สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 3 Jul.-Sep. 2005 842 §«“¡®”‡ªì π°“√ª√— ∫°√Õ∫·π«§‘ ¥∑“ß°“√®— ¥°“√ : §«“¡∑â “∑“¬·≈–∑“ßÕÕ°¢Õß∏ÿ √°‘ ®‰∑¬„π¬ÿ §°“√§â “‡ √’ ©“π·≈–‡®’ ¬√–‰π„Àâ ‡°‘ ¥¢÷È π‡ªì πÕß§å §«“¡√Ÿâ ∑’Ë “¡“√∂ √â “ß„Àâ ‡°‘ ¥∏ÿ √°‘ ®∑’Ë ¡’ §ÿ ≥§à “‰¥â ®“°§«“¡‰¡à ‡¢â “„®¥— ß°≈à “« ∑”„Àâ °“√æ— ≤𓇪ì π°“√æ— ≤π“∑’Ë ÕÕ° Àà “ß®“°·°à 𧫓¡ “¡“√∂À≈— °µ≈Õ¥ ‡«≈“‡ªì πº≈∑”„Àâ ¢“¥Õß§å §«“¡√Ÿâ ∑’Ë ‡ªì π ¢Õßµ— «‡Õß ´÷Ë ßµ√ß°— π¢â “¡°— ∫∫√‘ …— ∑¢Õß ≠’Ë ªÿÉ π ∂÷ ß·¡â ¡’ ¢π“¥‡≈Á °·µà °≈— ∫¡’ Õß§å §«“¡√Ÿâ ∑’Ë ‡ªì π∑√— æ¬å ‘ π∑“ߪí ≠≠“∑’Ë ºà “π °“√‡®’ ¬√–‰π®π‡ªì 𧫓¡‡¥à π™— ¥„π‡™‘ ß ∏ÿ √°‘ ®Õ¬à “ß¡“° µ— «Õ¬à “߇™à π ∫√‘ …— ∑Œ–§ÿ ‚Œ‚¥ ∑’Ë µ—È ßÕ¬Ÿà „π‡¡◊ Õߧÿ ¡–‚π–‚© ´÷Ë ß‡ªì π‡¡◊ Õß∑’Ë ∑”æŸà °— π‡¢’ ¬πÀπ— ß ◊ Õ¡“π“π°«à “ Ú ªï ®“°§«“¡√Ÿâ ∑’Ë – ¡ ◊ ∫∑Õ¥µà Õ°— π¡“„π °“√π”‡Õ“¢π — µ«å ¡“‡ªì π«— µ∂ÿ ¥‘ ∫„™â º≈‘ µ ∑”‡ªì πæŸà °— π∑’Ë §π„πÀ¡Ÿà ∫â “πº≈‘ µ∑”¡“ À“‡≈’È ¬ß™’ æ°— π¡“À≈“¬™—Ë «Õ“¬ÿ §ππ—È π π“¬∑–§–‚¡–‚µ– §–´ÿ ‚Õ– ª√–∏“π ∫√‘ …— ∑Œ–§ÿ ‚Œ‚¥ ´÷Ë ß‡ªì πºŸâ ‡™’Ë ¬«™“≠ „π°“√∑”æŸà °— π¡“°‡æ√“–‡¢“‡µ‘ ∫‚µ„π §√Õ∫§√— «∑”æŸà °— π ”À√— ∫ß“π»‘ ≈ª– ‡¢“ ¡Õß«à “°“√º≈‘ µæŸà °— πµ“¡·∫∫¥—È ß‡¥‘ ¡ ‰¡à ‰¥â √â “ß„Àâ ‡°‘ ¥§ÿ ≥§à “¡“°‡°‘ π°«à “ ∫√√æ∫ÿ √ÿ …‰¥â ∑”‡¡◊Ë Õ√â Õ¬ªï ∑’Ë ·≈â «‡≈¬ ®“°∑√— æ¬å ‘ π∑“ߪí ≠≠“∑’Ë ¡’ ª√–°Õ∫ °— ∫§«“¡ “¡“√∂¢Õßµ— «‡Õß·≈–¢Õß Õß§å °“√ ‡¢“¡Õ߇ÀÁ π™à Õß∑“ß·≈–‚Õ°“ „π°“√æ— ≤π“æŸà °— π∑’Ë “¡“√∂ √⠓ߧÿ ≥§à “ ¡“°¢÷È π‚¥¬‰¥â æ— ≤π“æŸà °— π ”À√— ∫°“√ ·µà ßÀπâ “¢÷È π ·≈–®”Àπà “¬æŸà °— π„Àâ °— ∫ ∫√‘ …— ∑‡§√◊Ë Õß ”Õ“ß™◊Ë Õ¥— ß∑—È ß„πª√–‡∑» ·≈–πÕ°ª√–‡∑»≠’Ë ªÿÉ π ®“°§«“¡√Ÿâ §«“¡ “¡“√∂∑’Ë ¡’ Õ¬Ÿà „πµ— «‡Õßºà “π°“√∫√‘ À“√ ®— ¥°“√¿“¬„µâ ‚§√ß √â “ß∑’Ë ∂Ÿ °ÕÕ°·∫∫ ¡“Õ¬à “ß≈ßµ— « æŸà °— π¢Õß∫√‘ …— ∑Œ–§ÿ ‚Œ‚¥ ‡ªì π∑’Ë ™◊Ë π™Õ∫·≈–‰¥â √— ∫°“√¬Õ¡√— ∫Õ¬à “ß ¡“°®“°≈Ÿ °§â “ ‚¥¬‡©æ“–π— °·µà ßÀπâ “ ™◊Ë Õ¥— ß√–¥— ∫‚≈°‡≈◊ Õ°„™â æŸà °— π¢Õß∫√‘ …— ∑ ∑”„Àâ ∑ÿ °§π„Àâ §«“¡‡™◊Ë Õ¡—Ë π·≈–‰«â „® ‡≈◊ Õ°„™â æŸà °— π¢Õߌ–§ÿ ‚Œ‚¥„π°“√·µà ß ‡µ‘ ¡§«“¡ «¬ß“¡„Àâ °— ∫„∫Àπâ “¢Õßµ— « ‡Õß ‡§≈Á ¥≈— ∫¢Õߧ«“¡√Ÿâ ∑’Ë – ¡„π ‡√◊Ë ÕßæŸà °— πª√–°Õ∫°— ∫§«“¡ “¡“√∂¢Õß Õß§å °“√∑“ß°“√®— ¥°“√ ·≈–°“√ÕÕ° ·∫∫º≈‘ µ¿— ≥±å ¢Õßπ“¬∑–§–‚¡–‚µ– §◊ Õ °“√∑”æŸà °— π„Àâ §«“¡√Ÿâ ÷ °∑’Ë ¥’ µà Õº‘ « Àπâ “ à ߺ≈∑”„Àâ °“√·µà ßÀπâ “¡’ §«“¡ «¬ß“¡¡“°¢÷È π ‚¥¬¡’ ‡ªÑ “À¡“¬µà Õ‰ª Õ’ °§◊ Õ°“√∑”æŸà °— π·µà ßÀπâ “∑’Ë ∑”„Àâ ≈Ÿ °§â “ ‡°‘ ¥§«“¡√Ÿâ ÷ °Õ¬“°∑¥≈Õß·µà ßÀπâ “ À≈“¬ Ê ·∫∫ ´÷Ë ß¥Ÿ «à “‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ‰¡à ¬“° ·µà ‡™◊Ë Õ‰À¡«à “„π°“√∑”æŸà °— π·µà ßÀπâ “ π—È π ¡’ ¢—È πµÕπ¬à Õ¬ Ê „π°“√∑”¡“°°«à “ ·ª¥ ‘ ∫¢—È πµÕπ ´÷Ë ß∫√‘ …— ∑Œ–§ÿ ‚Œ‚¥‰¥â π”‡Õ“‡∑§π‘ §°“√∑”æŸà °— π·∫∫¥—È ß‡¥‘ ¡ ¢Õß≠’Ë ªÿÉ π¡“ª√–¬ÿ °µå „™â „π∫“ߢ—È πµÕπ ¢Õß°“√∑”æŸà °— π·µà ßÀπâ “ ‡™à π °“√·¬° πÈ ”¡— πÕÕ°®“°¢π °“√∑”„Àâ √â Õπ ·≈– 𫥄Àâ ¢π·ª√ßµ√ß ∑’Ë ”§— ≠„π¢—È πµÕπ µ√«® Õ∫¢—È π ÿ ¥∑â “¬ ®–‡ªì π°“√„™â µ“ µ√«®¥Ÿ æŸà °— π·µà ≈–Õ— π·≈–®–∑‘È ßÕ— π∑’Ë ‰¡à ¡∫Ÿ √≥å ·¡â «à “®–¡’ ¢π‡æ’ ¬ß‡ â π‡¥’ ¬« °≈— ∫¥â “π°Á µ“¡ ®“°§«“¡æ‘ ∂’ æ‘ ∂— π„π∑ÿ ° ¢—È πµÕπ°“√º≈‘ µπ’È ª√–∏“π∫√‘ …— ∑ 𓬠∑–§–‚¡–‚µ– ‰¥â °≈à “«Õ¬à “ß¿Ÿ ¡‘ „®«à “ ç®π ∂÷ ß∫— ¥π’È ¬— ߉¡à ¡’ „§√ à ßæŸà °— π§◊ π∫√‘ …— ∑‡√“ ‡≈¬·¡â ·µà Õ— π‡¥’ ¬«é Òˆ ®“°µ— «Õ¬à “ß∑’Ë °≈à “«¡“π—È π „π°√≥’ ¢Õß∫√‘ …— ∑„πª√–‡∑»‰∑¬¡’ ®”π«πÀ≈“¬ ∫√‘ …— ∑∑’Ë ¡’ ∑√— æ¬å ‘ π∑“ߪí ≠≠“À≈“¬ ‡√◊Ë Õß ·µà ‰¡à “¡“√∂‡®’ ¬√–‰π √⠓ߢ÷È π ‡ªì π∏ÿ √°‘ ®∑’Ë ¢¬“¬ÕÕ°„π√–¥— ∫ Ÿ ߢ÷È π∑’Ë “¡“√∂ √â “ß¡Ÿ ≈§à “‡æ‘Ë ¡„Àâ °— ∫∫√‘ …— ∑‰¥â °“√æ— ≤π“„π≈”¥— ∫¢—È πµÕπÀ≈— ßπ’È ¡’ §«“¡ ”§— ≠¡“°´÷Ë ßµâ Õß¡’ §«“¡µ—È ß„®®√‘ ß §«“¡Õ¥∑π ·≈–§«“¡æ¬“¬“¡Õ¬à “ß ®√‘ ß®— ß ´÷Ë ßÕß§å °“√∏ÿ √°‘ ®¢Õ߉∑¬¡— °®– ≈–‡≈¬‡æ‘ °‡©¬µà Õ°“√æ— ≤π“π’È æ∫∫à Õ¬ §√—È ß«à “¡’ §«“¡√Ÿâ Õ¬Ÿà ¡“°·µà ‰¡à “¡“√∂π” ‰ª„™â „Àâ ‡°‘ ¥ª√–‚¬™πå ‰¥â µ— «Õ¬à “߇™à π ∑√— æ¬å ‘ π∑“ߪí ≠≠“¢Õ߉∑¬„π°“√ √â “ß∫â “π‡√◊ Õπ‰∑¬ ´÷Ë ß‡ªì 𧫓¡√Ÿâ ∑“ß «‘ »«°√√¡∑’Ë µà “ß™“µ‘ ¬Õ¡√— ∫·≈–∑÷Ë ß„π §«“¡ “¡“√∂·≈–Õß§å §«“¡√Ÿâ ¢Õߧπ ‰∑¬Õ¬à “ß¡“° ∫â “π∑√߉∑¬‡ªì π∫â “π∑’Ë ¡’ °“√ÕÕ°·∫∫∑“ß ∂“ªí µ¬°√√¡·≈– «‘ »«°√√¡∑’Ë ¬Õ¥‡¬’Ë ¬¡ „π°“√ √â “ß∫â “π π—È π‰¡à ¡’ §«“¡®”‡ªì πµâ Õß„™â µ–ªŸ „π°“√ µÕ°‡æ◊Ë Õ„Àâ ‰¡â ¬÷ ¥‡¢â “‰«â ¥â «¬°— π ·µà ‡ªì π °“√„™â ≈‘Ë ¡‰¡â ‡¢â “‡ªì π ≈— °„π°“√¬÷ ¥§“π ·≈–Ω“‡√◊ Õπ‡¢â “‰«â ¥â «¬°— π·∑π∑”„Àâ ßà “¬ µà Õ°“√√◊È Õ∂Õπ·≈–¢π¬â “¬ °“√ÕÕ°·∫∫ ¡’ √Ÿ ª∑√ß∑’Ë ‡À¡“–°— ∫¿Ÿ ¡‘ Õ“°“»·≈–¿Ÿ ¡‘ - ª√–‡∑»∑’Ë ¡’ Õ“°“»√â Õπ™◊È π ‡™à π „µâ ∂ÿ π ‡√◊ Õπ Ÿ ß∑”„Àâ ¡’ ™à Õ߉À≈‡«’ ¬π¢ÕßÕ“°“» ∑’Ë ™à «¬∂à “¬‡∑§«“¡√â Õπ‰¥â Õ¬à “ß¥’ πÕ° ®“°π’È ¬— ß™à «¬°— π¿— ¬∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π®“°πÈ ”∑à «¡ ‰¥â Õ¬à “ß¥’ ¡’ ≈“π∫â “π ”À√— ∫∑”°‘ ®°√√¡ ∑—Ë «‰ª∑’Ë ‡ªì π≈“𥑠π∑’Ë ‡°Á ∫§«“¡‡¬Á π‰¥â ¥’ ¡“° ·µà ª√“°Ø«à “‰¡à ¡’ °“√æ— ≤π“µà Õ‡æ◊Ë Õ „Àâ ‡À¡“– ¡°— ∫°“≈‡«≈“∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ß ∑”„Àâ §π‰∑¬√ÿà π„À¡à À— π¡“π‘ ¬¡∫â “π ·∫∫µ–«— πµ°∑’Ë ‰¡à ¡’ §«“¡‡À¡“– ¡°— ∫