สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 4 Oct.-Dec. 2005 892 »— °¥‘Ï »√’ §ÿ ≥§à “¢Õߧ«“¡‡ªì π∫ÿ §§≈ π’È ∫ÿ §§≈∑ÿ °§π®÷ ß¡’ »— °¥‘Ï »√’ §«“¡‡∑à “ ‡∑’ ¬¡°— π„𧫓¡‡ªì π∫ÿ §§≈ π— °ª√— ™≠“ ¡— ¬„À¡à ™“«‡¬Õ√¡— πÕ’ °ºŸâ Àπ÷Ë ß∑’Ë °≈à “« ∂÷ ߇√◊Ë Õß»— °¥‘Ï »√’ §ÿ ≥§à “¢Õß∫ÿ §§≈§◊ Õ ‡Õ¡“πŸ ‡Õ≈ §“π∑å (Emmanuel Kant) ”À√— ∫§“π∑å ·≈â «¡πÿ …¬å ‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ¡’ »— °¥‘Ï »√’ ¡’ §ÿ ≥§à “„πµ— «‡Õß ‡π◊Ë Õß®“° ¡πÿ …¬å ¡’ ‡Àµÿ º≈ ¡’ ªí ≠≠“∑’Ë ®–‡¢â “∂÷ ß À≈— °°“√∑“ß»’ ≈∏√√¡·≈–∫Õ°µπ‡Õß ‰¥â «à “µπ®–µâ Õß∑”Õ–‰√®÷ ß®–‡ªì π ‘Ë ß∑’Ë ∂Ÿ °µâ Õß ∑’Ë ¥’ ¡πÿ …¬å ¡’ ‡ √’ ¿“æ·≈–¡’ Àπâ “∑’Ë ∑’Ë ®–µâ Õߪؑ ∫— µ‘ µ“¡À≈— °»’ ≈∏√√¡ “°≈ ”À√— ∫¡πÿ …¬å ∑ÿ °§π Ù „π¥â “π∑√√»π–¢Õß»“ π“µà “ß Ê ·¡â ®–Õ∏‘ ∫“¬∑’Ë ¡“À√◊ Õ°”‡π‘ ¥¢Õß¡πÿ …¬å ·µ°µà “ß°— π ·µà ∏√√¡™“µ‘ ª√–°“√Àπ÷Ë ß ∑’Ë ”§— ≠¢Õß¡πÿ …¬å ∑’Ë »“ 𓇙◊Ë Õµ√ß°— π §◊ Õ §«“¡‡ªì πºŸâ ¡’ ¡‚π∏√√¡¢Õß¡πÿ …¬å §«“¡ “¡“√∂∑’Ë ®–æ— ≤π“µπ‡Õß „™â ‡ √’ ¿“æ‡≈◊ Õ° ‘Ë ß∑’Ë ∂Ÿ °µâ Õß∑’Ë ¥’ ß“¡ ‡ÀÁ π‰¥â «à “ ‡√◊Ë Õß»— °¥‘Ï »√’ §ÿ ≥§à “¢Õß §«“¡‡ªì π∫ÿ §§≈ ®–™à «¬∑”„Àâ ∫ÿ §§≈ µÕ∫µπ‡Õ߉¥â «à “ µπ‡Õߧ◊ Õ„§√ §«“¡ ‡ªì π¡πÿ …¬å À√◊ ÕºŸâ ª√–‡ √‘ ∞À¡“¬§«“¡ «à “Õ¬à “ß‰√ °“√„™â ‘ ∑∏‘ ‡ √’ ¿“æ à «π ∫ÿ §§≈À¡“¬§«“¡«à “Õ¬à “ß‰√ °“√‡¢â “ „®ª√–‡¥Á πµà “ß Ê ‡À≈à “π’È ∑”„Àâ ∫ÿ §§≈ ‡¢â “„®µπ‡Õß ‡ÀÁ π§ÿ ≥§à “¢Õßµπ‡Õß ‡§“√æµπ‡Õß√«¡∂÷ ß°“√√Ÿâ ®— °∑”§à “π‘ ¬¡ „Àâ °√–®à “ß„π°“√‡≈◊ Õ°∑“߇¥‘ π™’ «‘ µ ‡≈◊ Õ°°“√°√–∑”∑—È ß¢Õßµπ‡Õß·≈–°“√ ªØ‘ ∫— µ‘ µà ÕºŸâ Õ◊Ë π °“√µ— ¥ ‘ π„®‰¥â ‡¡◊Ë Õ ‡º™‘ ≠ ∂“π°“√≥å ¢— ¥·¬â ß∑“ß»’ ≈∏√√¡ (moral dilemma) ”À√— ∫¡πÿ …¬å ·≈â «‰¡à ¡’ ‘Ë ß„¥∑’Ë ¥’ ß“¡·≈–°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡ ß∫ ÿ ¢‰¥â ‡∑à “°— ∫°“√°√–∑”∑’Ë Õ¥§≈â Õß °— ∫‡Àµÿ º≈·≈–À≈— °°“√¢Õß»’ ≈∏√√¡ Õ— π‡ªì π·°à πÀ√◊ Õ∏“µÿ ·∑â ¢Õߧ«“¡‡ªì π ¡πÿ …¬å Ù Samuel E. Stumpf, Op. cit., p 65, 66