สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 1 Jan.-Mar. 2006 æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «°— ∫æ√–ª√’ ™“≠“≥ ∑“ß·ª√¥πµ√’ 258 ≈”¥— ∫º≈ß“π∑’Ë ÛÒ (§.». Ò˘Ú¯) ·µà ß‚¥¬ Õ“√å ‚π≈¥å ‡™‘ π·∫√å ° (Arnold Sch ö nberg, §.». Ò¯˜Ù-Ò˘ıÒ) ‡ªì π°“√·ª√„π√–∫∫·∂«‚πâ µ ‘ ∫ Õßµ— « ∫∑‡æ≈ßπ’È ‰¥â √— ∫Õ‘ ∑∏‘ æ≈®“° ∫√“¡ å „π¥â “π°“√«“߇ ’ ¬ß∑’Ë ¡’ ’ — π ¢Õ߫ߥÿ √‘ ¬“ߧå ÚÒ. ´‘ ¡‚øπ’ ≈”¥— ∫º≈ß“π∑’Ë ÚÒ (§.». Ò˘Ú¯) ·µà ß‚¥¬ Õ— π‚∑𠇫‡∫‘ √å π (Anton Webern, §.». Ò¯¯Û-Ò˘Ùı) „π∑à Õπ∑’Ë Ú ‡ªì π °“√·ª√„π√–∫∫·∂«‚πâ µ ‘ ∫ Õßµ— « ‚§√ß √⠓ߢÕß‚πâ µ ”§— ≠ ∫∑‡æ≈ߢÕß∑ÿ °™“µ‘ ∑ÿ °¿“…“ ·≈–∑ÿ °«— ≤π∏√√¡ ª√–°Õ∫¥â «¬µ— « ‚πâ µ‡ªì π®”π«π¡“° ‡ªì π‚πâ µ∑’Ë ¡’ √–¥— ∫‡ ’ ¬ß Ÿ ß∫â “ßµË ”∫â “ß «“߇√’ ¬ß °— πµ“¡≈”¥— ∫„π·π«πÕπ À√◊ Õ∑—È ß ·π«πÕπ·≈–·π«µ—È ß ·µà ‚πâ µ∑ÿ °µ— «¡’ §«“¡ ”§— ≠‰¡à ‡∑à “‡∑’ ¬¡°— π „π°“√ «‘ ‡§√“–Àå ∑”πÕß “¡“√∂™’È ™— ¥≈ß ‰ª‰¥â «à “ ‚πâ µµ— «„¥ ”§— ≠°«à “‚πâ µ µ— «„¥‚¥¬„™â ‡Àµÿ º≈∑“ß∑ƒ…Æ’ √Õß√— ∫ ‡¡◊Ë Õπ”‚πâ µ∑’Ë ”§— ≠°«à “¡“‡√’ ¬ß°— π „À¡à ®–‡°‘ ¥‚§√ß √⠓ߢÕß‚πâ µ ”§— ≠ (structural line) µ“¡À≈— °°“√¢Õß ‰Œπå √‘ § ‡™ß‡§Õ√å (Heinrich Schen- ker, §.». Ò¯ˆ¯-Ò˘Ûı) π— °∑ƒ…Æ’ ¥πµ√’ ™“«ÕÕ ‡µ√’ ¬„π ¡— ¬‚√·¡πµ‘ ° µÕπª≈“¬µà Õ‡π◊Ë Õß°— ∫ ¡— ¬»µ«√√… ∑’Ë ¬’Ë ‘ ∫ ‡™ß‡§Õ√å ‡¢’ ¬πÀπ— ß ◊ Õ‡°’Ë ¬«°— ∫ ∑ƒ…Æ’ ¥πµ√’ ‡√◊Ë Õß Harmonielehre „π §.». Ò˘ˆ ·≈– Der freie S ä tz „π §.». Ò˘Ûı ·π«§‘ ¥‡°’Ë ¬«°— ∫ ∑ƒ…Æ’ ¥πµ√’ „π√–∫∫Õ‘ ß°ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß ¢Õ߇™ß‡§Õ√å ‡ªì π∑’Ë ¬Õ¡√— ∫·≈–·æ√à À≈“¬∑—Ë «‚≈°®π∑ÿ °«— ππ’È °√–∫«π°“√≈¥√Ÿ ª (reduction process) ¢Õ߇™ß‡§Õ√å πÕ°®“°®– „™â ‰¥â ¥’ °— ∫°“√«‘ ‡§√“–Àå ∑”πÕß·≈â « ¬— ß “¡“√∂„™â ‰¥â ¥’ °— ∫°“√«‘ ‡§√“–Àå ‡ ’ ¬ßª√– “π¢Õߥπµ√’ µ–«— πµ°Õ’ ° ¥â «¬ «‘ ∏’ °“√ ”§— ≠„π°“√«‘ ‡§√“–Àå ‡æ≈ߢÕ߇™ß‡§Õ√å ‡ªì π°“√‡≈◊ Õ° ‡©æ“–‚πâ µ ”§— ≠·≈–§Õ√å ¥ ”§— ≠ √«¡∂÷ ß°ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß ”§— ≠„π·µà ≈– ¢—È πµÕπ¢Õß°“√≈¥√Ÿ ª ´÷Ë ßÕ“®¡’ Ú-Û ¢—È πµÕπ ‡æ◊Ë Õ„Àâ ‡À≈◊ Õ‡©æ“– ‚πâ µ∑’Ë ”§— ≠°«à “ §Õ√å ¥∑’Ë ”§— ≠°«à “ ·≈–°ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß∑’Ë ”§— ≠°«à “ ∑”„Àâ ∑√“∫‚§√ß √â “ßÀ≈— °¢Õ߇æ≈ß„π·ßà µà “ß Ê ‡™ß‡§Õ√å ‡™◊Ë Õ«à “ ∫∑‡æ≈ß∑ÿ °∫∑ ∑’Ë Õ¬Ÿà „π√–∫∫Õ‘ ß°ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß¡’ æ◊È π∞“π ¥â “π‚§√ß √⠓߉¡à ·µ°µà “ß°— π ‰¡à «à “ ®–‡ªì π‚§√ß √â “ß∑”πÕß ‚§√ß √â “ß ®— ßÀ«– À√◊ Õ‚§√ß √⠓߇ ’ ¬ßª√– “π ‚¥¬„™â °√–∫«π°“√≈¥√Ÿ ª„π°“√ «‘ ‡§√“–Àå ‡™ß‡§Õ√å 𔇠πÕ°√–∫«π °“√≈¥√Ÿ ª‡æ◊Ë Õ®— ¥«“ß≈”¥— ∫§«“¡ ”§— ≠¡“°πâ Õ¬¢Õß‚πâ µ„π∑”πÕß §«“¡ ”§— ≠¡“°πâ Õ¬¢ÕߧÕ√å ¥·≈– ‡ ’ ¬ßª√– “π ‡æ◊Ë Õ𔉪 Ÿà ¡‘ µ‘ µà “ß Ê ¢Õß°“√«‘ ‡§√“–Àå ‚§√ß √⠓߇™‘ ß´â Õπ ´÷Ë ßª√–°Õ∫¥â «¬ Û ™—È π„π√–¥— ∫µ◊È π (foreground) √–¥— ∫°≈“ß (middle- ground) ·≈–√–¥— ∫≈÷ ° (background) Õπ÷Ë ß „π√–¥— ∫°≈“ßÕ“®ª√–°Õ∫ ¥â «¬À≈“¬™—È πÀ√◊ ÕÀ≈“¬¢—È πµÕπ„π °√–∫«π°“√≈¥√Ÿ ª ·≈–∂◊ Õ‡ªì π√–¥— ∫ ∑’Ë ‡ªì πª√–‚¬™πå Õ¬à “ß¬‘Ë ß„π°“√·µà ß ‡æ≈ß °“√«‘ ‡§√“–Àå ‡æ≈ß ·≈–°“√øí ß ‡æ≈ß „π°√–∫«π°“√≈¥√Ÿ ªµâ Õߧ”π÷ ß ∂÷ ß°“√‡πâ π®— ßÀ«–‚¥¬æ‘ ®“√≥“Õ— µ√“ ®— ßÀ«–ª√–°Õ∫¥â «¬‡ ¡Õ ‡™à π „π ‡æ≈ßÕ— µ√“®— ßÀ«– ’Ë ‚πâ µ·≈–§Õ√å ¥ ∫π®— ßÀ«–∑’Ë Ò ·≈–∫π®— ßÀ«–∑’Ë Û ´÷Ë ß ∂Ÿ °‡πâ π„π·µà ≈–Àâ Õß®–¡’ §«“¡ ”§— ≠ ‡¡◊Ë Õ≈¥√Ÿ ª∑”πÕß·≈â « °Á ®–‰¥â ‚πâ µ ”§— ≠∑’Ë ‡§≈◊Ë Õπ¢÷È πÀ√◊ Õ‡§≈◊Ë Õπ≈ß∑’ ≈– ¢—È πÕ¬à “ßµà Õ‡π◊Ë Õ߇ªì π·π«‡¥’ ¬«°— π „π√Ÿ ª·∫∫¢Õß∫— π‰¥‡ ’ ¬ß ‡™à π ‚πâ µ µ— «·√°¢Õß·µà ≈–Àâ Õß µ—È ß·µà Àâ Õß∑’Ë Ò ∂÷ ßÀâ Õß∑’Ë ı ‡ªì π‚πâ µ„π·π«‡ ’ ¬ßÀ≈— ° ∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ ‚§√ß √⠓ߢÕß‚πâ µ ”§— ≠ ‚πâ µµ— «·√°·≈–‚πâ µµ— « ÿ ¥∑â “¬¢Õß ‚§√ß √⠓ߥ— ß°≈à “« ‚¥¬‡©æ“–‚πâ µ µ— « ÿ ¥∑â “¬¡— °‡ªì π‚πâ µ‚∑π‘ °À√◊ Õ‚πâ µ ‚¥¡‘ π— π∑å „π°ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß ‡π◊Ë Õß®“° ‡ªì π‚πâ µ ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥ Ú µ— «´÷Ë ß “¡“√∂ √â “ß∑‘ »∑“ߢÕß°“√¥”‡π‘ π∫∑‡æ≈ß „Àâ ‡¢â “ Ÿà °ÿ ≠·®‡ ’ ¬ß∑’Ë µâ Õß°“√‰¥â Õ¬à “ß ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ „π¢≥–‡¥’ ¬«°— π‡¡◊Ë Õ ≈¥√Ÿ ª‡ ’ ¬ßª√– “π·≈â « ®–‰¥â °ÿ ≠·® ‡ ’ ¬ßÀ≈— °·≈–§Õ√å ¥À≈— °∑’Ë ¥”‡π‘ 𠵓¡·∫∫·ºπ ‚¥¬¡’ §Õ√å ¥Õ◊Ë π‡ªì π ‡æ’ ¬ß§Õ√å ¥ª√–¥— ∫ ¥â «¬À≈— °°“√¢Õ߇™ß‡§Õ√å ∑” „Àâ “¡“√∂¬÷ ¥‡ªì π‡°≥±å ”§— ≠‰¥â „π°“√·µà ߇æ≈ß √«¡∂÷ ß°“√ √â “ß ∑“ß·ª√∑’Ë ¥’ ´÷Ë ßµâ Õߧ”π÷ ß∂÷ ß°“√ √— °…“·π«¢Õß‚πâ µ ”§— ≠∑’Ë «“ßÕ¬Ÿà ∫π®— ßÀ«– ”§— ≠ ·µà ·∑π∑’Ë ®–ºà “π