สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“π Õπ— πµå ™— ¬ ‡≈“À–æ— π∏ÿ 767 ªï ∑’Ë ÛÒ ©∫— ∫∑’Ë Û °.§.-°.¬. ÚıÙ˘ ¯ „π §.». Ò¯¯˘ Õ“√å ™¥ÿä °√Ÿ ¥Õ≈å ø‰¥â ∑√ß°√–∑”Õ— µ«‘ π‘ ∫“µ°√√¡ ¥— ßπ—È π À“°Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π¡‘ ‰¥â ∑√ß ≈– ‘ ∑∏‘Ï „π°“√ ◊ ∫ — 𵵑 «ß»å æ√–Õß§å °Á ®–∑√ߥ”√ßæ√–Õ‘ √‘ ¬¬»¡°ÿ Æ√“™°ÿ ¡“√¢Õß®— °√«√√¥‘ ÕÕ ‡µ√’ ¬ ·≈–À“°Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π∑√ß¡’ æ√–™π¡“¬ÿ ¬◊ 𬓫‡™à πæ√–‡™…∞“ æ√–Õß§å °Á ®–‡ ¥Á ®¢÷È π§√Õß√“™ ¡∫— µ‘ „π §.». Ò˘Òˆ µà Õ®“°®— °√æ√√¥‘ ø√“π´‘ ‚®‡´ø ¢≥–¡’ æ√–™π¡“¬ÿ ¯Ù æ√√…“ ˘ Thompson, Louis Napoleon and the Second Empire. (Toronto : Norton & Company, 1967), p. 217. ¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π ·µà æ√–Õß§å °Á ‰¡à Õ“®¢— ¥¢«“ßæ√–ª√– ß§å ¢Õßæ√– Õπÿ ™“‰¥â ©–π—È π ‡æ◊Ë Õ‡ªì π°“√À≈’ ° ‡≈’Ë ¬ß¡‘ „Àâ ®— °√«√√¥‘ ÕÕ ‡µ√’ ¬‡¢â “‰ª ¬ÿà ߇°’Ë ¬«°— ∫ªí ≠À“¢Õ߇¡Á °´‘ ‚° ∑—È ß ¬— ߇ªì π°“√À≈’ °‡≈’Ë ¬ß¡‘ „Àâ ÕÕ ‡µ√’ ¬ ·≈–‡¡Á °´‘ ‚°∑’Ë Õ“®®–¡’ Õß§å ª√–¡ÿ ¢ √à «¡°— π„πÕ𓧵 ´÷Ë ßÕ“®°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ ªí ≠À“·≈– ߧ√“¡√–À«à “ߪ√–‡∑» ¥— ߇™à π ߧ√“¡ ◊ ∫√“™∫— ≈≈— ß°å µà “ß Ê ∑’Ë ‡°‘ ¥¢÷È π„πÕ¥’ µ Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π®÷ ß®”‡ªì πµâ Õß ≈– ‘ ∑∏‘ °“√ ◊ ∫ √“™ — 𵵑 «ß»å ¢Õß®— °√«√√¥‘ ÕÕ - ‡µ√’ ¬´÷Ë ß„π¢≥–π—È πæ√–Õߧå ∑√ßÕ¬Ÿà „π≈”¥— ∫∑’Ë Ú √Õß®“°¡°ÿ Æ√“™°ÿ ¡“√ Õ“√å ™¥ÿä °√Ÿ ¥Õ≈å ø (Archduke Rudolf) «— ¬ ı æ√√…“ ¯ æ√–√“™‚Õ√ æ√– Õß§å ‡¥’ ¬«„π®— °√æ√√¥‘ ø√“π´‘ ‚®- ‡´ø ·≈–∑√ßµÕ∫√— ∫¢â Õ‡ πÕ¢Õß ‡¡Á °´‘ ‚°Õ¬à “߇ªì π∑“ß°“√„π«— π∑’Ë Ò ‡¡…“¬π §.». Ò¯ˆÚ Õ’ ° Ù «— π µà Õ¡“°Á ‡ ¥Á ®≈߇√◊ Õæ√–∑’Ë π—Ë ß‚π«“√“ (Novara) ‡æ◊Ë Õ‡¥‘ π∑“߉ª¬— ߇¡Á °´‘ ‚° Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π·≈–æ√– ™“¬“‡ ¥Á ®∂÷ ߇¡Á °´‘ ‚°‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë Ú¯ 情¿“§¡ §.». Ò¯ˆÙ ·≈–µâ Õß∑√ß ª√–À≈“¥æ√–∑— ¬°— ∫∑à “∑’ ·≈–°“√ µâ Õπ√— ∫∑’Ë ‡¬Á π™“¢Õ߇®â “Àπâ “∑’Ë ∫â “π ‡¡◊ Õß®”π«π‰¡à πâ Õ¬ Õ’ °∑—È ßª√–‡∑» °Á ¬— ßµ°Õ¬Ÿà „π¿“«– ߧ√“¡°“√‡¡◊ Õß Ω√—Ë ß‡» “¡“√∂§«∫§ÿ ¡ ∂“π°“√≥å ¿“¬„π‰¥â ‡æ’ ¬ß√–¥— ∫Àπ÷Ë ß‡∑à “π—È π æ◊È π∑’Ë ®”π«π‰¡à πâ Õ¬¬— ߧßÕ¬Ÿà „π°“√ ¬÷ ¥§√ÕߢÕßæ«°‡ √’ π‘ ¬¡·≈–æ«° “∏“√≥√— ∞π‘ ¬¡ ‚¥¬¡’ ª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ §— «‡√´‡ªì πºŸâ π” Õ¬à “ß‰√°Á ¥’ Õ’ ° Ú — ª¥“Àå µà Õ¡“§◊ Õ„π«— π∑’Ë Ò ¡‘ ∂ÿ π“¬π Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π·≈–‡®â “À≠‘ ß °“√å ≈Õµµ“°Á ∑√ߪ√–°Õ∫æ√–√“™- æ‘ ∏’ ∫√¡√“™“¿‘ ‡…°¢÷È π‡ªì πç®— °√æ√√¥‘ ·≈–®— °√æ√√¥‘ π’ ·Àà ß®— °√«√√¥‘ ‡¡Á °- ´‘ ‚°é ≥ ¡À“«‘ À“√·Àà ߇¡Á °´‘ ‚° (Ca- thedral of Mexico) ‚¥¬®— °√æ√√¥‘ ·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π∑√ß¡’ æ√–∑— ¬¡ÿà ß¡—Ë π∑’Ë ®–ª°§√Õ߇¡Á °´‘ ‚°¥â «¬¢— 𵑠∏√√¡ à ߇ √‘ ¡Õÿ ¥¡°“√≥å ‡ √’ π‘ ¬¡ ¥”‡π‘ π π‚¬∫“¬°“√ª°§√Õ߇æ◊Ë Õº≈ª√–- ‚¬™πå Ÿ ß ÿ ¥¢Õߧπ∑—È ß™“µ‘ ·≈–‡ªì π »Ÿ π¬å √«¡®‘ µ„®¢Õߪ√–™“™π ·≈– ¥â «¬æ√–∑— ¬∑’Ë µ√–Àπ— °«à “æ√–Õߧå ç°”≈— ß√— ∫„™â ¡πÿ …¬™“µ‘ ... ·≈–À¬Õ¥ πÈ ”¡— π„ à µ–‡°’ ¬ß„À≠à ·Àà ߧ«“¡√Ÿâ ·®â ß (drops of oil in the great lamp of enlightenment) ˘ °“√µà յ⠓π°“√®— ¥µ—È ß®— °√«√√¥‘ ‡¡Á °´‘ ‚° ·¡â ®–¡’ æ√–∑— ¬ª√“√∂π“¥’ ¥— ß °≈à “« ·µà ®— °√æ√√¥‘ ·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π °Á ∑√ߢ“¥§«“¡‡¢â “„® ∂“π°“√≥å ∑’Ë ·∑â ®√‘ ß∑’Ë °”≈— ߥ”‡π‘ πÕ¬Ÿà „π‡¡Á °´‘ ‚° ¢≥–π—È π °“√¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬‡ √’ π‘ ¬¡ Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π·≈–Õ“√å ™¥— ™‡™ °“√å ≈Õµµ“‡¡◊Ë Õ‡ ¥Á ®¢÷È πΩíò ߇¡Á °´‘ ‚° ¢Õßæ√–Õß§å ‚¥¬ π— ∫ πÿ π°ÆÀ¡“¬ ªØ‘ √Ÿ ª¢Õߧ— «‡√´∑’Ë „Àâ ¬÷ ¥∑√— æ¬å ‘ π ¢Õß«— ¥‡ªì π ¡∫— µ‘ ¢Õß·ºà 𥑠π „Àâ ‡ √’ ¿“æ„π°“√π— ∫∂◊ Õ»“ π“ ¢¬“¬ ‘ ∑∏‘ °“√‡≈◊ Õ°µ—È ß·°à ™π™—È πµà “ß Ê ∑’Ë ‰¡à „™à ‡©æ“–·µà ‡®â “∑’Ë ¥‘ π‡∑à “π—È π µ≈Õ¥®π°“√®— ¥°“√®¥∑–‡∫’ ¬π ¡√ ∑’Ë Õ”‡¿Õ ·≈–Õ◊Ë π Ê ‰¥â √⠓ߧ«“¡ ‰¡à æÕ„®Õ¬à “ß¡“°„Àâ ·°à æ«°æ√–À— « √ÿ π·√ß·≈–æ«°Õπÿ √— °…π‘ ¬¡∑’Ë µâ Õß æ‘ ∏’ µâ Õπ√— ∫„π‡¡Á °´‘ ‚°