สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Û ©∫— ∫∑’Ë Ò ¡.§.-¡’ .§. ÚıÙ¯ 259 ∫∑∫“∑¢Õß°√–∫«π∑— »πå „π°“√ Õπª√— ™≠“ °√–∫«π∑— »πå “¡“√∂®— ¥‡ªì π°≈ÿà ¡‰¥â ı °≈ÿà ¡ §◊ Õ Ò. °√–∫«π∑— »πå ¥÷ °¥”∫√√æå (Primitive Paradigm) §«“¡‡™◊Ë Õ«à “‚≈°‰¡à ¡’ °Æ‡°≥±å §«“¡§‘ ¥∑“ߪ√— ™≠“‡°‘ ¥®“° µ‘ ªí ≠≠“¢Õß¡πÿ …¬å Ú. °√–∫«π∑— »πå ‚∫√“≥ (Ancient Paradigm) §«“¡ ‡™◊Ë Õ«à “∑ÿ ° ‘Ë ß∑ÿ °Õ¬à “ß¡’ °Æ·πà πÕ𵓬µ— «∑’Ë ‰¡à ¡’ °√≥’ ¬°‡«â π „¥ Ê ∑—È ß ‘È π ‚≈°¡’ °Æ‡°≥±å ·≈–¡πÿ …¬å §«√√Ÿâ °Æ‡°≥±å ‡æ◊Ë Õ„™â · «ßÀ“§«“¡ ÿ ¢„π‚≈°π’È Û. °√–∫«π∑— »πå ¬ÿ §°≈“ß (Medieval Paradigm) §«“¡‡™◊Ë Õ«à “§«“¡ ÿ ¢∑’Ë ¡∫Ÿ √≥å ·∫∫·≈–∂“«√¡’ Õ¬Ÿà „π‚≈°Àπâ “ ‡æ√“–‡ÀÁ 𧫓¡Õπ‘ ®®— ߢÕß‚≈°π’È «à “ ·¡â ®–√Ÿâ °Æ∑ÿ °°Æ¢Õß ‚≈°·≈–ªØ‘ ∫— µ‘ µ“¡Õ¬à “߉¡à ∫°æ√à Õß °Á ‰¡à Õ“®æ∫§«“¡ ÿ ¢·∑â ‰¥â ®÷ ßµâ Õß„™â ™’ «‘ µÕ— π®”°— ¥·≈– —È π„π‚≈°π’È ‡æ◊Ë Õ· «ßÀ“§«“¡ ÿ ¢·∑â ∂“«√„π‚≈°Àπâ “ Ù. °√–∫«π∑— »πå ¬ÿ §„À¡à (Modern Paradigm) §«“¡ ‡™◊Ë Õ«à “‚≈°¡’ °Æ‡°≥±å ·≈–«‘ ∏’ °“√«‘ ∑¬“»“ µ√å ‡ªì π∑“ßæ∫°Æ ¢Õß‚≈° ¡πÿ …¬å ®–¡’ §«“¡ ÿ ¢ ¡∫Ÿ √≥å ·∫∫„π‚≈°π’È ‰¥â ‚¥¬„™â «‘ ∏’ °“√∑“ß«‘ ∑¬“»“ µ√å ı. °√–∫«π∑— »πå À≈— ߬ÿ §„À¡à À√◊ ÕÀ≈— ßπ«¬ÿ § (Post- modern Paradigm) §«“¡‡™◊Ë Õ«à “°√–∫«π∑— »πå ∑’Ë ºà “π¡“∑—È ß Ù °√–∫«π∑— »πå π—È π ≈â «π·µà ¡’ ª√–‡¥Á π‡Õ◊È Õ„Àâ ‡°‘ ¥ ߧ√“¡µà Õ°— π §◊ Õ ‡°‘ ¥§«“¡¬÷ ¥¡—Ë π∂◊ Õ¡—Ë π (attachment) ´÷Ë ß𔉪 Ÿà °“√·∫à ß æ√√§·∫à ßæ«° °“√·¢à ߢ— 𠧫“¡‰¡à ‰«â „®°— π ·≈–°“√∑”≈“¬°— π ¥— ßπ—È π °√–∫«π∑— »πå À≈— ߬ÿ §„À¡à À√◊ Õ°√–∫«π∑— »πå ∑’Ë ı ®–µâ Õß “¡“√∂·°â ®ÿ ¥∫°æ√à ÕߢÕß°√–∫«π∑— »πå „πÕ¥’ µ‰¥â ‚¥¬µâ Õß·°â ‰¢ª√–‡¥Á π∑’Ë ‡Õ◊È Õ ß§√“¡ ·≈– π— ∫ πÿ πª√–‡¥Á π∑’Ë à ߇ √‘ ¡ — 𵑠¿“æ·∑π¥â «¬≈— ∑∏‘ √◊È Õ √â “ß„À¡à (reconstruction- ism) ∑’Ë ‡πâ π°“√ √â “ß √√§å ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡°‘ ¥ — ¡æ— π∏¿“æ·≈–§«“¡ √à «¡¡◊ Õ°— π π“¬∂«— ≈¬å »— °¥‘Ï »— µ√Ÿ æ‘ π“» °≈à “«„πÀ— «¢â Õ °√–∫«π∑— »πå °— ∫°“√ Õπª√— ™≠“ªØ‘ ∫— µ‘ π‘ ¬¡ «à “ ≈— ∑∏‘ ªØ‘ ∫— µ‘ π‘ ¬¡ (pragmatism) ‡ªì π≈— ∑∏‘ ∑’Ë „Àâ µ— ¥ ‘ π„® ‡≈◊ Õ°§«“¡®√‘ ß·≈–§ÿ ≥§à “ (‡πâ πª√– ‘ ∑∏‘ º≈) °≈à “«§◊ Õ ‡≈Á ß ‡ÀÁ π«à “Õ–‰√°Á µ“¡¬÷ ¥∂◊ Õ·≈â «„Àâ ª√–‚¬™πå ·°à µπ¡“°∑’Ë ÿ ¥°Á „Àâ ¬÷ ¥∂◊ Õ‰«â °à Õπ ®π°«à “®–æ∫∑“ßÕ◊Ë π∑’Ë „Àâ º≈¡“°°«à “ ®÷ ß®– ‡ª≈’Ë ¬π‰ª¬÷ ¥∂◊ Õ∑“ß„À¡à ´÷Ë ß≈— ∑∏‘ π’È ¡’ º≈µà Õ√–∫∫°“√»÷ °…“ ¢Õ߉∑¬∑’Ë ∑”„Àâ ºŸâ »÷ °…“¡Õß·µà º≈ª√–‚¬™πå ∑’Ë µπ®–‰¥â √— ∫§◊ Õ ‡¡◊Ë Õ»÷ °…“®∫·≈â «®–¡’ ß“π∑”À√◊ Õ‰¡à 𓬠ÿ π∑√ ∫— «¥‘ … °≈à “«„πÀ— «¢â Õ °√–∫«π∑— »πå °— ∫°“√ Õπ ª√— ™≠“≈— ∑∏‘ — ®π‘ ¬¡·π«„À¡à ¢Õß√— ‡´≈≈å «à “ — ®π‘ ¬¡·π«„À¡à (neo-realism) ‡ªì π°“√»÷ °…“‡™‘ ß Õÿ ¥¡§µ‘ ∑’Ë ‡™◊Ë Õ¡‚¬ß°— ∫√–∫Õ∫ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ ∑’Ë ‡πâ π«à “ ºŸâ ‡√’ ¬π ºŸâ Õπ À≈— ° Ÿ µ√ ·≈–°“√‡√’ ¬π°“√ Õ𠧫√¡’ ≈— °…≥–¥— ßπ’È Ò. ºŸâ ‡√’ ¬π §«√¡’ ™’ «‘ µ™’ «“ ¡’ §«“¡°≈â “À“≠ ¡’ §«“¡ √Ÿâ ÷ °‰« ·≈–§«“¡™“≠©≈“¥ Ú. ºŸâ Õ𠧫√¡’ §«“¡‡¢â “„®®‘ µ«‘ ∑¬“·≈–»‘ ≈ª–°“√ Õπ ¡’ §«“¡¬◊ ¥À¬ÿà π·≈–®— ¥°‘ ®°√√¡„Àâ ‡À¡“– ¡°— ∫ºŸâ ‡√’ ¬π‡ ¡Õ Û. À≈— ° Ÿ µ√§«√®— ¥∑”‚¥¬§√Ÿ ºŸâ Õπ‰¡à „™à ‚¥¬ºŸâ ∫√‘ À“√ √–¥— ∫ Ÿ ß ·≈–§«√®— ¥«“ß„Àâ §√∫∑ÿ ° “¢“«‘ ™“ Ù. °“√‡√’ ¬π°“√ Õ𠧫√‡πâ π„Àâ ºŸâ ‡√’ ¬π‡ªì π»Ÿ π¬å °≈“ß (student-center) 𓬫‘ ∫Ÿ ≈¬å · ß°“≠®π«π‘ ™ °≈à “«„πÀ— «¢â Õ °√–∫«π∑— »πå °— ∫°“√‡√’ ¬πª√— ™≠“≈— ∑∏‘ Õ— µ∂‘ ¿“«π‘ ¬¡ «à “ ≈— ∑∏‘ Õ— µ∂‘ ¿“«π‘ ¬¡ (existentialism) ‡ªì π≈— ∑∏‘ ∑’Ë ¬Õ¡√— ∫ ‡√◊Ë Õß°“√¡’ ‘ ∑∏‘ ‡ √’ ¿“æ¢Õß∫ÿ §§≈ ‚¥¬‡ πÕ«‘ ∏’ ªØ‘ ∫— µ‘ ∑’Ë à ߇ √‘ ¡„Àâ °“√¡’ ‡ √’ ¿“æ∑’Ë ·∑â ®√‘ ߇ªì π·°à π·∑â ¢Õß°“√¡’ ™’ «‘ µ Õ¬Ÿà ¥â «¬§” Û §” §◊ Õ See, Judge ·≈– Act §◊ Õ See = Dare to encounter the problem (°≈â “‡º™‘ ≠ ªí ≠À“) Judge = Dare to evaluate the solution (°≈â “ª√–‡¡‘ πº≈) Act = Dare to act with responsibility (°≈â “≈ß¡◊ Õ °√–∑”¥â «¬§«“¡√— ∫º‘ ¥™Õ∫) °“√»÷ °…“≈— ∑∏‘ Õ— µ∂‘ ¿“«π‘ ¬¡®÷ ß¡’ ®ÿ ¥»Ÿ π¬å √«¡Õ¬Ÿà ∑’Ë °“√™à «¬ „Àâ ºŸâ »÷ °…“·µà ≈–§π¡’ §«“¡‡¢â “„®‰¥â Õ¬à “ß·∑â ®√‘ ß ®“°°“√ See, Judge ·≈– Act ‚¥¬¡’ ºŸâ Õπ‡ªì πºŸâ „Àâ §”«‘ π‘ ®©— ¬§”µÕ∫∑’Ë ‡ªì π