สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Û ©∫— ∫∑’Ë Ú ‡¡.¬.-¡‘ .¬. ÚıÙ¯ 399 „®πÿ ™ ®ß√— °…å ≈— °…≥–¿“æ√— ß ’ ¢Õß欓∏‘ ¿“æ „πµ“√“ß∑’Ë ˆ °≈à “«‰¥â «à “ 欓∏‘ ¿“æ à «π„À≠à ‡ªì π‡ß“‚ª√à ß√— ß ’ À≈“¬«ß ¡“° °«à “«ß‡¥’Ë ¬« „π¢“°√√‰°√∫π´÷Ë ß¡’ ˜ √“¬ æ∫‡ß“‚ª√à ß√— ß ’ ‡¥’Ë ¬«‡æ’ ¬ß Ò √“¬ ·≈– ‡ß“‚ª√à ß√— ß ’ À≈“¬«ß Û √“¬ Õ’ ° Û √“¬ ‡ªì π‡ß“º ¡ ≈— °…≥–¿“æ√— ß ’ ∑’Ë æ∫‡ªì π ‡ß“‚ª√à ß√— ß ’ ‡¥’Ë ¬«À√◊ ÕÀ≈“¬«ß‡À≈à “π’È ‰¡à ·µ°µà “ß®“°æ¬“∏‘ ¿“æ™π‘ ¥Õ◊Ë π ‡™à π ∂ÿ ßπÈ ”∑—Ë « Ê ‰ª ∂ÿ ßπÈ ”‚Õ¥Õπ‚∑®’ π‘ ° ‡§Õ√“‚∑ (OKC) À√◊ Õ‡π◊È ÕßÕ°‰¡à √â “¬ ™π‘ ¥Õ◊Ë π ≈— °…≥–‡ß“º ¡√–À«à “߇ߓ‚ª√à ß √— ß ’ °— ∫∑÷ ∫√— ß ’ „πµ“√“ß∑’Ë ˆ ´÷Ë ßª√“°Ø Û √“¬„π¢“°√√‰°√∫π·≈– Ú √“¬„π ¢“°√√‰°√≈à “ß ‰¥â √— ∫°“√√–∫ÿ ®“°º≈ °“√µ√«®™‘È π‡π◊È Õ«à “‡ªì πÕ–¡’ ‚≈∫≈“ - ‚∑¡“™π‘ ¥‡¥ ‚¡æ≈“ µ‘ ° ´÷Ë ß®–¡’ ≈— °…≥–∑“ߧ≈‘ π‘ °‰¡à µà “ß°— ∫Õ–¡’ ‚≈- ∫≈“ ‚∑¡“∑—Ë «‰ª Ûˆ ≈— °…≥–∑’Ë ‡ªì π‡ß“ ‚ª√à ß·≈–∑÷ ∫√— ß ’ ≈— ∫°— π‡™à ππ’È ‰¡à “¡“√∂·¬°ÕÕ°‰¥â ™— ¥‡®π®“°æ¬“∏‘ ¿“æ∑’Ë ‡ªì π fibroosseous Û˜ 欓∏‘ ¿“æ‡À≈à “π’È ∂÷ ß·¡â ®–æ∫„π à «πÀ≈— ß ¢Õߢ“°√√‰°√·µà °Á ‡ªì π à «πÀ≈— ß∑’Ë §à Õπ ¡“¢â “ßÀπâ “ §◊ ÕÕ¬Ÿà „π∫√‘ ‡«≥øí πÀπâ “ √à «¡‰ª°— ∫∫√‘ ‡«≥øí πÀ≈— ß À√◊ Õ¡‘ ©–π—È π °Á ‡ªì π∫√‘ ‡«≥√“°øí π°√“¡πâ Õ¬¡“° °«à “∑’Ë ®–æ∫∫√‘ ‡«≥øí π°√“¡À√◊ Õ∑â “¬ øí π°√“¡ ´÷Ë ßµ√ß°— ∫√“¬ß“π∑’Ë ºà “π¡“«à “ æ∫Õ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“™π‘ ¥π’È „π∫√‘ ‡«≥ ¢“°√√‰°√ à «πÀπâ “ ·≈–¡’ ≈— °…≥– ‡ªì π‡ß“º ¡ Û¯-Ù √«¡∑—È ß¡’ √“¬ß“π°“√ »÷ °…“∑’Ë πà “ π„® ´÷Ë ßÕ∏‘ ∫“¬∂÷ ß·À≈à ß ∑’Ë ¡“¢Õß欓∏‘ ¿“æ™π‘ ¥π’È «à “Õ“®¡’ æ— ≤π“°“√¡“®“°‡ÕÁ π¬÷ ¥ª√‘ ∑— πµå (per- iodontal ligament) ÙÒ πÕ°®“°π’È ¬— ß æ∫«à “ Õ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“™π‘ ¥π’È „π¢“ °√√‰°√∫πÕ“®¢¬“¬„À≠à ®π‡µÁ ¡§√÷Ë ß Àπ÷Ë ß¢Õߢ“°√√‰°√ ´÷Ë ß‡ªì π≈— °…≥–∫à ß™’È «à “‡¥ ‚¡æ≈“ µ‘ °Õ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“ „π¢“°√√‰°√∫ππà “®–¡’ 惵‘ °√√¡ √ÿ π·√ß ÙÚ ºŸâ ªÉ «¬∑—È ß ˜¯ √“¬ ‰¥â √— ∫°“√√–∫ÿ ‡ªì πÕ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“™π‘ ¥√â “¬ Ù √“¬ ™“¬ Ú À≠‘ ß Ú ¢“°√√‰°√∫π·≈–≈à “ß æ∫‰¥â ‡∑à “°— π ∑’Ë πà “ π„®§◊ Õ Û √“¬¡’ ≈— °…≥–‡ªì π‡ß“‚ª√à ß√— ß ’ À≈“¬«ß ·≈– Ú „π Û √“¬π—È π¡’ ¢π“¥„À≠à ¡“°§◊ Õ ºŸâ ªÉ «¬™“¬Õ“¬ÿ ÛÚ ªï ¢π“¥æ¬“∏‘ ¿“æ §√Õ∫§≈ÿ ¡∫√‘ ‡«≥¢“°√√‰°√∫π´â “¬ ∑—È ßÀ¡¥ Õ’ °√“¬Àπ÷Ë ß‡ªì πÀ≠‘ ßÕ“¬ÿ ÛÒ ªï 欓∏‘ ¿“æµ—È ß·µà øí π°√“¡≈à “ß¢«“´’Ë ÿ ¥∑â “¬‰ª∂÷ ߧÕ𥓬≈å √“¬∑’Ë πà “ π„® §◊ ÕÀ≠‘ ßÕ“¬ÿ Û˘ ªï æ∫‡ªì π‡ß“‚ª√à ß √— ß ’ ¢π“¥‡≈Á °ª≈“¬√“°¢Õßøí π‡¢’È ¬« ∫π¢«“ (#ÒÛ) ®π∑”„Àâ «‘ π‘ ®©— ¬º‘ ¥«à “ ‡ªì π√Õ¬‚√§ª≈“¬√“° (periapical lesion) ·≈–∑”°“√√— °…“„π§√—È ß·√°§◊ Õ √— °…“§≈Õß√“°æ√â Õ¡°— ∫»— ≈¬°√√¡ µ— ¥ª≈“¬√“° ·µà ‰¡à ‰¥â º≈ ‡¡◊Ë Õ∑”°“√ »÷ °…“™‘È π‡π◊È Õ®÷ ߪ√“°Ø‡ªì π™π‘ ¥√â “¬ ¥— ß°≈à “« ºŸâ ªÉ «¬√“¬π’È ‡ªì π°√≥’ »÷ °…“∑’Ë ¡’ ª√–‚¬™πå ∑’Ë ®–¬°¡“Õ∏‘ ∫“¬„Àâ ∑— πµ- ·æ∑¬å µ√–Àπ— °‰¥â «à “ ≈— °…≥–¿“æ√— ß ’ ¢ÕßÕ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“™π‘ ¥√â “¬„π∫“ß §√—È ßÕ“®«‘ π‘ ®©— ¬º‘ ¥‡ªì π欓∏‘ ¿“æ ª≈“¬√“°øí π ÙÛ ¥— ßπ—È π °“√ à ß™‘È π‡π◊È Õ ‡æ◊Ë Õ»÷ °…“欓∏‘ ¿“æ ®÷ ßπ— ∫‡ªì π ‘Ë ß ”§— ≠¬‘Ë ß ‡æ√“–∂÷ ß·¡â «à “Õ–¡’ ‚≈∫≈“ ‚∑¡“™π‘ ¥√â “¬®–æ∫‰¥â πâ Õ¬¡“°°Á µ“¡ ·µà Õ“®°√–®“¬‰ª Ÿà Õ«— ¬«–Õ◊Ë π·≈–µ“¬ ‰¥â ÙÙ-Ùˆ à «π°“√»÷ °…“º≈∑’Ë ¡’ µà Õ√“°øí π ‚¥¬∑’Ë ®√‘ ß·≈â «‡π◊Ë Õß®“°‡ªì π欓∏‘ ¿“æ ‰¡à √â “¬®÷ ß¡— °∑”„Àâ ‡°‘ ¥ °“√≈–≈“¬¢Õß √“°øí π·∫∫‡√’ ¬∫„π∫√‘ ‡«≥¥— ß°≈à “« À√◊ ÕÕ“®‡°‘ ¥æ√â Õ¡°— ∫¡’ øí πΩí ß„π欓∏‘ ¿“æπ—È π°Á ‰¥â ∑”„Àâ «‘ π‘ ®©— ¬·¬°¬“° ®“°∂ÿ ßπÈ ” dentigerous ∂â “¡’ ¢π“¥‡≈Á ° À√◊ Õ∂ÿ ßπÈ ” OKC À√◊ Õ‡π◊È ÕßÕ°Õ◊Ë π ∂â “¡’ ¢π“¥„À≠à ·µà °“√»÷ °…“π’È æ∫¡’ °“√ ≈–≈“¬√“°øí π Û¯ √“¬ (§‘ ¥‡ªì π√â Õ¬ ≈– Ù˜.Ù) ´÷Ë ß‚¥¬§«“¡‡ªì π®√‘ ßÕ“®¡’ ®”π«π¡“°°«à “π’È ·µà ‡π◊Ë Õß®“°ºŸâ ªÉ «¬ À≈“¬√“¬‰¥â √— ∫°“√∂Õπøí π‰ª°à Õπ Àπâ “π’È ∂÷ ß ÚÛ √“¬ ‡ªì π‡§√◊Ë Õß∫à ß™’È „Àâ ∑— πµ·æ∑¬å µ√–Àπ— °∂÷ ß°“√»÷ °…“欓∏‘ ¿“æ·≈–¿“æ√— ß ’ °à Õπ∂Õπøí π æ∫ 欓∏‘ ¿“懰’Ë ¬«¢â Õß°— ∫øí π§ÿ ¥ Òı √“¬ ´÷Ë ß∑”„Àâ °“√«‘ π‘ ®©— ¬·¬°®“°∂ÿ ßπÈ ” OKC À√◊ Õ‡π◊È ÕßÕ°™π‘ ¥Õ◊Ë π∑”‰¥â ¬“° ‡∑§π‘ §°“√∂à “¬¿“æ√— ß ’ æ∫«à “ ∑ÿ °√“¬‰¥â √— ∫°“√ à ß∂à “¬¿“æ√— ß ’ ª√‘ ∑— »πå ´÷Ë ß‡ªì π‡∑§π‘ §∑’Ë –¥«° ßà “¬ „™â ‡«≈“ πâ Õ¬ √“§“‰¡à ·æß „π°“√»÷ °…“欓∏‘ ¿“æ‚¥¬∑—Ë «‰ª ·µà ‡∑§π‘ §π’È Õ“®‰¡à · ¥ß√“¬≈–‡Õ’ ¬¥¡“°π— °‚¥¬‡©æ“–„π ¢“°√√‰°√∫π à «π¿“æ√— ß ’ √Õ∫√“°øí π (periapical) ·≈–À√◊ Õ topographic ®– „™â ‡æ◊Ë Õ»÷ °…“√“¬≈–‡Õ’ ¬¥¿“¬„π欓∏‘ ¿“æ ‡™à π µ√«®¥Ÿ «à “¡’ °â Õπ·§≈‡´’ ¬¡ À√◊ Õ¡’ µ— «øí πÀ√◊ Õ¡’ √“°øí π≈–≈“¬À√◊ Õ‰¡à à «π‡∑§π‘ §°“√∂à “¬¿“æ√— ß ’ πÕ°™à Õß ª“° ‡™à π lateral skull ˆ √“¬ §‘ ¥‡ªì π