สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 31 No. 2 Apr.-Jun. 2006 æ√–∫“∑ ¡‡¥Á ®æ√–‡®â “Õ¬Ÿà À— «¿Ÿ ¡‘ æ≈Õ¥ÿ ≈¬‡¥™°— ∫§«“¡ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡∑’Ë ¡’ º≈µà Õ§«“¡πà “Õ¬Ÿà ¢Õß°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ 434 ∑“ßÕ“°“»π’È à «πÀπ÷Ë ßπà “®–¡“®“° “√æ‘ …∑’Ë ¡“®“°¬“πæ“Àπ–´÷Ë ßπ— ∫ «— π®–‡æ‘Ë ¡®”π«π¢÷È πÕ¬à “ß¡“°¡“¬ °“√·°â ‰¢¡≈æ‘ …∑“ßÕ“°“» ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë §«√®–µ√–Àπ— °®“°∑ÿ °§π ∑’Ë Õ¬Ÿà „π°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ „Àâ Àπà «¬ ß“π„¥Àπà «¬ß“πÀπ÷Ë ß·°â ‰¢ΩÉ “¬‡¥’ ¬« ‰¡à ‰¥â µâ Õß∑”√à «¡°— π‡¢â “„®√à «¡°— π«à “ ‡ªì πÕ— πµ√“¬‚¥¬‡©æ“–°“√„™â ¬“π æ“Àπ–¿“¬„π™ÿ ¡™π‡¡◊ Õß´÷Ë ß¡’ °“√ ‡º“º≈“≠‡™◊È Õ‡æ≈‘ ß µâ Õß ‘È π‡ª≈◊ Õß ‚¥¬„™à ‡Àµÿ ¬— ß°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥¡≈æ‘ … °“√ ¢π à ߇§≈◊Ë Õπ¬â “¬®”π«π¡“° (mass transit) ‡™à π √∂‰øøÑ “ ®–Õ¬Ÿà ∫𥑠π À√◊ ÕÕ¬Ÿà „µâ ¥‘ π®–™à «¬≈¥¡≈æ‘ …∑“ß Õ“°“»‰¥â ‡ªì πÕ— π¡“° ‚§√ß°“√‡™à π π’È µâ Õß„™â °Õß∑ÿ π®”π«π¡“°·µà ∂â “ ≈ß∑ÿ π®√‘ ß Ê ®–§ÿâ ¡°— ∫º≈∑’Ë ‰¥â √— ∫ „Àâ °√ÿ ߇∑æ¡À“π§√πà “Õ¬Ÿà ¬‘Ë ß¢÷È π πÕ°®“°π—È π À“°‡ªì π√∂‰øøÑ “„µâ ¥‘ π ¬— ß “¡“√∂≈¥‡ “‰øøÑ “ “¬‚∑√»— æ∑å ∑’Ë ‡°–°–Õ¬Ÿà µ“¡∂ππÀπ∑“ß„Àâ ≈ß ‰ªÕ¬Ÿà „µâ ¥‘ π ®–™à «¬„Àâ µ“¡∂ππ¡’ µâ π‰¡â „À≠à √à ¡√◊Ë π·≈–¬— ß™à «¬°”®— ¥ §“√å ∫Õπ‰¥ÕÕ°‰´¥å ·≈–‡æ‘Ë ¡ÕÕ°- ´‘ ‡®π„πÕ“°“»„Àâ ·°à °√ÿ ߇∑æ¡À“ π§√‰¥â ¡“°¢÷È π Ù. ¢â Õ‡ πÕ·π–∫“ߪ√–°“√‡æ◊Ë Õ „Àâ °√ÿ ߇∑æ¡À“π§√πà “Õ¬Ÿà °“√∑”„Àâ °√ÿ ߇∑æ¡À“π§√πà “ Õ¬Ÿà ‰¡à „™à ‡ªì πÀπâ “∑’Ë ¢ÕßÀπà «¬ß“π„¥ Àπà «¬ß“πÀπ÷Ë ß‡æ’ ¬ßÀπà «¬ß“π‡¥’ ¬« ·µà ‡ªì πÀπâ “∑’Ë ¢Õߧπ∑ÿ °§π∑’Ë Õ“»— ¬ Õ¬Ÿà „π°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√µâ Õß™à «¬°— π ¥Ÿ ·≈ ·πà πÕπ°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√‡ªì π ·°πÀ≈— °À√◊ Õ‡ªì π»Ÿ π¬å °≈“ߢÕß·°π ≈â Õ (hub) „π‡¡◊Ë Õ´’Ë ¢Õß·°π™”√ÿ ¥ ®–∑”„Àâ «ß≈â Õ„™â ‰¡à ‰¥â ‡™à π‡¥’ ¬«°— ∫ °√ÿ ߇∑æ¡À“π§√´÷Ë ß¡’ ´’Ë ¢Õß·°π ¥â “π ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡™”√ÿ ¥ °√ÿ ߇∑æ¡À“ π§√°Á ‰¡à πà “Õ¬Ÿà ´’Ë ¢Õß·°π≈â Õ°Á À¡“¬ ∂÷ ß∑ÿ °§π∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà „π°√ÿ ߇∑æ¡À“ π§√π’È ‡Õ߉¡à «à “ºŸâ §π∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà ª√–®” ºŸâ ∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà ™—Ë «§√“« ·≈–ºŸâ ∑’Ë ‡¢â “¡“ ∑”ß“π„π°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ ∫“ß™à «ß ‡«≈“®–‰¥â √— ∫º≈°√–∑∫®“°§«“¡‰¡à πà “Õ¬Ÿà ¢Õß°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√æ√â Õ¡ Àπâ “°— π Ù.Ò ª√–™“°√∑’Ë √⠓ߪí ≠À“ ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡‚¥¬‡©æ“–§«“¡πà “Õ¬Ÿà πà “Õ“»— ¬ ‡¡◊Ë Õæ‘ ®“√≥“®“°ª√–™“°√ „π°√ÿ ߇∑æ¡À“π§√®–æ∫«à “ µ— «‡≈¢ §√à “« Ê ª√“°Ø«à “ ª√–™“°√∑’Ë ¡’ ™◊Ë Õ „π∑–‡∫’ ¬π∫â “πÀ√◊ Õ ”¡–‚π§√— « ®√‘ ß Ê ¡’ ª√–¡“≥ ¯ ≈â “π§π ·µà ª√“°Ø«à “ µÕπ°≈“ß«— πª√–™“°√ „π°√ÿ ߇∑æœ ¡’ ª√–¡“≥ Ò ≈â “π§π ´÷Ë ß·µ°µà “ß®“°ª√–™“°√∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà ®√‘ ß Ê ‰¡à πâ Õ¬°«à “ Ú ≈â “π§π ´÷Ë ß ‡ªì πª√–™“°√∑’Ë ‡¢â “¡“∑”ß“π„π°√ÿ ß ‡∑æœ ·≈–ºŸâ ∑’Ë Õ“»— ¬µ“¡ ∂“π∑’Ë “∏“√≥– √‘ ¡·¡à πÈ ”≈”§≈Õß „π«— ¥ √‘ ¡∂ππ „µâ –æ“π ·¡â °√–∑—Ë ß π“¡ À≈«ß´÷Ë ß°√ÿ ߇∑æœ ‰¥â ‡¢â ¡ß«¥‰¡à „Àâ ¡“πÕπ§â “ß ·µà ‡¡◊Ë Õ‰≈à ®“°∫√‘ ‡«≥π’È °Á ®–‰ª·Õ∫´ÿ °„π∑’Ë Õ◊Ë π Ê ª√–™“°√ à «ππ’È ‰¥â √â “ß ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡‰¡à πà “Õ¬Ÿà À≈“¬ Ê √Ÿ ª·∫∫·°à °√ÿ ߇∑æ¡À“π§√ ¿“懙à ππ’È ¡‘ ‰¥â ‡°‘ ¥‡©æ“–°√ÿ ߇∑æœ „πª√–‡∑»Õ◊Ë π Ê ‡™à π π§√π‘ «¬Õ√å ° π§√™‘ §“‚° À√— ∞Õ‡¡√‘ °“ °√ÿ ߪ“√’ Ω√—Ë ß‡» ¡’ ≈— °…≥–§≈â “¬§≈÷ ß°— π ¥— ß π—È π °“√·°â ‰¢„Àâ ‡∫“∫“ߧ«√‡ªì πÀπâ “ ∑’Ë ¢Õߪ√–™“°√∑’Ë Õ“»— ¬Õ¬Ÿà ª√–®” „π°√ÿ ߇∑æœ ™à «¬°— π¥Ÿ ·≈‡æ◊Ë Õ„Àâ ¿“æ°“√µà “ß Ê ‡∫“∫“ß≈ß ‡æ√“– ≈— °…≥–‡™à ππ’È ‰¡à Õ“®¢®— ¥„Àâ ≈¥®π À¡¥ ‘È π‰¥â À“°∑”‰¥â §◊ Õ™à «¬≈¥ ®”π«π∫ÿ §§≈∑’Ë ‡ªì π™“«µà “ß™“µ‘ ∑’Ë ‡¢â “¡“·Õ∫·ΩßÕ¬à “ßº‘ ¥°ÆÀ¡“¬ ∫ÿ §§≈‡À≈à “π’È ‡¢â “¡“‰¥â ‚¥¬∫ÿ §§≈ ∑—È ß¿“¬„π·≈–¿“¬πÕ°°√ÿ ߇∑æœ Ù.Ú À“∫‡√à ·≈–·ºß≈Õ¬ ‘Ë ß ∑’Ë µâ Õ߇¢â ¡ß«¥´÷Ë ß°√ÿ ߇∑æœ ‰¥â ∑”Õ¬Ÿà ·≈â «‡°’Ë ¬«°— ∫°“√¢“¬¢Õß∫π∑“߇∑â “ ‚¥¬‡©æ“–°“√¢“¬Õ“À“√‰¡à §«√„Àâ ¡“ª√ÿ ß ‡™à π µâ ¡ º— ¥ Õ∫ „π∫√‘ ‡«≥ ∑“߇∑â “Õ¬à “ß‡¥Á ¥¢“¥ µ≈Õ¥®π°“√ µ—È ß‚µä –„Àâ √— ∫ª√–∑“πÕ“À“√∫√‘ ‡«≥ ∑“߇∑â “‡æ√“–πÕ°®“°®– √â “ß ‘Ë ß ·«¥≈â Õ¡‰¡à ¥’ ·≈â «¬— ß¡’ æ“À–¢Õ߇™◊È Õ ‚√§µà “ß Ê ´÷Ë ßª≈‘ «¡“µ“¡Õ“°“» πÕ°®“°π—È π ¬— ß¡’ °“√™”√–≈â “ß¿“™π– ‡∑πÈ ”‡ ’ ¬∑‘È ß‰«â µ“¡√‘ ¡∂ππ ´÷Ë ß √â “ß §«“¡ °ª√°„Àâ ‡°‘ ¥¢÷È πµ“¡ ∂“π∑’Ë “∏“√≥– πÕ°®“°π—È π¬— ß¡’ — µ«å ‡ªì π æ“À–π”‚√§ ‡™à π ·¡≈ß«— π ·¡≈ß- “∫ ÀπŸ Ù.Û πÈ ”∑à «¡¢— ß ‰¥â °≈à “«∂÷ ß ·≈–æ“¥æ‘ ß‡°’Ë ¬«°— ∫πÈ ”∑à «¡¢— ß„π °√ÿ ߇∑æœ ¡“∫â “ß·≈â «‚¥¬‡©æ“– ≈— °…≥–¿Ÿ ¡‘ ª√–‡∑»¢Õß°√ÿ ߇∑æœ ´÷Ë ß‡ªì π∑’Ë √“∫Õ¬Ÿà „°≈â √–¥— ∫πÈ ”∑–‡≈ °“ √·°â ‰¢∑’Ë ∑”Õ¬Ÿà „ π¢≥–π’È ‚ ¥¬