สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 1 Jan.-Mar. 2005 38 æ√–Õ— ®©√‘ ¬¿“æ∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ¢Õß æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–®Õ¡‡°≈â “‡®â “Õ¬Ÿà À— « ¿“æπ’È · ¥ß Line of Central Eclipse ®“° µ“√“ß∑’Ë ˆ ‡ªì π‡ â π∑“ß ‡¥‘ π¢Õß°“√‡°‘ ¥ ÿ √‘ ¬ÿ ª√“§“¡◊ ¥‡µÁ ¡¥«ß ∑’Ë ª√“°Ø∫πº‘ «‚≈° ‡√‘Ë ¡µâ π®“°µ–«— π ÕÕ°°≈“ßºà “πÕ‘ π‡¥’ ¬ ºà “π¿“§„µâ ª√–‡∑»‰∑¬ ≈ßÕà “«‰∑¬ ‰ª ‘È π ÿ ¥∑’Ë ∑“߇Àπ◊ Õ¢ÕßÕÕ ‡µ√‡≈’ ¬ ‡«≈“∑’Ë „™â ‡ªì π√–∫∫‡«≈“ª“π°≈“ß∑’Ë °√’ π‘ ™ ·µà «— π∑’Ë „™â „π√–∫∫¥“√“»“ µ√å ´÷Ë ß∂◊ Õ«à “ ‡ª≈’Ë ¬π‡«≈“‡∑’Ë ¬ß«— π∑’Ë °√’ π‘ ™ ¥— ßπ—È π ‡¡◊Ë Õ‡¢“√–∫ÿ «à “ «— π∑’Ë Ò˜ ‡«≈“ Ò˜ π. °Á À¡“¬§«“¡«à “µ√ß°— ∫√–∫∫æ≈‡√◊ Õπ«à “ «— π∑’Ë Ò¯ ‡«≈“ ı π. ∑’Ë °√’ π‘ ™ ºŸâ ‡¢’ ¬π‰¥â √â “ß‚ª√·°√¡§Õ¡- æ‘ «‡µÕ√å „Àâ ∑”°“√§”π«≥·≈–æ‘ ¡æå ÕÕ°¡“„π≈— °…≥–‡¥’ ¬«°— π¥— ß· ¥ß„𠵓√“ß∑’Ë ˜ ‡¡◊Ë Õ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫°— ∫ µ“√“ß ∑’Ë ˆ °Á ®–‡ÀÁ π«à “ º≈°“√§”π«≥µ√ß°— π ¬°µ— «Õ¬à “߇™à π ∂â “‡√“µâ Õß°“√ ∑√“∫«à “§√“ §√—È ßπ’È ®ÿ ¥»Ÿ π¬å °≈“ߢÕß ‡Àµÿ °“√≥å Õ¬Ÿà ∑’Ë „¥∫πº‘ «‚≈° °Á ®–‰¥â «à “ ®“° µ“√“ß∑’Ë ˆ Central Eclipse at Noon, August 17, 17h 13.1m in Longitude 102 Ì 38 ´ E. of Greenwich and Latitude 10 Ì 27 ´ N. ®“° µ“√“ß∑’Ë ˜ Central Eclipse at Local Apparent Noon 05:13:04 U.T. Long -102.63 D Lat +10.45 D ´÷Ë ß„Àâ §”µÕ∫µ√ß°— π«à “ »Ÿ π¬å °≈“ß ¢Õß∑—È ß‚≈°„π°“√‡°‘ ¥§√“ §√—È ßπ’È ‡°‘ ¥¢÷È π ≥ «— π∑’Ë Ò¯ ‘ ßÀ“§¡ ‡«≈“ª“π°≈“ß ∑’Ë °√’ π‘ ™ ı π“Ãî °“ ÒÛ π“∑’ ∑’Ë ‡ â π ≈Õß®‘ ®Ÿ ¥ ÒÚ Õß»“ Û¯ ≈‘ ª¥“µ–«— π ÕÕ° ‡ â π≈–µ‘ ®Ÿ ¥ Ò Õß»“ Ú˜ ≈‘ ª¥“ ‡Àπ◊ Õ ´÷Ë ßÕ¬Ÿà °≈“ßÕà “«‰∑¬ ¥— ßπ—È π ∫√‘ ‡«≥À“¥À«â “°Õ §◊ Õ ®ÿ ¥∫π·ºà 𥑠π ∑’Ë „°≈â »Ÿ π¬å °≈“ß¡“°∑’Ë ÿ ¥´÷Ë ßÀ¡“¬§«“¡ «à “ ‰¥â ‡ÀÁ ππ“π∑’Ë ÿ ¥ §◊ Õ ˆ π“∑’ µ“¡ ∑’Ë √— ∫ —Ë ß´÷Ë ß∂Ÿ °µâ Õßµ“¡∑’Ë · ¥ß„𠵓√“ß ∑’Ë ¯ ÀÕ¥Ÿ ¥“«°√’ π‘ ™®–æ‘ ¡æå Àπ— ß ◊ Õ §Ÿà ¡◊ Õπ— °‡¥‘ π‡√◊ Õ√“¬ªï ‡ªì π°“√≈à «ßÀπâ “ ∂â “Àπ— ß ◊ Õ‡≈à ¡π’È ‡¥‘ π∑“ß¡“∂÷ ߇¡◊ Õ߉∑¬ ‰¥â „π ¡— ¬æ√–Õߧå π’Ë §◊ Õ¢â Õ¡Ÿ ≈∑’Ë ¥’ ∑’Ë ÿ ¥ ∑’Ë æ√–Õß§å ®–∑√߉¥â √— ∫®“°µà “ߪ√–‡∑» ‡√“®–æ‘ ®“√≥“ª√–‡¥Á π∑’Ë ”§— ≠ §◊ Õ Ò. º≈°“√§”π«≥¢Õßæ√–Õߧå √–∫ÿ «à “®–‡ÀÁ π¡◊ ¥‡µÁ ¡¥«ßµ—È ß·µà ™ÿ ¡æ√ ∂÷ ߪ√“≥∫ÿ √’ ·µà „π‡Õ° “√¢ÕßΩÉ “¬ Õ— ß°ƒ…‰¡à ‰¥â √–∫ÿ ¢Õ∫‡¢µÀ√◊ Õ§«“¡ °«â “ߢÕ߇ â π∑“߇ߓ¡◊ ¥·µà Õ¬à “ß„¥ ‡æ√“–¡’ ·µà Line of Central Eclipse „Àâ ‡∑à “π—È π µ“√“ß∑’Ë ¯ ºŸâ ‡¢’ ¬π„Àâ ‚ª√·°√¡ §”π«≥· ¥ß path of the central phase ‡ªì π°“√𔇠πÕ„Àâ ‡ÀÁ π¢Õ∫‡¢µ¢Õß ‡ß“¡◊ ¥ ∑’Ë ª√“°Ø∫πº‘ «‚≈°π— ∫·µà ‡√‘Ë ¡®— ∫ ®π§≈“¬®“° ¥â «¬°“√§”π«≥À“§à “ ‡ â π≈–µ‘ ®Ÿ ¥·≈–≈Õß®‘ ®Ÿ ¥ Û ™ÿ ¥ „𠇫≈“‡¥’ ¬«°— π ‡æ◊Ë Õ· ¥ß¢Õ∫∑“߇Àπ◊ Õ (northern limit) ·π«»Ÿ π¬å °≈“ß (central line) ·≈–¢Õ∫∑“ß„µâ (southern limit) à «π duration §◊ Õ√–¬–‡«≈“∑’Ë ‡ÀÁ π¡◊ ¥ ‡µÁ ¡¥«ß ·≈– A §◊ Õ§à “¡ÿ ¡ Ÿ ß®“°æ◊È π¥‘ π ‡¡◊Ë Õ∑”°“√ — ߇°µ∑’Ë ®ÿ ¥„π central line ¢â Õ¡Ÿ ≈≈–‡Õ’ ¬¥‡™à ππ’È ¬— ߉¡à ‰¥â ∑” °— π„π ¡— ¬æ√–Õß§å ·µà ∑√ß√–∫ÿ «à “§√“ §√—È ßπ—È π ®–¡◊ ¥‡µÁ ¡¥«ßµ—È ß·µà ™ÿ ¡æ√∂÷ ß ª√“≥∫ÿ √’ · ¥ß«à “æ√–Õß§å µâ Õß∑√ß §”π«≥¥â «¬æ√–Õß§å ‡Õ߇∑à “π—È π ‡æ√“– ‰¡à ¡’ ·À≈à ߢâ Õ¡Ÿ ≈‡™à ππ’È ®“°µà “ߪ√–‡∑» Ú. µ”·Àπà ß ‡ â π≈Õß®‘ ®Ÿ ¥·≈– ≈–µ‘ ®Ÿ ¥¢ÕßÀ«â “°Õ µ“¡∑’Ë √–∫ÿ „πæ√– √“™π‘ æπ∏å ©∫— ∫∑’Ë Õß ˜ π—È π ‰¡à ‰¥â ‡ªì π ®ÿ ¥Àπ÷Ë ß„π Line of Central Eclipse ®“° µ“√“ß∑’Ë ˆ ‰¡à «à “®–∑”°“√§”π«≥ ¥â «¬«‘ ∏’ interpolation Õ¬à “ß„¥°Á ‰¡à Õ“® „Àâ §à “ ‡ â π≈–µ‘ ®Ÿ ¥·≈–≈Õß®‘ ®Ÿ ¥¢Õß À«â “°ÕÕÕ°¡“®“°∑’Ë π’Ë ‰¥â · ¥ß«à “∑√ß §”π«≥À“ÕÕ°¡“‡Õß ·≈–¬à Õ¡· ¥ß «à “À«â “°Õ¡‘ ‰¥â Õ¬Ÿà ≥ ∫√‘ ‡«≥°÷Ë ß°≈“ß æÕ¥’ ´÷Ë ßæ√–Õß§å °Á ∑√ß∑√“∫‡æ√“– À«â “°ÕÕ¬Ÿà „°≈â ª√“≥∫ÿ √’ ¡“° ®÷ ߉¡à „™à §√÷Ë ß∑“ß√–À«à “ß™ÿ ¡æ√°— ∫ª√“≥∫ÿ √’ Õ¬à “ß·πà πÕπ