สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 §«“¡‡ ’ ¬À“¬¢Õߺ— °·≈–º≈‰¡â ‡π◊Ë Õß®“°°“√‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ” 480 °“√ªÑ Õß°— 𧫓¡‡ ’ ¬À“¬ °“√ªÑ Õß°— πÀ√◊ Õ≈¥§«“¡‡ ’ ¬ À“¬¢Õߺ— °·≈–º≈‰¡â ‡π◊Ë Õß®“°°“√ ‡°Á ∫√— °…“‰«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”„°≈â ®ÿ ¥ ‡¬◊ Õ°·¢Á ß “¡“√∂∑”‰¥â À≈“¬«‘ ∏’ «‘ ∏’ °“√ªÑ Õß°— 𧫓¡‡ ’ ¬À“¬ à «π „À≠à ‡ªì πº≈‡π◊Ë Õß®“°º≈ß“π«‘ ®— ¬ ·≈–«‘ ∏’ °“√∫“ßÕ¬à “ß∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π®“°º≈ °“√«‘ ®— ¬Õ“®‰¡à “¡“√∂π”¡“ªØ‘ ∫— µ‘ ®√‘ ߉¥â º≈¢Õß°“√«‘ ®— ¬ ¡’ °“√∑”«‘ ®— ¬À“«‘ ∏’ °“√µà “ß Ê À≈“¬«‘ ∏’ ‡°’Ë ¬«°— ∫°“√≈¥§«“¡‡ ’ ¬À“¬ ¢Õߺ— °·≈–º≈‰¡â ‡π◊Ë Õß®“°°“√‡°Á ∫ √— °…“‰«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”„°≈â ®ÿ ¥‡¬◊ Õ° ·¢Á ß ´÷Ë ß∑”·°à º— °·≈–º≈‰¡â ∑’Ë ¡’ ∂‘Ë π °”‡π‘ ¥„π‡¢µ√â ÕπÀ≈“¬™π‘ ¥‚¥¬«‘ ∏’ °“√µà “ß Ê Ò. °“√≈¥Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ (step- wise reduction of temperature) ∑” ‚¥¬§à Õ¬ Ê ≈¥Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ®“°Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Àâ Õß ‡™à π ‡√‘Ë ¡µâ π®“°Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ú¯- Ú˘ Õß»“‡´≈‡´’ ¬ §à Õ¬ Ê ≈¥Õÿ ≥À- ¿Ÿ ¡‘ ≈ߧ√—È ß≈– ı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ ·µà ≈– ™à «ß¢ÕßÕÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ∑’Ë ≈¥≈ßÕ“®„™â ‡«≈“ µà “ß°— π ≈¥Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ≈ß®π°√–∑—Ë ß∂÷ ß √–¥— ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”µ“¡∑’Ë µâ Õß°“√®– ‡°Á ∫√— °…“ Ú. °“√ ≈— ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ (inter- mittent warming) ‡√‘Ë ¡µâ π‚¥¬°“√ ‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ∑’Ë µâ Õß°“√∑— π∑’ ·µà ≈— ∫°“√‡°Á ∫√— °…“À√◊ Õπ”º— °·≈– º≈‰¡â ÕÕ°®“°Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”¡“«“߉«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Àâ Õß ·≈â «π”‰ª‡°Á ∫√— °…“ ‰«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”Õ’ ° ™à «ß‡«≈“∑’Ë ≈— ∫ Õ“®„™â ‡«≈“·µ°µà “ß°— 𠇙à π ‡√‘Ë ¡µâ π °“√‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ¯ Õß»“ ‡´≈‡´’ ¬ π“π Ù «— π π”º— °·≈–º≈ ‰¡â ÕÕ°¡“«“߉«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Àâ Õßπ“π Ú «— π ·≈â «π”º— °·≈–º≈‰¡â °≈— ∫‰ª ‡°Á ∫√— °…“‰«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ¯ Õß»“‡´≈- ‡´’ ¬ π“πÕ’ ° Ù «— π ∑” ≈— ∫‡™à ππ’È ‰ª‡√◊Ë Õ¬ Ê Û. Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß (heat treat- ment) °“√„Àâ º— °·≈–º≈‰¡â ‰¥â √— ∫ Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß™à «ß‡«≈“ —È π Ê °à Õπ𔉪 ‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ” Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß ∑’Ë „™â Õ¬Ÿà „π™à «ß Ûˆ-ı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ ∑’Ë Ÿ ߉¡à ¡“° ‡™à π Ûˆ-Û¯ Õß»“‡´≈‡´’ ¬ Õ“®„Àâ º— °·≈–º≈‰¡â ‰¥â √— ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ √–¥— ∫π’È π“π Ò-Ú «— π ‰¥â ·µà ∂â “„™â Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß Ù-ı Õß»“‡´≈‡´’ ¬ Õ“®„Àâ º— °·≈–º≈‰¡â ‰¥â √— ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß„π™à «ßπ’È π“π‡ªì π π“∑’ À√◊ Õ™—Ë «‚¡ß‡∑à “π—È π À≈— ß®“°º— ° ·≈–º≈‰¡â ‰¥â √— ∫Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Ÿ ß·≈â «§à Õ¬ π”º— °·≈–º≈‰¡â ‰ª‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À- ¿Ÿ ¡‘ µË ”µ“¡∑’Ë µâ Õß°“√ Ù. °“√¥— ¥·ª≈ß∫√√¬“°“» (modified atmosphere) ∫√√¬“°“» ª√°µ‘ ∑’Ë Õ¬Ÿà √Õ∫µ— «¢Õߺ— °·≈–º≈‰¡â ª√–°Õ∫¥â «¬‰π‚µ√‡®π√â Õ¬≈– ˜¯ ÕÕ°´‘ ‡®π√â Õ¬≈– ÚÒ §“√å ∫Õπ‰¥- ÕÕ°‰´¥å √â Õ¬≈– .Û ·≈–·°ä Õ◊Ë π Ê Õ’ °√â Õ¬≈– .˘˜ °“√ª√— ∫ — ¥ à «π¢Õß ÕÕ°´‘ ‡®π„Àâ ≈¥≈ß ·≈–/À√◊ Õ ª√— ∫ — ¥ à «π¢Õߧ“√å ∫Õπ‰¥ÕÕ°‰´¥å „Àâ ‡æ‘Ë ¡¢÷È π ‡™à π ≈¥ÕÕ°´‘ ‡®π‡À≈◊ Õ√â Õ¬ ≈– Ò ·≈–‡æ‘Ë ¡§“√å ∫Õπ‰¥ÕÕ°‰´¥å ‡ªì π√â Õ¬≈– ı ·≈–‡æ‘Ë ¡ — ¥ à «π‰π- ‚µ√‡®π‡ªì π√â Õ¬≈– ¯ı ‚¥¬‡°Á ∫√— °…“ º— °·≈–º≈‰¡â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”¿“¬„µâ ∫√√¬“°“»∑’Ë ¥— ¥·ª≈ߥ— ß°≈à “« °“√ ¥— ¥·ª≈ß — ¥ à «π¢Õß∫√√¬“°“» “¡“√∂∑”‰¥â À≈“¬«‘ ∏’ ‡™à π °“√„™â ‡§√◊Ë Õß¡◊ Õ§«∫§ÿ ¡·≈–°”Àπ¥ — ¥ à «π ¢Õß·°ä ÕÕ°´‘ ‡®π ·≈–§“√å ∫Õπ‰¥- ÕÕ°‰´¥å ‰¥â µ“¡∑’Ë µâ Õß°“√µ≈Õ¥‡«≈“ ¢Õß°“√‡°Á ∫√— °…“ °“√∫√√®ÿ º— °·≈– º≈‰¡â „π∂ÿ ßæ≈“ µ‘ ° °“√Àà Õº— °·≈– º≈‰¡â ¥â «¬æ≈“ µ‘ °øî ≈å ¡ °“√‡§≈◊ Õ∫ º‘ «º— °·≈–º≈‰¡â ¥â «¬ “√‡§≈◊ Õ∫º‘ « °“√„™â ∂ÿ ßæ≈“ µ‘ ° æ≈“ µ‘ °øî ≈å ¡ ·≈– “√‡§≈◊ Õ∫º‘ «¬— ߉¡à “¡“√∂§«∫ §ÿ ¡ — ¥ à «π¢ÕßÕÕ°´‘ ‡®π·≈–§“√å - ∫Õπ‰¥ÕÕ°‰´¥å ∑’Ë ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈߉¥â ·πà πÕπ ı. °“√„™â “√‡§¡’ (chemical) “√‡§¡’ ∫“ß™π‘ ¥ ‡™à π methyl jus- monate, 1-methylcyclopropene (1-MCP) “¡“√∂≈¥§«“¡‡ ’ ¬À“¬ ¢Õߺ— °·≈–º≈‰¡â ‡π◊Ë Õß®“°Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”‡Àπ◊ Õ®ÿ ¥‡¬◊ Õ°·¢Á ߉¥â ‚¥¬°“√®ÿà ¡ º— °·≈–º≈‰¡â „π “√≈–≈“¬ methyl jusmonate À√◊ Õ°“√√¡§«— πº— °·≈– º≈‰¡â ¥â «¬ 1-MCP °à Õπ𔉪‡°Á ∫ √— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”„°≈â ®ÿ ¥‡¬◊ Õ°·¢Á ß ˆ. °“√ª√— ∫ª√ÿ ßæ— π∏ÿå (crop improvement) º— °·≈–º≈‰¡â ·µà ≈– ™π‘ ¥¡’ À≈“¬ “¬æ— π∏ÿå ·µà ≈– “¬æ— π∏ÿå ¡’ §«“¡‰«µà Õ°“√µÕ∫ πÕßÕÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”„°≈â ®ÿ ¥‡¬◊ Õ°·¢Á ߉¡à ‡À¡◊ Õπ°— π ∫“ß “¬æ— π∏ÿå “¡“√∂‡°Á ∫√— °…“∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ µË ”„°≈â ®ÿ ¥‡¬◊ Õ°·¢Á ߉¥â π“π