สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Û ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙ¯ 633 “¬™≈ ‡°µÿ …“ ·¡â «à “º≈¡— ߧÿ ¥¡’ ‡ª≈◊ Õ°º≈ (peri- carp) Àπ“¡“° ª√–¡“≥ o.Ù-o.ˆ ¡‘ ≈- ≈‘ ‡¡µ√ ´÷Ë ß∑”„Àâ “¡“√∂ªÑ Õß°— 𧫓¡ ‡ ’ ¬À“¬∑“ß°“¬¿“æ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π·°à ‡π◊È Õ ¢Õߺ≈¡— ߧÿ ¥‰¥â ‡ªì πÕ¬à “ß¥’ ·µà ª√“°Ø «à “‡¡◊Ë Õ‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥‰¥â √— ∫§«“¡‡ ’ ¬ À“¬∑“ß°“¬¿“æ„π≈— °…≥–µà “ß Ê ‡™à π °“√µ°°√–∑∫ °“√∂Ÿ °°¥ °“√∂Ÿ °∫’ ∫ °“√∂Ÿ °¢Õß¡’ §¡ ∫√‘ ‡«≥‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥ ∑’Ë ‰¥â √— ∫§«“¡‡ ’ ¬À“¬‡π◊Ë Õß®“° “‡Àµÿ ¥— ß°≈à “« ®–·¢Á ßÕ¬à “ß√«¥‡√Á «‚¥¬∑’Ë ‰¡à à ߺ≈°√–∑∫µà Õ§ÿ ≥¿“æ¢Õ߇π◊È Õ∑’Ë Õ¬Ÿà ¿“¬„πº≈ ·µà °“√·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ°º≈®– ∑”„Àâ ºŸâ ∫√‘ ‚¿§‰¡à ¬Õ¡√— ∫º≈¡— ߧÿ ¥ πÕ° ®“°π’È °“√·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥¬— ß ‡°‘ ¥¢÷È π‡π◊Ë Õß®“° “‡Àµÿ Õ◊Ë π Ê ‡™à π °“√ Ÿ ≠‡ ’ ¬πÈ ”Àπ— °°“√‡°Á ∫√— °…“‰«â ∑’Ë Õÿ ≥À- ¿Ÿ ¡‘ µË ”¡“° ·µà °“√·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ°º≈ ¡— ߧÿ ¥‡π◊Ë Õß®“° “‡Àµÿ ¥— ß°≈à “« ‡°‘ ¥¢÷È π ·°à ‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥∑—È ßº≈·≈–‡°‘ ¥¢÷È π Õ¬à “ß™â “ Ê ¢≥–∑’Ë °“√·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ° º≈¡— ߧÿ ¥‡π◊Ë Õß®“°°“√µ°°√–∑∫®–‡°‘ ¥ ¢÷È π‡©æ“–‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥∫√‘ ‡«≥∑’Ë ‰¥â √— ∫§«“¡‡ ’ ¬À“¬‡∑à “π—È π ·≈–‡°‘ ¥¢÷È π Õ¬à “ß√«¥‡√Á «¿“¬„π‡«≈“ Ò-Û ™—Ë «‚¡ß À≈— ß®“°°“√µ°°√–∑∫ „π∑’Ë π’È ®–°≈à “« √“¬≈–‡Õ’ ¬¥‡©æ“–°“√·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ° º≈¡— ߧÿ ¥ ‡π◊Ë Õß®“°°“√µ°°√–∑∫‡∑à “ π—È π«à “‡°‘ ¥¢÷È πÕ¬à “ß‰√ §«“¡‡ ’ ¬À“¬∑“ß°“¬¿“懰‘ ¥ ¢÷È π·°à º≈¡— ߧÿ ¥‰¥â Õ¬à “ß‰√ º≈¡— ߧÿ ¥∑’Ë ´◊È Õ¢“¬∑’Ë µ≈“¥∑—È ß¿“¬ „πª√–‡∑»·≈–µà “ߪ√–‡∑»π—È π °à Õπ∑’Ë ®–∂÷ ß¡◊ ÕºŸâ ∫√‘ ‚¿§‰¥â ºà “π¢—È πµÕπ¢Õß °“√ªØ‘ ∫— µ‘ À≈“¬Õ¬à “ß ‚¥¬‡√‘Ë ¡µ—È ß·µà °“√ ‡°Á ∫‡°’Ë ¬« °“√§— ¥‡≈◊ Õ°§ÿ ≥¿“æ °“√§— ¥ ¢π“¥ °“√∑”§«“¡ –Õ“¥ °“√∫√√®ÿ °“√¢π à ß ·≈–°“√‡°Á ∫√— °…“ ¢—È πµÕπ ¢Õß°“√ªØ‘ ∫— µ‘ µà “ß Ê ‡À≈à “π’È µâ Õß¡’ °“√ ®— ∫ — ¡º— ·≈–‡§≈◊Ë Õπ¬â “¬º≈¡— ߧÿ ¥ ∂â “ °“√ªØ‘ ∫— µ‘ ∑”¥â «¬§«“¡‰¡à √–¡— ¥√–«— ß À√◊ ժؑ ∫— µ‘ ‰¡à ∂Ÿ °«‘ ∏’ ®–∑”„Àâ º≈¡— ߧÿ ¥ ¡’ °“√µ°°√–∑∫ °“√°¥ °“√∫’ ∫ °“√ ‡ ’ ¬¥ ’ ·≈–°“√∂Ÿ °¢Õß¡’ §¡ ‘Ë ßµà “ß Ê ‡À≈à “π’È ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π·°à º≈¡— ߧÿ ¥‡ªì 𧫓¡ ‡ ’ ¬À“¬∑“ß°“¬¿“æ ´÷Ë ß “¡“√∂∑” „Àâ ‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥‰¥â √— ∫§«“¡‡ ’ ¬À“¬ „π≈— °…≥–µà “ß Ê ‡™à π °“√™È ” °“√ ‡°‘ ¥∫“¥·º≈ §«“¡‡ ’ ¬À“¬¥— ß°≈à “« ‰¡à “¡“√∂ à ߺ≈°√–∑∫µà Õ§ÿ ≥¿“æ ¢Õ߇π◊È Õº≈¡— ߧÿ ¥∑’Ë Õ¬Ÿà ¿“¬„π ·µà ‡ª≈◊ Õ° º≈¡— ߧÿ ¥∫√‘ ‡«≥∑’Ë ‰¥â √— ∫§«“¡‡ ’ ¬À“¬ ®–¡’ §«“¡·¢Á ߇æ‘Ë ¡¢÷È π °“√µ°°√–∑∫∑”„Àâ ‡ª≈◊ Õ°º≈ ¡— ߧÿ ¥·¢Á ߢ÷È π‰¥â Õ¬à “ß‰√ º≈¡— ߧÿ ¥∑’Ë µ°°√–∑∫®“°∑’Ë Ÿ ß∂÷ ß æ◊È π§Õπ°√’ µ¡’ §«“¡·¢Á ߢÕ߇ª≈◊ Õ°º≈ ∫√‘ ‡«≥µ°°√–∑∫‡æ‘Ë ¡¢÷È πÕ¬à “ß√«¥‡√Á « ¿“¬„π‡«≈“ Ò-Û ™—Ë «‚¡ß À≈— ß°“√µ° °√–∑∫ (√Ÿ ª∑’Ë Ò) ¢≥–‡¥’ ¬«°— π¡’ °“√ µ√«®æ∫«à “ª√‘ ¡“≥≈‘ °π‘ π (lignin) „π∫√‘ ‡«≥‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥∑’Ë µ°°√–∑∫ ®–‡æ‘Ë ¡¢÷È πÕ¬à “ß√«¥‡√Á « (√Ÿ ª∑’Ë Ú) ·≈– ¡’ °“√≈¥≈ߢÕߪ√‘ ¡“≥ “√øï πÕ≈‘ ° (√Ÿ ª∑’Ë Û) ≈‘ °π‘ π‡ªì π “√∑’Ë ·∑√°Õ¬Ÿà ∫√‘ ‡«≥ºπ— ߇´≈≈å ¢Õßæ◊ ™ ·≈–™à «¬‡æ‘Ë ¡ §«“¡·¢Á ß·√ß„Àâ ·°à ºπ— ߇´≈≈å ¢Õßæ◊ ™ ¡“°¢÷È π ¬‘Ë ß¡’ °“√ – ¡≈‘ °π‘ π¡“°°Á ¬‘Ë ß ‡æ‘Ë ¡§«“¡·¢Á ß·√ß„Àâ ·°à ºπ— ߇´≈≈å ¢Õß æ◊ ™¡“°¢÷È π °“√ — ߇§√“–Àå ≈‘ °π‘ π¢Õß æ◊ ™‡√‘Ë ¡µâ π®“°øï π‘ ≈·Õ≈–π’ π (phenyl- alanine) ´÷Ë ß‡ªì π°√¥·Õ¡‘ ‚π·≈–∂Ÿ ° ‡ª≈’Ë ¬π‡ªì π “√øï πÕ≈‘ ° ‚¥¬°“√°√–µÿâ π ªØ‘ °‘ √‘ ¬“¢Õ߇Õπ‰´¡å phenylalanine ammonia lyase (PAL) øï πÕ≈‘ °®–∂Ÿ ° ‡ª≈’Ë ¬π‡ªì π≈‘ °π‘ π‚¥¬ºà “π “√µ— «°≈“ß À≈“¬™π‘ ¥ ‡™à π p -coumaric acid, ferulic acid ·≈– sinapic acid (√Ÿ ª∑’Ë Ù) °“√ — ߇§√“–Àå ≈‘ °π‘ π„πæ◊ ™·∫à ß ÕÕ°‡ªì π Ú «‘ ∏’ ¥— ß„π√Ÿ ª∑’Ë Ù §◊ Õ Ò) æ◊ ™‡¡≈Á ¥‡ª≈◊ Õ¬ (gymnosperm) ‡™à π πª√ß ‡øî √å π (√Ÿ ª∑’Ë Ù ´â “¬) ·≈– Ú) æ◊ ™¥Õ° (angiosperm) ‡™à π ¡— ߧÿ ¥ ¡–¡à «ß â ¡ (√Ÿ ª∑’Ë Ù ¢«“) ”À√— ∫°“√ — ߇§√“–Àå ≈‘ °π‘ π„π∫√‘ ‡«≥‡ª≈◊ Õ°º≈ ¡— ߧÿ ¥∑’Ë µ°°√–∑∫ ¡’ °“√µ√«® Õ∫ °‘ ®°√√¡¢Õ߇Õπ‰´¡å ∫“ß™π‘ ¥∑’Ë ‡ªì π µ— «‡√à ߪؑ °‘ √‘ ¬“‡§¡’ „π°“√ — ߇§√“–Àå ≈‘ °π‘ 𠇙à π PAL, cinnamyl alcohol dehydrogenase (CAD) ·≈– peroxi- dase (POD) æ∫«à “¡’ °‘ ®°√√¡‡æ‘Ë ¡¢÷È π Õ¬à “ß√«¥‡√Á «„π™à «ß‡«≈“√–À«à “ß Ò- Ú π“∑’ À≈— ß°“√µ°°√–∑∫ (√Ÿ ª∑’Ë ı) ·≈–¬— ßæ∫ “√µ— «°≈“ß∫“ß™π‘ ¥¡’ ª√‘ ¡“≥‡æ‘Ë ¡¢÷È π¥â «¬ ‡™à π p -coumaric acid ·≈– sinapic acid (√Ÿ ª∑’Ë Ù) ´÷Ë ß ‡ªì π°“√¬◊ π¬— π«à “°“√ — ߇§√“–Àå ≈‘ °π‘ π „π‡ª≈◊ Õ°º≈¡— ߧÿ ¥‡ªì π‰ª¥— ß„π√Ÿ ª∑’Ë Ù (¢«“) πÕ°®“°π’È ¬— ß¡’ °“√»÷ °…“°“√ – ¡≈‘ °π‘ π„π‡π◊È Õ‡¬◊Ë Õ¢Õ߇ª≈◊ Õ°º≈