √å π ˘ ‡∑§‚π‚≈¬’ ¢Õß¡πÿ …¬å ¬‘Ë ß‡®√‘ ≠¢÷È π ‡¡◊Ë Õ¡πÿ …¬å √Ÿâ ®— °°“√µ— ¥µà Õæ— π∏ÿ °√√¡ „πæ◊ ™ ∑”„Àâ ‡°‘ ¥æ◊ ™∑’Ë ¡’ ≈— °…≥–‡¥à π „À¡à Ê¢÷È π¡“ ‡√’ ¬°«à “®’ ‡ÕÁ ¡‚Õ (GMO- Genetically Modified Organisms) °≈à “«§◊ Õ ‡¡◊Ë Õ “¡“√∂√Ÿâ √À— æ— π∏ÿ °√√¡ „πæ◊ ™™π‘ ¥„¥·≈â « °Á ®–√Ÿâ Àπâ “∑’Ë «à “√À— æ— π∏ÿ °√√¡π—È πÊ∑”Àπâ “∑’Ë Õ–‰√∫â “ß·≈– π”æ— π∏ÿ °√√¡∑’Ë ¥’ ‰ª·∑π∑’Ë æ— π∏ÿ °√√¡ ∑’Ë ‰¡à ¥’ ‰¥â ¥— ßµ— «Õ¬à “߇™à π √À— æ— π∏ÿ - °√√¡¢â “«ÀÕ¡¡–≈‘ ¡’ ≈— °…≥–‡¥à π§◊ Õ¡’ §«“¡ÀÕ¡ ∑π·≈â ߉¥â ¥’ ·µà √–¬–‡«≈“ „π°“√‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ™â “ „π¢≥–∑’Ë ¢â “« æ— π∏ÿå ™— ¬π“∑ Òı ‰¡à „™à ¢â “«ÀÕ¡¡–≈‘ ·µà ‚µ‡√Á « °Á π”æ— π∏ÿ °√√¡∑’Ë ‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ ‡√Á «¢Õߢ⠓«æ— π∏ÿå ™— ¬π“∑ Òı ‰ª„ à ·∑π∑’Ë √À— æ— π∏ÿ °√√¡∑’Ë ‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ™â “ ¢Õߢ⠓«ÀÕ¡¡–≈‘ ∑’Ë ‰¥â µ— ¥ÕÕ°‰ª·≈â « °Á ®–‰¥â ¢â “«ÀÕ¡¡–≈‘ ∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√GMO ∑’Ë ¡’ ∑—È ß§«“¡ÀÕ¡·≈–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ‡√Á « ¥â «¬„π¢≥–‡¥’ ¬«°— π °“√µ— ¥æ— π∏ÿ °√√¡ „π≈— °…≥–π’È ªí ®®ÿ ∫— π¬— ßÀ“¢â Õ √ÿ ª ‰¡à ‰¥â ·πà ™— ¥«à “ ®–‡°‘ ¥º≈·∑√°´â Õπ ‡ ’ ¬À“¬µà Õ¡πÿ …¬å ·≈– ¿“«–·«¥≈â Õ¡ ¡“°πâ Õ¬‡æ’ ¬ß„¥ ı.°“√‚§≈ππ‘ ß„π — µ«å À≈“¬§π§ßµ◊Ë π‡µâ π·≈– ß — ¬„π ¢à “«‡√Á «Êπ’È ∑’Ë °≈à “««à “π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å „πµà “ߪ√–‡∑»‰¥â ª√– ∫º≈ ”‡√Á ®„π °“√µ— ¥µà Õæ— π∏ÿ °√√¡ — µ«å ‚¥¬ “¡“√∂ º≈‘ µÀπŸ ‡√◊ Õß· ß∑’Ë “¡“√∂¡Õ߇ÀÁ π‰¥â ™— ¥‡®π„πµÕπ°≈“ߧ◊ πÀ√◊ Õ¢à “«∑’Ë πà “ π„®Õ’ °¢à “«Àπ÷Ë ß §◊ Õ °“√°”‡π‘ ¥ ·¡«∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√µ— ¥æ— π∏ÿ °√√¡ ‚¥¬ π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ‰¥â µ— ¥‚ª√µ’ π∫“ß™π‘ ¥ ∑’Ë ªØ‘ °‘ √‘ ¬“°— ∫§π∑’Ë ·æâ ¢π·¡«ÕÕ°‰ª ∑”„Àâ ·¡«µ— «π—È π‰¡à ¡’ ‚ª√µ’ π™π‘ ¥π—È πÕ¬Ÿà ∑’Ë ¢π ·≈–§π‡≈’È ¬ß°Á ®–‰¡à ·æâ ¢π·¡«Õ’ ° µà Õ‰ª µ— «Õ¬à “ß Ú ‡√◊Ë Õߥ— ß°≈à “«¢â “ßµâ 𠇪ì π°“√· ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π∂÷ ߧ«“¡ ”‡√Á ® ¢Õßπ— °«‘ ∑¬“»“ µ√å „π°“√‚§≈ππ‘ ß — µ«å ∑’Ë “¡“√∂ √â “ß — µ«å æ— π∏ÿå „À¡à Ê ∑’Ë ¡’ ≈— °…≥–‡¥à π‡©æ“–µ— «‰¥â „π°“√‚§≈ππ‘ ß — µ«å π—È π ‡∑§‚π‚≈¬’ ®’ ‡ÕÁ ¡‚Õ®–‡¢â “¡“¡’ à «π ”§— ≠„π°“√ª»ÿ - — µ«å Õ¬à “ß·πà ·∑â „π‰¡à ™â “ ‡π◊Ë Õß®“°®– “¡“√∂º≈‘ µ·≈–¢¬“¬æ— π∏ÿå — µ«å ∑’Ë ¥’ ¡’ ≈— °…≥–∑’Ë °”Àπ¥‰¥â ·¡à π¬”πÕ°®“°π—È π ¬— ß®– “¡“√∂„ à ®’ π(æ— π∏ÿ °√√¡) „À¡à Ê ‡¢â “‰ª„π — µ«å ∑’Ë ¡“®“°‚§≈ππ‘ ß À√◊ Õ °à Õπ®–∑”‚§≈ππ‘ ß ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‰¥â º≈º≈‘ µ∑’Ë µâ Õß°“√Õ’ °¥â «¬ ‘Ë ß∑’Ë πà “«‘ µ°§◊ Õ °“√„ à ®’ π„À¡à Ê ‡¢â “‰ª„π — µ«å ´÷Ë ßÕ“®®–¡“®“° — µ«å ™π‘ ¥Õ◊Ë π‰¥â Õ’ °¥â «¬ ¥— ßπ—È π °“√º≈‘ µ — µ«å ®’ ‡ÕÁ ¡‚Õπ—È π ¡’ ‡√◊Ë Õß∑’Ë ®–µâ Õßµ√«® Õ∫§«“¡ª≈Õ¥¿— ¬µà Õ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡·≈– µà ÕºŸâ ∫√‘ ‚¿§‰¡à πâ Õ¬‰ª°«à “‡√◊Ë ÕߢÕßæ◊ ™ ®’ ‡ÕÁ ¡‚Õ ∑’Ë °”≈— ß¡’ °“√µ√«® Õ∫·≈–„™â °— πÕ¬Ÿà „πªí ®®ÿ ∫— π Ò ˆ.°“√‚§≈ππ‘ ß¡πÿ …¬å Ú·∫∫ „πÀ— «¢â Õπ’È ‡ªì π°“√·¬°°“√‚§≈π- π‘ ßÕÕ°‡ªì π Ú ≈— °…≥– ‡æ◊Ë Õ∑”§«“¡ ‡¢â “„®∂÷ ß®ÿ ¥ª√– ß§å ¢Õß°“√∑”‚§≈ππ‘ ß „π·µà ≈–·∫∫·≈–°“√π”º≈¢Õß°“√ ‚§≈ππ‘ ߉ª„™â ´÷Ë ß®–∑”„Àâ ‡¢â “„®«à “ ≈— °…≥–°“√‚§≈ππ‘ ß·∫∫‰Àπ∑’Ë ‰¡à §«√ ∑”·≈–·∫∫‰Àπ∑’Ë Õ“®®–∑”‰¥â „π¢Õ∫ ‡¢µ‡™à π„¥ ˘ ‡√◊Ë Õ߇¥’ ¬«°— π, Àπâ “ Ò¯¯. Ò »“ µ√“®“√¬å 𓬷æ∑¬å «‘ ®“√≥å æ“π‘ ™, ‚§≈ππ‘ ߇∑§‚π‚≈¬’ –∑â “π‚≈°, Àπâ “ Û. 304 304 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand ˆ.Ò°“√‚§≈ππ‘ ß¡πÿ …¬å §π„À¡à ¢÷È π¡“ (reproductive cloning)≈— °…≥– π’È ¢—È πµÕπ°“√∑”®–‡À¡◊ Õπ°— ∫°“√∑” ‚§≈ππ‘ ß·°–¥Õ≈≈’ ∑’Ë ª√– ∫§«“¡ ”‡√Á ® ¡“·≈â «°≈à “«§◊ Õ ‡¡◊Ë Õ‡Õ“π‘ «‡§≈’ ¬ ÕÕ° ®“°‰¢à °Á ®–π”π‘ «‡§≈’ ¬ ¢Õ߇´≈≈å µâ π ·∫∫„ à ·∑π∑’Ë π‘ «‡§≈’ ¬ ∑’Ë π”ÕÕ°‰ª °√–µÿâ π¥â «¬‰øøÑ “∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ª√–¡“≥ Û˘ Õß»“ ´÷Ë ß¢—È πµÕππ’È ‡°‘ ¥°“√ªØ‘ π∏‘ (fertilization) ·≈â « ‡¡◊Ë Õæ√â Õ¡®÷ ß𔉪 Ω“°‰«â °— ∫·¡à Ω“°´÷Ë ß°Á §◊ ÕºŸâ À≠‘ ß∑’Ë ¡’ §«“¡ ¡∫Ÿ √≥å ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‰¢à ∑’Ë º ¡·≈â «‡®√‘ ≠ ‡µ‘ ∫‚µ„π¡¥≈Ÿ °µà Õ‰ª °“√‚§≈ππ‘ ß„π ≈— °…≥–π’È ªí ®®ÿ ∫— πÀ≈“¬ª√–‡∑»‰¥â ª√–°“»Àâ “¡∑”‡æ√“–®–‡°‘ ¥º≈‡ ’ ¬À“¬ §◊ Õ °.°“√π”π‘ «‡§≈’ ¬ ÕÕ° ( Ÿ ∫ÕÕ°) ‰ª‰¡à ‰¥â ∑—È ßÀ¡¥√â Õ¬≈– Ò ‰¥â ‡æ’ ¬ß√â Õ¬≈– ¯ı ‡∑à “π—È π ∑”„Àâ ¬— ß ‡À≈◊ Õ à «πÀπ÷Ë ßÕ’ °√â Õ¬≈– Òı ´÷Ë ßÕ“®®– ∑”„Àâ µ— «‚§≈ππ‘ ß¡’ ≈— °…≥–‰¡à ‡À¡◊ Õπ µâ π·∫∫‰¥â ¢.®–‰¥â — µ«å ·°à ‡√Á «°«à “ª√°µ‘ ‡π◊Ë Õß®“°‡´≈≈å µâ π·∫∫·°à ‡°‘ π‰ª §. — µ«å ∑’Ë ‡°‘ ¥¡“¡’ ≈— °…≥–º‘ ¥ ª√°µ‘ ‡™à π ÀπŸ µ— «‚µ°«à “ÀπŸ ∏√√¡¥“ ∑—Ë «Ê ‰ª ÒÒ ¥— ßπ—È π °“√∑”‚§≈ππ‘ ß·∫∫ π’È ®÷ ߉¡à π‘ ¬¡∑”·≈–®–§à Õ¬ Ê ‡ ◊Ë Õ¡‰ª ·µà „π∑“ߪؑ ∫— µ‘ ·≈â « ·¡â «à “√— ∞∫“≈„π À≈“¬Êª√–‡∑»∑—Ë «‚≈°®–‰¡à π— ∫ πÿ π ¥â “π∑ÿ π«‘ ®— ¬·≈–ª√–°“»Àâ “¡°“√∑” ‚§≈ππ‘ ß„π≈— °…≥–π’È ·µà ¬— ߪ√“°Ø°“√ ≈— °≈Õ∫∑”°— πÕ¬Ÿà „π¿“§‡Õ°™π ˆ.Ú°“√∑”‚§≈ππ‘ ß·∫∫‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ µ— «Õà Õπ (StemCell)°“√∑”„π≈— °…≥– π’È ‡æ◊Ë Õµâ Õß°“√π”‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õµ— «Õà Õπ‰ª„™â ª√–‚¬™πå „π∑“ß°“√·æ∑¬å (Thera- peutic Cloning) ‡™à π „™â „π°“√√— °…“ ‚√§À— «„®Õ— ≈‰´‡¡Õ√å æ“√å °‘ π — π ‡ªì πµâ π ≈— °…≥–°“√‚§≈ππ‘ ß·∫∫π’È ‡À¡◊ Õπ·∫∫ ·√°„π¢—È π°“√‡ª≈’Ë ¬π∂à “¬‚Õππ‘ «‡§≈’ ¬ ‡¡◊Ë Õ‰¢à º ¡·≈â «(embryo)°“√‚§≈ππ‘ ß ·∫∫π’È ®–‰¡à 𔉪Ω“°‰«â „π¡¥≈Ÿ ° ·µà ®–π”‡æ’ ¬ß‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ√Õ∫µ— «Õà Õπ∑’Ë º ¡ ·≈â «‰ª„™â ‚¥¬ºà “π°√√¡«‘ ∏’ ∑“ß«‘ ∑¬“- »“ µ√å ´÷Ë ß‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õµ√ßπ—È π‡√’ ¬°«à “Stem Cell Õ— π‡ªì π à «π ”§— ≠¢Õß°â “π ¡Õß ·≈–®–𔉪ª≈Ÿ °∂à “¬„Àâ °— ∫‡´≈≈å ∑’Ë ‰¥â Ÿ ≠‡ ’ ¬‰ª ‡™à π „π§π∑’Ë ‡ªì π‚√§°≈â “¡ ‡π◊È ÕÀ— «„®µ“¬StemCell®–∂Ÿ ° à ߇¢â “‰ª ∑’Ë À— «„®‡æ◊Ë Õ∑’Ë ®–°√–µÿâ π„Àâ ‡°‘ ¥°“√ √â “ß ‡´≈≈å „À¡à ·∑π∑’Ë ‡´≈≈å ∑’Ë µ“¬‰ª À≈— ß ®“°π—È π ºŸâ π—È π°Á ®–¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà Õ¬à “ßª√°µ‘ à «πStemCell∑’Ë ‡À≈◊ Õ°Á ®–𔉪·™à ·¢Á ß ·≈–π”°≈— ∫ÕÕ°¡“„™â „À¡à ‰¥â „π°√≥’ ∑’Ë µâ Õß°“√ ¿“æ∑’Ë Ú ‰¢à ∑’Ë º ¡·≈â « Embryo ÒÒ ∫√√¬“¬¢Õß √Õß»“ µ√“®“√¬å ¥√. ¡¿“√ æ√¡∑“, çæ√–æÿ ∑∏»“ π“°— ∫®√‘ ¬»“ µ√å ¡— ¬„À¡à é, «‘ ™“ — ¡¡π“æ√–æÿ ∑∏»“ π“°— ∫«‘ ∑¬“°“√‚≈°¬ÿ §„À¡à ,∫— ≥±‘ µ«‘ ∑¬“≈— ¬¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬¡À“®ÿ Ó≈ß°√≥√“™- «‘ ∑¬“≈— ¬ ‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ò °— 𬓬π æ.».ÚıÙÙ. ‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õµ— «Õà Õπ StemCell 305 305 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π °“√‚§≈ππ‘ ß·∫∫ Stem Cell π’È ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ®Õ√å ®¥— ∫‡∫‘ ≈¬Ÿ ∫ÿ ™¬— ߉¡à ‰¥â „Àâ §”µÕ∫·πà ™— ¥«à “∑”‰¥â À√◊ Õ‰¡à ÒÚ ‚¥¬‡¡◊Ë Õ‡√Á « Ê π’È π‘ µ¬ “√ Time ‰¥â ≈ß ¢à “«°“√∑¥≈Õߪ≈Ÿ °∂à “¬‡´≈≈å µâ 𰔇𑠥 ¢Õ߇¡Á ¥‡≈◊ Õ¥(stemcell)Õ“®™à «¬√— °…“ ‚√§¡–‡√Á ß∑’Ë ‰µ ´÷Ë ß‡ªì π‚√§√â “¬·√ß∑’Ë ∑” „Àâ §π‰¢â §√÷Ë ßµà Õ§√÷Ë ß‡ ’ ¬™’ «‘ µ‰¥â ¿“¬„π Àπ÷Ë ßªï À“°‚√§·æ√à °√–®“¬ «‘ ∏’ °“√°Á §◊ Õ ‡°Á ∫‡´≈≈å µâ 𰔇𑠥®“°‡≈◊ Õ¥¢Õßæ’Ë πâ Õß ºŸâ ªÉ «¬·≈â «ª≈Ÿ °∂à “¬‡¢â “‰ª„πµ— «ºŸâ ªÉ «¬ À“°°“√ª≈Ÿ °∂à “¬ ”‡√Á ® §π‰¢â ®–¡’ √–∫∫¿Ÿ ¡‘ §ÿâ ¡°— π„À¡à „πµ— «´÷Ë ß “¡“√∂ µà Õ Ÿâ °— ∫‡´≈≈å ¡–‡√Á ߉¥â ºŸâ æ— ≤π“«‘ ∏’ °“√π’È §◊ Õ π“¬·æ∑¬å √‘ ™“√å ¥ ‰™≈¥å ·Àà ß ∂“∫— πÀ— «„® ªÕ¥ ·≈–‡≈◊ Õ¥·Àà ß™“µ‘ „π À√— ∞Õ‡¡√‘ °“ ÒÛ „π¢≥–∑’Ë ª√–‡∑»Õ— ß°ƒ…ª√–°“» Õ¬à “ß™— ¥‡®π«à “ “¡“√∂∑”‰¥â ¿“¬„π √–¬–‡«≈“ ÒÙ «— π π— ∫®“°‰¢à ∂Ÿ °º ¡ ‚¥¬„Àâ ‡Àµÿ º≈«à “ ¿“¬„π√–¬–‡«≈“ ÒÙ «— ππ—È π ‰¢à ∑’Ë ∂Ÿ °º ¡¬— ߉¡à ‰¥â √⠓߇´≈≈å ª√– “∑¢÷È π ‡æ√“–©–π—È π¬— ß‰¡à ‡®Á ∫ª«¥ ®÷ ߉¡à ∂◊ Õ«à “‡ªì π°“√¶à “ — µ«å ·≈–‰¡à ∂◊ Õ«à “‡ªì π°“√∑”∫“ª ∑—È ßπ’È °“√‚§≈π- π‘ ß„π≈— °…≥–π’È ®–∑”‰¥â „π°√≥’ ‡æ◊Ë Õ ª√–‚¬™πå „π∑“ß°“√·æ∑¬å ‡∑à “π—È π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬ ·æ∑¬ ¿“‰¥â ÕÕ° ¢â Õ∫— ߧ— ∫Àâ “¡°“√∑”‚§≈ππ‘ ß„π·∫∫ ·√° §◊ Õ°“√‚§≈ππ‘ ߧπ¢÷È π¡“„À¡à ∑—È ß À¡¥ ·µà ‰¡à ‰¥â Àâ “¡°“√‚§≈ππ‘ ß„π·∫∫ ∑’Ë Ú§◊ Õ ‡æ◊Ë Õª√–‚¬™πå „π°“√·æ∑¬å ‚¥¬ ¡’ ‡ß◊Ë Õπ‰¢«à “®–µâ Õßºà “π°“√æ‘ ®“√≥“ ®“°§≥–°√√¡°“√∑’Ë ª√÷ °…“®√‘ ¬∏√√¡ ™’ «¿“æ·Àà ß™“µ‘ (National Bioethics AdvisoryCommission) °à Õπ‡ ¡Õ °“√‚§≈ππ‘ ߧ◊ Õ°“√ ◊ ∫æ— π∏ÿå ·∫∫ ‰¡à Õ“»— ¬‡§√◊Ë Õß‡æ» ´÷Ë ß„πÕ¥’ µ¡πÿ …¬å √Ÿâ ®— °°“√‚§≈ππ‘ ßæ◊ ™°— π·≈â « §«“¡ ”‡√Á ® Õ— π¬‘Ë ß„À≠à ‡¡◊Ë Õπ— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ™“« °Õµ- ·≈π¥å ™◊Ë Õ¥√.‡Õ’ ¬π«‘ ≈¡ÿ ∑(Dr. lanWilmut) ·Àà ß ∂“∫— π√Õ ≈‘ 𠂧≈ππ‘ ß·°–¥Õ≈≈’ ”‡√Á ® ‚¥¬„™â ‡´≈≈å ®“°‡µâ “π¡¢Õß — µ«å µâ π·∫∫ §«“¡§‘ ¥¢Õß¡πÿ …¬å ‰¡à ‰¥â À¬ÿ ¥ ‡æ’ ¬ß‡∑à “π—È π ‡°‘ ¥§«“¡æ¬“¬“¡∑’Ë ®– ‚§≈ππ‘ ߧπ¢÷È π ´÷Ë ßπ— °«‘ ∑¬“»“ µ√å Õâ “ß «à “ ‡æ◊Ë Õ™à «¬§π∑’Ë ‰¡à ¡’ ≈Ÿ °À√◊ Õ¡’ ≈Ÿ °¬“° °“√‚§≈ππ‘ ß„π≈— °…≥–π’È À≈“¬ª√–‡∑» ∑—È ß„π¬ÿ ‚√ª·≈–Õ‡¡√‘ °“‰¥â ª√–°“»Àâ “¡ ∑” Õ— π√«¡∂÷ ߪ√–‡∑»‰∑¬¥â «¬ ¥— ßπ—È π §«“¡æ¬“¬“¡‰¥â ·ª√‡ª≈’Ë ¬π‰ª‡ªì π°“√ ∑”‚§≈ππ‘ ß„π≈— °…≥–‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õµ— «Õà Õπ (stem cell) ∑—È ßπ’È °Á ‡æ◊Ë Õª√–‚¬™πå „π ∑“ß°“√·æ∑¬å ´÷Ë ßÕ— ß°ƒ…Õπÿ ≠“µ‡ªì π °√≥’ ‰ª Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ·≈–ª√–™“™π∑’Ë π„®ªí °„®‡™◊Ë Õ«à “ ·¡â ®–¡’ ¢â ÕÀâ “¡®“°√— ∞∫“≈¢Õߪ√–‡∑» µà “ß Ê „π°“√∑”‚§≈ππ‘ ß¡πÿ …¬å ¢÷È π¡“ „À¡à (reproductive cloning) À√◊ Õ°“√ ∑”‚§≈ππ‘ ߇æ◊Ë Õª√–‚¬™πå ∑“ß°“√·æ∑¬å (Therapeutic cloning) °Á µ“¡ ·µà ¬— ß §ß¡’ °“√·Õ∫∑”‚§≈ππ‘ ß„π Ú ≈— °…≥– Õ¬Ÿà Õ¬à “ß≈— ∫Ê °”‡π‘ ¥™’ «‘ µ¡πÿ …¬å :∑— »π–∑“ß æ√–æÿ ∑∏»“ π“ ‰¥â ∑√“∫∑— »π–‡°’Ë ¬«°— ∫°“√∑” ‚§≈ππ‘ ß∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ´÷Ë ß‡ªì π∑’Ë ¡“ ·Àà ß™’ «‘ µ§π¡“·≈â « µà Õπ’È ‰ª®–‰¥â »÷ °…“ °”‡π‘ ¥™’ «‘ µ„π∑— »π–∑“ßæ√–æÿ ∑∏- »“ 𓵓¡π— ¬ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑¥Ÿ ∫â “ß ‡æ√“–«à “ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑¡’ §«“¡ ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫™’ «‘ µ¡πÿ …¬å µ—È ß·µà ‡°‘ ¥„π §√√¿å ¡“√¥“√«¡∑—È ß¢≥–¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà ·≈– µ≈Õ¥‰ª®π°√–∑—Ë ßµ“¬ ‚¥¬ºŸâ ‡¢’ ¬π®– 𔇠πÕ‰ªæ√â Õ¡°— ∫∑— »π–∑“ß«‘ ∑¬“- »“ µ√å ∫“ߪ√–‡¥Á π‰ªµ“¡≈”¥— ∫ Ò. °“√‡°‘ ¥ (™“µ‘ ) „πæ√–‰µ√- ªî Æ°¡’ °≈à “«∂÷ ß°“√‡°‘ ¥¢Õß¡πÿ …¬å ‰«â «à “ ª√–°Õ∫¥â «¬Õߧå Û §◊ Õ:- Ò. ∫‘ ¥“¡“√¥“Õ¬Ÿà √à «¡°— π (¡’ ‡æ» — ¡æ— π∏å °— π) Ú. ¡“√¥“Õ¬Ÿà „π«— ¬¬— ß¡’ √–¥Ÿ Û. ¡’ §— π∏— ææ–¡“ª√“°Ø(„π §√√¿å ¡“√¥“) ÒÙ ¢â Õ§«“¡∑’Ë ¬°¡“π’È ‡ªì πæ√–æÿ ∑∏- æ®πå Õß§å ª√–°Õ∫ Ú ¢â Õ·√°¥Ÿ ®–‡ªì π ∑’Ë ‡¢â “„®ßà “¬ à «πÕß§å ª√–°Õ∫∑’Ë Û∑’Ë «à “ ç¡’ §— π∏— ææ–¡“ª√“°Øπ—È πé ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ®–µâ Õß∑”§«“¡‡¢â “„® ÒÚ Õâ “ß·≈â «. ÒÛ √’ ¥‡¥Õ√å ‰¥‡® ∑å , ç¢à “«®“°‚≈°°“√·æ∑¬å é, π‘ µ¬ “√ √√ “√– (Readers Digest), ©∫— ∫ª√–®”‡¥◊ Õπ ¡’ π“§¡ÚıÙÙ : Ò˜. ÒÙ ¡.¡Ÿ . ÒÚ/ÙıÚ/Ù¯˜ 306 306 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand 秗 π∏— ææ–é §◊ Õ — µ«å ´÷Ë ß°Á §◊ Õ ¡πÿ …¬å ‡∑«¥“ ‡ª√µ À√◊ Õ — µ«å π√° ∑’Ë µ“¬·≈â «À√◊ Õ®ÿ µ‘ ·≈â «¡“‡°‘ ¥ §— π∏— ææ–À√◊ Õ — µ«å ‡¢â “¡“‡°‘ ¥„π §√√¿å ¡“√¥“‰¥â Õ¬à “ß‰√ §”µÕ∫‡√◊Ë Õßπ’È »÷ °…“‰¥â ®“°∫∑ π∑π“√–À«à “ßæ√–- æÿ ∑∏Õß§å °— ∫æ√–Õ“ππ∑å ¥— ßπ’È æ√–æÿ ∑∏‡®â “ : ¥Ÿ °à ÕπÕ“ππ∑å À“°«‘ ≠≠“≥®— °‰¡à À¬—Ë ß≈ß Ÿà §√√¿å ¡“√¥“ π“¡√Ÿ ª (™’ «‘ µ„À¡à ) ®— °‡°‘ ¥„π §√√¿å ¡“√¥“‰¥â À√◊ Õ æ√–Õ“ππ∑å : ‰¡à ‰¥â æ√–‡®â “¢â “ æ√–æÿ ∑∏‡®â “ : ¥Ÿ °à ÕπÕ“ππ∑å À“°«‘ ≠≠“≥À¬—Ë ß≈ß Ÿà §√√¿å ¡“√¥“·≈â «®— °‡≈¬‰ª‡ ’ ¬(¥— ∫)π“¡√Ÿ ª(™’ «‘ µ„À¡à ) ®— °‡°‘ ¥‡ªì πÕ¬à “ßπ’È ‰¥â À√◊ Õ æ√–Õ“ππ∑å : ‰¡à ‰¥â æ√–‡®â “¢â “ æ√–æÿ ∑∏‡®â “ : ¥Ÿ °à ÕπÕ“ππ∑å À“°«‘ ≠≠“≥¢Õß°ÿ ¡“√À√◊ Õ°ÿ ¡“√’ ºŸâ ‡µ‘ ∫‚µ‡ªì πÀπÿà ¡ “« ®— °¢“¥ Ÿ ≠ (¥— ∫) ‰ª ‡ ’ ¬π“¡√Ÿ ª®— °‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µÕ¬à “ßπ’È ‰¥â À√◊ Õ æ√–Õ“ππ∑å : ‰¡à ‰¥â æ√–‡®â “¢â “ æ√–æÿ ∑∏‡®â “ : ¥Ÿ °à ÕπÕ“ππ∑å ‡æ√“–‡Àµÿ π—È π·≈ (µ∂“§µ®÷ ß°≈à “««à “) ‘Ë ß∑’Ë ‡ªì π‡Àµÿ ‡ªì πµâ π‡§â “ ‡ªì π·¥π‡°‘ ¥ ‡ªì πªí ®®— ¬·Àà ßπ“¡√Ÿ ª (™’ «‘ µ„À¡à ) °Á §◊ Õ «‘ ≠≠“≥ Òı ®“°∫∑ π∑π“∑’Ë π”¡“°≈à “«π’È ™à «¬ „Àâ ‡√“‡¢â “„®‰¥â «à “ — µ«å ∑’Ë ¡“‡°‘ ¥„π§√√¿å ¡“√¥“π—È π ¡“„π ¿“æ∑’Ë ‡ªì π«‘ ≠≠“≥ Òˆ ·≈â ««‘ ≠≠“≥π—È π°Á ‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‰¢à ∑’Ë º ¡ ‡™◊È Õ‡µ‘ ∫‚µ‡ªì π™’ «‘ µ§πµà Õ‰ª ´÷Ë ßµ√ß°— ∫ À≈— °ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑∑’Ë «à “ ç«‘ ê⁄ ê“≥ª®⁄ ®¬“π“¡√Ÿ ªé·ª≈«à “π“¡√Ÿ ª¡’ ‰¥â ‡æ√“– «‘ ≠≠“≥‡ªì πªí ®®— ¬ À√◊ Õ«‘ ≠≠“≥‡ªì π ªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥π“¡√Ÿ ª «‘ ≠≠“≥∑’Ë «à “π—È π°Á §◊ Õ ®‘ µπ—Ë π‡Õß´÷Ë ß¡’ ≈— °…≥–¥— ßπ’È Ò. ‰¡à ¡’ √Ÿ ª√à “ß Ú. √— ∫Õ“√¡≥å ‰¥â ‰°≈ Û. ‡°‘ ¥¥— ∫∑’ ≈–¢≥– Ù. Õ¬Ÿà „π√à “ß°“¬ Ò˜ Ú. «‘ «— ≤π“°“√¢Õß™’ «‘ µ„À¡à „π §√√¿å ¡“√¥“ ‡¡◊Ë Õ‡√“∑√“∫°— π·≈â ««à “ — µ«å ¡“‡°‘ ¥„π§√√¿å ¡“√¥“„π≈— °…≥– ‡ªì π«‘ ≠≠“≥ «‘ ≠≠“≥‡¢â “∂◊ ժؑ π∏‘ „π§√√¿å ¡“√¥“ §√√¿å ¡“√¥“ à «π∑’Ë ‡≈Á ° °Á §◊ Õ ¡¥≈Ÿ ° (™≈“æÿ ) „π¡¥≈Ÿ °¡’ ‰¢à (ovum) ¢Õß¡“√¥“ º ¡°— ∫πÈ ”‡™◊È Õ (sperm) ¢Õß∫‘ ¥“‰«â ·≈â « ªªí ≠® Ÿ ∑π’ Õ∏‘ ∫“¬«à “ ‡¡◊Ë Õ∫‘ ¥“ ¡“√¥“¡’ ‡æ» — ¡æ— π∏å °— π·≈â «§√—È ßÀπ÷Ë ß ¿“¬„π ˜ «— ππ—È π‡Õß ®–‡ªì π™à «ß∑’Ë ¡’ «‘ ≠≠“≥‡¢â “¡“∂◊ ժؑ π∏‘ À“°‡≈¬ ˜ «— ππ—È π‰ª‰¢à ∑’Ë º ¡‡™◊È ÕÀ“°‰¡à ¡’ «‘ ≠≠“≥ ∂◊ ժؑ π∏‘ °Á ®–À¡¥ ¿“æ Ò¯ ‡¡◊Ë Õ«‘ ≠≠“≥ªØ‘ π∏‘ ·≈â «°Á ®–¡’ √Ÿ ª Û Õ¬à “ß‡°‘ ¥¢÷È πæ√â Õ¡°— π §◊ Õ ‡§â “‚§√ß √à “ß°“¬ (°“¬), ¡Õß («— µ∂ÿ ) ·≈–‡æ» (‡æ»À≠‘ ß-‡æ»™“¬) «‘ ≠≠“≥∑’Ë ¡“ ªØ‘ π∏‘ π’È ‡√’ ¬°«à “ ªØ‘ π∏‘ «‘ ≠≠“≥ («‘ ≠≠“≥∑’Ë ∑”Àπâ “∑’Ë „Àâ °”‡π‘ ¥™’ «‘ µ) ‡¡◊Ë Õ∑”Àπâ “∑’Ë „À⠪ؑ π∏‘ ·≈â «°Á ¥— ∫‰ª Òı ∑’ . ¡À“. Ò/ˆ/˜Ù Òˆ ¥Ÿ ‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡∑’Ë ®‘ µ ¡‚π «‘ ≠≠“≥ ∫∑∑’Ë Ú, Àπâ “ ı˘ - ˆ˘. Ò˜ ¢ÿ . ∏.Úı/ÒÛ/Ú Ò¯ ªª≠® Ÿ ∑π’ Ú/ÚÒ¯ Ì 307 307 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠇪ì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥¿«— ߧ«‘ ≠≠“≥ ◊ ∫µà Õ ¿«— ߧ«‘ ≠≠“≥π’È ®–∑”Àπâ “∑’Ë À≈à Õ‡≈’È ¬ß √â “ß √√§å ™’ «‘ µ„À¡à „Àâ «‘ «— ≤π“°“√¢÷È π µ“¡≈”¥— ∫ „πÕ‘ π∑° Ÿ µ√ æ√–æÿ ∑∏‡®â “‰¥â µ√— ∂÷ ß«‘ «— ≤π“°“√¢Õß™’ «‘ µ„π§√√¿å ¡“√¥“‰«â ¥— ßπ’È ç√Ÿ ªπ’È ‡ªì π°≈≈–°à Õπ ®“°°≈≈–‡ªì πÕ— ææÿ ∑– ®“°Õ— ææÿ ∑–‡°‘ ¥‡ªì π‡ª ‘ ®“°‡ª ‘ ‡°‘ ¥‡ªì π¶π– ®“°¶π–‡°‘ ¥ ‡ªì πıªÿÉ ¡ µà Õ®“°π—È π°Á ¡’ º¡ ¢π ·≈–‡≈Á ∫ (‡ªì πµâ π) ‡°‘ ¥¢÷È π ¡“√¥“¢Õß — µ«å „π§√√¿å ∫√‘ ‚¿§¢â “«πÈ ”‚¿™π–Õ¬à “ß „¥ — µ«å ºŸâ Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“°Á ‡≈’È ¬ßÕ— µ¿“æÕ¬Ÿà ¥â «¬Õ“À“√Õ¬à “ßπ—È π„π§√√¿å π—È πé Ò˘ Õ√√∂°∂“ “√— µ∂ª°“ ‘ π’ ‰¥â ¢¬“¬ §«“¡æ√–æÿ ∑∏æ®πå π’È «à “√–¬–·√°‡ªì π °≈≈–π—È π À¡“¬§«“¡«à “ — µ«å ∑’Ë ‡°‘ ¥„π §√√¿å ¡“√¥“ Õ«— ¬«–∑ÿ ° à «π¡‘ „™à ‡°‘ ¥ æ√â Õ¡°— π∑’ ‡¥’ ¬« ·∑â ®√‘ ß·≈â « §à Õ¬ Ê «‘ «— ≤π“°“√¢÷È π∑’ ≈–πâ Õ¬ µ“¡≈”¥— ∫‚¥¬ √–¬–·√°Õ¬Ÿà „π ¿“æ‡ªì πç°≈≈–é°à Õπ °≈≈–§◊ ÕπÈ ”„ ¡’ ’ §≈â “¬‡π¬„ ¢π“¥‡∑à “ À¬“¥πÈ ”¡— πß“ ´÷Ë ßµ‘ ¥Õ¬Ÿà ∑’Ë ª≈“¬¥â “¬∑’Ë ∑”®“°¢π·°–·√°‡°‘ ¥Û ‡ â π Æ’ °“Õ¿‘ ∏— ¡¡— µ∂«‘ ¿“«‘ π’ Õ∏‘ ∫“¬ ‡ √‘ ¡«à “ ç°≈≈–π—È π¡’ ‡§â “‚§√ߢÕß°“¬- ¿“æÕ¬Ÿà ¥â «¬·≈â «ÛÕ¬à “ß§◊ Õ°“¬∑ °– (‚§√ß √â “ß∑“ß√à “ß°“¬) «— µ∂ÿ ∑ °– (‚§√ß √â “ß∑“ß ¡Õß) ·≈–¿“«∑ °– (‚§√ß √â “ß°”Àπ¥‡æ») ‚§√ß √â “ß∑—È ß Û π’È ª√“°Ø√«¡Õ¬Ÿà ·≈â «„π°≈≈– à «π °≈≈–®–¡’ ≈— °…≥–‡ªì π°â Õπ°≈¡„ ¡’ ¢π“¥‡∑à “À¬¥πÈ ”¡— πß“´÷Ë ßµ‘ ¥Õ¬Ÿà ∑’Ë ª≈“¬ ¢π·°–·√°‡°‘ ¥ Ò ‡ â πé ®“°°≈≈–¡“‡ªì πÕ— ææÿ ∑– (®“° πÈ ”„ ¡“‡ªì ππÈ ”¢ÿà π¢â π) Õ√√∂°∂“ Õ∏‘ ∫“¬«à “ §√—È π‡ªì π°≈≈–‰¥â ˜ «— π °≈≈–π—È π°Á «‘ «— ≤π“°“√‡ªì ππÈ ”¢ÿà π¢â π ¡’ ’ §≈â “¬πÈ ”≈⠓߇π◊È Õ ‡√’ ¬° çÕ— ææÿ ∑–é ®“°Õ— ææÿ ∑–¡“‡ªì π‡ª ‘ (®“°πÈ ” ¢ÿà π¢â π¡“‡ªì π™‘È π‡π◊È Õ)Õ√√∂°∂“Õ∏‘ ∫“¬ «à “ §√—È π‡ªì πÕ— ææÿ ∑–‰¥â ˜ «— π Õ— ææÿ ∑– π—È π°Á «‘ «— ≤π“°“√·¢Á ßµ— «‡ªì π™‘È π‡π◊È Õ ’ ·¥ß ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬‡π◊È Õ·µß‚¡∫¥ ®“°‡ª ‘ ¡“‡ªì π¶“π–(®“°™‘È π‡π◊È Õ ¡“‡ªì π°â Õπ‡π◊È Õ) Õ√√∂°∂“Õ∏‘ ∫“¬«à “ §√—È π‡ªì π™‘È π‡π◊È Õ‰¥â ˜ «— π ™‘È π‡π◊È Õ°Á «‘ «— ≤π“°“√·¢Á ßµ— «¢÷È πÕ’ °‡ªì π°â Õπ‡π◊È Õ ∑√ß°≈¡√’ §≈â “¬‰¢à ‰°à ®“°°â Õπ‡π◊È Õ°Á ‡°‘ ¥ “¢“ Õ√√∂- °∂“Õ∏‘ ∫“¬«à “ „π — ª¥“Àå ∑’Ë ı («— π∑’Ë Ú˘ π— ∫®“°«— π∂◊ ժؑ π∏‘ ) ∑’Ë °â Õπ‡π◊È Õ π—È π°Á ‡°‘ ¥ªÿÉ ¡ıªÿÉ ¡ ‡√’ ¬°«à “çªí ≠® “¢“é ªÿÉ ¡ıªÿÉ ¡π’È ¿“¬„π˜«— ππ—È π°Á «‘ «— ≤π“- °“√¢÷È π‡ªì π¡◊ ÕÚ ¢â “ß ‡∑â “Ú ¢â “ß ·≈– »’ √…– „π — ª¥“Àå ∑’Ë ˆ («— π∑’Ë Ûˆ) ‡§â “ ‚§√ßµ“ (®— °ÿ ∑ °–) °Á ‡°‘ ¥ ®“°π—È π — ª¥“Àå ∑’Ë ˜ («— π∑’Ë Ûˆ) ‡§â “‚§√ßÀŸ (‚ µ∑ °–) °Á ‡°‘ ¥ — ª¥“Àå ∑’Ë ¯ («— π∑’Ë ı) ‡§â “‚§√ß®¡Ÿ ° (¶“π∑ °–) °Á ‡°‘ ¥ — ª¥“Àå ∑’Ë ˘ («— π∑’Ë ı˜) ‡§â “‚§√ß≈‘È π (™‘ «À“∑ °–)°Á ‡°‘ ¥√«¡‡«≈“µ—È ß·µà ·√° ∂◊ ժؑ π∏‘ ®π°√–∑—Ë ß∂÷ ߇«≈“‡°‘ ¥Õ«— ¬«– §◊ Õµ“ÀŸ ®¡Ÿ °≈‘È π∑—È ß ‘È π˘ — ª¥“Àå (ˆÛ «— π) ®“° — ª¥“Àå ∑’Ë ˘ ‰ª∂÷ ß — ª¥“Àå ∑’Ë ÙÚ Õߧ“æ¬æµà “ß Ê ‡°‘ ¥¢÷È π §◊ Õ º¡ ¢π ‡≈Á ∫Àπ— ß ‡ÕÁ π°√–¥Ÿ ° ‡¬◊Ë Õ„π°√–¥Ÿ ° ¡â “¡ À— «„® µ— ∫æ— ßº◊ ¥ ‰µ ªÕ¥ ‰ â „À≠à ‰ â πâ Õ¬ (Õ“À“√„À¡à Õ“À“√‡°à “) „π¢≥–∑’Ë Õߧ“æ¬æµà “ß Ê ‡°‘ ¥ ¢÷È πÕ¬Ÿà π—È π à «πµà “ß Ê ¢Õß√à “ß°“¬°Á ‡°‘ ¥¢÷È π¥â «¬æ√â Õ¡°— π¥— ßπ’È Ò˘ Ì , . Òı/¯Û/ÛÛ 308 308 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand à «π∑’Ë ‡°‘ ¥‡ªì π¢Õ߇À≈« (Õ“‚ª ∏“µÿ ) ‰¥â ·°à πÈ ”¥’ ‡ ≈¥πÈ ”‡À≈◊ Õß ‡≈◊ Õ¥ ‡Àß◊Ë Õ ¡— π¢â π πÈ ”µ“ ‡ª≈«¡— π πÈ ”≈“¬ πÈ ”¡Ÿ ° ‰¢¢â Õªí “«– à «π∑’Ë ‡ªì πæ≈— ßß“π (‡µ‚™∏“µÿ ) ‰¥â ·°à ‰ø∏“µÿ ∑”√à “ß°“¬„Àâ Õ∫Õÿà π ´÷Ë ß µà Õ‰ª®–·ª√ ¿“懪ì π‰ø¬à Õ¬Õ“À“√ ‰ø∑”√à “ß°“¬„Àâ ∑√ÿ ¥‚∑√¡ ‰ø∑” √à “ß°“¬„Àâ °√–«π°√–«“¬ (‡™à π √â Õπ„𠇪ì πµâ π) à «π∑’Ë ‡ªì π°ä “´ («“‚¬∏“µÿ ) ‰¥â ·°à ≈¡æ— ¥´à “π‰ª ≈¡æ— ¥¢÷È π‡∫◊È Õß∫π ≈¡ æ— ¥≈߇∫◊È ÕµË ” ≈¡„π∑â Õß ≈¡„π‰ â ≈¡ æ— ¥‰ª¡“µ“¡µ— « ´÷Ë ßµà Õ‰ª®–·ª√ ¿“æ ‡ªì π≈¡À“¬„® Û. §«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“ µ“¡∑’Ë ª√“°Ø„πÕ‘ π∑° Ÿ µ√«à “¡“√¥“ ¢Õß — µ«å „π§√√¿å ∫√‘ ‚¿§¢â “«πÈ ”‚¿™π“- À“√Õ¬à “ß„¥ — µ«å ºŸâ Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“°Á ‡≈’È ¬ßÕ— µ¿“æ¥â «¬Õ“À“√Õ¬à “ßπ—È π„π §√√¿å Õ√√∂°∂“Õ∏‘ ∫“¬‡æ‘Ë ¡‡µ‘ ¡«à “ — µ«å ∑’Ë Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“∫√‘ ‚¿§Õ“À“√∑“ß °â “π –¥◊ Õ (π“¿‘ ‚µÕÿ Ø˛ ü‘ µπ“‚Ã)°≈à “« §◊ Õ °â “π –¥◊ Õ®–µ‘ ¥‡ªì πÕ— π‡¥’ ¬«°— ∫ ·ºà π∑â ÕߢÕß¡“√¥“ °â “π –¥◊ Õπ—È π¡’ ≈— °…≥–‡ªì π√Ÿ æ√ÿ π¢â “ß„π‡À¡◊ Õπ°â “π∫— « √ Õ“À“√∑’Ë ¡“√¥“°‘ π‡¢â “‰ª·≈â «®–·ºà ´à “π‰ª∑“ß°â “π –¥◊ Õ — µ«å „π§√√¿å °Á ®–‡≈’È ¬ßµπ‡Õߥ⠫¬√ Õ“À“√π—È π √ÿ ª·≈â «§π‡√“Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“ ÙÚ — ª¥“Àå §‘ ¥‡ªì π‡¥◊ Õπ‰¥â Ò ‡¥◊ Õ𠧑 ¥‡ªì π«— π‰¥â Ú˘Ù «— π ´÷Ë ßµ≈Õ¥√–¬– ‡«≈“‡∑à “π’È ™’ «‘ µ§π‡√“‡°‘ ¥·≈–«‘ «— ≤π“- °“√ ¡∫Ÿ √≥å ‡µÁ ¡∑’Ë æ√â Õ¡∑’Ë ®–ÕÕ°¡“ ≈◊ ¡µ“¥Ÿ ‚≈° ‰¥â °≈à “«∂÷ ß°“√‡°‘ ¥ «‘ «— ≤π“°“√ ¢Õß™’ «‘ µ„À¡à „π§√√¿å ¡“√¥“·≈–§«“¡ ‡ªì πÕ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“„π∑— »π–¢Õß æ√–æÿ ∑∏»“ π“¡“·≈â « µà Õπ’È ‰ª®— °‰¥â °≈à “«∂÷ ß„π∑— »π–¢Õß™’ ««‘ ∑¬“¥Ÿ ∫â “ß ∑ƒ…Æ’ ∑“ß™’ ««‘ ∑¬“°≈à “«‰«â «à “ Ò. °“√‡°‘ ¥ „π«— π∑’Ë ÒÙ ¢Õß·µà ≈–‡¥◊ Õπ „π√à “ß°“¬¢ÕßÀ≠‘ ß∑’Ë ¬— ß¡’ ª√–®”‡¥◊ Õπ®–¡’ ‰¢à ÿ °æ√â Õ¡∑’Ë ®–º ¡ °— ∫ ‡ªî √å ¡À≈ÿ ¥ÕÕ°¡“®“°√— ߉¢à ‰¢à π’È ‡≈Á °¡“°¡’ ¢π“¥ .ÒÛı ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ µ— « ‰¢à ¡’ ‡¬◊Ë Õ∫“ß´÷Ë ß‡ªì π‡´≈≈å √Ÿ ª°√– «¬ §≈ÿ ¡Õ¬Ÿà ¿“¬„π‰¢à ¡’ ‚§√‚¡‚´¡∫Õ°‡æ» ∑“√°·≈–®’ πÕ¬Ÿà ®’ ππ’È ¡’ ¢π“¥‡≈Á °¡“° ª√–¡“≥ .Ú ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ ·≈–¡’ §«“¡ ”§— ≠¡“°‡æ√“–®–∑”Àπâ “∑’Ë ◊ ∫ ≈— °…≥–¢Õß∫√√æ∫ÿ √ÿ …¡“¬— ß≈Ÿ °À≈“π µà Õ‰ª ≈— °…≥–¥— ß°≈à “«π—È π °Á §◊ Õ ’ º¡ ≈— °…≥–¢ÕßÀπâ “µ“ »’ √…– ®¡Ÿ ° √«¡ ∑—È ßπ‘ — ¬„®§Õ‡ªì πµâ π ®’ ππ’È ¡’ Õ¬Ÿà „𠂧√‚¡‚´¡ ‚§√‚¡‚´¡¡’ ®”π«π®”°— ¥§◊ Õ ÚÛ §Ÿà √«¡∑—È ß‚§√‚¡‚´¡ xÀ√◊ Õ‚§√‚¡‚´¡ y ”À√— ∫∫Õ°‡æ»¥â «¬ °à Õπ∑’Ë ‰¢à °— ∫ ‡ªî √å ¡®–º ¡°— π µà “ß°Á ®–≈¥®”π«π‚§√‚¡‚´¡‡À≈◊ Õ§√÷Ë ß Àπ÷Ë ß¿“¬À≈— ߺ ¡°— π·≈â «®÷ ß√«¡°≈— ∫ ‡ªì πÚÛ§Ÿà ‡∑à “‡°à “∂â “√«¡‡ªì πÚÚ§Ÿà + xy ≈Ÿ °®–‡ªì 𙓬 ∂â “√«¡‡ªì π ÚÚ §Ÿà + xx ≈Ÿ °®–‡ªì πÀ≠‘ ß ‡¡◊Ë Õ ‡ªî √å ¡‡¢â “‰ª„π™à Õߧ≈Õ¥·≈â « ®–«à “¬∑«π¢÷È π‰ª„π‚æ√ß¡¥≈Ÿ ° ‰ª∑’Ë À≈Õ¥¡¥≈Ÿ °¥â “ππÕ° ∑—È ßπ’È °‘ π‡«≈“ ª√–¡“≥ ˆı - ˜ı π“∑’ °“√º ¡°— ∫ ‰¢à ®–‡°‘ ¥¢÷È π∑’Ë π—Ë π‚¥¬ ‡ªî √å ¡ Ò µ— «®– „™â À— «‰™∑–≈ÿ ‡¬◊Ë ÕÀÿâ ¡‡´≈≈å ¢Õ߉¢à ‡¢â “‰ª ‰¥â ·≈–∑‘È ßÀ“߉«â ¿“¬πÕ°‰¢à ®“°π—È π ‰¢à ∑’Ë º ¡·≈â « (Fertilized Ovum = Zygote) ®–≈Õ¬°≈— ∫‡¢â “‰ª „π‚æ√ß¡¥≈Ÿ ° √–À«à “ßπ’È ‰¢à ®–‡ª≈’Ë ¬π ·ª≈ß√Ÿ ª√à “ß·≈–‡´≈≈å ¿“¬„π®“° ¿“æ ∑’Ë º ¡·≈â «‡ªì π ¿“æ¡’ º‘ «¢√ÿ ¢√–§≈â “¬ ≈Ÿ °πâ Õ¬Àπà “ (Morula) ª√–¡“≥«— π∑’Ë ˆ ®–·ª√ ¿“懪ì πµ— «Õà Õπ (Embryo) ´÷Ë ß®–«‘ «— ≤π“°“√µà Õ‰ª µ— «Õà Õπ¢—È ππ’È ®– ¡’ ¿“æ‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ¢Õ߇´≈≈å µ√ß°≈“߇ªì π √Ÿ °≈«ß´÷Ë ßæ√â Õ¡·≈â «∑’Ë ®–Ωí ßµ— «≈ß„π‡¬◊Ë Õ ∫ÿ ¡¥≈Ÿ °∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈߉ª‡æ◊Ë Õ°“√µ—È ß §√√¿å µ— «Õà Õπ®–æ— ≤π“µ— «‡ÕßÕ¬Ÿà ˆ — ª¥“Àå ·≈– ‘È π ÿ ¥‡¡◊Ë ÕÕ“¬ÿ Ú ‡¥◊ Õπ ‡π◊È Õ ‡¬◊Ë Õ‡´≈≈å ¢Õßµ— «Õà Õπ·∫à ßÕÕ°‰¥â ‡ªì π Û ™—È π §◊ Õ Ò. ™—È π„π∑’Ë ÿ ¥ (Endoderm) ™—È π π’È ®–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µµà Õ‰ª‡ªì π‡¬◊È Õ∫ÿ ≈”‰ â ‡¬◊Ë Õ∫ÿ ∑“߇¥‘ π¢Õß√–∫∫À“¬„®°√–‡æ“– ªí “«–∑à Õªí “«–µà Õ¡‰∑√Õ¬¥å ·≈– µà Õ¡‰∑¡— Ú. ™—È π°≈“ß (Mesoderm) ™—È ππ’È ®–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ‡ªì π°≈â “¡‡π◊È Õ°√–¥Ÿ ° ‡ â π‡≈◊ Õ¥ °√–¥Ÿ Õà Õπ ‡ÕÁ πµà “ß Ê ·°π °≈“ߢÕßøí 𠉵 ∑à Õ‰µ √— ߉¢à (‡æ» À≠‘ ß) ≈Ÿ °Õ— ≥±– (‡æ»™“¬) À— «„® À≈Õ¥‚≈À‘ µ ∑à ÕπÈ ”‡À≈◊ Õß ‡¬◊Ë ÕÀÿâ ¡ªÕ¥ ·≈–‡¬◊Ë ÕÀÿâ ¡À— «„® Û. ™—È ππÕ° ÿ ¥ (Ectoderm) ™—È π π’È ®–‡®√‘ ≠‡ªì πº‘ «Àπ— ß º¡ ¢π ‡≈Á ∫ µà Õ¡πÈ ”¡— π µà Õ¡πÈ ”≈“¬ µà Õ¡πÈ ”¡Ÿ ° ‡§≈◊ Õ∫øí π √–∫∫ª√– “∑ √«¡∑—È ß‡π◊È Õ ¡Õß À≈— ß®“° Ú ‡¥◊ Õππ’È ·≈â « ¢≥–¬à “ß ‡¢â “‡¥◊ Õπ∑’Ë Û ‡´≈≈å Õ«— ¬«–®–¡’ °“√ ‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ·≈–¡’ √Ÿ ª√à “ßæÕ∑’Ë ®–¡Õß 309 309 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ‡ÀÁ π§√à “« Ê ‰¥â «à “‡ªì π√à “ß°“¬¡πÿ …¬å (Fetus) π— ∫®“°‡¥◊ Õπ∑’Ë Û ∂÷ ߧ≈Õ¥ (§◊ Õ — ª¥“Àå ∑’Ë ¯ À≈— ß®“°¡’ ¿“懪ì πµ— « Õà Õπ·≈â «) ∑“√°°Á ®–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ¢÷È π ‡√◊Ë Õ¬ÊÕ«— ¬«–µà “ßÊ ®–«‘ «— ≤π“°“√‰ª µ“¡≈”¥— ∫®π§√∫ ˘ ‡¥◊ Õπ À√◊ Õ Ù — ª¥“Àå À√◊ Õ Ú¯ «— π ®÷ ß®–§≈Õ¥ (¥Ÿ ¿“æª√–°Õ∫) Ú. «‘ «— ≤π“°“√¢Õß™’ «‘ µ„À¡à „π§√√¿å ¡“√¥“ ‰¢à π— ∫µ—È ß·µà º ¡°— ∫ ‡ªî √å ¡®πÕ“¬ÿ ‰¥â Ú — ª¥“Àå ‡√’ ¬°«à “ ‰¢à (Ovum) √–À«à “ß Û - ¯ — ª¥“Àå ‡√’ ¬°«à “ µ— «Õà Õπ (Embryo) ¿“¬À≈— ߯ — ª¥“Àå ∂÷ ߧ≈Õ¥ ‡√’ ¬° «à “∑“√° (Fetus) ∑’Ë °≈à “«¡“π’È §◊ Õ«‘ «— ≤π“°“√Õ¬à “ß §√à “« Ê ∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π ¿“æ¡“µ“¡≈”¥— ∫ §◊ Õ®“°‰¢à ‡ªì πµ— «Õà Õπ ·≈–®“°µ— «Õà Õ𠇪ì π∑“√° π— °™’ ««‘ ∑¬“‰¥â »÷ °…“·≈– „Àâ √“¬≈–‡Õ’ ¬¥‡°’Ë ¬«°— ∫Õ«— ¬«–·≈– πÈ ”Àπ— °µ— «¢Õß∑“√°Õ’ ° ¥— ßµà Õ‰ªπ’È — ª¥“Àå ∑’Ë Û ‡√‘Ë ¡¡’ ∑“߇¥‘ πÕ“À“√ µà Õ‰ª¡’ À— «„®‡°‘ ¥¢÷È π·≈–¡’ µÿà ¡·¢π¢“ ·≈–√–∫∫ª√– “∑‡√‘Ë ¡æ— ≤π“¢÷È π ‚¥¬ ™—È π‡´≈≈å °à Õæ— π∏ÿå ¥â “ππÕ°À√◊ Õº‘ «Àπ— ß ¢Õßµ— «Õà Õπ®–Àπ“¢÷È πµ“¡‡ â π°≈“ß ·≈–®–°≈“¬‡ªì π°≈’ ∫¬“«Ú °≈’ ∫ °≈’ ∫ ¬“« Ú °≈’ ∫π’È ·À≈–®–∑”„Àâ ‡°‘ ¥¡’ √à Õß ∫ߢ÷È π Ò √à Õß ®“°¥â “πÀ— «‰ª¥â “π∑â “¬ √à Õßπ’È ®–ªî ¥°≈“¬‡ªì πÀ≈Õ¥¢÷È π¡“ Ò À≈Õ¥ ‡¡◊Ë Õ°≈’ ∫∑—È ßÚ·µ–°— π·≈–º “𠇪ì π‡π◊È Õ‡¥’ ¬«°— π‚¥¬‡√‘Ë ¡®“°‡Õ«‡√◊Ë Õ¬ ‰ª®π∂÷ ߪ≈“¬∑—È ßÚ ¢â “ß ¬Õ¥À≈Õ¥®– ‚µ¢÷È π‡ªì π ¡Õß ·≈–„¬ª√– “∑‡√‘Ë ¡ ‡µ‘ ∫‚µÕÕ°¡“®“° ¡Õß·≈–‰¢ — πÀ≈— ß ∑’Ë ‡æ‘Ë ß®–¡’ ¢÷È π¡“ — ª¥“Àå ∑’Ë Ùµ— «¬“«Ò ‡´πµ‘ ‡¡µ√ ¡’ µÿà ¡µ“ÀŸ ®¡Ÿ ° ·°â ¡ ‡√‘Ë ¡‡ªì π√Ÿ ª√à “ß¢÷È π ¡“ — ª¥“Àå ∑’Ë ı-ˆ µ— «¬“« Ò ‡´π- 310 310 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand µ‘ ‡¡µ√‡»… »’ √…–·≈–√à “ß°“¬¡’ ¢π“¥ ‡∑à “Ê°— π°â “π ¡Õ߇µ‘ ∫‚µ¢÷È π¡“°¡◊ Õ ∑—È ß Ú ¢â “ß¡’ π‘È «¡◊ Õ„Àâ ‡ÀÁ π√“ß Ê ·µà ‡∑â “ ¬— ß¡’ ≈— °…≥–‡À¡◊ Õπ„∫擬 — ª¥“Àå ∑’Ë ˆ-˜µ— «¬“«Ú-Û ‡´π- µ‘ ‡¡µ√ π‘È «¡◊ Õ°”≈— ßæ— ≤π“¢÷È π¡“ ·µà ·¢π¬— ß —È π — ª¥“Àå ∑’Ë ¯µ— «¬“«Ù ‡´πµ‘ ‡¡µ√ µ— «ßÕ ¡ÕߥŸ »’ √…–„À≠à °«à “µ— « ‡æ√“– ¡Õ߇√‘Ë ¡‡®√‘ ≠ Õ«— ¬«– ◊ ∫æ— π∏ÿå ¿“¬ πÕ°‡®√‘ ≠ ·µà ¬— ß·¬°‡æ»‰¡à ‰¥â — ª¥“Àå ∑’Ë ˘ ¬“« ı ‡´πµ‘ ‡¡µ√ Õ«— ¬«–‡æ»‡√‘Ë ¡«‘ «— ≤π“°“√ — ª¥“Àå ∑’Ë Ò-ÒÒ ¬“« ˆ ‡´π- µ‘ ‡¡µ√ À— «„π‡ªì π√Ÿ ª√à “ß ¡∫Ÿ √≥å ·≈â « ‡´≈≈å ‡≈◊ Õ¥¢“«∑’Ë ∑”Àπâ “∑’Ë µà յ⠓π‡™◊È Õ ‚√§°”≈— ß°à Õµ— «¢÷È π„πªÿÉ ¡πÈ ”‡À≈◊ Õß µ“ ¬— ßªî ¥Õ¬Ÿà Àπâ “º“°„À≠à ·≈–°≈¡ ®¡Ÿ ° ‡≈Á °·≈–∫’È °≈â “¡‡π◊È Õ∑”ß“π·≈â «∑’Ë „µâ º‘ «Àπ— ß √‘ ¡Ωï ª“°‡ªî ¥·≈–ªî ¥ Àπâ “º“° ¬à π §‘È «‡≈Á ° ·≈–»’ √…–À— π‰¥â — ª¥“Àå ∑’Ë ÒÚµ— «¬“«˘ ‡´πµ‘ ‡¡µ√ Àπ— ° Òı °√— ¡ ¡’ π‘È «¡◊ Õ π‘È «‡∑â “¡Õ߇ÀÁ π ™— ¥‡®π·≈–¡’ ‡≈Á ∫Õà ÕπÊ ‡√‘Ë ¡·¬°‡æ»‰¥â — ª¥“Àå ∑’Ë Òˆ µ— «¬“« Òˆ ‡´πµ‘ - ‡¡µ√Àπ— °ÒÒ°√— ¡·¬°‡æ»‰¥â ™— ¥‡®π ¡’ °“√‡§≈◊Ë Õπ‰À«¢Õß√–∫∫°“√À“¬„® ·≈–°“√°≈◊ π ‡√‘Ë ¡¡’ ¢πÕà Õπ º‘ «Àπ— ß·¥ß ¥‘È π®π¡“√¥“√Ÿâ ÷ ° (∂â “øí ß®–‰¥â ¬‘ π‡ ’ ¬ß À— «„®‡¥Á °‡µâ π) — ª¥“Àå ∑’Ë Úµ— «¬“«Úı ‡´πµ‘ - ‡¡µ√ Àπ— ° Û °√— ¡ »’ √…–¬— ß„À≠à Õ¬Ÿà ∑â Õ߇≈Á °≈ß¡’ º¡‡æ‘Ë ¡¢÷È π — ª¥“Àå ∑’Ë ÚÙµ— «¬“«Û ‡´πµ‘ - ‡¡µ√ Àπ— ° ˆÛ °√— ¡ ¡’ ¢πÕà Õπ∑—Ë «µ— « ¡’ ¢πµ“·≈–¢π§‘È « Àπ— ßµ“·¬°®“°°— π º‘ «Àπ— ߬à π‡À’Ë ¬« √Ÿ ª√à “ß¥’ ¢÷È π — ª¥“Àå ∑’Ë Ú¯ µ— «¬“« Ûı ‡´π- µ‘ ‡¡µ√ Àπ— ° Ò,Ùı °√— ¡ ( “¡“√∂ ‡≈’È ¬ß√Õ¥‰¥â ∂â “§≈Õ¥ÕÕ°¡“ ·µà ¡’ ®”π«ππâ Õ¬¡“°) º‘ «Àπ— ß¡’ ’ ·¥ß ¬à π ·≈–¡’ ‰¢ª°§≈ÿ ¡Õ¬Ÿà ‡µÁ ¡≈◊ ¡µ“‰¥â (Õ— ≥±– ≈ß¡“Õ¬Ÿà „π∂ÿ ß-‡æ»™“¬) √â Õ߇ ’ ¬ß§à Õ¬ — ª¥“Àå ∑’Ë ÛÚµ— «¬“«Ù ‡´πµ‘ - ‡¡µ√ Àπ— °Ú, °√— ¡ ≈— °…≥–§≈â “¬ §π·°à ·≈–§≈â “¬‡¥Á °ª≈“¬ — ª¥“Àå ∑’Ë Ú¯ — ª¥“Àå ∑’Ë Ûˆ µ— «¬“« Ùı ‡´π- µ‘ ‡¡µ√ Àπ— ° Ú,ı °√— ¡ ¡’ ‰¢¡— π„µâ º‘ «Àπ— ß¡“°¢÷È π ©–π—È π ¡ÕߥŸ Àπ— ߉¡à §à Õ¬‡À’Ë ¬« — ª¥“Àå ∑’Ë Ù µ— «¬“«‡°‘ π Ù¯ ‡´πµ‘ ‡¡µ√ πÈ ”Àπ— °‡°‘ π Ú,ı °√— ¡ ¢÷È π‰ª º‘ «Àπ— ß¡’ ’ ™¡æŸ ∂◊ Õ«à “§√∫ °”Àπ¥§≈Õ¥·≈â « √â Õß∑— π∑’ ‡¡◊Ë Õ§≈Õ¥ ·≈–≈◊ ¡µ“¬°¡◊ Õ‡∑â “ªí ¥‰ª¡“ à «π¡“° ∂à “¬ªí “«–¢≥–∑’Ë √â Õß ∑”ª“°¥Ÿ ¥‰«â ·≈–∂â “„Àâ πÈ ”√— ∫ª√–∑“π®–¥Ÿ ¥‰¥â ¡’ ¢π ‡≈Á °πâ Õ¬∫√‘ ‡«≥‰À≈à ¡’ ‰¢µ‘ ¥µ“¡µ— « ‚¥¬‡©æ“–µ“¡¢â Õæ— ∫ ‡≈Á ∫¬“«æâ ππ‘È « ‡¥Á °ºŸâ ™“¬Õ— ≥±–®–≈ß¡“Õ¬Ÿà „π∂ÿ ßÕ— ≥±– ‡¥Á °ºŸâ À≠‘ ß·§¡Õ«— ¬«–‡æ»∑—È ßÚ ¢â “ß®– µ‘ ¥°— π ¿“æ· ¥ß«‘ «— ≤π“°“√¢Õß∑“√°„π§√√¿å ¢Õß¡“√¥“ ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ Ûı «— π ÙÛ «— π Ú ‡¥◊ Õπ Û ‡¥◊ Õπ Ù ‡¥◊ Õπ 311 311 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π π— °»÷ °…“‰¥â ∑√“∫‡√◊Ë Õß°”‡π‘ ¥™’ «‘ µ ∑—È ß„π∑— »π–¢Õßæ√–æÿ ∑∏»“ π“·≈–„π ∑— »π–¢Õßπ— °™’ ««‘ ∑¬“¡“·≈â « µà Õπ’È ‰ª ®— °‰¥â ‡ πÕ‡ªì π‡™‘ ߇ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫ ¥— ßπ’È Ò. °“√‡°‘ ¥ æ√–æÿ ∑∏»“ π“√–∫ÿ «à “ ¡’ Õß§å ª√–°Õ∫Õ¬Ÿà Û Õ¬à “ß §◊ Õ ∫‘ ¥“ ¡“√¥“¡’ ‡æ» — ¡æ— π∏å µà Õ°— π ¡“√¥“Õ¬Ÿà „π«— ¬¬— ß¡’ √–¥Ÿ ·≈–¡’ §— π∏— ææ– §◊ Õ — µ«å ¡“∂◊ ժؑ π∏‘ „π§√√¿å ¡“√¥“ à «π «‘ ∑¬“»“ µ√å √–∫ÿ ‡πâ πª√–‡¥Á π∫‘ ¥“¡“√¥“ ¡’ ‡æ» — ¡æ— π∏å µà Õ°— π·≈â «πÈ ”Õ ÿ ®‘ ¢Õß ∫‘ ¥“‰ªº ¡°— ∫‰¢à ¢Õß¡“√¥“°Á ∂◊ Õ«à “‡ªì π ®ÿ ¥‡√‘Ë ¡µâ π¢Õß™’ «‘ µ„À¡à ‚¥¬¡‘ ‰¥â °≈à “« ∂÷ ß°“√¡’ — µ«å ¡“∂◊ ժؑ π∏‘ Ú. «‘ «— ≤π“°“√¢Õß™’ «‘ µ„À¡à „π §√√¿å ¡“√¥“ æ√–æÿ ∑∏»“ π“°≈à “««à “ ™’ «‘ µ„À¡à „π§√√¿å ¡“√¥“ ‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ ·≈–¡’ «‘ «— ≤π“°“√‰ªµ“¡¢—È πµÕπµà “ß Ê §◊ Õ §√—È ß·√°‡ªì π°≈≈– (πÈ ”„ ) ®“°πÈ ” „ «‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì ππÈ ”¢ÿà π¢â π (Õ— æ- æÿ ∑–) ®“°πÈ ”¢ÿà π¢â π«‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì π ™‘È π‡π◊È Õ (‡ª ‘ ) ®“°™‘È π‡π◊È Õ«‘ «— ≤π“°“√ ‰ª‡ªì π°â Õπ‡π◊È Õ‡√‘Ë ¡·¢Á ßµ— « (¶π–) ®“° °â Õπ‡π◊È Õ«‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì πªÿÉ ¡ ı ªÿÉ ¡ §◊ ÕªÿÉ ¡»’ √…– ªÿÉ ¡·¢π Ú ªÿÉ ¡ ªÿÉ ¡¢“ Ú ªÿÉ ¡ (ªí ≠® “¢“) ®“°ªÿÉ ¡ ı ªÿÉ ¡ °Á «‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì π¡◊ Õ‡∑â “·≈–»’ √…–®“° π—È π°Á ¡’ ‡§â “‚§√ßµ“ ‡§â “‚§√ßÀŸ ‡§â “‚§√ß ®¡Ÿ ° ‡§â “‚§√ß≈‘È π(√«¡∑—È ß‡§â “‚§√ߪ“°) ∑—È ß ‘È π√«¡√–¬–‡«≈“ ˘ — ª¥“Àå §‘ ¥ ‡ªì π«— π‰¥â ˆÛ «— 𠧑 ¥‡ªì π‡¥◊ Õπ‰¥â Ú ‡¥◊ Õπ°— ∫ Û «— π ®“° — ª¥“Àå ∑’Ë ˘ ‰ª∂÷ ß — ª¥“Àå ∑’Ë ÙÚ §‘ ¥‡ªì π«— π‰¥â ÚÛÒ «— 𠧑 ¥‡ªì π‡¥◊ Õπ‰¥â ˜ ‡¥◊ Õπ°— ∫ Ú˜ «— π ™à «ß‡«≈“√–À«à “ßπ’È °Á ¡’ Õߧ“æ¬æ(Õ«— ¬«– µà “ßÊ) ‡°‘ ¥¢÷È π§◊ Õº¡¢π ‡≈Á ∫ ‡ªì πµâ π ®π§√∫Õ“°“√ÛÚ´÷Ë ßπ— ∫«à “‡ªì π√à “ß°“¬ ∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å à «π«‘ ∑¬“»“ µ√å °≈à “««à “ ™’ «‘ µ„À¡à „π§√√¿å ¡“√¥“‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ «‘ «— ≤π“°“√‡ªì π Û ¢—È π §◊ Õ ¢—È π‡ªì π‰¢à º ¡‡™◊È Õ (Zygote) ‡√‘Ë ¡µ—È ß·µà ‰¢à ¢Õß ·¡à º ¡°— ∫πÈ ”‡™◊È Õ¢Õßæà Õ®πÕ“¬ÿ ‰¥â Ú — ª¥“Àå (ÒÙ «— π) ¢—È π‡ªì πµ— «Õà Õπ (Embryo) ‡√‘Ë ¡µ—È ß·µà ¬à “߇¢â “ — ª¥“Àå ∑’Ë Û ∂÷ ß — ª¥“Àå ∑’Ë ¯ (ÙÚ «— π) ¢—È π‡ªì π ∑“√° (Fetus) ‡√‘Ë ¡µ—È ß·µà ¬à “߇¢â “ — ª¥“Àå ∑’Ë ¯ ∂÷ ß — ª¥“Àå ∑’Ë Ù Õ— π‡ªì π — ª¥“Àå ÿ ¥∑â “¬ „π·µà ≈–¢—È π∑’Ë °≈à “«¡“ π—È π°Á ¡’ «‘ «— ≤π“°“√µà “ßÊ ‡æ◊Ë Õ§«“¡‡¢â “„®ßà “¬ ®÷ ߢÕ∑” µ“√“߇ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫¥— ßπ’È — ª¥“Àå æÿ ∑∏»“ π“ «‘ ∑¬“»“ µ√å Ò °≈≈– (πÈ ”„ ) Zygote (‰¢à º ¡‡™◊È Õ) Ú Õ— ææÿ ∑– (πÈ ”¢ÿà π¢â π) Zygote (‰¢à º ¡‡™◊È Õ) Û ‡ª ‘ (™‘È π‡π◊È Õ) Embryo (µ— «Õà Õπ) ‡√‘Ë ¡¡’ ∑“߇¥‘ πÕ“À“√À— «„® µÿà ¡·¢π µÿà ¡¢“ Ù ¶π– (°â Õπ‡π◊È Õ) Zygote (‰¢à º ¡‡™◊È Õ) Zygote (‰¢à º ¡‡™◊È Õ) ı ªí ≠® “¢“ (ªÿÉ ¡ıªÿÉ ¡) Embryo (µ— «Õà Õπ) ‡√‘Ë ¡¡’ ∑“߇¥‘ πÕ“À“√À— «„® µÿà ¡·¢π µÿà ¡¢“ ˆ ®— °¢ÿ ∑ °– (‡§â “‚§√ßµ“) Embryo (µ— «Õà Õπ)π‘È «¡◊ Õ°”≈— ß«‘ «— ≤π“°“√ ˜ ‚ µ∑ °– (‡§â “‚§√ßÀŸ ) Embryo (µ— «Õà Õπ) ™à «ß∑’Ë ®–‡ªì π·¢π —È π¡“° ¯ ¶“π∑ °– (‡§â “‚§√ß®¡Ÿ °) Fetus (∑“√°) »’ √…–„À≠à °«à “µ— « ¡Õ߇√‘Ë ¡‡®√‘ ≠ ˘ ™‘ «À“∑ °– (‡§â “‚§√ß≈‘È π) Fetus (∑“√°) Õ«— ¬«–‡æ»‡√‘Ë ¡«‘ «— ≤π“°“√ Ò -ÙÚ ¡’ Õ«— ¬«–Õ◊Ë πÊ ‡°‘ ¥¢÷È π Õ“∑‘ º¡ ¢π Fetus ¡’ Õ«— ¬«–µà “ßÊ ‡°‘ ¥¢÷È πµ“¡≈”¥— ∫À— «„®¡’ √Ÿ ª√à “ß ¡∫Ÿ √≥å 312 312 ‚§≈ππ‘ ß·≈â «‰¥â Õ–‰√ §”∂“¡®“°«‘ ∑¬“»“ µ√å §”µÕ∫®“°æ√–æÿ ∑∏»“ π“ Vol. 29 No. 2 Apr.-Jun. 2004 The Journalof theRoyal InstituteofThailand Û. §«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“ æ‘ ®“√≥“‰¥â ‡ªì πÚ≈— °…≥–§◊ Õ °“√‰¥â Õ“À“√·≈– ¿“槫“¡‡ªì πÕ¬Ÿà ´÷Ë ß¡’ °≈à “«‰«â ¥— ßπ’È Û.Ò°“√‰¥â Õ“À“√ æ√–- æÿ ∑∏»“ π“°— ∫∑“ß™’ ««‘ ∑¬“°≈à “«‰«â µ√ß °— π«à “ ‰¥â Õ“À“√®“°¡“√¥“∑“ß “¬ –¥◊ Õ ™’ ««‘ ∑¬“Õ∏‘ ∫“¬«à “ “¬ –¥◊ Õ¬“« ª√–¡“≥ ıı ‡´πµ‘ ‡¡µ√ ª√–°Õ∫ ¥â «¬À≈Õ¥‚≈À‘ µ¥” Ò ‡ â π À≈Õ¥‚≈À‘ µ ·¥ß Ú ‡ â π ¡’ Connective Tissue ∑’Ë ª√–°Õ∫¥â «¬πÈ ”‡ªì π à «π„À≠à ‡√’ ¬°«à “ çWhortonûs Jellyé Àÿâ ¡Õ¬Ÿà µ“¡ª√°µ‘ À≈Õ¥‚≈À‘ µ‡À≈à “π’È ¬“«°«à “ “¬ –¥◊ Õ ‡æ√“–©–π—È π ®÷ ß¡Õ߇ÀÁ πÀ≈Õ¥‚≈À‘ µ ∫“ß·Àà ß‚ªÉ ßÕÕ°‰ª§≈â “¬‡ªì πª¡‡√’ ¬°«à “ çFales Knoté Û.Ú ¿“槫“¡‡ªì πÕ¬Ÿà æ√–æÿ ∑∏»“ π“°≈à “««à “„π§√√¿å ¡“√¥“ ∑“√°Õ¬Ÿà „π∑’Ë ·§∫¡“° §◊ ÕÕ¬Ÿà µ√ß°≈“ß √–À«à “ß·ºà π∑â Õß°— ∫°√–¥Ÿ ° — πÀ≈— ß ‚¥¬‡≈¬µ— «‡¥Á °¢÷È π‰ª®–‡ªì π°√–‡æ“– Õ“À“√¢Õß¡“√¥“ à «π„µâ µ— «‡¥Á °®– ‡ªì π°√–‡æ“–Õÿ ®®“√–¢Õß¡“√¥“‡«≈“∑’Ë ¡“√¥“‡¥‘ π ¬◊ π π—Ë ß πÕπ À√◊ Õ∫√‘ ‚¿§ Õ“À“√ ∑“√°®–√— ∫√Ÿâ ÷ °µ≈Õ¥‡«≈“ ∂÷ ß ‡«≈“„°≈â §≈Õ¥ ≈¡°— ¡¡™«“µ (≈¡∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°√√¡)* §◊ Õ≈¡‡∫à ß °Á ®–æ— ¥º— π „Àâ »’ √…–°≈— ∫¡“µ√ߪ“°∑“ß™à Õߧ≈Õ¥ ·≈–¢≥–§≈Õ¥®–‰¥â √— ∫∑ÿ °¢å ∑√¡“π Õ¬à “ß· π “À— ‡π◊Ë Õß®“°µâ ÕßÕÕ°¡“ ∑“ß™à Õߧ≈Õ¥∑’Ë ·§∫ ™à Õß≈Ÿ °°ÿ ≠·® à «π∑“ß™’ ««‘ ∑¬“°≈à “««à “ „π §√√¿å ¡“√¥“∑“√°∂Ÿ °Àà ÕÀÿâ ¡¥â «¬√°·≈– ¡’ πÈ ”À≈à Õ‡≈’È ¬ßÕ¬Ÿà √Õ∫µ— « √°‡ªì πÕ«— ¬«–∑’Ë ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥ ”À√— ∫ ∑“√°„π¢≥–∑’Ë Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡’ ≈— °…≥– Õà Õππÿà ¡§≈â “¬øÕßπÈ ”√°®–§à Õ¬Ê ‡®√‘ ≠ ‡µ‘ ∫‚µ·≈–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ‡µÁ ¡∑’Ë ‡¡◊Ë Õµ—È ß §√√¿å ‰¥â Ù ‡¥◊ Õπ ¡’ ¢π“¥ª√–¡“≥ Ú - Û ‡´πµ‘ ‡¡µ√ ¡’ ‡ â πºà “»Ÿ π¬å °≈“ß ª√–¡“≥ Òı - Ú ‡´πµ‘ ‡¡µ√ Àπ— ° ª√–¡“≥ ı °√— ¡À√◊ ÕÀπ— °ª√–¡“≥ Ò/ˆ ¢ÕßπÈ ”Àπ— °‡¥Á ° √°·∫à ßÕÕ°‡ªì π Ú ¥â “π §◊ ե⠓π¡“√¥“·≈–¥â “π∑“√° ∑“ߥ⠓π¡“√¥“ª√–°Õ∫¥â «¬Cotyledon ª√–¡“≥ Òı - Ú Õ— π ¡ÕߥŸ ¢√ÿ ¢√– à «π∑“ߥ⠓π∑“√°‡√’ ¬∫ ¡— π ·≈–¡’ “¬ –¥◊ Õ‡°“–Õ¬Ÿà ∫√‘ ‡«≥°≈“ß√° ¡’ À≈Õ¥ ‚≈À‘ µ®“° “¬ –¥◊ Õ·ºà ÕÕ°‰ª√Õ∫ Ê √°·≈–À“¬‰ª„π‡π◊È Õ√°°à Õπ∑’Ë ®–∂÷ ß √‘ ¡√° ¿“¬„π‡π◊È Õ√°ª√–°Õ∫¥â «¬∑“ß ‡¥‘ π¢ÕßÀ≈Õ¥‚≈À‘ µ¥”·≈–·¥ß∑Õ¥Õ¬Ÿà ∑—Ë «‰ª √°∑”Àπâ “∑’Ë ·∑π√–∫∫°“√À“¬„® °“√À“Õ“À“√ °“√¢— ∫∂à “¬¢Õß∑“√°„π §√√¿å ¡“√¥“ ·≈–¡’ Àπâ “∑’Ë °≈—Ë πŒÕ√å ‚¡π πÈ ”À≈à Õ‡≈’È ¬ß‡¥Á ° ¡’ ª√–¡“≥ Ò, - Ú, ≈Ÿ °∫“»°å ‡´πµ‘ ‡¡µ√ §«“¡∂à «ß‡©æ“–Ò,˜-Ò,Úı à «π ª√–°Õ∫¥— ßπ’È §◊ Õ ¡’ πÈ ” ˘¯% ¡’ ¢Õß·¢Á ß Ú%¡’ ƒ∑∏‘Ï ‡ªì π°√¥πÈ ”π’È ‡¢â “„®«à “¡“®“° Ò. Amniotie Epithelium Ú. ´÷ ¡¡“®“°‚≈À‘ µ¡“√¥“ Û. ªí “«–‡¥Á ° Ù. ‡Àµÿ Õ◊Ë π ·≈–¡’ Àπâ “∑’Ë Ò. √— °…“√–¥— ∫§«“¡√â Õπ¢Õ߇¥Á ° Ú. ‡ªì π‡§√◊Ë Õß°— π°√–‡∑◊ ÕπÀ√◊ Õ Õ— πµ√“¬®“°¿“¬πÕ° Û. ¢≥–§≈Õ¥∑”Àπâ “∑’Ë ¢¬“¬ ª“°¡¥≈Ÿ ° Ù. ‡¡◊Ë Õ∂ÿ ßπÈ ”∑Ÿ πÀ— «·µ°∑”Àπâ “∑’Ë ™–≈â “ß™à Õߧ≈Õ¥ ı. ‡ªì π‡§√◊Ë ÕßÀ≈à Õ≈◊Ë π∑“ߧ≈Õ¥ ¢Õ߇¥Á ° ®“°°“√∑’Ë ‰¥â π”¡“‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫‰«â „π∑’Ë π’È °Á ‡æ◊Ë Õµâ Õß°“√„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‡¢â “„® «à “ æ√–æÿ ∑∏»“ π“°— ∫™’ ««‘ ∑¬“µà “ß æ¬“¬“¡®“°»÷ °…“‡√◊Ë Õß°”‡π‘ ¥™’ «‘ µ¥â «¬ °— π·≈–§«“¡√Ÿâ ¢Õß∑—È ß Ú ΩÉ “¬µà “߇°◊È Õ Àπÿ π°— π‰¥â ªØ‘ ®® ¡ÿ ª∫“∑„π§√√¿å ¡“√¥“ µ“¡∑’Ë ‰¥â °≈à “«‰«â «à “ „π∑— »π–¢Õß æ√–æÿ ∑∏»“ π“°“√‡°‘ ¥‡ªì π¡πÿ …¬å µâ Õß ª√–°Õ∫¥â «¬Õߧå Û §◊ Õ ∫‘ ¥“¡“√¥“Õ¬Ÿà ¥â «¬°— π ¡“√¥“Õ¬Ÿà „π«— ¬¬— ß¡’ √–¥Ÿ ·≈–¡’ §— π∏— ææ– §◊ Õ — µ«å ¡“∂◊ ժؑ π∏‘ „π §√√¿å ¡“√¥“·≈–°≈à “«‰«â «à “ — µ«å ‡¢â “¡“ ∂◊ ժؑ π∏‘ „π ¿“æ∑’Ë ‡ªì π«‘ ≠≠“≥π—È π *∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å °”Àπ¥·§à Ù — ª¥“Àå , ™à «ß‡«≈“π’È ∑“ßæ√–æÿ ∑∏»“ π“Õ∏‘ ∫“¬‰«â √«¡ Ê °— π *≈¡π’È ‡Õß∑’Ë °”Àπ¥„Àâ §π‡°‘ ¥‡«≈“·≈–ƒ°…å µà “ß Ê °— π ´÷Ë ß‡«≈“·≈–ƒ°…å π—È π «‘ ™“‚À√“»“ µ√å π”¡“∑”𓬠™–µ“™’ «‘ µ 313 313 ∫√√®∫ ∫√√≥√ÿ ®‘ ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬.ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¢â Õ§«“¡∑’Ë π”¡“°≈à “«π’È µ√ß°— ∫ªØ‘ ®®- ¡ÿ ª∫“∑¢â Õ∑’Ë «à “ç«‘ ê⁄ ê“≥ª®⁄ ®¬“π“¡ √Ÿ ªé ·ª≈«à “ çπ“¡√Ÿ ª¡’ ‰¥â ‡æ√“– «‘ ≠≠“≥‡ªì πªí ®®— ¬é À√◊ Õ∂◊ Õ‡Õ“§«“¡ „À¡à «à “ç«‘ ≠≠“≥‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥π“¡- √Ÿ ªé π“¡√Ÿ ª „π∑’Ë π’È °Á §◊ Õ ™’ «‘ µ„À¡à „π §√√¿å ¡“√¥“ ´÷Ë ßª√–°Õ∫‰ª¥â «¬ π“¡ §◊ Õ «‘ ≠≠“≥ ·≈–Õ“°“√µà “ß Ê ¢Õß «‘ ≠≠“≥∑—È ß¥’ ·≈–‰¡à ¥’ ·≈–√Ÿ ª´÷Ë ß‡√‘Ë ¡ µâ π·≈–«‘ «— ≤π“°“√‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫‚µ¢÷È πµ“¡ ≈”¥— ∫ π“¡√Ÿ ª¥— ß°≈à “«¡“π’È ª√–°Õ∫°— π ¢÷È π‡ªì π™’ «‘ µ„À¡à „π°“√°≈à “«∂÷ ߪؑ ®® ¡ÿ ª∫“∑„π §√√¿å ¡“√¥“π’È ®–°≈à “«∂÷ ß·µà ‡©æ“– °“√‡°‘ ¥¢÷È π¢Õß√Ÿ ª°à Õπ‡æ√“–‡ÀÁ π™— ¥ ´÷Ë ß®–∑”„Àâ ‡¢â “„®ßà “¬ √Ÿ ª„π§√√¿å ¡“√¥“ ´÷Ë ß°Á §◊ Õ µ— « ∑“√° π—Ë π‡Õß µ— «∑“√° ‡√‘Ë ¡µâ π™’ «‘ µ¡“ ®“°À¬¥πÈ ”„ ¡’ ¢π“¥‡≈Á °¡“°¡Õߥ⠫¬ µ“‡ª≈à “‰¡à ‡ÀÁ π «‘ ∑¬“»“ µ√å ∫Õ°«à “¡’ ¢π“¥ .ÒÛı ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ ®“°À¬¥πÈ ” „ «‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì ππÈ ”¢ÿà π¢â π®“°πÈ ” ¢ÿà π¢â π«‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì π™‘È π‡π◊È Õ §◊ Õ ¡’ ¿“æ‡√‘Ë ¡·¢Á ßµ— « ´÷Ë ß∑“ß™’ «‘ «‘ ∑¬“‡√’ ¬° «à “‡ªì πµ— «Õà Õπ ®“°™‘È π‡π◊È Õ«‘ «— ≤π“°“√ ‰ª‡ªì π°â Õπ·¢Á ß ∑’Ë °â Õπ·¢Á ßπ’È ‡Õß µà Õ¡“ °Á «‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì πªÿÉ ¡»’ √…–ªÿÉ ¡¢“ªÿÉ ¡ ·¢π ∑’Ë ªÿÉ ¡»’ √…– µà Õ¡“°Á ‡°‘ ¥¡’ ‡§â “‚§√ß µ“ ‡§â “‚§√ßÀŸ ‡§â “‚§√ß®¡Ÿ ° ‡§â “‚§√ß ≈‘È π ·≈–µà Õ¡“°Á ‡°‘ ¥Õߧ“æ¬æµà “ß Ê Õ“∑‘ º¡¢π ‡≈Á ∫®π§√∫Õ“°“√ÛÚ´÷Ë ß ∂◊ Õ«à “‡ªì π√à “ß°“¬∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å √Ÿ ª¥— ß°≈à “«¡“π’È ‡°‘ ¥·≈–«‘ «— ≤π“- °“√µ“¡≈”¥— ∫¢÷È π¡“‰¥â ‡æ√“–«‘ ≠≠“≥ ∑”Àπâ “∑’Ë °”°— ∫¥Ÿ ·≈√— °…“ «‘ ≠≠“≥∑”Àπâ “∑’Ë „Àâ ‡°‘ ¥°”°— ∫ ¥Ÿ ·≈√— °…“‰¥â °Á ‡æ√“–¡’ — ߢ“√ΩÉ “¬«‘ ∫“° §◊ Õ§«“¡§‘ ¥∑’Ë ¥’ ·≈–‰¡à ¥’ ‡ªì πµ— «ª√ÿ ß·µà ß ·≈– — ߢ“√∑”Àπâ “∑’Ë ª√ÿ ß·µà ߉¥â °Á ‡æ√“– ¡’ Õ«‘ ™™“‡ªì πªí ®®— ¬‡°◊È ÕÀπÿ π ©–π—È π™’ «‘ µ„À¡à „π§√√¿å ¡“√¥“§◊ Õ ∑“√°À“°°≈à “«µ“¡π— ¬¢Õߪؑ ®® ¡ÿ ª- ∫“∑ °Á §◊ Õπ“¡√Ÿ ªπ—Ë π‡Õß π“¡√Ÿ ª‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥ Ó¬µπ– §◊ Õ·¥πµ‘ ¥µà Õ ˆ ·¥π Õ— π‰¥â ·°à µ“ ÀŸ ®¡Ÿ ° ≈‘È π °“¬·≈–„® (À∑— ¬«— µ∂ÿ -∫“ß ∑à “π«à “ πà “®–‰¥â ·°à ¡Õß) æ√–æÿ ∑∏- »“ π“Õ∏‘ ∫“¬«à “ Ó¬µπ– ‡°‘ ¥¢÷È π À≈— ß®“°∑’Ë À¬¥πÈ ”„ «‘ «— ≤π“°“√‰ª∂÷ ß ¢—È πªí ≠® “¢“ (ªÿÉ ¡ ı ªÿÉ ¡) ·≈â « ´÷Ë ß µ√ß°— ∫∑’Ë ™’ ««‘ ∑¬“Õ∏‘ ∫“¬«à “ µÿà ¡µ“ ÀŸ ®¡Ÿ ° ·°â ¡ ‡°‘ ¥¢÷È π„π™à «ß∑’Ë ‰¢à º ¡‡™◊È Õ «‘ «— ≤π“°“√‰ª‡ªì πµ— «Õà Õπ¢—È π∑’Ë Ú©–π—È π π“¡√Ÿ ª∑’Ë Õ¬Ÿà „π¢—È π‡ªì πªí ≠® “¢“µ“¡ ∑— »π–¢Õßæ√–æÿ ∑∏»“ π“À√◊ ÕÕ¬Ÿà „π ¢—È π‡ªì πµ— «Õà Õ𠵓¡∑— »π–∑“ß™’ «- «‘ ∑¬“°Á µ“¡∂◊ Õ‰¥â «à “‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥ Ó¬µπ– Ó¬µπ–‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥º— – §◊ Õ °√–∑∫∂Ÿ °µâ Õß∑“ßµ“ ÀŸ ®¡Ÿ ° ≈‘È π °“¬ „® ”À√— ∫∑“√°∑’Ë Õ¬Ÿà „π§√√¿å ¡“√¥“°≈à “«∂÷ ߺ— –∑“ßµ“∑“ßÀŸ ∑“ß ®¡Ÿ ° ∑“ß≈‘È π °Á §ß‰¡à ™— ¥‡®ππ— ° ·µà ∑’Ë ‡ÀÁ π‰¥â ™— ¥§◊ Õ º— –∑“ß°“¬ π—Ë π°Á §◊ Õ √à “ß°“¬¢Õ߇¥Á °‰¥â °√–∑∫∂Ÿ °µâ Õß°— ∫ ∫√√¬“°“»µà “ß Ê ¿“¬„π§√√¿å ¡“√¥“ °√–∑∫∂Ÿ °µâ Õß°— ∫‡¬Á π√â Õπ ¢â Õ ”§— ≠ °“√‰¥â Õ“À“√∑“ß “¬ –¥◊ Õπ—È π°Á ∂◊ Õ«à “ ‡ªì πº— –∑“ß°“¬‰¥â ∑“ßÀπ÷Ë ß º— –‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥‡«∑π“ §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ÿ ¢ §«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π∑ÿ °¢å √«¡∑—È ß§«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ÿ ¢ §«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ∑ÿ °¢å √«¡∑—È ß§«“¡√Ÿâ ÷ °°≈“ßÊ ‡¡◊Ë Õ‡°‘ ¥ º— –∑“ß°“¬¥— ß°≈à “«¡“π—È π ∑“√°„π §√√¿å ¡“√¥“°Á ¬à Õ¡‡°‘ ¥§«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ÿ ¢ À√◊ Õ‡ªì π∑ÿ °¢å ¥â «¬‡™à 𰗠𠧫“¡√Ÿâ ÷ ° ‡ªì π ÿ ¢ §◊ Õ§«“¡√Ÿâ ÷ ° ∫“¬ à «π§«“¡ √Ÿâ ÷ °‡ªì π∑ÿ °¢å §◊ Õ §«“¡√Ÿâ ÷ °Õ÷ ¥Õ— ¥ §«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ÿ ¢Õ“®‡°‘ ¥®“°°“√∑’Ë ‰¥â Õ¬Ÿà „π∑à “∑’Ë ∫“¬„π∫√√¬“°“»∑’Ë Õ∫Õÿà π „π§√√¿å ¡“√¥“ à «π§«“¡√Ÿâ ÷ °‡ªì π ∑ÿ °¢å Õ“®‡°‘ ¥®“°°“√∑’Ë ‰¥â Õ¬Ÿà „π∑à “∑’Ë ‰¡à ∫“¬À√◊ Õ‰¡à °Á ‰¥â °√–∑∫°— ∫√ Õ“À“√∑’Ë √ ®— ¥∑’Ë ¡“√¥“∫√‘ ‚¿§°à Õπ‡¢â “‰ª∑“ß “¬ –¥◊ Õ ¢â Õπ’È °≈à “«‰¥â «à “º— –‡ªì π ªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥‡«∑𓉥â ∑“ßÀπ÷Ë ß ‡«∑𓇪ì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥µ— ≥À“ §◊ Õ §«“¡Õ¬“°‰¥â ‘Ë ß∑’Ë µπ√— °„§√à æÕ„® §«“¡Õ¬“°„Àâ ‘Ë ß∑’Ë µπ√— °„§√à æÕ„®π—È π Õ¬Ÿà ‡ªì π¢Õßµπµ≈Õ¥‰ª §«“¡Õ¬“°„Àâ ‘Ë ß∑’Ë µπ‰¡à √— °„§√à æÕ„®æâ π‰ª®“°µπ ‡æ◊Ë Õ®–‰¥â À“ ‘Ë ß√— °„§√à æÕ„® ‘Ë ß„À¡à ¡“ ™¥‡™¬ ∑“√°„π§√√¿å ¡“√¥“°Á ¬à Õ¡¡’ §«“¡Õ¬“°¥— ß°≈à “«π’È ¥â «¬‡™à 𰗠𠇙à π Õ¬“°°‘ πÕ“À“√∑’Ë ¡’ √ µà “ßÊ™π‘ ¥µà “ßÊ ´÷Ë ß –∑â ÕπÕÕ°¡“‡ªì πÕ“°“√·æâ ∑â Õß ¢Õß¡“√¥“ √«¡∑—È ßÕ¬“°‡ÀÁ π√Ÿ ª∑’Ë «¬ Õ¬“°øí ߇ ’ ¬ß∑’Ë ‡æ√“– Õ¬“°‰¥â ‘Ë ß — ¡º— ∑“ß°“¬∑’Ë ¥’ ´÷Ë ß –∑â ÕπÕÕ°¡“ ‡ªì πÕ“°“√·æâ ∑â ÕߢÕß¡“√¥“ ∑”„Àâ µâ Õß∑”‰ªµ“¡∑’Ë ª√“√∂π“ ‡¡◊Ë Õ‰¥â ∑” µ“¡∑’Ë ª√“√∂π“·≈â «°Á æÕ„® ·µà ∂â “‰¡à ‰¥â ‘Ë ß∑’Ë µâ Õß°“√°Á ¢— ¥¢â Õß„® ¢â Õπ’È °≈à “« ‰¥â «à “‡«∑𓇪ì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥µ— ≥À“‰¥â ∑“ßÀπ÷Ë ß µ— ≥À“‡ªì πªí ®®— ¬„Àâ ‡°‘ ¥Õÿ ª“∑“π §◊ Õ§«“¡¬÷ ¥¡—Ë πµà “ß Ê ´÷Ë ß‡°‘ ¥¢÷È πµ“¡ Ì