สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Û ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙ¯ 621 ¡π— ÿ «√√≥ ¿“æ¢â “ßµâ π· ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π«à “ ªí ®®— ¬ °√–µÿâ π®–‡ªì πµ— «‡√â “„Àâ ‡°‘ ¥º≈µ“¡¡“ §◊ Õ æƒµ‘ °√√¡ °“√§‘ ¥ ·≈–À“‡Àµÿ º≈ °à Õπµ— ¥ ‘ π„®· ¥ß惵‘ °√√¡¢Õß·µà ≈–∫ÿ §§≈ ‡ªì π°√–∫«π°“√∑’Ë ‰¡à “¡“√∂ ≈à «ß√Ÿâ ‰¥â ‚¥¬µ√ß Õÿ ª¡“«à “‡ªì π‡ ¡◊ Õπ ‘Ë ß ∑’Ë ´à Õπ‡√â π‡Õ“‰«â „π°≈à Õߥ” °“√Õ∏‘ ∫“¬ «à “¡’ Õ–‰√∫â “ß∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π¿“¬„π°≈à Õߥ” “¡“√∂∑”‰¥â „π√–¥— ∫¢Õß°“√ √ÿ ª„Àâ ‡Àµÿ º≈‡∑à “π—È π ‰¡à Õ“®∑”‰¥â ®π∂÷ ß√–¥— ∫ ¡’ §«“¡∂Ÿ °µâ Õ߇™‘ ߧ≥‘ µ»“ µ√å (math- ematic precision) Ú.Ú °√ –∫«π°“ √µ— ¥ ‘ π„ ® · ¥ß惵‘ °√√¡ §«“¡æ¬“¬“¡„π°“√∑” §«“¡‡¢â “„®æƒµ‘ °√√¡¢Õß¡πÿ …¬å ∑”„Àâ π— °®‘ µ«‘ ∑¬“§â 𧑠¥«‘ ∏’ °“√√«¡µ≈Õ¥®π æ— ≤π“∑ƒ…Æ’ ·≈–·∫∫®”≈Õߢ÷È π¡“‡ªì π ®”π«π¡“° ª√–‡¥Á π∑’Ë ‡ªì π®ÿ ¥√à «¡ ´÷Ë ß π— °®‘ µ«‘ ∑¬“µâ Õß°“√À“§”Õ∏‘ ∫“¬§◊ Õ ¡πÿ …¬å ·µà ≈–§π¡’ °≈‰°°“√√— ∫√Ÿâ ·≈– ª√–‡¡‘ π ‘Ë ß°√–µÿâ πÕ¬à “ß‰√°à Õπµ— ¥ ‘ π„® · ¥ß惵‘ °√√¡ÕÕ°¡“ °√≥’ ¢Õßπ— ° ¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å ´÷Ë ß π„®‡√◊Ë Õß ∂“π∑’Ë ·≈– ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡‡ªì π°√≥’ æ‘ ‡»… ¡’ §«“¡‡ÀÁ π «à “ „π®”π«π∑ƒ…Æ’ ·≈–·∫∫®”≈Õß ®”π«π¡“°π—È π ¡’ Õ¬Ÿà Õß∑ƒ…Æ’ ∑’Ë ¡’ §«“¡ ‡À¡“– ¡·≈– “¡“√∂𔉪ª√–¬ÿ °µå ‡æ◊Ë Õ°“√Õ∏‘ ∫“¬æƒµ‘ °√√¡‡™‘ ß ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡ ¢Õß¡πÿ …¬å ‰¥â ∑ƒ…Æ’ ¥— ß°≈à “« §◊ Õ ∑ƒ…Æ’ 惵‘ °√√¡π‘ ¬¡ (behaviorism) ·≈– ∑ƒ…Æ’ ‡° µÕ≈µå (Gestalt theory) ·π«§‘ ¥∑’Ë ”§— ≠¢Õß∑ƒ…Æ’ 惵‘ °√√¡π‘ ¬¡§◊ Õ §«“¡§‘ ¥∑’Ë «à “°“√ µ— ¥ ‘ π„®· ¥ß惵‘ °√√¡¢Õß¡πÿ …¬å ‡ªì π‡√◊Ë ÕߢÕß°“√µÕ∫ πÕßµà Õ ‘Ë ß°√–µÿâ π (stimulus-response : S-R Model) ·∫∫∏√√¡¥“∑’Ë ‰¡à ¡’ Õ–‰√´— ∫´â Õπ °“√ µÕ∫ πÕßµà Õ ‘Ë ß‡√â “µ“¡·π«§‘ ¥æƒµ‘ - °√√¡π‘ ¬¡Õ“®Õ¬Ÿà „π√Ÿ ª·∫∫¢Õß惵‘ - °√√¡Õ¬à “ßÀπ÷Ë ßÕ¬à “ß„¥„π Ú ≈— °…≥– §◊ Õ (Ò) µÕ∫ πÕß∑— π∑’ ∑— π„¥‡¡◊Ë Õ¡’ ‘Ë ß¡“°√–µÿâ π 惵‘ °√√¡≈— °…≥–π’È „π ∑“ß®‘ µ«‘ ∑¬“®— ¥«à “‡ªì π°“√µÕ∫ πÕß ‚¥¬ — ≠™“µ≠“≥ (instinctive re- sponse) À√◊ Õ (Ú) µÕ∫ πÕß‚¥¬°“√ ‰µ√à µ√ÕßÀ√◊ Õª√–‡¡‘ π®“°ª√– ∫°“√≥å °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ∑’Ë ºà “π¡“ °√≥’ ¢Õß∑ƒ…Æ’ ‡° µÕ≈µå π— °®‘ µ«‘ ∑¬“ π— °«‘ ™“°“√ ·≈–ºŸâ ∑’Ë π„® „π∑ƒ…Æ’ π’È ¡’ ·π«§‘ ¥À≈— °∑’Ë ·µ°µà “߉ª ®“°∑ƒ…Æ’ 惵‘ °√√¡π‘ ¬¡§à Õπ¢â “ß™— ¥ ‡®π ºŸâ π‘ ¬¡„π∑ƒ…Æ’ ‡° µÕ≈µå ‰¡à ‡™◊Ë Õ «à “°“√µ— ¥ ‘ π„®· ¥ß惵‘ °√√¡µà “ß Ê ¢Õß¡πÿ …¬å Õ“»— ¬‡æ’ ¬ßª√– ∫°“√≥å ·≈– °“√‡√’ ¬π√Ÿâ ‡∑à “π—È π ‡æ√“–∂â “Õ“»— ¬‡æ’ ¬ß ‡∑à “π’È ¡πÿ …¬å °Á §ß‰¡à ¡’ §«“¡·µ°µà “ß®“° — µ«å Õ◊Ë π‚¥¬∑—Ë «‰ª ª√–‡¥Á π∑’Ë °≈ÿà ¡æƒµ‘ - °√√¡π‘ ¬¡ ¡‘ ‰¥â „Àâ §«“¡ ”§— ≠§◊ Õ ≈— °…≥–∑“ß — ߧ¡-‡»√…∞°‘ ® ·≈– «— ≤π∏√√¡¢Õß¡πÿ …¬å ´÷Ë ß°≈ÿà ¡‡° µÕ≈µå ‡™◊Ë Õ«à “≈— °…≥–‡À≈à “π’È ¡’ Õ‘ ∑∏‘ æ≈Õ¬à “ß ¡“°µà Õ°“√· ¥ß惵‘ °√√¡¢Õß¡πÿ …¬å °≈à “«‚¥¬ √ÿ ª§◊ Õ ∑ƒ…Æ’ ‡° µÕ≈µå ¡’ µ— «·ª√·∑√° (intervening variables) ‡¢â “¡“√–À«à “ßªí ®®— ¬°√–µÿâ π°— ∫°“√µÕ∫ πÕß ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡ÀÁ 𧫓¡·µ°µà “ß √–À«à “ß Õß·π«§‘ ¥ ·≈–‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡ÀÁ π¿“æ ™— ¥‡®π¢÷È π ®÷ ߢշ ¥ß·∫∫®”≈Õß °√–∫«π°“√µ— ¥ ‘ π„®· ¥ß惵‘ °√√¡ ¢Õß¡πÿ …¬å ¢Õß∑—È ß Õß∑ƒ…Æ’ ¥— ßπ’È ∑ƒ…Æ’ 惵‘ °√√¡π‘ ¬¡ : ∑ƒ…Æ’ ‡° µÕ≈µå : S R S R I ‡¡◊Ë Õ S §◊ Õ ªí ®®— ¬°√–µÿâ π R §◊ Õ °“√µÕ∫ πÕß/惵‘ °√√¡ I §◊ Õ µ— «·ª√·∑√°