สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 æ√–√“™“Õ”π“®·≈–Õ”π“® æ√–√“™“Õ”π“®·≈–Õ”π“®„π ¡— ¬µâ π√— µπ‚° ‘ π∑√å 614 π“¬∑—È ßÀ≈“¬ ®π∂÷ ß æ.». ÚÛıˆ ®÷ ߉¥â ∑√ß ·µà ßµ—È ßæ√–Õß§å ‡®â “∑— ∫ æ√–√“™‚Õ√ Õß§å ‚µ ‡ªì π ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “≈Ÿ °¬“‡∏Õ °√¡À¡◊Ë π‡®…Æ“∫¥‘ π∑√å ‡¡◊Ë Õæ√– ™π¡“¬ÿ ‰¥â Úˆ æ√√…“ ·≈– æ.». ÚÛı˘ ®÷ ß∑√ß·µà ßµ—È ßæ√–Õß§å ‡®â “©— µ√ æ√–√“™Õπÿ ™“∑’Ë ¡’ æ√–¡“√¥“¡“®“° µ√–°Ÿ ≈∫ÿ ππ“§¢÷È π∑√ß°√¡‡ªì π°√¡ À¡◊Ë π ÿ √‘ π∑√√— °…å ·µà ‡¥‘ ¡‡®â “π“¬∑√ß°√¡∑’Ë ¡’ Àπâ “ ∑’Ë ªØ‘ ∫— µ‘ √“™°“√®–¡’ Àπâ “∑’Ë µà “ß°— 𠇪ì π Ú ≈— °…≥– §◊ Õ °“√‡ªì πºŸâ ”‡√Á ® √“™°“√µà “ßæ√–‡πµ√æ√–°√√≥ ´÷Ë ß °√¡æ√–√“™«— ß∫«√ ∂“π¡ß§≈ ∑√ß ªØ‘ ∫— µ‘ Àπâ “∑’Ë π’È ‚¥¬µ”·Àπà ß §◊ Õ‡ªì π ∑’Ë ª√÷ °…“√“™°“√∑—Ë «‰ª¢Õßæ√–¡À“ °…— µ√‘ ¬å ·≈–ªØ‘ ∫— µ‘ Àπâ “∑’Ë ·∑πæ√– ¡À“°…— µ√‘ ¬å „π¿“√°‘ ®µà “ß Ê µ“¡ ·µà ®–¡’ æ√–∫√¡√“™‚Õß°“√ ‡™à π °“√ ߧ√“¡ °“√§â “ °“√»“≈ °“√ æ√–»“ π“ À√◊ ÕÕ“®®–°√“∫∫— ߧ¡ ∑Ÿ ≈„Àâ §”ª√÷ °…“ Ú¯ à «π‡®â “∑√ß°√¡ Õ◊Ë π°Á ®–ªØ‘ ∫— µ‘ Àπâ “∑’Ë «à “√“™°“√°√¡ ¡’ Àπâ “∑’Ë √— ∫º‘ ¥™Õ∫ §«∫§ÿ ¡ß“π∫√‘ - À“√„π°√¡‚¥¬µ√ß ´÷Ë ß¡— °®–‡ªì π °√¡∑’Ë „°≈â ™‘ ¥°— ∫æ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å À√◊ Õ‡æ◊Ë Õ∂«“¬Õ“√— °¢“·°à æ√–¡À“ °…— µ√‘ ¬å ‡™à π °√¡¡À“¥‡≈Á ° °√¡ §™∫“≈ °√¡¡â “ °√¡∑À“√ªó π„À≠à °√¡™à “ß ‘ ªªá À¡Ÿà µ“¡À≈— °·≈â «°√¡ ‡À≈à “π’È µâ ÕßÕ¬Ÿà ¿“¬„µâ ∫— ߧ— ∫∫— ≠™“ ¢Õß°√¡À≈— °∑“ß√“™°“√∑—È ß ˆ °√¡ ·µà „π∑“ߪؑ ∫— µ‘ ‡®â “π“¬¡— °®–«à “ √“™°“√°√¡‚¥¬Õ‘ √–®“°°√¡„À≠à ‚¥¬∂◊ Õæ√–Õß§å «à “¢÷È π°— ∫æ√–¡À“ °…— µ√‘ ¬å Ú˘ à «π°“√ªØ‘ ∫— µ‘ √“™°“√ „π≈— °…≥– °”°— ∫√“™°“√°√¡ π—È π ‡æ‘Ë ß ‡ √‘Ë ¡¡’ ¢÷È π„π√— ™ ¡— ¬æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–æÿ ∑∏‡≈‘ »À≈â “π¿“≈— ¬ ‡ªì πÀπâ “∑’Ë „Àâ §”ª√÷ °…“√“™°“√·°à ‡ π“∫¥’ ∑’Ë √— ∫º‘ ¥™Õ∫„π·µà ≈–°√¡ °Õß ·≈â «π”§«“¡¢÷È π°√“∫∫— ߧ¡∑Ÿ ≈ æ√–¡À“°…— µ√‘ ¬å ‡¡◊Ë Õ®–∑√ß¡’ °√–· æ√–√“™¥”√‘ Õ¬à “ß‰√°Á ®–∑√ߪ√÷ °…“ ‡®â “π“¬ºŸâ °”°— ∫√“™°“√π—È π Û °√¡ ∑’Ë ‡®â “𓬉ª°”°— ∫°Á ¡— °®–‡ªì π°√¡ À≈— °∑—È ß ˆ §◊ Õ °√¡æ√–°≈“‚À¡ °√¡ ¡À“¥‰∑¬ ·≈–°√¡®µÿ ¥¡¿å ∑—È ß Ù ‡Àµÿ º≈ ”§— ≠∑’Ë æ√–∫“∑ ¡ ‡¥Á ®æ√–æÿ ∑∏‡≈‘ »À≈â “π¿“≈— ¬∑√ß à ߇®â “𓬉ª°”°— ∫√“™°“√πà “®–‡æ◊Ë Õ °“√§«∫§ÿ ¡√“¬‰¥â ¢Õß√— ∞‰¡à „Àâ √—Ë « ‰À≈ ‡æ√“–°√¡„À≠à ‡À≈à “π’È ¡’ Àπâ “∑’Ë §«∫§ÿ ¡¥Ÿ ·≈À— «‡¡◊ Õß ‡°Á ∫ à «¬ “ Õ“°√·≈–√“¬‰¥â ®“°°“√§â “ ”‡¿“ °— ∫µà “ߪ√–‡∑» ¢≥–π—È π√— ∞¡’ ¿“√– ∑’Ë µâ Õß„™â ®à “¬¡“°„π°“√‡ √‘ ¡ √â “ß √“™∏“π’ „À¡à „Àâ ‡ªì π»Ÿ π¬å °≈“ߧ«“¡ ‡®√‘ ≠√ÿà ߇√◊ Õß „™â ®à “¬„π°“√»÷ ° ß- §√“¡ ·≈–°“√∫√‘ À“√√“™°“√ß“π ¢Õß√— ∞ √«¡∑—È ß®à “¬‡∫’È ¬À«— ¥‡ß‘ πªï ¢Õß ¢ÿ ππ“ߢ⠓√“™°“√ °“√§â “ ”‡¿“°— ∫ µà “ߪ√–‡∑»¢Õ߉∑¬‡√‘Ë ¡¢¬“¬µ— « ¡“°¢÷È π·≈â «„π ¡— ¬√— ™°“≈∑’Ë Ò ·≈– √— ™°“≈∑’Ë Ú ·µà √— ∞¡’ √“¬‰¥â πâ Õ¬‰¡à æÕ°— ∫√“¬®à “¬ ÛÒ ®÷ ߇ªì π∑’Ë ‡§≈◊ Õ∫ ·§≈ß«à “°“√§â “∑’Ë °”≈— ߢ¬“¬µ— «®– ‡ªì πª√–‚¬™πå µà Õ‡Õ°™π∑—È ß¢ÿ ππ“ß ·≈–æà է⠓¡“°°«à “®–‡ªì πª√–‚¬™πå µà Õ√— ∞ °“√ à ߇®â “𓬉ª°”°— ∫°“√ ¥”‡π‘ πß“π¢Õß°√¡®÷ ߇ªì π ‘Ë ß®”‡ªì π „π√— ™°“≈π’È ‡®â “π“¬∑’Ë ‡®√‘ ≠æ√–™— π- …“·≈–¡’ §«“¡ “¡“√∂¡’ Õ¬Ÿà À≈“¬ æ√–Õß§å °“√‡¢â “‰ª°”°— ∫√“™°“√ „π°√¡°Õßµà “ß Ê πÕ°®“°®–§«∫ §ÿ ¡¢ÿ ππ“߉¡à „Àâ · «ßÀ“º≈ª√–- ‚¬™πå ‰¥â ‚¥¬ –¥«°·≈â «‡®â “𓬬— ß ¡’ ‚Õ°“ ‡ √’ ¬π√Ÿâ ß“π√“™°“√·≈– ‡ªì π°“√°√–®“¬Õ”π“®°“√∫√‘ À“√ „Àâ ‡®â “𓬰≈ÿà ¡µà “ß Ê ‰¥â §«∫§ÿ ¡°— π ‡Õߥ⠫¬ π‚¬∫“¬·∫à ß·¬°·≈–ª°§√Õß (Divided and Rule) ¢Õßæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–æÿ ∑∏‡≈‘ »À≈â “π¿“≈— ¬ ‡ªì π«‘ ∏’ °“√∑’Ë ·¬∫¬≈¡“° ‡π◊Ë Õß®“° ‡ªì π°“√°√–®“¬Õ”π“®„Àâ ‡®â “𓬠ΩÉ “¬µà “ß Ê Õ¬à “ß ¡¥ÿ ≈‡æ◊Ë Õ„Àâ ¡’ °“√ §“πÕ”π“®´÷Ë ß°— π·≈–°— π °√¡¡À“¥ ‰∑¬·≈–°√¡«— ßπ—È π∑√ß¡Õ∫À¡“¬ „Àâ ‡®â “øÑ “°√¡À≈«ßæ‘ ∑— °…å ¡πµ√’ ‡®â “π“¬∑’Ë ¡’ Õ“«ÿ ‚ Ÿ ß ÿ ¥·≈–„°≈â ™‘ ¥ π‘ ∑ π¡°— ∫æ√–Õß§å ¡“° à «π°√¡ Ú¯ W.F. Vella, Siam Under Rama III , (N.Y., J.J.Augustin Incorporated Publisher, 1957), p. 3. Ú˘ «‘ ‰≈‡≈¢“ ∂“«√∏π “√ ·≈–§≥–, æ◊È π∞“π«— ≤π∏√√¡‰∑¬, (°√ÿ ߇∑æœ : ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬√“¡§”·Àß, ÚıÚ¯), Àπâ “ ÒÚ¯. Û ¡‡¥Á ®œ °√¡æ√–¬“¥”√ß√“™“πÿ ¿“æ. æ√–√“™æß»“«¥“√°√ÿ ß√— µπ‚° ‘ π∑√å √— ™°“≈∑’Ë Ú, Àπâ “ ÙÛÙ. ÛÒ ‡®â “æ√–¬“∑‘ æ“°√≥å , æ√–√“™æß»“«¥“√°√ÿ ß√— µπ‚° ‘ π∑√å √— ™°“≈∑’Ë Ú, Àπâ “ ÚÙ.