สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 æ√–√“™“Õ”π“®·≈–Õ”π“® æ√–√“™“Õ”π“®·≈–Õ”π“®„π ¡— ¬µâ π√— µπ‚° ‘ π∑√å 622 ª√–°“»π’È ‰¥â ¡’ º≈„Àâ 惵‘ °√√¡ °“√´à Õß ÿ ¡ºŸâ §π‡ªì π ‘Ë ßº‘ ¥°ÆÀ¡“¬ ·≈–∑√ß®— ∫°ÿ ¡≈ß‚∑…Õ¬à “ß®√‘ ß®— ß ıÚ ∑”„Àâ Õ”π“®¢Õ߇®â “𓬷≈–¢ÿ ππ“ß ∂Ÿ °≈¥∑Õπ≈ß∑— π∑’ °“√∑’Ë æ√–Õß§å °≈â “∑’Ë ®–ÕÕ°ª√–°“»∑’Ë ¢— ¥µà Õº≈ ª√–‚¬™πå ¢Õß°≈ÿà ¡Õ‘ ∑∏‘ æ≈√–¥— ∫ Ÿ ß ‰¥â °Á ‡æ◊Ë Õµ— ¥°”≈— ߢÕßΩÉ “¬µ√ߢ⠓¡ ∑“ß°“√‡¡◊ Õß ª√–°“»π’È · ¥ß∂÷ ß §«“¡·¢Á ß·°√à ß∑“ß°“√‡¡◊ ÕߢÕß √— ™°“≈∑’Ë Û ´÷Ë ß∑√ß —Ë ß ¡∫“√¡’ ®π ¡’ Õ”π“® Ÿ ß¡“µ—È ß·µà °à Õπ¢÷È π§√Õß √“™¬å ·≈â « æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–π—Ë ß‡°≈â “ ‡®â “Õ¬Ÿà À— «∑√߇ÀÁ 𧫓¡®”‡ªì π∑’Ë ®– µâ Õߢ¬“¬Õ”π“®¢Õß√“™∏“π’ ÕÕ° ‰ª Ÿà À— «‡¡◊ Õ߇æ◊Ë Õ§«“¡‡ªì πªñ °·ºà π ¡—Ë π§ß¢Õß√— ∞·≈–¥â «¬ª√– ∫°“√≥å ®“°°“√¥Ÿ ·≈æ‘ ®“√≥“§¥’ §«“¡·≈– °“√æ√–µ”√«®µà “ßæ√–‡πµ√æ√– °√√≥¡“À≈“¬ªï ·≈–æ√–Õߧå ∑√ß ‡ÀÁ π¢â Õ∫°æ√à Õß∫“ßÕ¬à “ß¢Õß°≈ÿà ¡ Õ‘ ∑∏‘ æ≈·≈–ªí ≠À“„π∑â Õß∂‘Ë π ·≈– ∑√ß„™â ‡ªì π™à Õß∑“ß∑’Ë ®–·∑√°´÷ ¡ Õ”π“®√— ∞‡¢â “‰ª¬— ßÀ— «‡¡◊ Õ߇æ◊Ë Õ„°≈â ™‘ ¥°— ∫√“…Æ√‚¥¬µ√ß æ√–Õߧå ∑√ß ‡¢â “„®¥’ ∂÷ ߪí ≠À“§«“¡ — ¡æ— π∏å ∑’Ë Àà “ß‡À‘ π¢Õß√— ∞µà Õ√“…Æ√«à “‡ªì π à «π Àπ÷Ë ß∑’Ë ∑”„Àâ °“√øóô πøŸ √–∫∫‰æ√à ≈â ¡ ‡À≈« ¥— ßπ—È π „πªï ∑’Ë ¢÷È π§√Õß√“™¬å æ√–Õß§å ‰¥â ‡√‘Ë ¡·∑√°´÷ ¡Õ”π“®√— ∞ ‡¢â “‰ª„π∑â Õß∂‘Ë π¥â «¬°“√¥Ÿ ·≈‡Õ“„® „ à ∑ÿ °¢å ÿ ¢¢Õß√“…Æ√ ·≈–√— ∫Æ’ °“ √â Õß∑ÿ °¢å ®“°√“…Æ√„πÀ— «‡¡◊ Õßµà “ß Ê ‰¥â ·°à ©–‡™‘ ߇∑√“ Õ¬ÿ ∏¬“ æ‘ …≥ÿ ‚≈° ‡ªì πµâ π ıÛ ∑√ßæ∫«à “ ¡’ À≈“¬§¥’ ∑’Ë ‡°’Ë ¬«æ— π∂÷ ߇®â “‡¡◊ Õß·≈–°√¡°“√ ‡¡◊ Õß ·≈–∫“ߧ¥’ °Á øÑ Õß√â Õß°— π¡“ π“πÀ≈“¬ªï ·≈â « ·µà ºŸâ π”„π∑â Õß∂‘Ë π ‰¡à “¡“√∂µ— ¥ ‘ 𧫓¡‰¥â æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–π—Ë ß‡°≈â “‡®â “Õ¬Ÿà À— «∑√ß ®— ¥°“√§¥’ §«“¡‡À≈à “π’È ‚¥¬¡’ √— ∫ —Ë ß „Àâ 燰“–µ— «é ≈ß¡“æ‘ ®“√≥“§«“¡ „π°√ÿ ߇∑æœ ıÙ °“√·∑√°´÷ ¡Õ”π“® √— ∞®÷ ߢ¬“¬µ— «ÕÕ°‰ªÕ¬à “ß°«â “ߢ«“ß „πÀ— «‡¡◊ Õß µâ π√— µπ‚° ‘ π∑√å ‡ªì π™à «ß‡«≈“ ∑’Ë ¢ÿ ππ“ß¡’ ∫∑∫“∑·≈–Õ‘ ∑∏‘ æ≈ Ÿ ß ¡“°∑—È ß∑“ß°“√‡¡◊ Õß·≈–‡»√…∞°‘ ® °≈‰°¢Õß√— ∞„π°“√§«∫§ÿ ¡°“√ºŸ ° ¢“¥¢Õß°√¡æ√–§≈— ßπ—È π‰√â ª√–- ‘ ∑∏‘ ¿“æ‚¥¬ ‘È π‡™‘ ß ´÷Ë ßæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–π—Ë ß‡°≈â “‡®â “Õ¬Ÿà À— «∑√ß µ√–Àπ— °¥’ «à “ º≈ª√–‚¬™πå ®“°√–∫∫ ºŸ °¢“¥°“√§â “µ°‡ªì π¢Õߢÿ ππ“ß °√¡æ√–§≈— ߇ªì π°“√ à «πµ— «¡“° °«à “®–µ°‡ªì π¢Õß√— ∞ ¥— ßπ—È π π— ∫ µ—È ß·µà «— π·√°∑’Ë ‡ ¥Á ®¢÷È π‡ «¬√“™- ¡∫— µ‘ æ√–Õß§å ‰¥â ∑√ߪ√–°“»¬° ‡≈‘ °√–∫∫°“√§â “ºŸ °¢“¥ ®¥À¡“¬ ¢Õß™“«‚ª√µÿ ‡° „π°√ÿ ߇∑æœ ∑’Ë ¡’ ‰ª∂÷ ß𓬧√Õ√å ‡øî √å ¥ ∑’Ë ‘ ߧ‚ª√å „π æ.». ÚÛˆ˜ ¡’ „®§«“¡ ”§— ≠µÕπ Àπ÷Ë ß«à “ ç...∑— π∑’ ∑’Ë ‡®â “π“¬æ√–Õߧå π’È ‡ ¥Á ®¢÷È π§√Õß√“™¬å æ√–Õߧå ∑√ß ¡’ √— ∫ —Ë ßÕπÿ ≠“µ„Àâ π“π“™“µ‘ ∑’Ë ‡¢â “ §â “¢“¬„𠬓¡‰¥â ¥”‡π‘ π°“√§â “¢“¬ ∑—È ßπ”‡¢â “·≈– à ßÕÕ°°— ∫™“« ¬“¡ ‰¥â µ“¡§«“¡‡À¡“– ¡ ‚¥¬‰¡à ¡’ ¢â Õ¢— ¥¢«“ß„¥ Ê ‡æ’ ¬ß·µà µâ Õß®à “¬ ¿“…’ »ÿ ≈°“°√µ“¡ª°µ‘ ‡∑à “π—È π °“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈ßπ’È ∑”‚¥¬‰¡à ¡’ §«“¡ ¢— ¥·¬â ß°— ∫¢ÿ ππ“ßé ıı æ√–¡À“ °…— µ√‘ ¬å ∑√ßÕπÿ ≠“µ„Àâ ¡’ °“√§â “‡ √’ ·°à √“…Æ√·≈–æà է⠓µà “ß™“µ‘ ∑√ß „Àâ §«“¡ ”§— ≠°— ∫°“√À“√“¬‰¥â ®“° ¿“…’ Õ“°√®“°°“√º≈‘ µ„Àâ ¡“°¢÷È π ‡æ◊Ë Õ¥÷ ߺ≈ª√–‚¬™πå ¡“ Ÿà √— ∞ πÕ°®“°π—È π√–∫∫‡®â “¿“…’ π“¬ Õ“°√¬— ߇ªì π‡§√◊Ë Õß¡◊ ÕÕ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß „π°“√¢¬“¬Õ”π“®√— ∞‡¢â “‰ª„πÀ— « ‡¡◊ Õß √— ∞‡ªî ¥ª√–¡Ÿ ≈À“µ— «‡®â “¿“…’ „π°√ÿ ߇∑æœ ·≈â « à ߇®â “¿“…’ ‡¢â “‰ª §«∫§ÿ ¡·≈–®— ¥‡°Á ∫º≈ª√–‚¬™πå µà “ß Ê „π·µà ≈–∑â Õß∂‘Ë π‚¥¬µ√ß ‡®â “ ¿“…’ ∑”Àπâ “∑’Ë Õ¬à “ß®√‘ ß®— ߇°Á ∫¿“…’ ‰¥â ¡“°·≈–∑—Ë «∂÷ ß®÷ ß à ß√“¬‰¥â „Àâ √— ∞ ‰¥â ¡“°°«à “∑’Ë ºŸâ ª°§√Õß∑â Õß∂‘Ë π‡§¬ à ß à «π·∫à ß¡“„Àâ ºŸâ π”∑â Õß∂‘Ë π à «π „À≠à ¢“π√— ∫«‘ ∏’ °“√„À¡à „π°“√®— ¥À“ √“¬‰¥â √–∫∫‡®â “¿“…’ ®÷ ߇ªì π‡§√◊Ë Õß ¡◊ Õ∑’Ë ∑√ߪ√– ‘ ∑∏‘ ¿“æ¡“°„π°“√ —Ë π §≈Õπ∞“πÕ”π“®∑“߇»√…∞°‘ ®¢Õß ıÚ ®¥À¡“¬‡Àµÿ √— ™°“≈∑’Ë Û, ‡≈¢∑’Ë ˆı, ®.». ÒÚˆ ıÛ ®¥À¡“¬‡Àµÿ √—— ™°“≈∑’Ë Û, ‡≈¢∑’Ë ÒÚ˘, ®.». ÒÚı ıÙ µ«ß∑Õß ‡À≈à “«√√∏π–°Ÿ ≈, 纟â À≠‘ ß “¡— ≠™π„π‡¡◊ Õß·∂∫≈ÿà ¡·¡à πÈ ”‡®â “æ√–¬“ ¡— ¬√— ™°“≈∑’Ë Û-ı,é «‘ ∑¬“π‘ æπ∏å »‘ ≈ª»“ µ√¡À“∫— ≥±‘ µ “¢“ «‘ ™“ª√–«— µ‘ »“ µ√å ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬‡™’ ¬ß„À¡à , ÚıÛ˘, Àπâ “ Ú¯, Ú˘. ıı Henry Burney, The Burney Papers, Vol. II, Bangkok : The Vajirayana National Liibrary, 1911, p. 125.