สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand √–∫∫∑ÿ ππ‘ ¬¡¿“¬„µâ √–∫Õ∫ª√–™“∏‘ ª‰µ¬·∫∫‰∑¬ «“∑– ”§— ≠¢Õß∑à “πæÿ ∑∏∑“ 1052 Vol. 31 No. 4 Oct.-Dec. 2006 æŸ ¥·√ß¡“° ‚¥¬· ¥ß„Àâ ‡ÀÁ π ‘Ë ß∑’Ë ‡ªì πÕÿ ª √√§°’ ¥¢«“ßÀ√◊ Õ¢— ¥¢«“ß ¡‘ „Àâ ‡¢â “∂÷ ßæÿ ∑∏∏√√¡À≈“¬ª√–°“√ ·≈–∑’Ë ∑à “π‡πâ π¡“°§◊ Õ·¡â æ√–æÿ ∑∏- √Ÿ ª°Á ¢— ¥¢«“ß°“√‡¢â “∂÷ ßæÿ ∑∏∏√√¡ ‡À¡◊ Õπ°— π ºŸâ øí ßÀ≈“¬§π‰¡à ‡¢â “„® ‡®µπ“¢Õß∑à “π ®÷ ßæ“°— πµ”Àπ‘ «à “ ∑à “π‡ªì π¡‘ ®©“∑‘ Ø∞‘ ¥Ÿ À¡‘Ë πæ√–æÿ ∑∏- √Ÿ ª ∑à “π‡©¬‰¡à ‚µâ µÕ∫ ·µà ‰¥â ‡¢’ ¬π‰«â „π °Æ∫— µ√¢Õßæÿ ∑∏∫√‘ …— ∑ ¢â Õ∑’Ë ˘ı «à “ çæ√–æÿ ∑∏√Ÿ ª·≈–æ√–‡§√◊Ë Õß®– ¡’ ª√–‚¬™πå À√◊ Õ„Àâ ‚∑… ¬à Õ¡·≈â «·µà ºŸâ „™â ºŸâ ¡’ ‚¥¬Õ∏‘ ∫“¬¬à Õ Ê «à “∂â “„™â Õ¬à “ß ’ ≈— æ浪√“¡“ (‡™◊Ë Õ∂◊ ÕÕ¬à “ß ß¡ß“¬µ“¡®“√’ µ∑’Ë º‘ ¥ Ê) °Á °—È πÀπ ∑“ßæ√–π‘ ææ“π ∂â “„™â Õ¬à “ßæÿ ∑∏“- πÿ µ‘ °Á à ߇ √‘ ¡°“√‡¥‘ π∑“߉ªπ‘ æ- æ“πé µà Õ¡“ ∑à “π∫√√¬“¬∏√√¡‡√◊Ë Õß ÿ ≠≠µ“ °≈à “«∂÷ ߧ«“¡«à “ß ®‘ µ«à “ß ºŸâ øí ߌ◊ ÕŒ“°— π¡“°¢÷È π À¡à Õ¡√“™«ß»å §÷ °ƒ∑∏‘Ï ª√“‚¡™ ‡¢’ ¬π§— ¥§â “π≈ß æ‘ ¡æå „πÀπ— ß ◊ Õæ‘ ¡æå ¬“¡√— ∞ °≈à “« À“«à “ ‰¡à „™à §” Õπ„π§— ¡¿’ √å æ√– æÿ ∑∏»“ π“ ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ΩÉ “¬¡À“¬“π ‡¢’ ¬π¢÷È π¿“¬À≈— ß ‡æ√“–‡ÀÁ π«à “®‘ µ ¡πÿ …¬å «à “߉¡à ‰¥â ∑à “πæÿ ∑∏∑“ °Á ‰¡à µÕ∫‚µâ ‚¥¬µ√ß ·µà ‰¥â æŸ ¥°— ∫À≈«ßæà Õ ªí ≠≠“π— π∑– (ªí ®®ÿ ∫— π§◊ Õ æ√–æ√À¡ ¡— ߧ≈“®“√¬å ) «à “ 燡◊Ë Õ°à Õππ÷ °«à “ ‡√◊Ë Õß ÿ ≠≠µ“®–µâ Õß„™â ‡«≈“ — ° Ú ªï §π®÷ ß®–‡¢â “„® ·µà ‡«≈“π’È §ß‰¡à ∂÷ ß·≈â « ‡æ√“–§ÿ ≥§÷ °ƒ∑∏‘Ï ‡¢“™à «¬¡“° ™à «¬ «‘ æ“°…å «‘ ®“√≥å „Àâ §π π„® §π®–‰¥â Õà “π®–‰¥â »÷ °…“ Àπ— ß ◊ Õæ‘ ¡æå À≈“¬ ©∫— ∫™à «¬°√–µÿâ π„Àâ §π»÷ °…“ ∑”„Àâ ∫“¬„®«à “ §π‡¢â “„®‡√◊Ë Õß ÿ ≠≠µ“‰¥â ‰«¢÷È πé «“∑– ”§— ≠‡√◊Ë Õߧ«“¡«à “ß ( ÿ ≠≠µ“) «“∑– ”§— ≠‡√◊Ë Õߧ«“¡«à “ߢÕß ∑à “πæÿ ∑∏∑“ ∑’Ë ¬°¡“‡ªì πµ— «Õ¬à “ß „π∑’Ë π’È ‡ªì π∏√√¡°∂“„π‚Õ°“ æ‘ ‡»… ¢Õß™ÿ ¡πÿ ¡»÷ °…“æÿ ∑∏∏√√¡ (»‘ √‘ √“™) „πÕÿ ª°“√–¢Õߧ≥–·æ∑¬»“ µ√å ·≈–»‘ √‘ √“™æ¬“∫“≈ · ¥ß‡¡◊Ë Õ«— π∑’Ë ˜ ¡°√“§¡ æ.». Úıı ¡’ √“¬ ≈–‡Õ’ ¬¥Õ¬Ÿà „πÀπ— ß ◊ Õ™◊Ë Õ ·°à πæÿ ∑∏- »“ πå ´÷Ë ß‡ªì πÀπ— ß ◊ Õ√«¡∏√√¡°∂“ Û ‡√◊Ë Õß À√◊ Õ Û µÕπ§◊ Õ (Ò) ‡√◊Ë Õß „®§«“¡∑—È ßÀ¡¥¢Õßæ√–æÿ ∑∏- »“ π“ (Ú) ‡√◊Ë Õß §«“¡«à “ß (Û) ‡√◊Ë Õß «‘ ∏’ ªØ‘ ∫— µ‘ ‡æ◊Ë Õ‡ªì πÕ¬Ÿà ¥â «¬§«“¡ «à “ß „π‡√◊Ë Õߧ«“¡«à “ßπ’È ∑à “πæÿ ∑∏- ∑“ ‰¥â · ¥ß«“∑– ”§— ≠ Ê √ÿ ª‰¥â ¥— ßπ’È §«“¡«à “߇ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ‡¢â “„® ¬“°∑’Ë ÿ ¥ §«“¡«à “ß ‡ªì π‡√◊Ë Õß∑’Ë ‡¢â “„®¬“° ∑’Ë ÿ ¥„π∫√√¥“‡√◊Ë ÕߢÕßæ√–æÿ ∑∏- »“ π“ ‡æ√“–‡ªì π À— «„®Õ¬à “߬‘Ë ß ¢Õß æ√–æÿ ∑∏»“ π“ §”«à “ À— «„® À¡“¬ ∂÷ ß ‘Ë ß∑’Ë ≈÷ ° ∑’Ë ≈–‡Õ’ ¬¥ ÿ ¢ÿ ¡ ª√–≥’ µ ‰¡à „™à «‘ — ¬·Àà ß°“√‡¥“ À√◊ Õ§«“¡µ√÷ ° ‰ªµ“¡§«“¡‡§¬™‘ π À√◊ Õµ“¡°‘ √‘ ¬“ Õ“°“√¢Õߧπ∏√√¡¥“ ·µà ®–‡¢â “„® ‰¥â ¥â «¬°“√µ—È ß„®»÷ °…“ §◊ Õ — ߇°µ æ‘ π‘ ®æ‘ ®“√≥“Õ¬Ÿà ‡ ¡Õ∑ÿ °§√“«∑’Ë ¡’ ‡√◊Ë ÕßÕ–‰√‡°‘ ¥¢÷È π°— ∫„® ‰¡à «à “®–‡ªì π ‡√◊Ë Õß∑ÿ °¢å À√◊ Õ‡√◊Ë Õß ÿ ¢ ‡æ√“–‡√◊Ë Õß ∑“ß®‘ µ„® (spiritual experience) ∂â “‡æ’ ¬ß·µà Õà “π‚¥¬‰¡à µ—È ß„® — ߇°µ æ‘ π‘ ®æ‘ ®“√≥“ ®–‰¡à “¡“√∂‡¢â “„® ‰¥â ‡≈¬ §π‡√“µ—È ß·µà ‡°‘ ¥¡“®π°«à “ ®–µ“¬ ¬à Õ¡‡µÁ ¡‰ª¥â «¬ ‘Ë ß∑’Ë ‡√’ ¬° «à “‡√◊Ë Õß∑“ß®‘ µ„®π’È §◊ Õ°“√∑’Ë „®¢Õß ‡√“‰¥â — ¡º— ‘Ë ß·«¥≈â Õ¡·≈â «‡°‘ ¥º≈ ‡ªì πÕ–‰√¢÷È π¡“ ∂â “ — ߇°µ¥Ÿ „Àâ √Ÿâ ∑— π «à “§«“¡§‘ ¥‡¥‘ π‰ª„π√Ÿ ª„¥ °à Õ„Àâ ‡°‘ ¥ ∑ÿ °¢å ¢÷È π¡“ ·≈–§«“¡§‘ ¥‡¥‘ π‰ª„π √Ÿ ª„¥°à Õ„Àâ ‡°‘ ¥§«“¡«à “ß®“°§«“¡ ∑ÿ °¢å ‡¡◊Ë Õ√Ÿâ ∑— π‰¥â Õ¬à “ßπ’È Õ¬Ÿà ‡ ¡Õ Ê ®–‡¢â “„®‡√◊Ë Õß∑’Ë ‡√’ ¬°«à “≈÷ ° ª√–≥’ µ À√◊ Õ≈–‡Õ’ ¬¥ ÿ ¢ÿ ¡ ‡™à π ‡√◊Ë Õߧ«“¡ «à “ßπ’È ‰¥â ¥’ §«“¡«à “߇ªì π∑—È ß¬“√— °…“‚√§ ·≈–¿“«–∑’Ë À“¬®“°‚√§ Õ√√∂°∂“‡√’ ¬°æ√–æÿ ∑∏‡®â “ «à “ ‡ªì π ·æ∑¬å ∑“ß«‘ ≠≠“≥ ‚¥¬ ·∫à ß‚√§¢Õߧπ‡√“ÕÕ°‡ªì π Ú à «π §◊ Õ ‚√§∑“ßΩÉ “¬√à “ß°“¬®‘ µ„® ·≈– ‚√§∑“ßΩÉ “¬«‘ ≠≠“≥ ‚√§∑“ß√à “ß °“¬ (physical) °— ∫‚√§∑“ß®‘ µ À√◊ Õ ∑“ß√–∫∫ ¡Õß√–∫∫ª√– “∑ (men- tal) ∑’Ë ‡√’ ¬°°— π«à “‚√§®‘ µπ—È π ∑à “π®— ¥ ‡ªì π‚√§∑“ßΩÉ “¬°“¬‡À¡◊ Õπ°— π §◊ Õ °“¬πÕ°°— ∫°“¬„𠇪ì πÀπâ “∑’Ë ¢Õß ·æ∑¬å ∑—Ë «‰ª æ√–æÿ ∑∏‡®â “∑√ß√— °…“ ‚√§∑“ß«‘ ≠≠“≥ (spiritual) ´÷Ë ß‡°‘ ¥ ·°à µ‘ ªí ≠≠“ ∑”„Àâ ‰¡à √Ÿâ ‰¡à ‡¢â “„®™’ «‘ µ À√◊ Õ‚≈°µ“¡§«“¡‡ªì π®√‘ ß ‚√§∑“ß «‘ ≠≠“≥π’È ‰¥â ·°à Õ«‘ ™™“ À√◊ Õ ‚¡À–