สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 1 Jan.-Mar. 2005 234 ·π«§«“¡§‘ ¥π‘ ¬— µ‘ π‘ ¬¡∑“ß¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å §«∫§ÿ ¡™’ «‘ µ¡πÿ …¬å °â “«‡≈¬‰ª‰°≈°«à “ §«“¡®√‘ ß∑’Ë ®–æ‘ Ÿ ®πå ∑¥ Õ∫«— µ∂ÿ ª√– ß§å ‰¥â ®√‘ ßÕ¬Ÿà ·¡â ‡∏Õ®–¡’ µ— «Õ¬à “ߪ√–°Õ∫ À≈— °°“√¢Õ߇∏Õ®“°À≈“¬ª√–‡∑» ·µà °Á µ°À≈ÿ ¡æ√“ߺ‘ ¥æ≈“¥ ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√ √ÿ ª ·∫∫π‘ √π— ¬µà Õ¡“¢— ¥·¬â ß°— ∫À≈— °°“√ π— ∫«à “‡´¡‡ªî ≈‡ªì πºŸâ ‡º¬·æ√à ¡— ¬ „À¡à ¢Õß·π«§«“¡§‘ ¥·∫∫π‘ ¬— µ‘ π‘ ¬¡ ‡∏Õ °≈à “«∂÷ ߢâ Õ‡∑Á ®®√‘ ß∑“ß¥â “π¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å ·≈–Õ‘ ∑∏‘ æ≈¢Õß¡— π∑’Ë ¡’ µà Õ§ÿ ≥ ¡∫— µ‘ ∑“ß°“¬¿“æ¢Õß¡πÿ …¬å Õ“∑‘ √Ÿ ª√à “ß ¢π“¥ º‘ «æ√√≥ ’ º¡ §«“¡∫÷ °∫÷ π·≈– ÿ ¢¿“æÕπ“¡— ¬ §≈â “¬ ¡¡µ‘ ∞“π¢Õß ¥“√å «‘ π∑’Ë «à “¥â «¬Õ“°“»·≈–Õ“À“√ “¡“√∂ ‡ª≈’Ë ¬π¢π“¥¢Õß — µ«å ·≈–æ◊ ™‰¥â ‡∏Õ‰¡à ‰¥â °≈à “«∂÷ ßÕ‘ ∑∏‘ æ≈∑“ß¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å Õ¬à “ß ‡¥’ ¬« ·µà ¬— ߉ª‰°≈°«à “π—È π ‡™à π ¿Ÿ ¡‘ ¿“§ µà “ß Ê ¢Õß‚≈°º≈‘ µ§πÕÕ°¡“¥â «¬ Õ“√¡≥å µà “ß Ê °— π ¬ÿ ‚√ª‡Àπ◊ Õ¢¬— π¢— π ·¢Á ß ¡’ À— «§‘ ¥ ¬ÿ ‚√ª„µâ §‘ ¥ —È π ‡®â “Õ“√¡≥å ·µà ¡’ ®‘ πµπ“°“√ ‡ªì πµâ π ‚¥¬‡∏Õµ—È ß ¡¡µ‘ ∞“π«à “¿Ÿ ¡‘ Õ“°“»·∫∫‡¡¥‘ ‡µÕ√å - ‡√‡π’ ¬π„Àâ æ≈— ßß“π Ÿ ß ÿ ¥ ®÷ ߇ªì π·À≈à ß Õ“√¬∏√√¡Õ— π‡ªì π ‘Ë ß®”‡ªì πµà Õ§«“¡ °â “«Àπâ “¢π“π„À≠à º≈ß“π¢Õßπ— °¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å Õ◊Ë π : Œ— π∑‘ ßµ— π·≈–‡¥«‘ ·π«§«“¡§‘ ¥‡°’Ë ¬«°— ∫π‘ ¬— µ‘ π‘ ¬¡¬— ß ‰¥â √— ∫°“√ π— ∫ πÿ π®“°π— °¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å Õ‡¡√‘ °— π§πÕ◊Ë πÕ’ °„π ¡— ¬‡¥’ ¬«°— ∫‡´¡- ‡ªî ≈ ‡¢“ºŸâ π—È π§◊ Õ‡Õ≈ å ‡«‘ √å ∑ Œ— π∑‘ ßµ— π ·Àà ß¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‡¬≈ ºŸâ ¬◊ π¬— πÕ¬à “ß Àπ— °·πà π«à “∫∑∫“∑¢Õß¿Ÿ ¡‘ Õ“°“»¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å „π∑“ß∫«°°— ∫Õ“√¬∏√√¡ ¢Õß¡«≈¡πÿ …¬™“µ‘ §”«à “ π‘ ¬— µ‘ π‘ ¬¡ ¥â “π¿Ÿ ¡‘ Õ“°“» (climatic determinism) ®÷ ߇ªì π«‘ ∏’ ∑’Ë ®–·®â ߇°‘ π‰ª ”À√— ∫∑ƒ…Æ’ ∑’Ë ‡¢“𔇠πÕ§◊ ÕÕ“√¬∏√√¡®–æ— ≤π“ ‰¥â °Á ‡æ√“–Œ— π∑‘ ßµ— π‰¥â ™’È „Àâ ‡ÀÁ π«à “‰¥â ‡°‘ ¥°“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß ¿“«–¿Ÿ ¡‘ - Õ“°“»§√—È ß ”§— ≠ Ê „πÕ¥’ µ ·≈–°“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߥ— ß°≈à “«‰¥â ¡’ º≈°√–∑∫ µà Õª√–«— µ‘ »“ µ√å ·≈–√“°‡Àßâ “¢Õß Õ“√¬∏√√¡Õ¬à “ß≈÷ °´÷È ß‰«â „πº≈ß“π∑’Ë ™◊Ë Õ ™’ æ®√¢Õ߇Շ™’ ¬ (The Pulse of Asia) „π §.». Ò˘˜ À≈— ß®“°‰¥â ‡¥‘ π∑“ß Õ¬à “ß°«â “ߢ«“ß ‡¢“ π„® ¿“æ¿Ÿ ¡‘ - Õ“°“»∑—È ß„π√–¬– —È π·≈–√–¬–¬“« ‚¥¬ Õâ “ßÀ≈— °∞“π¢Õ߇浇∑Õ√å ‡´π π— ° Õÿ ∑°«‘ ∑¬“·≈–™’ ««‘ ∑¬“™“« «’ ‡¥π ´÷Ë ß · ¥ß«à “„π§√‘ µå »µ«√√…∑’Ë ÒÙ ‰¥â ¡’ °“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß¿Ÿ ¡‘ Õ“°“»§√—È ß „À≠à Õ— π¡’ º≈°√–∑∫µà Õ‡Õ‡™’ ¬°≈“ß·≈– ¬ÿ ‚√ª∑—È ß¡«≈ ·≈–º≈°√–∑∫Õ’ °Õ¬à “ߧ◊ Õ °“√Õæ¬æ¢Õߪ√–™“°√®“°„®°≈“ß ¢Õß∑«’ ª‡Õ‡™’ ¬Õ— π‡ªì π∑ÿà ßÀ≠â “°«â “ß „À≠à ÕÕ°‰ª Ÿà ¢Õ∫∑«’ ª ®— ¥‡ªì π°“√ Õæ¬æÕ— π𔉪 Ÿà ¬ÿ §∫√Õπ´å ‡™◊Ë Õ°— π«à “ §«“¡·Àâ ß·≈â ߉¥â ‡æ‘Ë ¡¢÷È π‡ªì πÕ¬à “ß¡“° °“√‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߥ— ß°≈à “«Õ“®‡ªì π‡«≈“ À≈“¬»µ«√√… Œ— π∑‘ ßµ— π¬— ß°≈à “«∂÷ ߺ≈°√–∑∫ ¢Õß¿Ÿ ¡‘ Õ“°“»µà Õ¡πÿ …¬å ‡Õߥ⠫¬ „π √Ÿ ª·∫∫Õ¬à “ßÀ¬“∫ Ê º≈°√–∑∫¢Õß Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ √â ÕπÀπ“«µà Õ¡πÿ …¬å ¡’ ¡“· π π“π·≈â « ·µà Œ— π∑‘ ßµ— π¡Õß«à “Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ∑’Ë ‡À¡“– ¡µà Õ°‘ ®°“√∑“ß µ‘ ªí ≠≠“ ·≈–§«“¡°â “«Àπâ “ ´÷Ë ß¡’ √Ÿ ª·∫∫‡ªì 𠃥Ÿ °“≈∑’Ë ™— ¥‡®π·≈–‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß∫à Õ¬ æÕ∑’Ë ®–π”ª√‘ ¡“≥Ωπ·≈–§«“¡Õ∫Õÿà π Õ— π‡À¡“–µà Õ°“√‡°…µ√ ∂â “Àπ“«®— ¥ À√◊ Õ√â Õπ®— ¥°Á ®–‡ªì πÕÿ ª √√§ ¥— ßπ—È π µ”·Àπà ß≈–µ‘ ®Ÿ ¥°≈“ß Ê °Á πà “®–‡ªì π ·À≈à ߧ«“¡°â “«Àπâ “¢ÕßÕ“√¬∏√√¡ Œ— π∑‘ ßµ— π π— ∫ πÿ π‡ŒÕ√å ‡∫‘ √å µ ‡ªπ‡´Õ√å ∑’Ë °≈à “««à “Õ“√¬∏√√¡‰¥â ‡§≈◊Ë Õπ¬â “¬‰ª Ÿà ‡¢µÕ∫Õÿà π °“√‡§≈◊Ë Õπ ¬â “¬‰ª Ÿà ∑‘ »µ–«— πµ°‡©’ ¬ß‡Àπ◊ Õ¢Õß Õ“√¬∏√√¡§√—È ß‡°à “¬ÿ §∫“∫‘ ‚≈π‰ª Ÿà ‡Õ‡∏π å ‰ª‚√¡ ª“√’ ·≈–≈Õπ¥Õ𠇪ì πÀ≈— °∞“π∫à ß™’È à «π·À≈à ߪ≈Ÿ °¢â “« “≈’ ∑’Ë „Àâ º≈¡“°∑’Ë ÿ ¥°Á ¡‘ „™à ‡¢µ¥—È ß‡¥‘ ¡ ¢Õß°“√‡æ“–ª≈Ÿ °·≈â « ‡¥‘ ¡§◊ Õ√Õ∫ Ê ∫√‘ ‡«≥∑–‡≈‡Àπ◊ ÕÀ√◊ Õ√Õ∫ Ê ∑–‡≈ ‡¡¥‘ ‡µÕ√å ‡√‡π’ ¬π ®÷ ߉¡à ®”‡ªì π∑’Ë ·À≈à ß º≈‘ µº≈ Ÿ ß ÿ ¥®– — ¡æ— π∏å °— ∫Õ“√¬∏√√¡ ‡π◊Ë Õß®“°¡πÿ …¬å ‡√“¡’ ªØ‘ °‘ √‘ ¬“µà Õ¿Ÿ ¡‘ - Õ“°“»µà “ß Ê °— π ®÷ ߇ªì π°“√¬“°∑’Ë ®– √ÿ ªÀ≈— °‡°≥±å ∑—Ë «‰ª‰¥â ·µà ß“π¢Õß Œ— π∑‘ ßµ— π°Á ‡ªî ¥ª√–µŸ ‰ª Ÿà °“√´— °∂“¡ µà “ß Ê ‚¥¬‡©æ“–¥â “π°“√§‘ ¥§â 𬓠√— °…“‚√§„π ¿“æ·«¥≈â Õ¡µà “ß Ê °— π ß“π¢Õߌ— π∑‘ ßµ— π·æ√à À≈“¬‰¡à ‡©æ“–„πÀ¡Ÿà π— °¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å ‡∑à “π—È π ·µà π— °ª√–«— µ‘ »“ µ√å — ߧ¡«‘ ∑¬“ ·≈–ºŸâ π„®∑“ߥ⠓π°“√·æ∑¬å °Á ™Õ∫Õà “π °“√ √ÿ ª°Æ∑—Ë «‰ª‡°’Ë ¬«°— ∫¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å ·≈–¡πÿ …¬å ¬— ߇ªì π ‘Ë ß°√–µÿâ π„Àâ §‘ ¥ °“√ ∫√√¬“¬ ∂“π∑’Ë §à Õπ¢â “ß™— ¥‡®π π— ∫ ‡ªì πº≈ß“π∑’Ë ‡¬’Ë ¬¡∑“ß¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å ´÷Ë ß¬— ß ‰¡à ‡¢â “∂÷ ߬ÿ §ª√‘ ¡“≥«‘ ‡§√“–Àå ‡¢“®÷ ß„™â À≈— °∞“π®“°°“√√–∫ÿ «— Ø®— °√¢Õß¿Ÿ ¡‘ - Õ“°“» ®“°À≈— °∞“πÕ— π°√–®— ¥°√–®“¬ ‡™à π «ßªï ¢Õßµâ π‰¡â ™—È π¥‘ π‡Àπ’ ¬«®“° °â π∑–‡≈ “∫ À√◊ ÕÀ≈— °∞“ππÈ ”∑à «¡·≈– §«“¡·Àâ ß·≈â ß°Á ª√“°Ø„π¢â Õ‡¢’ ¬πÕ— π °√–®— ¥°√–®“¬Õ¬Ÿà