สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 1 Jan.-Mar. 2005 276 µ— «·∫∫„À¡à ¢Õß°“√®— ¥°“√√–∫∫√“™°“√‰∑¬ §ÿ ≥§à “ ∑— »π§µ‘ ¢Õߧπ·≈–°≈ÿà ¡§π‚¥¬‡©æ“– ¬‘Ë ß ∂“∫— π„¥ ‡ªì π ∂“∫— π∑’Ë ¡’ §«“¡·√ß„π°“√¥÷ ߥŸ ¥§π„Àâ ‡¢â “¡“Õ¬Ÿà „π√–∫∫ ·≈–°Á ªØ‘ ∫— µ‘ µ— «µ“¡√–∫∫‰¥â ¡“°‡À¡◊ ÕπÕ¬à “ß√–∫∫√“™°“√ ¡‘ µ‘ ∑“ß«— ≤π∏√√¡¬‘Ë ß¡’ §«“¡ ”§— ≠ ∂“¡«à “‡√“®–·°â ‰¢ ‡√“®– ‡ πÕµ— «·∫∫„À¡à „π°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß√–∫∫√“™°“√Õ¬à “ß‰√ º¡°Á ∫Õ°«à “ º¡°Á „™â ·π«∑“ß∑“ß«— ≤π∏√√¡ ‡æ√“–«à “ — ߧ¡‰∑¬‡√“‡ªì π — ß§¡∑’Ë ∑ÿ °§π∫Õ°«à “ ‡√“‰¡à “¡“√∂®– ∑”ß“π‡ªì π∑’ ¡‰¥â ‡√“°Á µâ ÕßÀ“µ— «·∫∫∑’Ë ∑”Õ¬à “ß‰√®÷ ß®– ∑”„À⠢⠓√“™°“√‰∑¬‡√“∑”ß“π‡ªì π∑’ ¡‰¥â ‡√“¡’ «— ≤π∏√√¡ ∑’Ë ‰¡à ‰¥â Õπ„Àâ ‡¥Á °√— ∫º‘ ¥™Õ∫¡“µ—È ß·µà ‡¥Á ° ‡æ√“–©–π—È π‡√“ °Á ‰¡à ¡’ «— ≤π∏√√¡„π‡√◊Ë ÕߢÕߧ«“¡√— ∫º‘ ¥À√◊ Õ∑’Ë ¿“…“Õ— ß°ƒ… ‡√’ ¬°«à “ accountability ‰¡à «à “‡√“®–‡Õ“·π«§‘ ¥µ–«— πµ°¡“„π ‡√◊Ë Õß good governance «à “µâ Õß¡’ accountability ‡√“°Á ‰¡à ¡’ «— ≤π∏√√¡„π‡√◊Ë Õß accountability ‡√“¡’ ·µà ‚¬π§«“¡º‘ ¥„Àâ §πÕ◊Ë πÕ¬Ÿà µ≈Õ¥‡«≈“ ‡¡◊Ë Õ‡ªì πÕ¬à “ßπ’È ∂â “‡√“µâ Õß°“√°“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß ‡√“°Á µâ Õ߇≈‘ °µ— «·∫∫¢Õß°“√µ— ¥ ‘ π„®∑’Ë ‡Õ◊È Õ ª√–‚¬™πå „Àâ §π “¡“√∂‚¬π√— ∫§«“¡º‘ ¥™Õ∫‰ª‰¥â ‡™à π µ— «·∫∫°“√µ— ¥ ‘ π„®¢Õߢ⠓√“™°“√‰∑¬∑’Ë „™â ‡ªì πª√–®”§◊ Õ µ— «·∫∫¢Õߧ≥–°√√¡°“√ ‡√“Õ¬à “≈◊ ¡π–«à “ °“√µ— ¥ ‘ π„®¡’ «‘ ∏’ ‰¥â À≈“¬Õ¬à “ß ·≈–¡’ ‰¥â À≈“¬µ— «·∫∫ µ— «·∫∫Àπ÷Ë ß∑’Ë ‡√“„™â °— π ¡“°§◊ Õ°“√µ—È ß§≥–°√√¡°“√ µ—È ß§≥–°√√¡°“√‡æ◊Ë ÕÕ–‰√ ‡æ◊Ë Õ °“√ª√– “πß“π ·µà ∂“¡«à “‡√“µ—È ß§≥–°√√¡°“√¡“ Ò, ™ÿ ¥ „π¢≥–π’È °√√¡°“√∑’Ë √— ∞∫“≈µ—È ß ·µà ≈–√— ∞∫“≈æÕ¡“‡ªì π√— ∞∫“≈ ®–µ—È ß§≥–°√√¡°“√ª√–¡“≥‡°â “√â Õ¬°«à “™ÿ ¥ º¡π’Ë Õ¬Ÿà °Á ¡“° æÕ ¡§«√‡À¡◊ Õπ°— π ·≈–º¡°Á ‡ªì πª√–∏“πÕ¬Ÿà À≈“¬™ÿ ¥ ·µà ™ÿ ¥∑’Ë º¡‡ªì πª√–∏“π º¡‰¡à µ—È ß°√√¡°“√‡≈¬ ‡ªì π°√√¡°“√ ∑’Ë ·ª≈°ª√–À≈“¥∑’Ë ÿ ¥„π‚≈°§◊ Õ º¡‡ªì πª√–∏“π§π‡¥’ ¬« ·≈â «º¡‰¡à µ—È ßÕπÿ °√√¡°“√‡≈¬ Õ¬à “ß °.æ.√. ∑’Ë º¡‡ªì πª√–∏“π ΩÉ “¬ — ߧ¡ ¥Ÿ ·≈°√–∑√«ß‡¬Õ–·¬–‰ªÀ¡¥ µ—È ß·µà °√–∑√«ß °≈“‚À¡∂÷ ß°√–∑√«ß»÷ °…“œ ·µà «à “º¡‰¡à ‡§¬µ—È ßÕπÿ °√√¡°“√ ·µà ∑’Ë Õ◊Ë πµ—È ßÕπÿ °√√¡°“√À¡¥ æÕ¡“ªï Àπ÷Ë ßº¡‡æ‘Ë ß‰ªª√–™ÿ ¡¡“ °Á ∫à π°— π«à “Õ¬“°®–‡ª≈’Ë ¬πµ— «Õπÿ °√√¡°“√ º¡°Á ‰¡à µ—È ß ¡’ ªí ≠À“Õ–‰√¡“∂÷ ߺ¡ º¡°Á ¥Ÿ «à “‡√◊Ë Õßπ’È πà “®–‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫„§√ ∫â “ß ·≈â «º¡°Á ‡™‘ ≠¡“ª√–™ÿ ¡°— π§√—È ß‡¥’ ¬«®∫‡≈¬ à «π¡“° §√—È ß‡¥’ ¬«º¡ªî ¥ª√–™ÿ ¡‡≈¬ ‡√◊Ë Õ߇ √Á ®‡√’ ¬∫√â Õ¬ ‰¡à ¡’ ªí ≠À“ æÕ¡’ Õ’ °‡√◊Ë ÕßÀπ÷Ë ß º¡°Á µ—È ßÕ’ °§π ·µà ¢Õ߉∑¬‡√“π’Ë °Á µ—È ß‰ª µ—È ß¡“ ¡¡ÿ µ‘ «à “ Ò §π æ‘ ®“√≥“∑ÿ °‡√◊Ë Õß ∑—È ß Ê ∑’Ë ‡√◊Ë Õß∫“ß ‡√◊Ë Õߧπ‡À≈à “π—È π‰¡à ‡°’Ë ¬«¢â Õß ·≈–‰¡à π„® ‡√◊Ë Õß∑’Ë ‡¢â “¡“π’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß º¡π— ∫·≈â «™ÿ ¥π’È ‡√◊Ë Õ߇°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫ ı §π Õ’ °‡√◊Ë Õß Õ“®®–‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫Õ’ ° Ò §π ´÷Ë ß‡ªì π§π≈–§π ‡æ√“–©–π—È π ®–‡ÀÁ π«à “µ— «·∫∫∑’Ë ‡√“„™â Õ¬Ÿà ‡ªì πª√–®” ‰¡à «à “„π‡√◊Ë Õß„¥ ‡√“ µâ Õß∑∫∑«π¥Ÿ ·≈â «‡√“µâ ÕߥŸ ¡‘ µ‘ ∑“ß«— ≤π∏√√¡«à “·≈â «‡√“®– ·°â ‰¢Õ¬à “߉√ ´÷Ë ßº¡®–‡√‘Ë ¡µ“¡‡Õ° “√ª√–°Õ∫ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ µ— «·∫∫„À¡à ¢Õß°“√®— ¥√–∫∫√“™°“√‰∑¬ Ò. ®“°√–∫∫∑’Ë ‡ªì π°√¡ √–∫∫ AFP (Area-Function-Participation) Ú. ®“°√–∫∫ß∫ª√–¡“≥·∫∫‡æ‘Ë ¡∑’ ≈–πâ Õ¬ √–∫∫ß∫ª√–¡“≥∑’Ë ‡πâ πº≈ß“π Û. ®“°√–∫∫∫√‘ À“√ß“π∫ÿ §§≈·∫∫°“√®”·π°µ”·Àπà ß √–∫∫∫√‘ À“√ß“π∫ÿ §§≈∑’Ë ‡πâ π°“√«— ¥·≈–°“√ ª√–‡¡‘ 𧫓¡ “¡“√∂ Ù. ®“°√–∫∫°“√µ— ¥ ‘ π„®„π√Ÿ ª·∫∫§≥–°√√¡°“√ √–∫∫°“√√à «¡¡◊ Õ°— π≈ß¡◊ ժؑ ∫— µ‘ ß“π (Collaborative model) ı. ®“°√–∫∫°“√∑”ß“π·∫∫√“™°“√∑’Ë ‡πâ π≈”¥— ∫¢—È π √–∫∫§«“¡ — ¡æ— π∏å ·∫∫‡§√◊ Õ¢à “¬∑’Ë ‡ªî ¥‚Õ°“ °Æ √–‡∫’ ¬∫ §” —Ë ß „Àâ ºŸâ ¡’ à «π‰¥â ‡ ’ ¬‡¢â “¡“¡’ à «π√à «¡ ˆ. ®“°√–∫∫∑’Ë ‰√â ¬ÿ ∑∏»“ µ√å ·≈–°√–®“¬µ— « √–∫∫∑’Ë ‡πâ π°“√®— ¥°“√‚¥¬¡’ ¬ÿ ∑∏»“ µ√å ·≈–¡’ ∫Ÿ √≥“°“√ ▲