สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 3 Jul.-Sep. 2005 826 ®“°§«“¡√Ÿâ Ÿà °“√ªØ‘ ∫— µ‘ ¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ «à “®–„™â Õ∏‘ ∫“¬‰¥â ∑ÿ °‡√◊Ë ÕߢÕߧ«“¡‡ªì π ®√‘ ß Ú. „π¥â “π∑ƒ…Æ’ §«“¡√Ÿâ °Á ‰¥â ‡ πÕ ∑ƒ…Æ’ °“√√Ÿâ ‘Ë ß‡À¡◊ Õπ°— ∫∑ƒ…Æ’ à «π ®”≈Õß ‚¥¬À«— ß«à “®– “¡“√∂Õ∏‘ ∫“¬ ª√“°Ø°“√≥å ‡°’Ë ¬«°— ∫§«“¡√Ÿâ ∑ÿ °Õ¬à “߉¥â æ√â Õ¡∑—È ß§È ”ª√–°— 𧫓¡®√‘ ß«— µ∂ÿ «‘ — ¬ ¢Õߧ«“¡√Ÿâ ‰«â ¥â «¬ Û. §«“¡ ”§— ≠¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ- §≈‘ Õ¬Ÿà ∑’Ë ‡ªì ππ— °ª√— ™≠“·√° Ê ‡æ’ ¬ß ‰¡à °’Ë §π ∑’Ë π„®À“§«“¡√Ÿâ ∑ÿ °¥â “π∑’Ë ‡™◊Ë Õ «à “æÕ®–√Ÿâ ‰¥â „π ¡— ¬π—È π æ√â Õ¡∑—È ß欓- ¬“¡Õ∏‘ ∫“¬§«“¡√Ÿâ ‡À≈à “π—È π„Àâ ª√– “π °— π¥â «¬À≈— °°“√πâ Õ¬À≈— °∑’Ë ÿ ¥ ·¡â «à “ §”Õ∏‘ ∫“¬¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ ®–‰¡à ‰¥â ¡“µ√∞“πªí ®®ÿ ∫— π ·µà ‡√“°Á ‰¥â ‡ÀÁ 𧫓¡ 欓¬“¡„™â ‡Àµÿ º≈Õ¬à “ß¥’ ·≈–¡“°∑’Ë ÿ ¥ ‡∑à “∑’Ë ¡— ¬π—È π®–‡Õ◊È ÕÕ”π«¬ Ù. ‡∑à “∑’Ë “∏¬“¬¡“¢â “ßµâ 𠇪ì 𠧫“¡æ¬“¬“¡‡¢â “„®‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ µ“¡ Àπ— ß ◊ Õ«à “¥â «¬∏√√¡™“µ‘ ‡∑à “∑’Ë ®–¡’ À≈— ° ∞“π„Àâ »÷ °…“‰¥â ‡√“‰¥â ‡ÀÁ 𧫓¡æ¬“- ¬“¡¢Õ߇ա‡æ‡¥Õ§≈‘ ∑’Ë ®– Õπ·≈– ‡ªì πµ— «Õ¬à “ß·°à ºŸâ · «ßÀ“§«“¡√Ÿâ „π√–¥— ∫ ‡Àµÿ º≈À√◊ Õªí ≠≠“¢Õß¡πÿ …¬å „π°√Õ∫ ¢Õߪ√“°Ø°“√≥å ∏√√¡™“µ‘ °“√ Õ𠵓¡°√Õ∫π’È · ¥ß‡®µπ“¢Õ߇ա‡æ- ‡¥Õ§≈‘ ∑’Ë ®–‡ªì ππ— °ª√— ™≠“Õ¬à “ß‡µÁ ¡∑’Ë §◊ Õ Õπ∑ÿ °Õ¬à “߇∑à “∑’Ë √Ÿâ ·≈–‡∑à “∑’Ë ®– — ππ‘ …∞“π‰¥â Õ¬à “ß¡’ ‡Àµÿ º≈ ·µà ‡Õ¡‡æ- ‡¥Õ§≈‘ ¬— ß¡’ Õ’ °∫∑∫“∑Àπ÷Ë ß∑’Ë ”§— ≠ ‰¡à ¬‘Ë ßÀ¬à Õπ°«à “∫∑∫“∑·√°§◊ Õ ‡ªì ππ— ° °“√‡¡◊ Õß∑’Ë µ—È ß„®Õ∫√¡·≈–∫— π¥“≈„Àâ ª√–™“™π¡’ §«“¡ ÿ ¢Õ¬à “ß Ÿ ß ÿ ¥‡∑à “∑’Ë §«“¡√Ÿâ §«“¡ “¡“√∂¢Õßµπ®–∑”‰¥â ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ ®÷ ߇¢’ ¬πÀπ— ß ◊ ÕÕ’ °‡≈à ¡ Àπ÷Ë ß ‡æ◊Ë Õ¡ÿà ß„Àâ ”‡√Á ®µ“¡‡ªÑ “À¡“¬∑’Ë Ú ‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ ‰¡à À«— ß®–Õ∫√¡ª√–™“™π ∑—È ßÀ¡¥„Àâ ‡ªì ππ— °ª√— ™≠“´÷Ë ß∑”‰¡à ‰¥â ∑’Ë ∑”‰¥â ·≈–æ÷ ß∑”°Á §◊ Õ „™â §«“¡√Ÿâ ·≈– §«“¡‡™◊Ë Õ√–¥— ∫™“«∫â “ππ—È π‡Õßæ— ≤π“ ™“«∫â “π„Àâ ¡’ §ÿ ≥¿“æ®π “¡“√∂∫√√≈ÿ §«“¡ ÿ ¢µ“¡Õ— µ¿“扥⠷≈–‡Õ¡‡æ- ‡¥Õ§≈‘ °Á ‰¥â 欓¬“¡∑”Õ¬à “ß¥’ ∑’Ë ÿ ¥‚¥¬ ·¬°ÕÕ°®“°∫∑∫“∑π— °ª√— ™≠“√–¥— ∫ ªí ≠≠“™πÕ¬à “ß™— ¥‡®π Àπ— ß ◊ Õ°“√∑” ®‘ µ„®„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï (purification) ®÷ ß°≈“¬ ‡ªì πµ”√“ª√— ™≠“Õ’ °ª√–‡¿∑Àπ÷Ë ß §◊ Õ ª√— ™≠“™“«∫â “π∑’Ë Õ∏‘ ∫“¬„Àâ ™“«∫â “π‡¢â “ „®®πæ— ≤π“µπ‡Õ߇æ◊Ë Õ∫√√≈ÿ §«“¡ ÿ ¢ ‰¥â ‡™à π‡¥’ ¬«°— π°— ∫∑’Ë ªí ≠≠“™πæ— ≤π“ µπ®π∫√√≈ÿ §«“¡ ÿ ¢Õ¬à “ߪí ≠≠“™π Àπ— ß ◊ Õ °“√∑”®‘ µ„®„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ‡≈à ¡π’È ¡’ ™◊Ë Õ„π¿“…“¥—È ß‡¥‘ ¡§◊ Õ¿“…“°√’ ° «à “ Katharmoi π—È π À¡“¬∂÷ ß °“√∑” ®‘ µ„®„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï °Á ‰¥â ·≈–¬— ßÀ¡“¬∂÷ ß«‘ ∏’ ∑”®‘ µ„®„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï °Á ‰¥â ¥â «¬´÷Ë ßµ“¡§«“¡ ‡™◊Ë Õ¢Õß™“«∫â “π°√’ ° ¡— ¬π—È π¡’ ‰¥â ¥â «¬ °— πÀ≈“¬«‘ ∏’ ‡™à π °“√√¥πÈ ”¡πµå °“√ ‡∑‡§√◊Ë Õߥ◊Ë ¡≈ß∫πæ◊È π‡æ◊Ë Õ∂«“¬·¥à ‡∑æ (´÷Ë ß∂◊ Õ«à “‡ªì π°“√∑”„®‡ ’ ¬ ≈–) °“√ ∂«“¬∫Ÿ ™“¬— ≠ (´÷Ë ß°Á ‡ªì π°“√∑”„®‡ ’ ¬ ≈–Õ’ °·∫∫Àπ÷Ë ß) °“√‡¢â “æ‘ ∏’ °√√¡ °“√ ∂◊ Õ»’ ≈ ”À√— ∫‡Õ¡‡æ‡¥Õ§≈‘ °“√™”√– ≈⠓ߥ⠫¬πÈ ” ‡™à π °“√√¥πÈ ”¡πµå ‡ªì π«‘ ∏’ ∑’Ë ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥ ‡æ√“–πÈ ”‡ªì π — ≠≈— °…≥å ¢Õß°“√™”√–≈â “ß∑’Ë √Ÿâ ®— °°— π∑—Ë «‰ªÕ¬Ÿà ·≈â « §«“¡À¡“¬°Á §◊ Õ °“√™”√–≈â “ß„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ®“°∫“ª (miasma, mysos = sin) ‰¡à «à “®–‡ªì π‡√◊Ë Õ߇≈Á °πâ Õ¬ Õ¬à “ß ‡™à π ‡º≈Õ‡À¬’ ¬∫À≠â “»— °¥‘Ï ‘ ∑∏‘Ï ‡¢â “ ®π∂÷ ߇√◊Ë Õß„À≠à Ê Õ¬à “ß‡™à π ¶à “§π‚¥¬ ‡®µπ“ ‡¡◊Ë Õ‡ªì π‡™à ππ’È °Á §ß®–À“„§√∑’Ë ‰¡à µâ Õß∑”®‘ µ„®„Àâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ‰¡à ‰¥â ‡æ√“–°“√ ¡’ ®‘ µ„®∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ‡ªì π‡ß◊Ë Õπ‰¢¢Õߧ«“¡ ÿ ¢ «‘ ∏’ ∑”„Àâ ®‘ µ„®∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï Ÿ µ√‡Õ¡- ‡æ‡¥Õ§≈‘ Ò. Àâ “¡¶à “ — µ«å µ— ¥™’ «‘ µ ·¡â ‡æ◊Ë Õ °“√∂«“¬∫Ÿ ™“¬— ≠·≈–√— ∫ª√–∑“π ç·≈– æ«°‡¢“‰¡à π— ∫∂◊ Õ‡∑æ·Õ√‘ ‰¡à π— ∫∂◊ Õ ‡∑æπ“¡«à “¥‘ π·Àà ß ß§√“¡ ·¡â ‡∑«√“™ ´Ÿ À√◊ ÕÕ Ÿ √‚§√π— √«¡∑—È ß‡∑æ‚æ´“¬- ¥— π π— ∫∂◊ Õ·µà ®Õ¡‡∑æ’ «’ ‡π‘ ‡æ’ ¬ßÕß§å ‡¥’ ¬« §πæ«°π’È æ¬“¬“¡®–‡Õ“„®‡∏Õ ‚¥¬∂«“¬¢Õߢ«— ≠µà “ß Ê ¥â «¬»√— ∑∏“ ‡™à π — µ«å ∑’Ë √–∫“¬ ’ ·≈–πÈ ”ÀÕ¡∑’Ë ¡’ °≈‘Ë π æ‘ ≈÷ °°÷ °°◊ Õ ∂«“¬¡¥¬Õ∫∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ·≈– °”¬“πÀÕ¡ ¡’ ∑—È ß‡∑πÈ ”º÷È ß ’ ‡À≈◊ Õß≈ßæ◊È π ‡æ◊Ë Õ∂«“¬‡ªì π∫Ÿ ™“ ·∑à π∫Ÿ ™“‰¡à ‡§¬‡ªóô Õπ ‡≈◊ Õ¥«— «·∑â Ê °Á ®√‘ ß ·µà ∑«à “°“√∂«“¬ ∫Ÿ ™“Õ¬à “ßπ’È ‡ªì π¡≈∑‘ π‡ªóô ÕπÀ¡Õß∑’Ë ÿ ¥ ‡æ√“–‡¡◊Ë Õª≈‘ ¥™’ «‘ µ«— «·≈â «°Á ‡Õ“¢Õß ∂«“¬·∫à ß°‘ π°— π‡ªì π™‘È π Êé ÒÛ ¡’ Õ’ °‡»… π‘ æπ∏å Àπ÷Ë ß´÷Ë ßæŸ ¥√“«°— ∫‡ªì π∫∑ √ÿ ª ¢Õ߇»…π‘ æπ∏å ¢â “ßµâ π ∑—È ß Ê ∑’Ë Õ¬Ÿà Àà “ß ÒÛ DK 31B 128. çAnd for them there was no god Ares, nor Battle-Din, nor Zeus the King, nor Poseidon, but only Cypris the Queen. These men sought to please her with pious gifts-with painted animals and perfumes of cunningly-devised smell, with sacrifice of umixed myrrh and of fragrant incense, and by casting libations of yellow honey on the ground. And the altar was not drenched with the unmixed blood of bulls, but this was the greatest pollution among men, to devour the goodly limbs (of animals) whose life they had reft from them.é