สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand «‘ ‡§√“–Àå 擬ÿ À¡ÿ π‡¢µ√â Õπ ¢à “«¡√≥°√√¡ 976 Vol. 31 No. 3 Jul.-Sep. 2006 Citra-lataé ·≈–‡¢’ ¬π∫∑§«“¡≈ßµ’ æ‘ ¡æå „π “√“πÿ °√¡ ©∫— ∫√“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠇙à π ‡√◊Ë Õß çæ‘ ¡‡ πé 燿 — ™°√é ç¡À“À‘ ߧå é ç¡— πé 笓¥”é ∑à “π‰¥â · ¥ßª“∞°∂“™ÿ ¥ ç ‘ √‘ π∏√é §√—È ß∑’Ë ÒÛ ‡√◊Ë Õß ç‡§√◊Ë Õ߬“ ·≈–‡√◊Ë Õß ¡ÿ π‰æ√∑’Ë πà “√Ÿâ é ‡¡◊Ë Õ«— π®— π∑√å ∑’Ë Ú٠惻®‘ °“¬π æ.». ÚıÙ ≥ Àâ Õߪ√–™ÿ ¡ “√π‘ ‡∑» ÀÕª√–™ÿ ¡®ÿ Ó≈ß°√≥å ¡À“«‘ ∑¬“≈— ¬ ‡ªì πºŸâ ∑’Ë √‘ ‡√‘Ë ¡·≈–®— ¥À“∑ÿ π‡æ◊Ë Õ∑”‚§√ß°“√æ— ≤π“°“√„™â ¡ÿ π‰æ√ „π°“√ “∏“√≥ ÿ ¢¡Ÿ ≈∞“π »“ µ√“®“√¬å æ‘ ‡»… ¥√.«‘ ‡™’ ¬√ ®’ √«ß å ∂÷ ß·°à Õπ‘ ®°√√¡ ‡¡◊Ë Õ«— π»ÿ °√å ∑’Ë Ú ¡‘ ∂ÿ π“¬π æ.». ÚıÙ˘ ¢≥–Õ“¬ÿ ¯¯ ªï Û ‡¥◊ Õπ ÚÛ «— π (»“ µ√“®“√¬å ¥√. πæ.ª≥µ ¡‘ §–‡ π) ª√–∏“π ”π— °«‘ ∑¬“»“ µ√å ‡√◊Ë Õß ¡ÿ π‰æ√∑’Ë πà “√Ÿâ º— °§–πâ “ ( Brassica alboglabra Bailey, «ß»å Cruciferae) ‡ªì πº— °∑’Ë §π‰∑¬π‘ ¬¡∫√‘ ‚¿§°— π·µà ‚∫√“≥ °‘ π°— π‡ªì πª√–®” ‚∫√“≥®–µâ Õ߇Փ‰ªÀ—Ë π·≈–º— ¥°— ∫πÈ ”¡— π°à Õπ‡ ¡Õ ‡æ√“–√Ÿâ «à “º— ¥°— ∫πÈ ”¡— π°à Õπ ·≈â «®–‰¡à ¡’ æ‘ … ¡’ √“¬ß“π«à “¡’ §π∑’Ë ®— ßÀ«— ¥ ߢ≈“™Õ∫°‘ πº— °§–πâ “¡“° °‘ π‡™â “ °≈“ß«— 𠇬Á π °‘ πÀ¡Ÿ µâ ¡§–πâ “Õ¬Ÿà Ò ‡¥◊ Õπ ®πµâ Õß ‡¢â “‚√ß欓∫“≈ ‡Àµÿ ∑’Ë √à “ß°“¬„™â “√Õ“À“√‰¡à ‰¥â ‡π◊Ë Õß®“°¡’ “√∑’Ë “¡“√∂¬— ∫¬—È ß°“√¥Ÿ ¥´÷ ¡¢Õß “√Õ“À“√ ∫“ßÕ¬à “ß ‡√◊Ë Õßπ’È ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë §«√√–«— ß ·≈–µÕππ’È ¬‘Ë ßπà “°≈— «‡æ√“–°‘ 𰗠𥑠∫ Ê ‚∫√“≥‡¢“°— π‰«â Õ¬à “ß¥’ ¬‘Ë ß ‚¥¬‡Õ“ ‰ªº— ¥°— ∫πÈ ”¡— π°à Õπ °«“«‡§√◊ Õ ( Pueraria mirifica Airy Shaw & Suvatabandhu, «ß»å Leguminosae) ‡ªì π‰¡â ‡∂“ ‡°‘ ¥„πªÉ “ ∑“ß¿“§‡Àπ◊ Õ·≈–¿“§Õ’ “π¢Õ߉∑¬ ‡¡◊Ë Õ¡’ Õ“¬ÿ ¡“°®–≈ßÀ— «µ“¡≈”µâ π∑’Ë ‡≈◊È Õ¬Õ¬Ÿà „𥑠𠇪ì π√–¬–§≈â “¬≈Ÿ °ª√–§” ‡π◊È Õ„πÀ— «¡’ ’ ¢“« ‚∫√“≥‡Õ“À— «°«“«‡§√◊ Õ¡“Ω“𠵓°·¥¥„Àâ ·Àâ ß ∫¥‡ªì πºß º ¡°— ∫πÈ ”º÷È ß ªíô π‡ªì π≈Ÿ °°≈Õ𠇙◊Ë Õ°— π«à “‡ªì π¬“Õ“¬ÿ «— ≤π– À“°°‘ π§√—È ß≈–πâ Õ¬ Ê µ‘ ¥µà Õ°— π ®–∑”„Àâ ∂— π‚µ‰¥â ∑—È ß™“¬·≈–À≠‘ ß (™◊Ë Õ™π‘ ¥ çmirificaé „π™◊Ë Õ惰…»“ µ√å ·ª≈«à “ ç∑”„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡¡À— »®√√¬å é) „πÀ— «°«“«‡§√◊ Õ¡’ “√Õß§å ª√–°Õ∫‡§¡’ ¡“°¡“¬ ‡™à π “√®”æ«°‰Õ‚´ø≈“‚«πÕ¬¥å (isoflavonoid) √«¡∑—È ß “√∑’Ë · ¥ßƒ∑∏‘Ï §≈â “¬ŒÕ√å ‚¡π‡æ»À≠‘ ß (estrogen) ‡™à π miroestrol ¡ÿ π‰æ√Õ’ °Õ¬à “ßÀπ÷Ë ß¢Õß∫â “π‡√“∑’Ë Õ“®®–· ¥ßƒ∑∏‘Ï §≈â “¬§≈÷ ß°— π §◊ Õ ‡∂“«— ≈¬å ‡ª√’ ¬ß ( Derris scandens Benth., «ß»å Leguminosae) ‡ªì π‰¡â ‡∂“ ¡’ ¥Õ° ’ ¢“« «¬ ‚∫√“≥„™â ‡∂“ — ∫ µ“°·¥¥„Àâ ·Àâ ß §—Ë « ·≈â «‡Õ“¡“™ß°‘ π‡ªì ππÈ ”™“ ‡™◊Ë Õ«à “‡ªì π¬“Õ“¬ÿ «— ≤π– „π°“√»÷ °…“Õß§å ª√–°Õ∫‡§¡’ æ∫«à “¡’ “√®”æ«°‰Õ‚´ø≈“- ‚«πÕ¬¥å §≈â “¬°— ∫∑’Ë æ∫„π°«“«‡§√◊ Õ ∑’Ë ¡“ : ª“∞°∂“™ÿ ¥ ç ‘ √‘ π∏√é §√—È ß∑’Ë ÒÛ ‡√◊Ë Õ߇§√◊Ë Õ߬“·≈–‡√◊Ë Õß ¡ÿ π‰æ√∑’Ë πà “√Ÿâ , æ‘ ¡æå §√—È ß∑’Ë Ú ‡æ◊Ë Õ‡ªì π ∑’Ë √–≈÷ °„π‚Õ°“ ∑’Ë »“ µ√“®“√¬å æ‘ ‡»… ¥√.«‘ ‡™’ ¬√ ®’ √«ß å ¡’ Õ“¬ÿ §√∫ ˜ √Õ∫ (¯Ù ªï ), ÚıÙı.