สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 ç§π¥’ é µ“¡·π«æ√–√“™¥”√‘ „πæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— « 332 ·≈–√Ÿâ ®— °ª√–‚¬™πå ¢Õßµπ‡Õß·≈–ºŸâ Õ◊Ë π Õ— π𔉪 Ÿà °“√ª√–惵‘ ªØ‘ ∫— µ‘ Õ¬à “ß √â “ß √√§å ‰¥â „π‡√◊Ë Õß æ√–¡À“ ™π° ‡¡◊Ë Õæ√–¡À“™π°‡ ¥Á ®‡¢â “¡“ ¬— ß°√ÿ ß¡‘ ∂‘ ≈“‰¥â ∑Õ¥æ√–‡πµ√‡ÀÁ π µâ π¡–¡à «ß„πæ√–√“™Õÿ ∑¬“π Ú µâ π µâ πÀπ÷Ë ß¡’ º≈ Õ’ °µâ πÀπ÷Ë ß‰¡à ¡’ º≈ µâ π ∑’Ë ¡’ º≈π—È π „Àâ º≈¡–¡à «ß∑’Ë ¡’ √ Õ√à Õ¬ µà Õ¡“µâ π∑’Ë ¡’ º≈°Á ∂Ÿ °¢â “√“™∫√‘ æ“√ ·¬à ߬◊È Õº≈¡–¡à «ß°— π√— ∫ª√–∑“π®π µâ π¡–¡à «ß‚§à π≈â ¡≈ß à «πµâ π∑’Ë ‰¡à ¡’ º≈¬— ߧ߬◊ πµ√–Àßà “πÕ¬Ÿà ‰¥â ‚¥¬ª√“» ®“°§π π„® æ√–¡À“™π°®÷ ß∑√ß ‰¥â ¢â Õ§‘ ¥«à “ ‘Ë ß∑’Ë ¥’ ·≈–¡’ §ÿ ≥¿“æπ—È π ¡— °µ°‡ªì π‡ªÑ “¢Õß°“√¬◊È Õ·¬à ß·≈– ‡ªì πÕ— πµ√“¬„πÀ¡Ÿà ¢ÕߺŸâ ∑’Ë ¢“¥ªí ≠≠“ æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «‰¥â ∑√ß ‡æ‘Ë ¡·π«æ√–√“™¥”√‘ «à “ æ√–¡À“ ™π°¬— ߉¡à ¡§«√‡ ¥Á ®ÕÕ°· «ßÀ“ ‚¡°¢∏√√¡ (∏√√¡‡æ◊Ë Õ§«“¡æâ π∑ÿ °¢å ) ‡æ√“–¬— ß∑√ß √⠓ߧ«“¡‡®√‘ ≠„Àâ ·°à °√ÿ ß¡‘ ∂‘ ≈“‰¡à §√∫∂â «π ·≈–¢â “√“™- ∫√‘ æ“√∑—È ßª«ß°Á ¬— ߧߡ’ §«“¡À≈ߺ‘ ¥ ‰¡à ¡’ §«“¡√Ÿâ ∑“ß«‘ ∑¬“°“√ ‰¡à ¡’ ªí ≠≠“ ·≈–‰¡à ‡ÀÁ πª√–‚¬™πå ·¡â ·µà ¢Õßµπ ‡Õß æ√–¡À“™π°®”‡ªì πµâ Õß √â “ß ∂“∫— π°“√»÷ °…“‡æ◊Ë ÕÕ∫√¡ —Ë ß Õπ ¢â “√“™∫√‘ æ“√„Àâ æâ π®“°§«“¡À≈ß º‘ ¥ ´÷Ë ß‰¥â ·°à ªŸ ∑–‡≈¬å ¡À“«‘ ™™“≈— ¬ ∑—È ßπ’È ∫√√≈ÿ ‚¡°¢∏√√¡‰¥â ßà “¬°«à “ À“°‰¥â ª√–°Õ∫æ√–√“™°√≥’ ¬°‘ ® „π‚≈°„Àâ §√∫∂â «π°à Õπé Úı Ù. °“√ √â “ß √√§å ·≈– à ߇ √‘ ¡ ç§π ¥’ é „π — ß§¡‰∑¬ ªí ≠À“‡√◊Ë Õߧ«“¡·µ°§«“¡ “¡— §§’ ·≈–§«“¡¢— ¥·¬â ß°— π¢Õߧπ „𙓵‘ ‡ªì πªí ≠À“∑’Ë ”§— ≠∑’Ë ÿ ¥„π — ß§¡‰∑¬ªí ®®ÿ ∫— π ‡æ√“–∑”„Àâ ‡°‘ ¥ §«“¡ — ∫ π√–À«à “ß ç§«“¡®√‘ ßé °— ∫ 秫“¡‡∑Á ®é ·≈– ç§π¥’ é °— ∫ ç§π ‰¡à ¥’ é Õ¬à “ß‰√°Á µ“¡ °“√·µ°§«“¡ “¡— §§’ ·≈–§«“¡¢— ¥·¬â ß∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π π—È π ¡‘ ‰¥â ‡°‘ ¥¢÷È π√–À«à “ß ç§π¥’ é °— ∫ ç§π‰¡à ¥’ é ‡ ¡Õ‰ª „πÀ≈“¬°√≥’ °Á ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π√–À«à “ß ç§π¥’ é °— ∫ ç§π¥’ é æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “ Õ¬Ÿà À— «∑√ß·π–π”«‘ ∏’ °“√ ”§— ≠„π°“√ ·°â ‰¢ªí ≠À“§«“¡¢— ¥·¬â ß·≈–°“√ ·µ°§«“¡ “¡— §§’ °— π¢Õߧπ‰∑¬ π—Ë π°Á §◊ Õ°“√≈–∑‘ ∞‘ ∑—È ß ç§π¥’ é ·≈– ç§π‰¡à ¥’ é À“°¬— ß¡’ ∑‘ ∞‘ Õ¬Ÿà ¬à Õ¡ √â “ß §«“¡‡¥◊ Õ¥√â Õπ·°à µπ‡Õß·≈– — ߧ¡ ∑—È ß ‘È π æ√–Õß§å µ√— ‰«â µÕπÀπ÷Ë ß«à “ ‡√“¡“π÷ °∂÷ ߧ”«à “ ç∑√√»π–é ¢Õßµπ §«“¡§‘ ¥¢Õß·µà ≈–§π °Á ¡’ §«“¡§‘ ¥¥’ ∑—È ßπ—È π ·µà «à “∑√√»π–¢Õß Õ’ °§π §«“¡§‘ ¥À√◊ Õ‡°≥±å ¢Õߧπ Õ◊Ë π‰¡à ‡À¡◊ Õπ°— π°Á ¢— ¥°— π ∂â “‡√“¡’ §«“¡§‘ ¥Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß·≈â « ¡“æŸ ¥°— ∫Õ’ ° §π ‡¢“∫Õ°‰¡à ∂Ÿ ° ‡¢“°Á ¡’ ‘ ∑∏‘ ∑’Ë ®– ∫Õ°‰¡à ∂Ÿ ° ·µà µÕππ’È ‡√“®–∑”Õ¬à “ß‰√ ∑’Ë ¡’ §«“¡§‘ ¥„πß“πÕ¬à “ßÀπ÷Ë ß §πÀπ÷Ë ß ∫Õ°µâ Õß∑”Õ¬à “ßπ’È Õ’ °§π∫Õ°∑”Õ’ ° Õ¬à “ß ¢— ¥°— π®– ”‡√Á ®‰¥â Õ¬à “ß‰√ ‰¡à ¡’ ∑“ß ”‡√Á ®·µà ∑“ß ”‡√Á ®¡’ Õ¬Ÿà ∑’Ë ®–µâ Õß ç≈–∑‘ ∞‘ é Úˆ ç∑‘ ∞‘ é „π∑’Ë π’È À¡“¬∂÷ ß §«“¡¬÷ ¥ ¡—Ë π∂◊ Õ¡—Ë π„𧫓¡§‘ ¥‡ÀÁ π¢Õßµπ‡Õß ´÷Ë ß‡ªì πÕÿ ª √√§ ”§— ≠„π°“√æ— ≤π“ ª√–‡∑» ç§π¥’ é ∑’Ë ¡’ ∑‘ ∞‘ °Á “¡“√∂ · ¥ß惵‘ °√√¡∑’Ë ‰¡à √â “ß √√§å ®π °≈“¬‡ªì π ç§π‡≈«é „𠓬µ“¢Õß §π∑—Ë «‰ª‰¥â æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— « ¡‘ ‰¥â ∑√ß¡’ æ√–√“™ª√– ß§å „Àâ ‡√“ 欓¬“¡‡¢â “„®§«“¡À¡“¬¢Õߧ”«à “ ç§π¥’ é Õ¬à “ß·µ°©“π æ√–Õߧå ∑√ß ª√“√∂π“„Àâ ‡√“‡¢â “„®¿“æ¢Õß ç§π ¥’ é „π‡™‘ ß°«â “ß ¥— ß∑’Ë æ√–Õß§å µ√— «à “ 牡à √Ÿâ «à “°“√«‘ ‡§√“–Àå »— æ∑å «à “ ù¥’ û ¡— π·ª≈«à “Õ–‰√ °Á ¢Õ„Àâ ‡ªì π§π¥’ é Ú˜ ‡æ’ ¬ß·µà ºŸâ π—È π¡’ §ÿ ≥∏√√¡∑“ß — ߧ¡ ·≈–‰¡à √⠓ߧ«“¡‡¥◊ Õ¥√â Õπ„Àâ µπ Úı æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «¿Ÿ ¡‘ æ≈Õ¥ÿ ¬‡¥™œ, æ√–¡À“™π° (The Story of Mahajanaka), Àπâ “ ¯. Úˆ æ√–√“™¥”√— ¢Õßæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «œ æ√–√“™∑“π·°à §≥–∫ÿ §§≈ºŸâ ‡¢â “‡ΩÑ “∑Ÿ ≈≈–ÕÕß∏ÿ ≈’ æ√–∫“∑∂«“¬æ√–æ√™— ¬‡π◊Ë Õß„π«— π§≈â “¬ «— πæ√–√“™ ¡¿æ ≥ »“ “¥ÿ ‘ ¥“≈— ¬ æ√–√“™«— ߥÿ ‘ µ «— π∑’Ë Ù ∏— 𫓧¡ ÚıÙÙ „π «“√ “√ æ. .≈. ªï ∑’Ë ÛÙ ©∫— ∫∑’Ë ÚÛÚ (惻®‘ °“¬π-∏— 𫓧¡ ÚıÙÙ) : ˜˘. Ú˜ æ√–√“™¥”√— ¢Õßæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «œ æ√–√“™∑“π·°à §≥–∫ÿ §§≈ºŸâ ‡¢â “‡ΩÑ “∑Ÿ ≈≈–ÕÕß∏ÿ ≈’ æ√–∫“∑∂«“¬æ√–æ√™— ¬‡π◊Ë Õß„π«— π§≈â “¬ «— πæ√–√“™ ¡¿æ ≥ »“ “¥ÿ ‘ ¥“≈— ¬ æ√–√“™«— ߥÿ ‘ µ «— π∑’Ë Ù ∏— 𫓧¡ ÚıÙÛ „π «“√ “√ æ. .≈. ªï ∑’Ë ÛÛ ©∫— ∫∑’Ë ÚÚˆ (惻®‘ °“¬π-∏— 𫓧¡ ÚıÙÛ) : ˜Û.