สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand æ— ≤π“°“√∑“ß°“√»÷ °…“¢Õ߉∑¬ ¡— ¬√— ™°“≈∑’Ë ı ®— °√æ√√¥‘ ·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π °— ∫¡ß°ÿ ÆÀπ“¡·Àà ߇¡Á °´‘ ‚° 766 Vol. 31 No. 3 Jul.-Sep. 2006 À≈— ß®“°∑’Ë ®— °√æ√√¥‘ π‚ª‡≈’ ¬π∑’Ë Û Õ¥’ µª√–∏“π“∏‘ ∫¥’ ·Àà ßΩ√—Ë ß‡» ‰¥â √— ∫ ∂“ªπ“‡ªì π®— °√æ√√¥‘ „π §.». Ò¯ıÚ °Á ∑√ß¡’ π‚¬∫“¬∑’Ë ®–øóô πøŸ ·≈– ‡º¬·æ√à æ√–‡°’ ¬√µ‘ ¬»¢Õß√“™«ß»å ‚∫𓪓√å µ ·≈–∑”„Àâ æ√–Õß§å ¡’ ™◊Ë Õ ‡ ’ ¬ß‡™à π‡¥’ ¬«°— ∫®— °√æ√√¥‘ π‚ª- ‡≈’ ¬π∑’Ë Ò æ√–√“™ªî µÿ ≈“ (≈ÿ ß) ·µà °“√„Àâ §«“¡√à «¡¡◊ Õ¢ÕßΩ√—Ë ß‡» °— ∫ ªï ¥¡Õπµå ›´“√å ¥‘ ‡π’ ¬∑” ߧ√“¡°— ∫ ÕÕ ‡µ√’ ¬„π §.». Ò¯ı˘ ∑’Ë π”°“√ ‘È π ÿ ¥¢ÕßÕ”π“®°“√ª°§√ÕߢÕß Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π„π≈Õ¡∫“√å ¥’ π— ∫‡ªì π°“√¥”‡π‘ ππ‚¬∫“¬∑“ß°“√ ∑Ÿ µÕ¬à “ߺ‘ ¥æ≈“¥¡À— πµå πÕ°®“° ®–∑”„Àâ — ¡æ— π∏¿“æ√–À«à “ßΩ√—Ë ß‡» °— ∫ÕÕ ‡µ√’ ¬√â “«©“π ¬— ß∑”„Àâ Õ‘ µ“≈’ “¡“√∂√«¡™“µ‘ ‰¥â ‡°◊ Õ∫À¡¥ (¬° ‡«â π°√ÿ ß‚√¡ ·≈–«‘ π’ ‡´’ ¬∑’Ë ¬— ßµ°Õ¬Ÿà „µâ °“√ª°§√ÕߢÕßÕÕ ‡µ√’ ¬µà Õ‰ª) ´÷Ë ß‰¡à ‡ªì π∑’Ë ª√“√∂π“¢Õßæ√–Õß§å ‡æ√“–®–∑”„Àâ Õ‘ µ“≈’ “¡“√∂°â “«¢÷È π ‡ªì πª√–‡∑»¡À“Õ”π“®‰¥â ·¡â «à “ Ω√—Ë ß‡» ®–∂Õπµ— «°à Õπ ߧ√“¡ ‘È π ÿ ¥≈ß ´÷Ë ß √⠓ߧ«“¡‚°√∏·§â π‡ªì π Õ— π¡“°„Àâ ·°à ªï ¥¡Õπµå ›´“√å ¥‘ ‡π’ ¬ ·≈–™“«Õ‘ µ“≈’ ™“µ‘ π‘ ¬¡ ·µà ‡¡◊Ë Õ ‘È π ÿ ¥≈ß °Á °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡‰¡à æÕ„®·°à ª√–™“™π™“«Ω√—Ë ß‡» ∑’Ë ‡ÀÁ π — πµ– ª“ª“Õß§å ª√–¡ÿ ¢¢Õߧ√‘ µ®— °√‚√¡— 𠧓∑Õ≈‘ °µâ Õß Ÿ ≠‡ ’ ¬√— ∞ — πµ–ª“ª“ ˆ Gordon A. Graig, Europe 1815-1914, (N.Y. : Holt, Rinehart and Winston, 1966), p. 196. ˜ Harry Hearder, Europe in the Ninetieth Century 1830-1880, 2 nd ed. (London : Longman, 1993), p. 372. (Papal States) ‰ª„Àâ °— ∫°“√√«¡ ™“µ‘ Õ‘ µ“≈’ πÕ°®“°π’È °“√∑’Ë Ω√—Ë ß‡» ‰¥â √— ∫´“«Õ¬ (Savoy) ·≈–π’ ´ (Nice) ‡ªì π‡§√◊Ë ÕßµÕ∫·∑π®“°°“√‡¢â “√à «¡ „π ߧ√“¡°Á ∑”„Àâ §«“¡ — ¡æ— π∏å Õ— π¥’ °— ∫Õ— ß°ƒ…µâ Õ߇ ◊Ë Õ¡‚∑√¡≈߉ª¥â «¬ ¥— ßπ—È π °“√¬÷ ¥§√Õ߇¡Á °´‘ ‚°®÷ ߇ªì π °“√‡ªî ¥‚Õ°“ „Àâ æ√–Õß§å “¡“√∂·°â ¿“æ≈— °…≥å ∑’Ë Õà Õπ·Õ∑“ß°“√‡¡◊ Õß ·≈–°“√∑Ÿ µ‰¥â ∑—È ß¿“¬„π·≈–¿“¬ πÕ°ª√–‡∑» ∑—È ß¬— ß®–™à «¬°Õ∫°Ÿâ æ√–‡°’ ¬√µ‘ ¬»¥â «¬ à «π°“√Õ— ≠‡™‘ ≠ Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π‡ªì π®— °√æ√√¥‘ ·Àà ߇¡Á °´‘ ‚°°Á ®–‡ªì π°“√øóô πøŸ §«“¡ — ¡æ— π∏å °— ∫√“™«ß»å Œ— ∫ å ∫Ÿ √å °·Àà ß ÕÕ ‡µ√’ ¬ ˆ ∑—È ßÕ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π ‡Õß°Á ∑√ß¡’ ™◊Ë Õ‡ ’ ¬ß«à “‡ªì πæ«°‡ √’ π‘ ¬¡·≈–π— °ª°§√Õß∑’Ë ¡’ ª√– ‘ ∑∏‘ - ¿“æ ´÷Ë ß¡’ §«“¡‡À¡“– ¡°— ∫ ∂“π °“√≥å „π‡¡Á °´‘ ‚°‡ªì πÕ¬à “ß¬‘Ë ß ˜ ¥— ßπ—È π „π‡¥◊ Õπµÿ ≈“§¡ §.». Ò¯ˆÛ §≥–ºŸâ ·∑π¢Õ߇¡Á °´‘ ‚° ‰¥â ‡¥‘ π∑“߉ª‡ΩÑ “Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π ≥ æ√–µ”Àπ— °¡‘ √“¡“√å ‡æ◊Ë Õ ∂«“¬√“™∫— ≈≈— ß°å ‡¡Á °´‘ ‚°·¥à æ√– Õß§å ‚¥¬ Õ“™’ ‡¬Õ ∫“·´π (Achille Bazaine) ºŸâ ∫— ≠™“°“√°Õß∑— æ Ω√—Ë ß ‡» „π‡¡Á °´‘ ‚°‰¥â ®— ¥°“√≈ß ª√–™“¡µ‘ „π‡¢µ∑’Ë Ω√—Ë ß‡» ¡’ Õ”π“® §«∫§ÿ ¡·≈–ª√–™“°√ π— ∫ πÿ π°“√ ∂“ªπ“®— °√«√√¥‘ ‡¡Á °´‘ ‚°‡æ◊Ë Õ„Àâ ¿“æ≈«ßµ“«à “‡ªì 𧫓¡ª√“√∂π“ ¢Õß™“«‡¡Á °´‘ °— π∑—È ßª√–‡∑» πÕ° ®“°π’È Ω√—Ë ß‡» ¬— ß — ≠≠“∑’Ë ®–§ß °Õß∑— æÕ¬Ÿà „π‡¡Á °´‘ ‚°µà Õ‰ª‡æ◊Ë Õ ™à «¬øóô πøŸ ∫Ÿ √≥–ª√–‡∑»¥â «¬ „π ¿“«°“√≥å ¥— ß°≈à “« °Õª√°— ∫§«“¡ ª√“√∂π“Õ¬à “ß®√‘ ß „®∑’Ë ®– √â “ß ç®— °√«√√¥‘ ‚√¡— πÕ— π»— °¥‘Ï ‘ ∑∏‘Ï é ¢÷È π ¡“„À¡à „π‚≈°„À¡à (New World) π’È ®÷ ß∑”„Àâ Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π∑√ß √— ∫¢â Õ‡ πÕ æ√â Õ¡°— ∫¢Õæ√–√“™- ∑“πæ√–∫√¡√“™“πÿ ≠“µ®“°®— °√- æ√√¥‘ ø√“π´‘ ‚®‡´ø Õß§å ª√–¡ÿ ¢ ¢Õß√“™«ß»å Œ— ∫ ∫Ÿ √å ° Õ¬à “ß‰√°Á ¥’ ·¡â ®— °√æ√√¥‘ ø√“π´‘ ‚®‡´ø®– æ√–√“™∑“πæ√–«‘ π‘ ®©— ¬«à “‰¡à ∑√ß ‡ÀÁ π¥â «¬°— ∫°“√‡¢â “‰ª·∑√°·´ß °‘ ®°“√¿“¬„π¢Õ߇¡Á °´‘ ‚°¢ÕßÕ“√å ™ Õ“√å ™¥ÿä °·¡°´’ ¡’ ‡≈’ ¬π·≈–Õ“√å ™¥— ™‡™ °“√å ≈Õµµ“¢≥–√— ∫§≥–ºŸâ ·∑π®“°‡¡Á °- ´‘ ‚° ≥ æ√–µ”Àπ— °¡‘ √“¡“√å ‡æ◊Ë Õ∂«“¬ √“™∫— ≈≈— ß°å ‡¡Á °´‘ ‚°