สำนักราชบัณฑิตยสภา
The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 3 Jul.-Sep. 2005 644 √–∫∫§«∫§ÿ ¡§«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥„π§πª√°µ‘ °“√À“¬„®‡æ◊Ë Õ·°â √–¥— ∫¢Õß§“√å ∫Õπ- ‰¥ÕÕ°‰´¥å „π‡≈◊ Õ¥„Àâ Õ¬Ÿà „π√–¥— ∫ª√°µ‘ Ú. °“√¢“¥ÕÕ°´‘ ‡®π ·≈– chemoreceptors ∂â “¡’ °“√¢“¥ÕÕ°´‘ ‡®π √–¥— ∫ª“π°≈“ß„π‡≈◊ Õ¥·≈–§“√å ∫Õπ- ‰¥ÕÕ°‰´¥å ¡“°¢÷È π®–°√–µÿâ π„Àâ »Ÿ π¬å ª√— ∫¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥∑”ß“π¡“°¢÷È π ·≈–°√–µÿâ π chemoreceptors ´÷Ë ßÕ¬Ÿà ∫√‘ ‡«≥ carotid body ·≈– aortic body ®–°√–µÿâ π°“√À“¬„® ·≈–∑”„Àâ »Ÿ π¬å ª√— ∫¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥∑”ß“π¡“°¢÷È π ¥— ßπ—È π §«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥®– Ÿ ߢ÷È π ¥— ß√Ÿ ª∑’Ë Ò.ı Chemoreceptor system B.P. (< 80 mmHg) Stimulate Chemoreceptors O 2 , CO 2 (carotid and aortic bodies) Vasomotor centre in lower region of brain Autonomic nervous system (sympathetic) Stimulate heart Constrict peripheral blood vessel B.P. (to normal) ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ ▲ √Ÿ ª∑’Ë Ò.ı Û. »Ÿ π¬å À“¬„® ∂â “¡’ °“√°√–µÿâ πÀ√◊ Õ°¥ ∑’Ë »Ÿ π¬å À“¬„®°Á ®–¡’ º≈µà Õ»Ÿ π¬å ª√— ∫ ¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥‡æ√“–Õ¬Ÿà „°≈â °— π ´÷Ë ß ®–¡’ ‰¥â ∑—È ß∑”„Àâ §«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥ Ÿ ߢ÷È π ‡¡◊Ë Õ∂Ÿ °°√–µÿâ π ·≈–µË ”≈߇¡◊Ë Õ∂Ÿ °°¥ Ú Ù. ª√– “∑√— ∫§«“¡√Ÿâ ÷ ° (sensory nerves) ª√– “∑√— ∫§«“¡√Ÿâ ÷ ° ‚¥¬‡©æ“–∑’Ë ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√‡®Á ∫ª«¥ ∂â “ ‡®Á ∫ª«¥‡≈Á °πâ Õ¬®–∑”„Àâ »Ÿ π¬å ª√— ∫ ¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥∑”ß“π¡“°¢÷È π´÷Ë ß®– ∑”„Àâ §«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥ Ÿ ߢ÷È π ∂â “‡®Á ∫ª«¥ ¡“° Ê ®–∑”„Àâ »Ÿ π¬å ª√— ∫¢π“¥À≈Õ¥ ‡≈◊ Õ¥∑”ß“ππâ Õ¬≈ß º≈∑”„Àâ §«“¡¥— π ‡≈◊ Õ¥µË ”≈ß ∂â “µË ”≈ß¡“° Ê ®–∑”„Àâ ‡°‘ ¥ Õ“°“√‡ªì π≈¡‰¥â Û ı. Higher centre „π§πª√°µ‘ à «π¢Õß ‡π◊È Õ ¡Õß à «ππÕ° (cerebral cortex) ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ higher centre ®–¡’ °“√‡°’Ë ¬« ¢â Õß°— ∫°“√∑”ß“π¢Õß»Ÿ π¬å ª√— ∫¢π“¥ À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥¥â «¬ ‡™à π °“√µ◊Ë π‡µâ π À√◊ Õ ¡’ Õ“√¡≥å ‡§√’ ¬¥ ®–∑”„Àâ »Ÿ π¬å ª√— ∫ ¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥∑”ß“π¡“°¢÷È π·≈– √à «¡°— ∫°“√¡’ ª√‘ ¡“µ√‡≈◊ Õ¥ à ßÕÕ°®“° À— «„®µà Õπ“∑’ (cardiac output) ¡“° ¢÷È π ∑”„Àâ §«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥ Ÿ ߢ÷È π Ú Central Nervous System Ischemic Response ‡¡◊Ë Õ§«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥≈¥µË ”≈ß <Ù ¡‘ ≈≈‘ ‡¡µ√ª√Õ∑∑”„Àâ ‡°‘ ¥°“√¢“¥‡≈◊ Õ¥ ‡©æ“–∑’Ë (ischemia) ¢Õß»Ÿ π¬å ª√— ∫ ¢π“¥À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥®– à ß — ≠≠“≥‰ª¬— ß √–∫∫ª√– “∑°≈“ß (central nervous system) ´÷Ë ß®–µÕ∫ πÕߥ⠫¬°“√ °√–µÿâ πª√– “∑´‘ ¡æ“‡∑µ‘ ° ´÷Ë ß®–∑” „Àâ À≈Õ¥‡≈◊ Õ¥ à «πª≈“¬À¥µ— « ·≈– °√–µÿâ πÀ— «„®„Àâ ‡µâ π‡√Á «¢÷È π º≈∑”„Àâ §«“¡¥— π‡≈◊ Õ¥∑’Ë ≈¥≈ß Ÿ ߢ÷È π‡ªì πª√°µ‘ ‰¥â Ò ¥— ß√Ÿ ª∑’Ë Ò.ˆ
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy NTk0NjM=