สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 30 No. 4 Oct.-Dec. 2005 1032 ÕÕß√’ √Ÿ ‚´ : ®‘ µ√°√‰√â §√Ÿ ºŸâ √â “ß‚≈°‰√â ¡“¬“ ¢Õß√Ÿ ‚´Ωí π‡øóò Õßµà “ß®“°§«“¡‡ªì π®√‘ ß √Ÿ ‚´ √â “ß√Ÿ ª — ≠≈— °…≥å ¢Õߧ«“¡™—Ë « ™â “¥â «¬¿“æπ“ßøÑ “„π™ÿ ¥¢“«∂◊ Õ§∫‰ø ∑’Ë ¡’ ·µà §«— π ’ ¥” π—Ë ßÕ¬Ÿà ∫πÀ≈— ß¡â “ ’ ¥” ∑’Ë °”≈— ß∑–¬“π‰ª∫π´“°»æ∑’Ë √–‡°– √–°–‡∫◊È Õß≈à “ß ¢≥–∑’Ë Õ’ °“°”≈— ß≈‘È ¡√ ‡≈◊ Õ¥ ¥ Ê ®“°´“°»æ‡À≈à “π—È π √Ÿ ‚´ ‰¥â §«“¡§‘ ¥¡“®“°æ√¡·¢«πºπ— ߇°’Ë ¬« °— ∫»“ π“∑’Ë ‡¢“‰¥â ¥Ÿ „π«— ¬‡¥Á ° √Ÿ ‚´ √â “ß ∫√√¬“°“»„Àâ ‡¬◊ Õ°‡¬Á π¥â «¬ ’ ¥” ‡∑“ πÈ ”‡ß‘ π ¢“« ‡ªì πµâ π ¿“æ ߧ√“¡¢Õß √Ÿ ‚´µà “߉ª®“°º≈ß“π¢Õß»‘ ≈ªî π§π Õ◊Ë π Ê ∑’Ë ¡— °· ¥ß„Àâ ‡ÀÁ 𧫓¡‚À¥√â “¬ ¢Õß ß§√“¡¥â «¬ ’ — π∑’Ë ‡√à “√â Õπ ·µà √Ÿ ‚´ °— ∫· ¥ß§«“¡‚À¥√â “¬¢Õß ß§√“¡ ¥â «¬§«“¡‡ß’ ¬∫ ‡¬Á π™“ ·µà ·Ωߧ«“¡ ∑“√ÿ ≥Õ¬Ÿà ‡∫◊È ÕßÀ≈— ß ¿“æπ’È √⠓ߧ«“¡ µ◊Ë π‡µâ π„Àâ °— ∫‡æ◊Ë Õπ Ê »‘ ≈ªî πÕ¬à “ß¡“° π— ∫‡ªì π°“√‡√‘Ë ¡µâ π∑’Ë ¥’ √Ÿ ‚´‰¥â ®— ¥· ¥ß º≈ß“π®‘ µ√°√√¡¢Õ߇¢“‡√◊Ë Õ¬¡“ „π §.». Ò˘ı √Ÿ ‚´π”º≈ß“π ®‘ µ√°√√¡¢Õ߇¢“‰ª· ¥ß∑’Ë ´“≈ß ‚¥ µÕπ (Salon dû Automme) ∂“π· ¥ß ¿“æ¢Õß®‘ µ√°√Àπÿà ¡ “«„π°√ÿ ߪ“√’ ´÷Ë ß®— ¥¢÷È π„πƒ¥Ÿ „∫‰¡â √à «ß¢Õß∑ÿ ° Ê ªï ¡“ µ—È ß·µà §.». Ò˘Û ‚¥¬· ¥ßº≈ß“π √à «¡°— ∫°≈ÿà ¡‚ø«‘ µå Û (Fauvist) º≈ß“π ®‘ µ√°√√¡¢Õß√Ÿ ‚´‰¥â √— ∫°“√™◊Ë π™¡®“° ‡æ◊Ë Õπ»‘ ≈ªî π·≈–π— °«‘ ®“√≥å »‘ ≈ª–Õ¬à “ß °«â “ߢ«“ß„π∞“π–ºŸâ ªØ‘ «— µ‘ »‘ ≈ª–·Àà ß §√‘ µå »µ«√√…∑’Ë Ú ∑’Ë ¡’ ‡Õ°≈— °…≥å ‚¥¥‡¥à π‡ªì π¢Õßµπ‡Õß ‰¡à ¢÷È π°— ∫≈— ∑∏‘ À√◊ Õ°≈ÿà ¡»‘ ≈ªî π„¥ Ê °’ ‚¬¡ Õ“ªÕ≈’ ·π√å (Guillaume Apollinaire: 1880- 1918) °«’ ·≈–π— °«‘ ®“√≥å »‘ ≈ª–™“« Ω√—Ë ß‡» ´÷Ë ß‡ªì π‡æ◊Ë Õπ√— °§πÀπ÷Ë ß¢Õß √Ÿ ‚´ ¡— °®–‡¢’ ¬π·π–π”º≈ß“π„Àâ ‡ ¡Õ Ê °“√· ¥ßº≈ß“π»‘ ≈ª–πÕ°®“°‡ªì π °“√‡ πÕº≈ß“πµà Õ “∏“√≥™π·≈â « ¬— ߇ªì π‚Õ°“ „Àâ √Ÿ ‚´‰¥â æ∫°— ∫‡æ◊Ë Õπ »‘ ≈ªî πÀπÿà ¡ Ê À— «°â “«Àπâ “√à «¡ ¡— ¬‡¥’ ¬« °— π¥â «¬ √Ÿ ‚´™Õ∫®— ¥ß“π‡≈’È ¬ß‡æ◊Ë Õπ Ê Õ¬Ÿà ‡ ¡Õ ‡™à π „π«— π∑’Ë Ù æƒ»®‘ °“¬π §.». Ò˘¯ ‡¢“®— ¥‡≈’È ¬ß§√—È ß„À≠à ∑’Ë ∫“‚µ-≈“«— «√å (Bateau-Lavoir studio) ‡≈¢∑’Ë ÒÛ √Ÿ √“«’ ¬Õß (13 Rue Ra- vignan) „π¡ß¡“√å µ (Montmartre) ™“π °√ÿ ߪ“√’ ß“π¥— ß°≈à “«¡’ ‡æ◊Ë Õπ»‘ ≈ªî 𠉪√à «¡ß“πÀ≈“¬§π „π®”π«ππ—È π¡’ ªï °— ‚´·≈–Õ“ªÕ≈’ ·π√å ¥â «¬ Õ“ªÕ≈’ ·π√å ‰¥â Õà “π∫∑°«’ ‡ªì π‡°’ ¬√µ‘ ·°à √Ÿ ‚´ ·≈–ªï °— ‚´ √Ÿ ‚´‰¥â °≈à “«§”§¡‰«â „π ß“π‡≈’È ¬ß§√—È ßπ—È π«à “ ç‡√“ Õߧπ‡ªì π ®‘ µ√°√ºŸâ ¬‘Ë ß„À≠à ·Àà ߬ÿ § §ÿ ≥ (ªï °— ‚´) ‡ªì π®‘ µ√°√·∫∫Õ’ ¬‘ ªµå º¡‡ªì π®‘ µ√°√ ·∫∫ ¡— ¬„À¡à é „π¢≥–∑’Ë ªï °— ‚´°≈à “« ∂÷ ߺ≈ß“π¢Õß√Ÿ ‚´«à “ ‡ªì πß“π°÷Ë ß®√‘ ß®— ß °÷Ë ß≈â Õ‡≈’ ¬π‡ ’ ¬¥ ’ ∑’Ë πà “ π„®Õ¬à “߬‘Ë ß (Kathy Rooney, 1986: 354) ·¡â «à “√Ÿ ‚´®–·«¥≈â Õ¡¥â «¬‡æ◊Ë Õπ ·≈–ºŸâ π— ∫ πÿ π ·µà ™’ «‘ µ¢Õ߇¢“°Á ¢÷È π Ê ≈ß Ê ∫“ߧ√—È ßµâ ÕßÕ¬Ÿà Õ¬à “ß¬“°·§â π ‡©æ“–Õ¬à “ß¬‘Ë ß„π™à «ß‡√‘Ë ¡µâ π‡¢â “ Ÿà ·«¥ «ß»‘ ≈ª– º≈ß“π¢Õ߇¢“¬— ߢ“¬¬“°·≈– ¡’ √“§“µË ” √Ÿ ‚´‡™à “ µŸ ¥‘ ‚Õ‡≈Á ° Ê ∑’Ë ¡’ ‡æ’ ¬ß‚µä –·≈–‡°â “Õ’È Õß “¡µ— « ¡’ ‡µ’ ¬ß πÕπÀ¬“∫ Ê Õ¬Ÿà À≈— ß¡à “π‰«â ‡ªì π∑’Ë πÕπ ‡¢“„™â ‡ß‘ π‡æ’ ¬ß‡¥◊ Õπ≈–√â Õ¬ø√— ß°å ´÷Ë ß‡ªì π‡ß‘ π∫”π“≠®“°°√¡»ÿ ≈°“°√ Ω√—Ë ß‡» √–À«à “ßæ— °®“°°“√«“¥√Ÿ ª ‡¢“°‘ π¢π¡ªí ß®ÿà ¡‰«πå À√◊ Õπ¡æÕª√–- ∑— ߧ«“¡À‘ « ·≈â ««“¥¿“æµà Õ‰ª ·¡â ®– Õ¬Ÿà Õ¬à “ß‚¥¥‡¥’Ë ¬«·≈–¢— ¥ π∑“ß«— µ∂ÿ √Ÿ ‚´°≈— ∫°≈à “««à “ ™’ «‘ µ‡¢“Õ∫Õÿà πÕ¬Ÿà „π ‚≈°¢Õß√Ÿ ª∑√ß·≈– ’ — π ™à «ß §.». Ò¯˘ı √Ÿ ‚´«“¥¿“æ ®‘ µ√°√√¡ ’ πÈ ”¡— π·≈–«“¥¥â «¬ª“°°“ À¡÷ °¥”‰«â ª√–¡“≥ Ú ¿“æ º≈ ß“π™ÿ ¥π’È · ¥ß„Àâ ‡ÀÁ 𧫓¡§‘ ¥Ωí π Õ— π·ª≈°ª√–À≈“¥ ‡¢“«“¥ ‘Ë ßµà “ß Ê Õ¬à “ß≈–‡Õ’ ¬¥ ’ — πæ‘ ¥“√ ´÷Ë ß°≈—Ë π °√Õß¡“®“°®‘ µ„µâ ”π÷ ° º≈ß“π®‘ µ√- °√√¡¢Õß√Ÿ ‚´ à «π¡“°‰¥â √— ∫§«“¡ ∫— π¥“≈„®¡“®“°∏√√¡™“µ‘ ·≈â «· ¥ß ÕÕ°Õ¬à “ßµ√߉ªµ√ß¡“ ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬ ®‘ µ√°√√¡Õπ“√¬– (primitive painting) ·≈–≈— ∑∏‘ ‡Àπ◊ Õ®√‘ ß (surrealism) ·¡â º≈ß“π®‘ µ√°√√¡¢Õß√Ÿ ‚´®–¥Ÿ ‡À¡◊ Õπ «à “‰¡à „™â ªí ≠≠“„π°“√ √â “ß √√§å Õ¬à “ß »‘ ≈ªî π∑’Ë ºà “π°“√»÷ °…“Õ¬à “ß‡ªì π√–∫∫ ®“° ∂“∫— π»‘ ≈ª– ·µà ‡¢“„™â §«“¡‡™◊Ë Õ ¡—Ë π·≈–§«“¡°≈â “À“≠„π°“√· ¥ß æ≈— ßÕ“√¡≥å ÕÕ°¡“Õ¬à “ßÕ‘ √– º≈ß“π Û °≈ÿà ¡‚ø«‘ µå (Fauvist) ®‘ µ√°√∑’Ë √⠓ߺ≈ß“π®‘ µ√°√√¡¥â «¬ ’ — 𠥄 „™â Ωï ·ª√ß√ÿ π·√ß ‰¡à π„®√“¬≈–‡Õ’ ¬¥ „Àâ §«“¡ ”§— ≠°— ∫°“√‡√â “Õ“√¡≥å ·≈– √â “ß ®‘ πµπ“°“√ ‡ªì π°“√ √â “ß§à “π‘ ¬¡∑“ß ÿ π∑√’ ¬¿“æ„À¡à „π™à «ßµâ π§√‘ µå »µ«√√…∑’Ë Ú »‘ ≈ªî 𠔧— ≠¢Õß°≈ÿà ¡π’È ‰¥â ·°à ÕÕß√’ ¡“µ’ (Henri Matisse: 1869-1954) ÕÕ߇¥√ ‡¥Õ·√ß (Andr é Derain: 1880-1954) √“ÕŸ ≈ ¥Ÿ øï (Raoul Dufy: 1877-1953) ™Õ√å ™ √Ÿ ‚Õ (Georges Rouault: 1871-1958)