สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π ªï ∑’Ë ÛÒ ©∫— ∫∑’Ë Ò ¡.§.-¡’ .§. ÚıÙ˘ ©— µ√™— ¬ æß»å ª√–¬Ÿ √ 159 ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ߢÕß — ߧ¡ ı. ‡ ªì π∑ƒ…Æ’ · ¥ß§« “¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ß‚§√ß √â “ßæ◊È π∞“π ·≈–‚§√ß √â “ßæ‘ ‡»… ˆ. ‡ ªì π∑ƒ…Æ’ ‡ °’Ë ¬«°— ∫®‘ µ ”π÷ °¢Õß¡πÿ …¬å ˜. ‡ ªì π∑ƒ…Æ’ · ¥ß§« “¡ — ¡æ— π∏å ·Àà ß™π™—È π ·≈–°“√¥‘È π√π µà Õ Ÿâ √–À«à “ß™π™—È π„π — ß§¡ °à Õπ∑’Ë ·π«§«“¡§‘ ¥·∫∫¡“°´å ®–‡¢â “¡“ Ÿà “¢“«‘ ™“¿Ÿ ¡‘ »“ µ√å „π ™à «ß∑»«√√… Ò˘˜ π—È π ‰¥â ¡’ ª√–«— µ‘ §«“¡‡ªì π¡“Õ— 𬓫π“π°à ÕπÀπâ “π—È π À≈— ß ß§√“¡‚≈°§√—È ß∑’Ë Ú ”π— °§‘ ¥ ·π«„À¡à ‡°’Ë ¬«¢â Õß°— ∫º≈ß“πª√— ™≠“ ¢Õß™“«Ω√—Ë ß‡» À≈“¬°≈ÿà ¡¥â «¬°— π §◊ Õ ∑“ߥ⠓π«√√≥§¥’ ¡’ ‚√≈— ߧå ∫“√å ∑ ‡ªì πºŸâ π” ∑“ߥ⠓π¡“πÿ …¬«‘ ∑¬“ ¡’ ‚§≈¥‡≈«’ ‡µ√“ å ‡ªì πºŸâ π” ·≈–∑“ß ¥â “π®‘ µ«‘ ∑¬“ ¡’ ™Õß ªï Õ“‡® (Jean Piaget) ‡ªì πºŸâ π” «‘ ∏’ °“√∑’Ë „™â »÷ °…“ ·π«§«“¡§‘ ¥·≈–§«“¡‡™◊Ë Õ∑’Ë ¡“™‘ ° — ߧ¡¬÷ ¥∂◊ Õ·∫∫„À¡à §◊ Õ‚§√ß √â “ß π‘ ¬¡ °“√»÷ °…“‚§√ß √â “ß¥â “π«— ≤π- ∏√√¡·≈– “¢“«‘ ™“∑’Ë ‡°’Ë ¬«¢â Õß ‡™à 𠇧√◊Ë ÕßÀ¡“¬µà “ß Ê §â πÀ“‚§√ß √â “ß ≈÷ ° Ê Õ— π‡ªì π∑’Ë ¡“¢Õß°“√· ¥ß ÕÕ°∑“ß«— ≤π∏√√¡µà “ß Ê µ≈Õ¥®π «‘ ‡§√“–Àå §«“¡‡™◊Ë Õª√— ¡ª√“ (myth) √«¡∑—È ß惵‘ °√√¡µà “ß Ê ∑’Ë „™â ◊Ë Õ “√ ‰¥â ª√“°Ø°“√≥å ∑’Ë — ߇°µ‰¥â ∂Ÿ °¡Õß ‰ª«à “®–„™â ª√– ∫°“√≥å ‡™‘ ߪ√–®— °…å Õ∏‘ ∫“¬‰¡à ‰¥â ·µà µâ Õß„™â ‡Àµÿ º≈¢Õß §«“¡À¡“¬·≈–°“√°√–∑”Õ¬Ÿà ∑’Ë ‚§√ß √⠓ߢÕ߇Àµÿ º≈ µâ Õß„™â µ‘ ªí ≠≠“ √â “ß∑ƒ…Æ’ µà “ß Ê Õ∏‘ ∫“¬æƒµ‘ °√√¡ µà “ß Ê Õ¬Ÿà „π‚§√ß √â “ß∑’Ë ¡Õ߉¡à ‡ÀÁ π ®ÿ ¥¡ÿà ßÀ¡“¬§◊ Õ§â πÀ“°≈‰°Õ— πÕ“® ‡ªì π√–∫∫ µ‘ ªí ≠≠“¢Õß¡πÿ …¬å π—Ë π §◊ Õµâ ÕßÕ“»— ¬‡™‘ ß∑ƒ…Æ’ µâ Õߧ‘ ¥·∫∫ ®”≈Õß≈÷ ° Ê · ¥ßæ◊È π∑’Ë ¥— ßπ—È π °“√Õ∏‘ ∫“¬√Ÿ ª·∫∫µà “ß Ê ¢Õß ‘Ë ß∑’Ë — ߇°µ‰¥â §ß®–§â πæ∫‰¡à ‰¥â ßà “¬ Ê ®“°°“√«‘ ‡§√“–Àå √Ÿ ª·∫∫‡Õß ·µà πà “®–¡“®“°°“√æ— ≤π“∑ƒ…Æ’ ∑’Ë ·ΩßÕ¬Ÿà ¿“¬„µâ °√–∫«π°“√ ´÷Ë ß¬— ß ‡¢â “„®‰¡à ‰¥â °√–∫«π°“√Õ— π°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ ¿“æ´÷Ë ßÕ“»— ¬ ◊Ë Õ¡πÿ …¬å ‡Õß √â “ß √Ÿ ª·∫∫‡À≈à “π—È π¢÷È π¡“ π— °ª√— ™≠“ ™“«Ω√—Ë ß‡» ∑’Ë ™◊Ë Õ Õ— ≈µŸ ‡´ (Al- thusser) µÕ∫‚µâ ™Õß ªÕ≈ ´“µ√å ·≈– π— ∫ πÿ π°≈ÿà ¡‚§√ß √â “ßπ‘ ¬¡∑’Ë ‡™◊Ë Õ«à “ — ߧ¡¡’ ‚§√ß √â “ßÕ— π´— ∫´â Õπ §π‡ªì π‡æ’ ¬ßºŸâ ∂◊ Õ (bearer) ‰¡à „™à ºŸâ °√–∑”À√◊ Õ°à Õ§«“¡ — ¡æ— π∏å ¢Õß — ߧ¡Õß§å ª√–°Õ∫∑’Ë ‰¡à „™à ‡»√…∞°‘ ® ‡™à 𠧫“¡ ”π÷ °·≈–°“√‡¡◊ Õß¡’ Õ¬Ÿà „π‚§√ß √â “ß — ߧ¡‚¥¬Õ‘ √– ®— ¥‡ªì π Õß§å ª√–°Õ∫À≈“°À≈“¬∑’Ë ¡’ ªØ‘ - — ¡æ— π∏å °— π‡Õß à «π§«“¡ — ¡æ— π∏å ‚¥¬Õâ Õ¡„π — ß§¡ — ߧ¡¡Õ߉ª„π ≈— °…≥–π“¡∏√√¡ µà Õ¡“ ∫“≈‘ ∫“√å (Balibar) ‡æ◊Ë Õπ√à «¡ß“π¢ÕßÕ— ≈- µŸ ‡´ π”‡Õ“‚§√ß √â “ßπ‘ ¬¡‰ª — ¡- æ— π∏å °— ∫≈— ∑∏‘ ¡“°´å ‡¢“°≈à “««à “ «‘ ∏’ °“√º≈‘ µ (mode of produc- tion) ‡ªì π·°à π¢Õߧ«“¡‡™◊Ë Õ·∫∫ ¡“°´å ¡’ ∫∑∫“∑ Ú Õ¬à “ß§◊ Õ ‡ªì πÀ≈— ° °“√„π°“√°”À𥇫≈“„πª√–«— µ‘ - »“ µ√å ·≈–‡ªì πÀπ∑“ßÀ√◊ Õ·π« °”À𥧫“¡ — ¡æ— π∏å ·≈–√–¥— ∫ §«“¡ — ¡æ— π∏å ¢Õß — ߧ¡¥â “π‡»√…∞- °‘ ® °“√‡¡◊ Õß ·≈–Õÿ ¥¡°“√≥å §◊ Õ°“√ º≈‘ µ®–°”Àπ¥Õß§å ª√–°Õ∫ — ߧ¡ ·µà ≈–™π‘ ¥‡¢â “ Ÿà ∑’Ë ∑“ߢÕßµπ‡Õß µ“¡≈”¥— ∫»— °¬å ·≈–°“√¬Õ¡√— ∫§«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ß™π™—È π„π·ßà ‡»√…∞°‘ ® §◊ Õ‡®â “¢Õß∏ÿ √°‘ ®°— ∫≈Ÿ °®â “ß ®–‡ªì πµ— « °”À𥂧√ß √â “ß — ߧ¡ à «π«— µ∂ÿ π‘ ¬¡∑“ߪ√–«— µ‘ »“ µ√å (historical materialism) §◊ Õ∑ƒ…Æ’ ∑’Ë ‡™◊Ë Õ¡À√◊ Õ ‡πâ 𧫓¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ßÕß§å ª√–- °Õ∫∑“ß — ߧ¡µà “ß Ê ·π«§«“¡§‘ ¥ ·∫∫¡“°´å ®÷ ߪ√–°“» ∂“π–«à “‡ªì π »“ µ√å ‡™‘ ß∑ƒ…Æ’ ∑’Ë ·∑â ®√‘ ß µ“¡§«“¡‡ÀÁ π¢Õß¡“°´å §«“¡ — ¡æ— π∏å √–À«à “ß¡πÿ …¬å °— ∫∏√√¡™“µ‘ ·µ°µà “ß®“°¢Õßπ— °‡»√…∞»“ µ√å ·∫∫‡°à “ §◊ Õ Ò. °“√º≈‘ µ‡√‘Ë ¡®“°‡Õ°— µ- ∫ÿ §§≈Õ— π‡°‘ ¥§ÿ ≥ ¡∫— µ‘ ‡¡◊Ë Õ‡¢â “ Ÿà °√–∫«π°“√º≈‘ µ®“°°“√„™â ·√ßß“π ∏√√¡™“µ‘ §◊ Õ à «π∑’Ë ‰¡à „™à «— µ∂ÿ ¢Õß √à “ß°“¬¢Õß·µà ≈–∫ÿ §§≈ Õ“®‡ªì π ·À≈à ߥ”‡π‘ π™’ «‘ µ„π°√Õ∫¢Õß∑”‡≈ ∑’Ë µ—È ß “√‡ª≈’Ë ¬π√–À«à “ß “√°— ∫ ‰¡à „™à “√ Õ— π∂◊ Õ‡ªì π‡√◊Ë Õß∏√√¡¥“ ¢Õß — ߧ¡ „π°√–∫«π°“√¥— ß°≈à “« ‰¥â æ— ≤π“®‘ µ ”π÷ °¥â “π — ß§¡ §◊ Õ ”π÷ °¥â “π·√ßß“π Ú. §«“¡ — ¡æ— π∏å ∑“ß — ߧ¡ √–À«à “ß∫ÿ §§≈‚¥¬‡©æ“–§«“¡√à «¡ ¡◊ Õ„π°√–∫«π°“√·√ßß“π ·µà ≈–§π √à «¡¡◊ Õ¿“¬„µâ °√Õ∫ — ߧ¡·∫∫§«“¡ — ¡æ— π∏å ‡™‘ ߇ªì π‡®â “¢Õß µÕπ·√°