สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë Û ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙ¯ 709 Õπ— πµå ™— ¬ ‡≈“À–æ— π∏ÿ À≈— ß®“°´“√å Õ’ «“π∑’Ë Ù ºŸâ ‚À¥‡À’È ¬¡ (Ivan IV the Terrible §.». ÒıÛÛ- Òı¯Ù) ‡ ¥Á ® «√√§µ„π §.». Òı¯Ù ´“√å ‡ø‚Õ¥Õ√å ∑’Ë Ò (Feodor I §.». Òı¯Ù-Òı˘¯) æ√–√“™‚Õ√ Õߧå √Õß ∑’Ë ª√– Ÿ µ‘ ®“°´“√’ π“Õ–π— µ“‡´’ ¬ ‚√¡“- πÕø (Anastasia Romanov) ´÷Ë ß‡ªì π ™“¬Àπÿà ¡∑’Ë Õà Õπ·Õ∑—È ß√à “ß°“¬·≈–®‘ µ„® °Á ‰¥â ∑√ß ◊ ∫√“™∫— ≈≈— ß°å Ò ´“√å ‡ø‚Õ¥Õ√å ∑’Ë Ò ∑√ß¡’ æ√– µ‘ ªí ≠≠“Õ¬Ÿà „π‡°≥±å µË ”°«à “ª√°µ‘ (retarded) ‘Ë ß∑’Ë æ√–Õߧå ∑√ß ”√“≠æ√–√“™Àƒ∑— ¬‡ªì π∑’Ë ÿ ¥‰¥â ·°à °“√‡≈à π —Ë π°√–¥‘Ë ß ·≈–∑Õ¥æ√–‡πµ√ §π Ÿâ °— ∫À¡’ °à Õπ∑’Ë ´“√å Õ’ «“πºŸâ ‚À¥‡À’È ¬¡ ®– «√√§µ‰¥â ∑√ß∑”æ√–√“™æ‘ π— ¬°√√¡ „Àâ ·µà ßµ—È ß ¿“ºŸâ ”‡√Á ®√“™°“√´÷Ë ß ¡“™‘ ° ª√–°Õ∫¥â «¬§≥–∫ÿ §§≈„π√“™ ”π— ° ı §π ∑—È ßπ’È ‚¥¬¡’ π’ §’ µ“ ‚√¡“πÕø (Nikita Romanov) æ√–ªî µÿ ≈“¢Õß´“√å ‡ø‚Õ¥Õ√å ∑’Ë Ò ‡ªì πÀ— «Àπâ “§≥–ºŸâ ”‡√Á ®√“™°“√ ·µà π’ §’ µ“ ‚√¡“πÕøÕ¬Ÿà „πµ”·Àπà ߉¥â ‡æ’ ¬ß Ú ªï °Á ∂÷ ß·°à Õ — ≠°√√¡ µ”·Àπà ß ºŸâ ”‡√Á ®√“™°“√§π∑’Ë Ò ®÷ ßµ°‡ªì π¢Õß ∫Õ√‘ ‚°¥Ÿ πÕø (Boris Godunov) ´÷Ë ß ‡ªì πæ√–‡™…∞“¢Õß´“√’ π“Õ’ √’ π“ (Irina) æ√–¡‡À ’ „π´“√å ‡ø‚Õ¥Õ√å ∑’Ë Ò ¥— ßπ—È π π— ∫·µà §.». Òı¯¯ ‡ªì πµâ π¡“ ‡¢“®÷ ß ‡ªì π∫ÿ §§≈∑’Ë ¡’ Õ”π“® Ÿ ß ÿ ¥„π√— ‡´’ ¬ ∫Õ√‘ ‚°¥Ÿ πÕø °≈à “«°— π«à “∫√√æ∫ÿ √ÿ …¢Õß∫Õ√‘ ‚°¥Ÿ πÕø ◊ ∫‡™◊È Õ “¬¡“®“°‡®â “™“¬µ“√å - µ“√å (Tartar) À√◊ Õ¡Õß‚°≈∑’Ë „π§√‘ µå »µ«√√…∑’Ë ÒÙ ‰¥â À— π‡¢â “¡“√— ∫√“™°“√ „π¡Õ ‚° ¡— ¬¬— ߇ªì π√“™√— ∞ (grand- duchy) à «π∫Õ√‘ ‚°¥Ÿ πÕø‡Õßπ—È π‰¥â °â “«¢÷È π¡“¡’ Õ”π“®·≈–∫∑∫“∑„π ç ¡— ¬ ‚Õª√‘ ™π’ π“é (Oprichnina period) ∑’Ë ´“√å Õ’ «“πºŸâ ‚À¥‡À’È ¬¡∑√ß„™â Õ”π“®‡¢à π ¶à “»— µ√Ÿ ¥â «¬°≈ÿà ¡∑À“√¡â “ ’ ¥”‚Õª√‘ ™π’ °’ (Oprichniki) „π §.». Òı¯Û ‡¢“‰¥â √— ∫°“√‡≈◊Ë Õπ∞“π— π¥√»— °¥‘Ï ‡ªì π¢ÿ ππ“ß √–¥— ∫ Ÿ ß À√◊ Õ ‚∫¬“√å (boyar) ·≈–‡ªì π ∑’Ë ª√÷ °…“∑’Ë ´“√å Õ’ «“πºŸâ ‚À¥‡À’È ¬¡∑√߉«â «“ßæ√–√“™Àƒ∑— ¬‡ªì πÕ¬à “ß¬‘Ë ß „π‡«≈“ ‡¥’ ¬«°— π ‡¢“°Á “¡“√∂®— ¥°“√„Àâ Õ’ √’ π“ ºŸâ ‡ªì ππâ Õß “«‰¥â Õ¿‘ ‡…° ¡√ °— ∫´“√å ‡ø‚Õ¥Õ√å ∑’Ë Ò ¢≥–∑√ߥ”√ßæ√–¬» ·°√π¥å ¥ÿä ° Õ¬à “ß‰√°Á ¥’ „π™à «ß√–¬–‡«≈“∑’Ë ∫Õ- √‘ ‚°¥Ÿ πÕø¡’ Õ”π“®„π∞“π–ºŸâ ”‡√Á ® √“™°“√π—È π √— ‡´’ ¬ “¡“√∂·¬° ∂“∫— π §√‘ µå »“ π“°√’ °ÕÕ√å ∑Õ¥Õ°´å ÕÕ°®“° °“√ª°§√ÕߢÕß°√ÿ ߧÕ𠷵𵑠‚π‡ªî ≈ ‚¥¬„π §.». Òı¯ ‡¢“‰¥â ·µà ßµ—È ß≈Õø (Lov) À√◊ Õ¬Á Õ∫ (Job) ‡ªì πÕ— §√¡ÿ ¢π“¬° ·Àà ß°√ÿ ß¡Õ ‚° (Metropolitan of Mos- cow) ·≈– “¡“√∂∑Ÿ ≈‡™‘ ≠æ√– — ߶√“™ ·Àà ß°√ÿ ߧÕ𠷵𵑠‚π‡ªî ≈ (Patriarch of Constantinople) ª√–¡ÿ ¢¢Õߧ√‘ µå »“ π®— °√°√’ °ÕÕ√å ∑Õ¥Õ°´å ´÷Ë ß¢≥–π—È π ‰¥â À¡¥∫∑∫“∑≈߇ªì πÕ— π¡“° ‡æ√“–°√ÿ ß §Õ𠷵𵑠‚π‡ªî ≈∂Ÿ °æ«°‡µ‘ √å °‡¢â “ §«∫§ÿ ¡·≈–ª°§√Õß (®— °√«√√¥‘ ‰∫‡´π- ‰∑πå ≈à ¡ ≈“¬·≈–∂Ÿ °æ«°‡µ‘ √å °‡¢â “ª° §√Õßπ— ∫·µà §.». ÒÙıÛ) „Àâ ‡ ¥Á ®¡“ ¬— ß°√ÿ ß¡Õ ‚°·≈–®— ¥µ—È ß°√ÿ ß¡Õ ‚°‡ªì π Àπà «¬ª°§√ÕßÕ‘ √–¢Õßæ√– — ߶√“™ ·Àà ß°√ÿ ß¡Õ ‚° (Patriarch of Moscow) ≈Õø®÷ ߉¥â ¥”√ßµ”·Àπà ßæ√– — ߶√“™ ·Àà ß°√ÿ ß¡Õ ‚°‡ªì πæ√–Õß§å ·√° π— ∫ ‡ªì 𧫓¡ ”‡√Á ®Õ¬à “ß¡“°∑’Ë √— ‡´’ ¬ “¡“√∂µ— ¥«ß®√Õ”π“®∑“ß»“ π“®“° µà “ß·¥π∑’Ë Õ“®‡¢â “¡“°â “«°à “¬°‘ ®°“√ ¿“¬„π®— °√«√√¥‘ ‰¥â Õ’ °∑—È ß¬— ߇ªì π°“√ ¬°∞“π–√— ‡´’ ¬„Àâ Ÿ ß à ߢ÷È π·≈–‡ªì π °“√‡ªî ¥‚Õ°“ „Àâ ∂“∫— π´“√å “¡“√∂ §«∫§ÿ ¡§√‘ µå »“ π®— °√‰¥â Õ¬à “ß‡µÁ ¡∑’Ë Õ’ °¥â «¬ Ú ‚¥¬´“√å ∑√ß¡’ æ√–√“™Õ”π“® „π°“√‡æ‘Ë ¡ ·≈–·µà ßµ—È ß‡®â “Àπâ “∑’Ë √–¥— ∫ Ÿ ߢÕߧ√‘ µ®— °√ §◊ ÕÕ— §√¡ÿ ¢π“¬°·≈– ¡ÿ ¢π“¬°‡æ◊Ë Õª°§√Õß¡ÿ ¢¡≥±≈µà “ß Ê À√◊ ÕÕ’ °π— ¬Àπ÷Ë ß ‡ªì πºŸâ ·∑πµà “ßæ√–‡πµ√ æ√–°√√≥¢Õß´“√å „π°“√¥Ÿ ·≈¥‘ π·¥π ∑’Ë Õ¬Ÿà Àà “ß‰°≈ ´÷Ë ß¡’ º≈¥’ µà Õ∑—È ß„π¥â “π Ò ´“√å Õ’ «“π∑’Ë Ù ∑√߉¥â √— ∫ ¡≠“π“¡«à “ 纟⠇À’È ¬¡‚À¥é ®“°æƒµ‘ °√√¡‚À¥√â “¬∑“√ÿ ≥´÷Ë ß¡’ ∑—È ß°“√∑“√ÿ ≥‡™à π ¶à “ºŸâ ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ®”π«ππ— ∫À¡◊Ë π§π √«¡∑—È ß·°√π¥å ¥ÿä ° Õ’ «“π æ√–√“™‚Õ√ Õß§å ‚µ ·≈–√— ™∑“¬“∑ „π §.». Òı¯Ò ‡¡◊Ë Õ·°√π¥å ¥ÿä °Õ’ «“π∑√ß欓¬“¡‡¢â “™à «¬æ√–™“¬“¢≥–∑√ßæ√–§√√¿å ´÷Ë ß∂Ÿ °´“√å Õ’ «“πºŸâ ‡À’È ¬¡‚À¥ ∑ÿ ∫µ’ Õ¬à “ß∑“√ÿ ≥‡π◊Ë Õß®“°‰¡à æÕ„®∑’Ë æ√– ÿ ≥‘ “·µà ßæ√–Õß§å ‰¡à ∂Ÿ °µâ Õßµ“¡∏√√¡‡π’ ¬¡ ´“√å Õ’ «“πºŸâ ‚À¥‡À’È ¬¡°Á ‰¡à ∑√ß≈— ߇≈æ√–∑— ¬∑’Ë ®–≈ß∑— ≥±å æ√–√“™‚Õ√ ¥â «¬∏“√æ√–°√‡À≈Á °∑’Ë ∑√ß∂◊ Õµ‘ ¥æ√–À— µ∂å µ≈Õ¥‡«≈“ ®π∑√߉¥â √— ∫∫“¥‡®Á ∫ “À— ·≈– ‘È πæ√–™π¡å „π‡«≈“µà Õ¡“ Ú Peter Neville, Russia The USSR, the CIS and the Independent States (London : A Windrush Press Book, 2003), 41.