สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 æÿ ∑∏∑“ ¿‘ °¢ÿ æÿ ∑∏»“ π“π‘ °“¬‡∂√«“∑ ·≈–°“√ªØ‘ √Ÿ ª¢Õßπ— °π« ¡— ¬π‘ ¬¡„πª√–‡∑»‰∑¬ (µà Õ) 346 ˜ Slater, Robert Lawson. Paradox and Nibbana--A Study of Religious Ultimates with Special Reference to Burmese Buddhism. Chicago : University of Chicago Press, 1951, 60. ¯ æ√À¡®√√¬å À¡“¬∂÷ ß°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ¢Õßæ√–À√◊ Õπ— °∫«™‡æ◊Ë Õ™’ «‘ µ∑’Ë ∫√‘ ÿ ∑∏‘Ï ˘ ®‘ πµ Ÿ µ√ ª“ªµ«√√§ — ߬ÿ µπ‘ °“¬ æ√–‰µ√ªî Æ° ‡≈à ¡∑’Ë Ò˘/§“∂“∑’Ë Ò˜Úˆ-Ò˜Ú˜/Àπâ “ ÙÙÒ, ÙÙÚ. °‘ ®°√√¡∑“ß¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“‰¡à ∂◊ Õ«à “‡ªì π«‘ ∏’ °“√∑’Ë ”‡√Á ®‡ √Á ® ‘È π„πµ— «‡Õß ... ·µà ∂◊ Õ°— πµ≈Õ¥¡“«à “‡ªì π‡æ’ ¬ßÀπ∑“߉ª Ÿà ‡ªÑ “ª√– ߧå Õ— π‰¥â ·°à ≠“≥ªí ≠≠“ ¢Õßæ√–Õ√‘ ¬‡®â “ ´÷Ë ß®–¢“¥‡ ’ ¬¡‘ ‰¥â ”À√— ∫°“√∫√√≈ÿ ∂÷ ßπ‘ ææ“π ˜ °‘ ®°√√¡∑“ß¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“‡°’Ë ¬« °— ∫§«“¡§‘ ¥‡™‘ ßÀ≈— °°“√À√◊ Õ°“√À“ ‡Àµÿ º≈π—È π ∑“ßæÿ ∑∏»“ π“‰¥â ®— ¥‰«â „π‡√◊Ë ÕߢÕß ç«‘ µ°é ´÷Ë ßÀ¡“¬∂÷ ߧ«“¡ µ√÷ °Õ“√¡≥å À√◊ Õ°“√‡√‘Ë ¡¡’ §«“¡§‘ ¥ °— ∫ ç«‘ ®“√é ´÷Ë ßÀ¡“¬∂÷ ߧ«“¡µ√Õß Õ“√¡≥å À√◊ Õ°“√§‘ ¥À“‡Àµÿ º≈ „π∑“ß µ√ߢ⠓¡ ≠“≥À√◊ Õ«‘ ªí π“Õ— π‡ªì 𠧫“¡√Ÿâ ·®â ß∑“ß®‘ µ«‘ ≠≠“≥π—È π ∂◊ Õ «à “æ— ≤π“‰¥â ¥â «¬°“√∑” ¡“∏‘ ´÷Ë ß¡’ √–¥— ∫§«“¡≈÷ °´÷È ßµà “ß Ê °— π∑’Ë ‡√’ ¬°«à “ 稓πé «‘ µ°·≈–«‘ ®“√´÷Ë ß‡ªì π°√–∫«π °“√∑“ߧ«“¡§‘ ¥∑’Ë „™â ‡Àµÿ º≈À√◊ Õ · ¥ß‡Àµÿ º≈π—È π ‡ªì π‡æ’ ¬ß ∂“π– √–¥— ∫µË ”¢Õß ¡“∏‘ ´÷Ë ß°Á ®–∂Ÿ °µ— ¥ ÕÕ°‰ª‡¡◊Ë Õ ¡“∏‘ ‡≈◊Ë Õπ√–¥— ∫ Ÿ ߢ÷È π ·≈–®‘ µ‡¢â “∂÷ ߪí ≠≠“∑’Ë ‡≈¬æâ π‡Àµÿ º≈ µà Õ®“°π—È π®‘ µ®÷ ß®–∫√√≈ÿ ∂÷ ßπ‘ ææ“π ªí ≠≠“À¬—Ë ß√Ÿâ — ®¿“«–¡Ÿ ≈∞“π (Õ— π ‰¥â ·°à Õπ‘ ®®µ“ §«“¡‰¡à ‡∑’Ë ¬ß ·≈– Õπ— µµ“ §«“¡‰√â µ— «µπ) ¥— ß°≈à “« ´÷Ë ß∑”„Àâ ∫ÿ §§≈æâ π∑ÿ °¢å π—È π ‰¡à ‰¥â ¡’ §ÿ ≥≈— °…≥– ‡™‘ ß ‡Àµÿ º≈·≈–‰¡à “¡“√∂∫√√≈ÿ ∂÷ ߉¥â ¥â «¬°“√«‘ ‡§√“–Àå ‡™‘ ßµ√√°–„¥ Ê ‡π◊Ë Õß®“°«à “‡Àµÿ º≈ Õ¬à “ß‡¥’ ¬«‰¡à Õ“®∑”„Àâ ‡°‘ ¥ªí ≠≠“ §«“¡√Ÿâ ·®â ß æÿ ∑∏»“ π“®÷ ߉¡à ‰¥â „Àâ §«“¡ ”§— ≠·°à ‡Àµÿ º≈ ´÷Ë ß°Á µà “ß°— ∫ „π¢π∫ª√–‡æ≥’ ∑“ߧ«“¡§‘ ¥¢Õß µ–«— πµ° πÕ°®“°π’È æÿ ∑∏»“ π“°Á ‰¡à ‰¥â ∂◊ Õ«à “°“√§“¥§–‡π¥â «¬¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“¡’ §«“¡ ”§— ≠¡“°‡∑à “°— ∫∑’Ë ¡’ „πª√— ™≠“µ–«— πµ° æ√–æÿ ∑∏Õß§å ‡Õß°Á ∑√ß«‘ ®“√≥å °“√ ◊ ∫ Õ∫¥â «¬‡Àµÿ º≈‚¥¬‰¡à ¡’ °“√ ¬— ∫¬—È ß‡≈¬π—È π«à “ ‰¡à ¡’ çª√–‚¬™πå é ∑“ß®‘ µ«‘ ≠≠“≥∑’Ë ®–𔉪 Ÿà §«“¡æâ π ∑ÿ °¢å æ√–æÿ ∑∏«®π–∑’Ë ∑√ßÀâ “¡¡‘ „Àâ æ√– “«° π„®ªí ≠À“∑“ߪ√— ™≠“ ∫“ßÕ¬à “ß ´÷Ë ßª√“°ØÕ¬Ÿà „π ®‘ πµ Ÿ µ√ ª“ªµ«√√§ — ߬ÿ µπ‘ °“¬ ¢Õßæ√– ÿ µµ— πµªî Æ° ¥— ß∑’Ë ®–· ¥ßµà Õ‰ªπ’È ®— ¥‡ªì π¢â Õ§«“¡∑’Ë æ∫‰¥â ∫à Õ¬„π‡π◊È ÕÀ“ À≈“¬ Ê ·Àà ߢÕßæ√– ÿ µµ— πµªî Æ° §◊ Õ ‡∏Õ∑—È ßÀ≈“¬‰¡à æ÷ ߧ”π÷ ß∂÷ ߪí ≠À“‡√◊Ë Õß‚≈°‡∑’Ë ¬ßÀ√◊ Õ‰¡à ‡∑’Ë ¬ß ‚≈°¡’ ∑’Ë ‘È π ÿ ¥À√◊ Õ‰¡à ¡’ ∑’Ë ‘È π ÿ ¥ ... — µ«å ∑’Ë µ“¬‰ª·≈â «®–‡°‘ ¥Õ’ °À√◊ Õ‰¡à ‡°‘ ¥Õ’ ° ... ¢â Õπ’È ‡æ√“–‡Àµÿ „¥? °Á ‡æ√“–°“√§‘ ¥∂÷ ߇√◊Ë Õßπ’È ‰¡à ¡’ ª√–‚¬™πå ‰¡à „™à Õ“∑‘ ·Àà ß [°“√ ªØ‘ ∫— µ‘ ] æ√À¡®√√¬å ¯ Õ— π‡ªì π‰ª‡æ◊Ë Õ§«“¡Àπà “¬ [„π‡√◊Ë Õß∑“ß‚≈°] ‡æ◊Ë Õ §«“¡§≈“¬·Àà ßµ— ≥À“ ‡æ◊Ë Õ§«“¡¥— ∫ §«“¡ ß∫ ≠“≥ §«“¡µ√— √Ÿâ ·≈–æ√– π‘ ææ“π ˘ Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ °“√∑’Ë æÿ ∑∏»“ π“ ‡πâ π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ ¡“°°«à “À≈— °§” Õπ ·≈–®— ¥≈”¥— ∫§«“¡ ”§— ≠¢Õ߇Àµÿ º≈ „Àâ Õ¬Ÿà µË ”°«à “≠“≥ªí ≠≠“ °Á ‰¡à ‰¥â À¡“¬§«“¡‡ ¡Õ‰ª«à “»“ π“π’È µà Õ µâ “π°“√§“¥§–‡π À√◊ Õ‰¡à “¡“√∂ √⠓ߢπ∫ª√–‡æ≥’ ∑’Ë ¬“«π“π„π°“√ ◊ ∫ Õ∫·≈–°“√‚µâ ·¬â ߇™‘ ß¿Ÿ ¡‘ ªí ≠≠“ „πæÿ ∑∏»µ«√√…µâ π Ê ‡√“®–æ∫«à “ ¡’ §«“¡‡ÀÁ π¢— ¥·¬â ß°— π‡ªì πÕ— π¡“° „πª√–‡¥Á π¢ÕßÀ≈— °§” Õπ ·≈–¡’ °“√º≈‘ µ«√√≥°√√¡®”π«π¡“°∑’Ë