สำนักราชบัณฑิตยสภา

289 ¿— ∑√æ√ ‘ √‘ °“≠®π ªï ∑’Ë Ú˘ ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. ÚıÙ˜ «“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ¢â Õ§«“¡¥— ß°≈à “«‰¥â ∂Ÿ °π— °°“√ »“ π“µ’ §«“¡·≈–∂◊ ժؑ ∫— µ‘ „π·π« µà “ß Ê π— °«‘ ™“°“√∫“ß§π¡’ §«“¡‡ÀÁ π«à “ ‡√◊Ë Õß√“«°“√ √â “ß‚≈°„πª∞¡°“≈· ¥ß ∂÷ ß·π«§‘ ¥∑“ß»“ 𓬑 «·≈–»“ π“ §√‘ µå ∑’Ë «à “ æ√–‡ªì π‡®â “ √â “ß — µ«å µà “ß Ê ¡“„π‚≈°‡æ’ ¬ß‡æ◊Ë Õ πÕߪ√–‚¬™πå ¢Õß ¡πÿ …¬å ‡∑à “π—È π Ù ‡™à π ‡æ◊Ë Õ‡ªì πÕ“À“√·≈– ‡ªì π·√ßß“π√— ∫„™â ¡πÿ …¬å ∑”„Àâ ¡πÿ …¬å ¡’ §«“¡‡ªì πÕ¬Ÿà ∑’Ë –¥«° ∫“¬¡“°¢÷È π ≈‘ ππå ‰«µå (Lynn White §.». Ò˘˜ - Ò˘¯˜) π— °«‘ ™“°“√¥â “πª√–«— µ‘ »“ µ√å ¬ÿ §°≈“ß™“«Õ‡¡√‘ °— π°Á ¡’ ∑— »π–∑”πÕß ‡¥’ ¬«°— π«à “ «‘ °ƒµ‘ ∑“ßπ‘ ‡«»«‘ ∑¬“¢Õß ‡√“‡°‘ ¥®“°µâ πµÕ §◊ Õ »“ 𓬑 «·≈– »“ π“§√‘ µå ∑’Ë π— ∫ πÿ π„Àâ ¡πÿ …¬å ‡ªì π „À≠à ‡Àπ◊ Õ‚≈°∏√√¡™“µ‘ ∑”„Àâ ¡πÿ …¬å ‡°‘ ¥§«“¡ÕÀ— ß°“√∑’Ë §Õ¬®â Õ߇Փ‡ª√’ ¬∫ ‚≈°·≈–∑”≈“¬≈â “ß∏√√¡™“µ‘ ®π„π∑’Ë ÿ ¥°Á π”æ“À“¬π–¡“ Ÿà ‚≈°·≈–µπ‡Õß ı §«“¡ÕÀ— ß°“√¥— ß°≈à “«‡°‘ ¥§«“¡ ‡™◊Ë Õ«à “µπ‡ªì 𩓬“¢Õßæ√–‡ªì π‡®â “ (Image of God) ´÷Ë ßÀ¡“¬§«“¡«à “ æ√–‡ªì π‡®â “‰¥â ∑√ß √â “ß¡πÿ …¬å „Àâ ¡’ ≈— °…≥–∫“ߪ√–°“√‡À¡◊ Õπæ√–Õß§å ·≈–·µ°µà “ß®“° — µ«å Õ◊Ë π∑—Ë «‰ª °≈à “«§◊ Õ ¡πÿ …¬å ¡’ «‘ ≠≠“≥ (soul) ®÷ ßæ— ≤π“ §ÿ ≥∏√√¡‰¥â ¡πÿ …¬å ¡’ µ‘ ªí ≠≠“®÷ ß¡’ §«“¡‡¢â “„®·≈–§«“¡√Õ∫√Ÿâ ·≈–¡πÿ …¬å ¡’ §«“¡ “¡“√∂„π°“√√‘ ‡√‘Ë ¡ √â “ß √√§å §ÿ ≥ ¡∫— µ‘ ¥— ß°≈à “«π’È ‰¡à ¡’ Õ¬Ÿà „π — µ«å ‡¥√— ®©“π ˆ πÕ°®“°π’È ≈‘ ππå ‰«µå ¬— ß™’È „Àâ ‡ÀÁ π «à “ À“°™“«µ–«— πµ°¬Õ¡√— ∫»“ π“ ·∫∫«‘ ≠≠“≥π‘ ¬¡ (Animism) µà Õ‰ª ·∑π∑’Ë ®–‡≈◊ Õ°¡“¬Õ¡√— ∫π— ∫∂◊ Õ»“ π“ §√‘ µå ¡πÿ …¬å Õ“®¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà Õ¬à “ß°≈¡ °≈◊ π°— ∫∏√√¡™“µ‘ ·≈–‰¡à ∑”≈“¬≈â “ß ∏√√¡™“µ‘ ‡™à π„πªí ®®ÿ ∫— π ‡æ√“–·π«§‘ ¥ ·∫∫«‘ ≠≠“≥π‘ ¬¡‰¡à „Àâ ¡πÿ …¬å ‡ªì π„À≠à ·µà „Àâ ∏√√¡™“µ‘ ‡ªì π„À≠à ∑—È ßπ’È ≈‘ ππå ‰«µå ‰¥â °≈à “«‰«â µÕπÀπ÷Ë ß«à “ Ù Jeffrey Olen and Vincent Barry, Applying Ethics (Belmont, CA : Wadsworth Publishing Company, 1999), p.403. ı Lynn White, çThe Historical Root of Our Ecological Crisisé in Environmental Ethics, ed. Louis P. Pojman (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company, 1998), p.15. ˆ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π, æ®π“πÿ °√¡»— æ∑å »“ π“ “°≈ Õ— ß°ƒ…-‰∑¬ ©∫— ∫√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π (°√ÿ ߇∑æœ : Õ√ÿ ≥°“√æ‘ ¡æå , ÚıÙÚ), Àπâ “ ÒÛ˘-ÒÙ. ˜ Lynn White, çThe Historical Roots of Our Ecological Crisis,é in Environmental Ethics, p.19. „π ¡— ¬‚∫√“≥µâ π‰¡â ∑ÿ °µâ π πÈ ”æÿ ·≈–≈”∏“√∑ÿ ° “¬ µ≈Õ¥®π‡π‘ π‡¢“·µà ≈–·Àà ß≈â «π¡’ ¿Ÿ µºŸâ æ‘ ∑— °…å ¡πÿ …¬å ‡¢â “∂÷ ß¿Ÿ µ‡À≈à “π’È ‰¥â ·µà ¿Ÿ µ∑—È ßÀ≈“¬°Á ·µ°µà “ß®“°¡πÿ …¬å Õ¬Ÿà ¡“° ‡™à π ‡´π∑Õ√å (§π§√÷Ë ß¡â “) øÕπ (§π§√÷Ë ß·æ–) ·≈–π“߇ß◊ Õ° °à Õπ∑’Ë ®–µ— ¥‰¡â √–‡∫‘ ¥¿Ÿ ‡¢“À√◊ Õ √⠓߇¢◊Ë Õπ°—È π∑“ßπÈ ” ®”‡ªì πµâ Õ߇Փ„®¿Ÿ µºŸâ ¥Ÿ ·≈ ∂“π∑’Ë ‡À≈à “π—È π „Àâ Õ¬Ÿà „𧫓¡ ß∫ ‡¡◊Ë Õ»“ π“§√‘ µå ‡¢â “¡“∑”≈“¬≈— ∑∏‘ «‘ ≠≠“≥π‘ ¬¡¢Õßæ«°πÕ°»“ π“·≈â « °“√‡Õ“√— ¥ ‡Õ“‡ª√’ ¬∫∏√√¡™“µ‘ ‚¥¬‰¡à –¥ÿâ ß –‡∑◊ Õπµà Õ§«“¡√Ÿâ ÷ °¢Õß ‘Ë ß∏√√¡™“µ‘ ∑—È ßª«ß¬à Õ¡‡°‘ ¥¢÷È π‰¥â ˜ °≈à “«Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß°Á §◊ Õ ∂â “¡πÿ …¬å ‰¡à ¡’ ·π«§‘ ¥«à “µπ‡Õß¡’ §«“¡ ”§— ≠‡Àπ◊ Õ √√æ ‘Ë ß·≈–‡ªì π»Ÿ π¬å °≈“ߢÕß‚≈° ∏√√¡™“µ‘ (Anthropocentric) ¡πÿ …¬å ¬à Õ¡¡’ §«“¡¬— ∫¬—È ß™—Ë ß„® ‰¡à „™â ª√–‚¬™πå ®“°∏√√¡™“µ‘ µ“¡Õ”‡¿Õ„® ¡’ §«“¡ ‡°√ß„® ·≈–‡°√ß°≈— «Õ”π“®¢Õß∏√√¡- ™“µ‘ ∑”„Àâ ∑√— 欓°√∏√√¡™“µ‘ ∂Ÿ °„™â ‡æ’ ¬ß‡æ◊Ë Õ§«“¡®”‡ªì π„π°“√¥”√ß™’ «‘ µ ·≈–∑”„Àâ æ◊ ™·≈– — µ«å ‰¥â √— ∫°“√Õπÿ √— °…å „Àâ ¡’ ™’ «‘ µÕ¬Ÿà µà Õ‰ªÕ’ °¬“«π“π „π¢≥–∑’Ë ·π«§‘ ¥°√–· À≈— °¢Õß »“ π“§√‘ µå „Àâ §«“¡ ”§— ≠µà Õ¡πÿ …¬å ‡Àπ◊ Õ — µ«å ‚≈°Õ◊Ë πÕ¬à “ß‡¥à π™— ¥ ·π«§‘ ¥ ·≈–·π«ªØ‘ ∫— µ‘ ¢Õßπ— °∫ÿ ≠ø√“π´‘