สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 4 Oct.-Dec. 2005 1018 æ√–√“¡™“¥° : °“√ª√— ∫‡ª≈’Ë ¬π®“°«√√≥°√√¡µâ π·∫∫ ¡“‡ªì π«√√≥°√√¡Õ— µ≈— °…≥å §«“¡„π æß»“«¥“√®”ª“»— °¥‘Ï ¢â “ßµâ π∑’Ë –∑â Õπ„Àâ ‡ÀÁ π∂÷ ß°“√µ—È ß∂‘Ë π ∞“π¢Õß™“«≈“«„𥑠π·¥πµà “ß Ê πà “ ®–¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑—È ßπ— ¬µ√ß·≈–π— ¬ ª√–À«— ¥°— ∫‡√◊Ë Õß√“«„πæ√–√“¡™“¥° ¥— ß°√≥’ ‡™à π °“√Õæ¬æ‡¢â “‰ª„π¥‘ π ·¥π‡¢¡√ „π‡√◊Ë Õß æ√–√“¡™“¥° ∫—È π Ú ºŸ ° Ú ™“«‡¡◊ Õß∑’Ë Õæ¬æµ“¡∑â “« √“æ≥“»«√®“°‡¡◊ ÕßÕ‘ π∑√ªí µ∂å ‡æ◊Ë Õ ¢â “¡‰ª Ÿà ‡¡◊ Õß≈— ß°“ °Á ‰¥â À≈∫Àπ’ ‰ª¬— ß ∫√‘ ‡«≥∑’Ë ‡√’ ¬°«à “‡¡◊ Õߪ–°“¬ Õπ÷Ë ß ™◊Ë Õ ‡¡◊ ÕßÕ‘ π∑√ªí µ∂å °Á ∫à ß∫Õ°∂÷ ß°“√√— ∫√Ÿâ ‡√◊Ë Õ߇¢¡√∑’Ë ºŸâ ·µà ߇√◊Ë Õßæ√–√“¡™“¥° ¡’ Õ¬Ÿà ¿Ÿ ¡‘ π“¡Õ’ °°≈ÿà ¡Àπ÷Ë ß∑’Ë §«√π” æ‘ ®“√≥“ °Á §◊ Õ¿Ÿ ¡‘ π“¡∑’Ë ª√“°Ø„πºŸ ° ÚÚ ¢Õß∫—È πª≈“¬¢Õ߇√◊Ë Õß µÕπ∑’Ë æ√–√“¡·º≈ß»√ √⠓߇¡◊ Õ߉ª„π∑‘ » µà “ß Ê ‡¡◊ Õßµà “ß Ê °Á ∂Ÿ ° ∂“ªπ“¢÷È π ¥â «¬Õ“πÿ ¿“æ·≈–Õ”π“®∑’Ë ¬‘Ë ß„À≠à ‡À≈◊ Õ ®–ª√–¡“≥¢Õßæ√–√“¡ «’ √∫ÿ √ÿ …¢Õß ™“«≈“« ´÷Ë ßπ—Ë π°Á À¡“¬§«“¡«à “‡¡◊ Õß ‡À≈à “π—È πÕ¬Ÿà „µâ æ√–‚æ∏‘ ¡¿“√¢Õß æ√–√“™“ºŸâ ¡’ π“¡«à “ ç√“¡√“™é ‡¡◊ Õß ‡À≈à “π—È π°Á §◊ Õ ‡¡◊ Õßæ‘ …≥ÿ ‚≈° π§√ «√√§å ™— ¬π“∑ æ‘ ¡“¬ ·≈– °√ÿ ߇∑æ ¡À“π§√ Ò ‡¡◊ Õß∑—È ß ı π’È „πªí ®®ÿ ∫— π À√◊ Õ·¡â „πÕ¥’ µ°Á ‡ªì π‡¡◊ Õß´÷Ë ßÕ¬Ÿà „π æ√–√“™Õ”π“®¢Õßæ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å ·Àà ß ¬“¡ª√–‡∑»µ≈Õ¥¡“ ®–¡’ °Á ·µà æ‘ ¡“¬„π ¡— ¬ª√–¡“≥æÿ ∑∏»µ«√√…∑’Ë Òı-Òˆ µ°Õ¬Ÿà „𧫓¡¥Ÿ ·≈¢ÕßÕ“≥“ ®— °√¢Õ¡ ·µà µà Õ¡“°Á °≈“¬¡“‡ªì π à «π Àπ÷Ë ß¢Õß√“™Õ“≥“®— °√ ¬“¡ °“√∑’Ë ®–Õ∏‘ ∫“¬°“√√— ∫√Ÿâ ‡°’Ë ¬«°— ∫ ‡¡◊ Õß∑—È ß Ù ∑’Ë ºŸâ ·µà ß®‘ πµπ“°“√«à “Õ¬Ÿà „𧫓¡§√Õ∫§√ÕߢÕß≈“«π—È π Prof. Sachchidanand Sahai ºŸâ ‡§¬∑”«‘ ®— ¬ ‡°’Ë ¬«°— ∫‡√◊Ë Õßæ√–√“¡™“¥°‰¥â · ¥ß ∑√√»π–‰«â «à “ 燪ì 𧫓¡Ωí π„πÕÿ ¥¡§µ‘ ¢ÕߺŸâ ·µà ßé ÒÒ „π∑√√»π–¢ÕߺŸâ «‘ ®— ¬ ª√–‡¥Á π°“√ ·ºà Õ”π“®¢Õß ç√“¡√“™é ‡¢â “¡“„𥑠𠷥π∑’Ë ‡ªì π‡¡◊ Õßæ‘ …≥ÿ ‚≈° π§√ «√√§å ™— ¬π“∑ æ‘ ¡“¬ ·≈–°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ πà “®–¡’ π— ¬∑’Ë ´à ÕπÕ¬Ÿà ‡∫◊È ÕßÀ≈— ß À“°‰¥â æ‘ ®“√≥“ª√–«— µ‘ »“ µ√å Õ— 𬓫π“π¢Õß ª√–‡∑»≈“« æ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å ∑’Ë ‡ªì π «’ √∫ÿ √ÿ …§πÀπ÷Ë ß¢Õß≈“« ÒÚ °Á §◊ Õ ¡‡¥Á ® æ√–‰™¬‡™…∞“∏‘ √“™ (æ.». Ú˘Û- ÚÒÒı) ´÷Ë ß¡’ æ√–√“™ª√–«— µ‘ √ÿ ª„π ª√–‡¥Á π„À≠à Ê °Á §◊ Õ æ√–Õß§å ‡ªì π√“™- ‚Õ√ ¢Õßæ√–‡®â “‚æ∏‘ “√√“™ æ√–√“™- ¡“√¥“‡ªì πæ√–√“™∏‘ ¥“¢Õßæ√–‡®â “ ‡™’ ¬ß„À¡à æ√–Õß§å ‰¥â ∑√ߧ√Õß√“™- ¡∫— µ‘ „ππ§√‡™’ ¬ß„À¡à ´÷Ë ß‡ªì π¢Õß æ√–Õ— ¬°“µ—È ß·µà ‡¬“«å «— ¬ µà Õ¡“æ√– √“™∫‘ ¥“ ‘È πæ√–™π¡å æ√–Õß§å ®÷ ß∑√ß ‰¥â √“™ ¡∫— µ‘ „ππ§√‡™’ ¬ß∑Õß À√◊ Õ ‡¡◊ ÕßÀ≈«ßæ√–∫“ß æ√–Õß§å ‰¥â ∑√ß∑” ߧ√“¡°— ∫æ√–‡®â “∫ÿ ‡√ßπÕß·Àà ßæ¡à “ À≈“¬§√—È ß µà Õ¡“æ√–Õß§å ‰¥â ∑√ß ∂“- ªπ“π§√‡«’ ¬ß®— π∑√å ¢÷È π‡ªì π‡¡◊ ÕßÀ≈«ß §«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ß°√ÿ ß»√’ Õ¬ÿ ∏¬“ °— ∫≈“«„π ¡— ¬æ√–‡®â “‰™¬‡™…∞“∏‘ √“™ ‡ªì π‰ªÕ¬à “ß√“∫√◊Ë π ‡æ√“–æ√–¡‡À ’ Õߧå Àπ÷Ë ß¢Õßæ√–‡®â “‰™¬‡™…∞“∏‘ √“™ §◊ Õæ√–‡∑æ°…— µ√’ ¬å æ√–√“™∏‘ ¥“¢Õß æ√–¡À“®— °√æ√√¥‘ ·≈–æ√–»√’ ÿ √‘ ‚¬∑— ¬ ·Àà ß°√ÿ ß»√’ Õ¬ÿ ∏¬“ ¥— ßπ—È π æ√–‰™¬‡™…- ∞“∏‘ √“™®÷ ß¡’ §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“߇§√◊ Õ ≠“µ‘ °— ∫ ¡‡¥Á ®æ√–¡À‘ π∑√“™“ ¡‡¥Á ®æ√–‰™¬‡™…∞“∏‘ √“™∑√ß ¬°∑— 扪µ’ ‡¡◊ Õßæ‘ …≥ÿ ‚≈° Ú §√—È ß µ“¡ §”‡™‘ ≠¢Õß ¡‡¥Á ®æ√–¡À‘ π∑√“™“§◊ Õ „π§√—È ß·√° ÒÛ ªï æ.». Ú˘¯ ‡æ√“– ¡‡¥Á ®æ√–¡À‘ π∑√“™“‡§’ ¬¥·§â πæ√– ¡À“∏√√¡√“™“ ºŸâ ‡ªì πæ√– «“¡’ ¢Õß Ò ™◊Ë Õ ç°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√é π’È ¡’ „™â ¡“µ—È ß·µà ¡— ¬Õ¬ÿ ∏¬“ ¥Ÿ °ÆÀ¡“¬µ√“ “¡¥«ß æ√–‰Õ¬°“√Õ“™≠“À≈«ß (µ√“‡¡◊Ë Õªï æ.». Ò¯˘ı) çÕ— π¡’ „πæ√–Õ“≥“‡¢µ ·«à 𷧫â π°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ ∫«√∑«“√“«¥’ »√’ Õ¬ÿ ∑∏¬“¡À“¥‘ ≈°¿æπæ√— µπ√“™∏“π’ ∫ÿ √’ √¡¬é Àπâ “ Ù˜Û. ÒÒ çThus the political picture which represents Phra Lam as a mighty king, whose commands were obeyed from Vientiane to Inthapathanakhon, the capital of the Khmer kingdom, and whose sons and nephews ruled not only northeastern Thailand, but also Ayuthaya, Pisanuloke and Nakhon Savan, does not correspond to any historical reality. Rather, it is the literary expression of a nationalist political utopia. The mention of Ayuthaya, therefore, cannot be seen as providing any sure index to the antiguity of the text. Even after the fall of Ayuthaya, the Phra Lak Phra Lamûs author might have included the name of this famous kingdom to enhance the prestige of a utopian Lan-Xang. ( The Phra Lak Phra Lam and The Laotian Cultural Tradition by Prof. Sachchidanand Sahai, p. 79). ÒÚ ºŸâ «‘ ®— ¬¢Õ„™â §”«à “ ª√–‡∑»≈“« ·∑π∑’Ë ®–‡ªì π ª√–‡∑» “∏“√≥√— ∞ª√–™“∏‘ ª‰µ¬ª√–™“™π≈“« ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡ÀÁ π¿“æ∑’Ë ¬â Õπ°≈— ∫‰ªµ—È ß·µà §√—È ßÕ¥’ µ ÒÛ æß»“«¥“√≈“« ¢Õß¡À“ ’ ≈“ «’ √–«ß»å ‰¡à √–∫ÿ ªï æ.». ‰«â ·µà „πæß»“«¥“√©∫— ∫æ√–√“™À— µ∂‡≈¢“ √–∫ÿ «à “‡ªì πªï æ.». Ú˘¯