สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 3 Jul.-Sep. 2005 670 ∂“π¿“æ·≈–·π«∑“ß°“√«‘ ®— ¬æ≈— ßß“πÀ¡ÿ π‡«’ ¬π„πª√–‡∑»‰∑¬ ¡“° ”À√— ∫°“√µ‘ ¥µ—È ß°— ßÀ— π≈¡‡æ◊Ë Õº≈‘ µ ‰øøÑ “ ®“°°“√»÷ °…“»— °¬¿“ææ≈— ßß“π ≈¡¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬æ∫«à “ À≈“¬®— ßÀ«— ¥ ∑“ß¿“§„µâ ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬¡’ »— °¬¿“æ §«“¡‡√Á «≈¡ Ÿ ß “¡“√∂µ‘ ¥µ—È ß°— ßÀ— π≈¡ ‡æ◊Ë Õº≈‘ µ‰øøÑ “‰¥â ·µà ªí ®®ÿ ∫— πª√–‡∑» ‰∑¬¡’ °“√µ‘ ¥µ—È ß°— ßÀ— π≈¡º≈‘ µæ≈— ßß“π ‰øøÑ “∑’Ë ¡’ ¢π“¥°”≈— ߺ≈‘ µπâ Õ¬¡“° ¥— ßπ—È π ®÷ ߧ«√¡’ ß“π«‘ ®— ¬¥â “π°“√ »÷ °…“§«“¡‡ªì π‰ª‰¥â ∑“߇∑§π‘ §·≈– ‡»√…∞»“ µ√å ”À√— ∫°“√µ‘ ¥µ—È ß°— ßÀ— π ≈¡„πæ◊È π∑’Ë ∑’Ë ¡’ §«“¡‡√Á «≈¡ Ÿ ß ‚¥¬„™â ·∫∫®”≈Õß∑“ߧ≥‘ µ»“ µ√å ‡æ◊Ë Õ»÷ °…“ µ— «·ª√µà “ß Ê ∑’Ë ¡’ º≈µà Õ∑“߇∑§π‘ §·≈– ‡»√…∞»“ µ√å ¢Õß°— ßÀ— π≈¡ ‡π◊Ë Õß®“° ª√–‡∑»‰∑¬‰¡à „™â ºŸâ º≈‘ µ°— ßÀ— π≈¡‡æ◊Ë Õ º≈‘ µ‰øøÑ “®÷ ßµâ Õßπ”‡¢â “®“°µà “ߪ√–‡∑» ∑”„Àâ ¬— ߧߡ’ ªí ≠À“∑“ߥ⠓π‡»√…∞- »“ µ√å „π°“√π”¡“„™â ß“π ®÷ ߧ«√¡’ °“√ »÷ °…“§«“¡‡ªì π‰ª‰¥â ∑’Ë ®–æ— ≤π“Õÿ µ- “À°√√¡°“√º≈‘ µ°— ßÀ— π≈¡‡æ◊Ë Õº≈‘ µ ‰øøÑ “¿“¬„πª√–‡∑»„πÕ𓧵 πÕ°®“°π’È §«√¡’ ß“π«‘ ®— ¬‡™‘ ß π‚¬∫“¬¥â “π¡“µ√°“√®Ÿ ß„®·≈– à ߇ √‘ ¡ °“√º≈‘ µ ·≈–µ‘ ¥µ—È ß°— ßÀ— π‡æ◊Ë Õ°“√ Ÿ ∫ πÈ ”·≈–‡æ◊Ë Õ°“√º≈‘ µ‰øøÑ “ ‡™à π °“√„Àâ §”ª√÷ °…“¥â “π‡∑§π‘ §·≈–Õÿ ª°√≥å ∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫°— ßÀ— π≈¡ °“√≈¥¿“…’ π” ‡¢â “«— ¥ÿ Õÿ ª°√≥å °“√°”Àπ¥æ◊È π∑’Ë ∑’Ë ¡’ »— °¬¿“æ‡æ◊Ë Õ„Àâ ¡’ °“√≈ß∑ÿ π¢Õß¿“§ ‡Õ°™π„π°“√º≈‘ µ‰øøÑ “®”Àπà “¬‡¢â “ √–∫∫°“√ à ߇ √‘ ¡°“√≈ß∑ÿ π ”À√— ∫ Õÿ µ “À°√√¡°“√º≈‘ µ°— ßÀ— π≈¡‡æ◊Ë Õ°“√ Ÿ ∫πÈ ”·≈–‡æ◊Ë Õº≈‘ µ‰øøÑ “ Ù. æ≈— ßß“π§«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ æ≈— ßß“π§«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ À¡“¬ ∂÷ ß æ≈— ßß“π∏√√¡™“µ‘ ∑’Ë ‡°‘ ¥®“°§«“¡ √â Õπ∑’Ë ∂Ÿ °°— °‡°Á ∫Õ¬Ÿà ¿“¬„µâ º‘ «‚≈° “¡“√∂𔉪„™â ª√–‚¬™πå ‰¥â ‚¥¬Õÿ ≥À- ¿Ÿ ¡‘ „µâ º‘ «‚≈°®–‡æ‘Ë ¡¢÷È πµ“¡§«“¡≈÷ ° µ“¡ª√°µ‘ ·À≈à ßæ≈— ßß“ππ’È ®–Õ¬Ÿà „π √Ÿ ª¢ÕßπÈ ”æÿ √â Õπ À√◊ ÕπÈ ”√â Õπ®“°„µâ ¥‘ π ·À≈à ßæ≈— ßß“π§«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ∑’Ë æ∫ „π‚≈°·∫à ßµ“¡≈— °…≥–°“√‡°‘ ¥‰¥â Û ≈— °…≥– Ù˘ §◊ Õ - ·À≈à ß∑’Ë ‡ªì π‰ÕπÈ ” à «π„À≠à (steam dominated) ‡ªì π·À≈à ß°— °‡°Á ∫ §«“¡√â Õπ∑’Ë ª√–°Õ∫¥â «¬‰ÕπÈ ”¡“°°«à “ √â Õ¬≈– ˘ı ‚¥¬∑—Ë «‰ª¡— °‡ªì π·À≈à ß∑’Ë ¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å „°≈â ™‘ ¥°— ∫À‘ πÀ≈Õ¡‡À≈« √â Õπ∑’Ë ·∑√°¥— π¢÷È π¡“Õ¬Ÿà „π√–¥— ∫µ◊È π Ê ‚¥¬Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ¢Õ߉ÕπÈ ”√â Õπ Ÿ ß°«à “ ÚÙ Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ·À≈à ß∑’Ë ‡ªì π‰ÕπÈ ” à «π „À≠à æ∫πâ Õ¬¡“° ·µà “¡“√∂π”¡“„™â º≈‘ µ°√–· ‰øøÑ “‰¥â ¡“°∑’Ë ÿ ¥ ‡™à π The Geyser Field „π¡≈√— ∞·§≈‘ øÕ√å ‡π’ ¬ À√— ∞Õ‡¡√‘ °“ ·≈– Larderello ª√–‡∑» Õ‘ µ“≈’ - ·À≈à ß∑’Ë ‡ªì ππÈ ”√â Õπ à «π„À≠à (hot water dominated) ‡ªì π·À≈à ß°— ° ‡°Á ∫ – ¡§«“¡√â Õπ∑’Ë ª√–°Õ∫‰ª¥â «¬ πÈ ”√â Õπ‡ªì π à «π„À≠à Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ πÈ ”√â Õπ ®–¡’ µ—È ß·µà Ò Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ¢÷È π‰ª √–∫∫π’È ®–æ∫¡“°∑’Ë ÿ ¥ ‡™à π Cerro prieto ª√–‡∑»‡¡Á °´‘ ‚° Hatchobaru ª√–‡∑»≠’Ë ªÿÉ π ·≈– Wairakei „πª√–‡∑» π‘ «´’ ·≈π¥å - ·À≈à ßÀ‘ π√â Õπ·Àâ ß (hot dry rock) ‡ªì π·À≈à ß – ¡§«“¡√â Õπ∑’Ë ‡ªì π À‘ π‡π◊È Õ·πà π ·µà ‰¡à ¡’ πÈ ”√â ÕπÀ√◊ Õ‰ÕπÈ ” ‰À≈À¡ÿ π‡«’ ¬πÕ¬Ÿà ¥— ßπ—È π ∂â “®–π”¡“„™â ®”‡ªì πµâ Õß∑”™—È πÀ‘ π√â Õπ„Àâ ¡’ √Õ¬·µ° ·≈â «®÷ ßÕ— ¥πÈ ”‡¬Á π≈߉ª∑“ßÀ≈ÿ ¡‡®“– „Àâ πÈ ”‰¥â √— ∫§«“¡√â Õπ®“°À‘ π√â Õπ ‚¥¬ ‰À≈À¡ÿ π‡«’ ¬π¿“¬„π√Õ¬·µ°∑’Ë °√–∑” ¢÷È π ®“°π—È π°Á Ÿ ∫πÈ ”π’È ¢÷È π¡“∑“ßÀ≈ÿ ¡‡®“– Õ’ °À≈ÿ ¡Àπ÷Ë ß Ù.Ò »— °¬¿“æ¢Õßæ≈— ßß“π §«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ∑’Ë æ∫„πª√–‡∑» ‰∑¬ ·À≈à ßæ≈— ßß“π§«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ®— ¥Õ¬Ÿà „π·À≈à ß °— °‡°Á ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ” §◊ Õ ¡’ Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ πâ Õ¬ °«à “ ÒÚı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ‚¥¬·À≈à ß ‡°Á ∫ – ¡§«“¡√â Õπ®–ª√–°Õ∫‰ª¥â «¬ πÈ ”√â Õπ‡ªì π à «π„À≠à Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ πÈ ”√â Õπ ®–¡’ §à “¡“°°«à “ ¯ Õß»“‡´≈‡´’ ¬ √ÿ ª º≈®“°°“√ ”√«®·À≈à ßæ≈— ßß“π§«“¡ √â Õπ„µâ æ‘ ¿æ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ı æ∫«à “ ¡’ ·À≈à ß à «π„À≠à Õ¬Ÿà ∑“ß¿“§‡Àπ◊ Õ·≈– Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”°«à “ Ò Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ·≈–ª√–‡∑»‰∑¬¡’ »— °¬¿“懙‘ ߧ«“¡ √â Õπ√«¡∑—È ß ‘È π ıÚ˜ æ— πµ— π‡∑’ ¬∫‡∑à “ πÈ ”¡— 𥑠∫ ´÷Ë ß¡’ √“¬≈–‡Õ’ ¬¥¥— ß· ¥ß„𠵓√“ß∑’Ë ˆ ‡°≥±å °“√æ‘ ®“√≥“»— °¬¿“æ æ≈— ßß“π§«“¡√â Õπ„µâ æ‘ ¿æ„πª√–‡∑» ‰∑¬∑’Ë “¡“√∂π”¡“º≈‘ µ‰øøÑ “ ‰¥â ·°à - Õÿ ≥À ¿Ÿ ¡‘ Õ ¬Ÿà „ π ™à « ß Ò-Òı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ - ¢π“¥¢Õß·À≈à ß°— °‡°Á ∫ ®–µâ Õß¡’ §«“¡≈÷ °‰¡à ‡°‘ π -Ú ‡¡µ√ ®“°æ◊È π¥‘ π