สำนักราชบัณฑิตยสภา

The Journal of the Royal Institute of Thailand «‘ ‡§√“–Àå 擬ÿ À¡ÿ π‡¢µ√â Õπ °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ ° 1180 Vol. 31 No. 4 Oct.-Dec. 2006 ª√–‡¿∑π’È µ— «Õ¬à “ߢÕߺ≈‰¡â ∑’Ë ®”·π° ‡ªì π climacteric ·≈– non-climac- teric “¡“√∂¥Ÿ ‰¥â ®“°µ“√“ß∑’Ë Ò ¢â Õ¡Ÿ ≈§«“¡·µ°µà “ß„π°“√ √â “ß ‡Õ∑‘ ≈’ π¢Õߺ≈‰¡â ∑—È ß Õߪ√–‡¿∑π’È ‡√“π”¡“ª√–¬ÿ °µå „™â „π°“√∫à ¡º≈‰¡â °≈à “«§◊ Õ º≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric π—È π ‡√“ “¡“√∂°√–µÿâ π°√–∫«π°“√ ÿ °„Àâ ‡°‘ ¥‡√Á «¢÷È π‚¥¬„Àâ ‡Õ∑‘ ≈’ π®“° ¿“¬πÕ° ¢≥–∑’Ë º≈‰¡â ª√–‡¿∑ non- climacteric π—È π‰¡à “¡“√∂„™â ‡Õ∑‘ ≈’ π ®“°¿“¬πÕ°°√–µÿâ π„Àâ °√–∫«π°“√ ÿ °‡°‘ ¥‡√Á «¢÷È π °“√∫à ¡º≈‰¡â °“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ‡ªì π°√–∫«π °“√∑“ß √’ √«‘ ∑¬“·≈–™’ «‡§¡’ ∑’Ë ¡’ °“√ ‡ª≈’Ë ¬π·ª≈߇°‘ ¥¢÷È π ∑”„Àâ º≈‰¡â ¥‘ ∫ ¡’ °“√ ÿ °·≈–¡’ §ÿ ≥¿“æ‡À¡“– ¡ ”À√— ∫°“√√— ∫ª√–∑“π ‚¥¬¡’ ’ °≈‘Ë π √ ™“µ‘ ·≈–‡π◊È Õ — ¡º— ¥÷ ߥŸ ¥ „Àâ º≈‰¡â πà “√— ∫ª√–∑“π ¥— ßπ—È π °“√ ∫à ¡º≈‰¡â ®÷ ߇ªì π°“√°√–µÿâ π°√–∫«π °“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ¥‘ ∫„Àâ ‡°‘ ¥‡√Á «¢÷È π ª√–‚¬™πå ¢Õß°“√∫à ¡º≈‰¡â °“√∫à ¡º≈‰¡â ¡’ ª√–‚¬™πå À≈“¬ Õ¬à “ß‡¡◊Ë Õ‡ª√’ ¬∫‡∑’ ¬∫°— ∫°“√ª≈à Õ¬ „Àâ º≈‰¡â ÿ °‡Õßµ“¡∏√√¡™“µ‘ ‚¥¬∑’Ë ‰¡à ¡’ °“√∫à ¡ Ò. º≈‰¡â ÿ °‡√Á « º≈‰¡â ª√–- ‡¿∑ climacteric ®– ÿ °™â “À√◊ Õ‡√Á « ¢÷È πÕ¬Ÿà °— ∫«à “º≈‰¡â π—È π “¡“√∂ √â “ß ‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¢÷È π¡“°∂÷ ß®ÿ ¥Àπ÷Ë ß∑’Ë ®– ™— °π”„Àâ ‡°‘ ¥°√–∫«π°“√ ÿ °¢Õß º≈‰¡â π—È π ∂â “‡√“ª≈à Õ¬„Àâ º≈‰¡â ÿ ° ‡Õßµ“¡∏√√¡™“µ‘ º≈‰¡â ®–„™â ‡«≈“ π“π„π°“√ ÿ °‡æ√“–µâ Õß„™â ‡«≈“π“π À≈“¬«— π„π°“√ √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¡“° ¢÷È π ·µà ∂â “‡√“∫à ¡º≈‰¡â π—È π §◊ Õ„Àâ º≈ ‰¡â ‰¥â √— ∫‡Õ∑‘ ≈’ π “√∑’Ë ∑”Àπâ “∑’Ë §≈â “¬ ‡Õ∑‘ ≈’ π À√◊ Õ«‘ ∏’ °“√∑’Ë °√–µÿâ π„Àâ º≈‰¡â √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‰¥â ‡√Á «¢÷È π °√–∫«π°“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ®–∂Ÿ °™— °π”„Àâ ‡°‘ ¥¢÷È π ∂â “‡ √“ª≈à Õ¬„Àâ º≈‰¡â ÿ °‡Õß‚¥¬ ∏√√¡™“µ‘ Õ“®®–„™â ‡«≈“ ı-˜ «— π ·µà ∂â “º≈‰¡â ‰¥â √— ∫°“√∫à ¡ Õ“®®–„™â ‡«≈“„π°“√ ÿ °‡æ’ ¬ß Û-Ù «— π À√◊ Õ ‡√Á «°«à “π’È °Á ‰¥â °“√∑’Ë º≈‰¡â ÿ °‡√Á «¡’ ª√–‚¬™πå À≈“¬Õ¬à “ß‚¥¬‡©æ“–„π °“√§â “ ‡æ√“–®–∑”„Àâ º≈‰¡â ¢“¬‰¥â √“§“¥’ Ú. º≈‰¡â ÿ °‡ªì π®”π«π¡“° º≈‰¡â ∑’Ë ª≈à Õ¬„Àâ ÿ °‡Õß‚¥¬∏√√¡™“µ‘ ®–∑¬Õ¬ ÿ °‰ª‡√◊Ë Õ¬ Ê §√—È ß≈–‰¡à ¡“° ¥— ßπ—È π ®–¡’ ®”π«πº≈‰¡â ÿ °·µà ≈–«— π ‰¡à ¡“° „π∑“ßµ√ß°— π¢â “¡°— ∫º≈‰¡â ∑’Ë ¡’ °“√∫à ¡ º≈‰¡â ∑’Ë ∫à ¡®– ÿ °æ√â Õ¡ °— π¡“°§√—È ß‡¥’ ¬« „πª√–‡¥Á πÀ≈— ßπ’È ®–¡’ ª√–‚¬™πå Õ¬à “ß¡“°·°à °“√¢“¬ ‡æ√“–®–‰¥â º≈‰¡â ÿ °‡ªì π®”π«π¡“° µ“¡∑’Ë µ≈“¥µâ Õß°“√ Û. º≈‰¡â ÿ °¡’ ’ º‘ «¥’ º≈‰¡â À≈“¬™π‘ ¥‡¡◊Ë Õ ÿ °®–‡ª≈’Ë ¬π ’ º‘ «‡ªì π ’ ‡À≈◊ Õß â ¡ ·¥ß ™¡æŸ À√◊ Õ ’ Õ◊Ë π Ê µ“¡™π‘ ¥¢Õߺ≈‰¡â º≈‰¡â ∑’Ë ª≈à Õ¬„Àâ ÿ °‡Õß‚¥¬∏√√¡™“µ‘ ¡— °®–¡’ ’ º‘ « æ— ≤π“‰¡à ¡∫Ÿ √≥å À√◊ ÕÕ’ °π— ¬Àπ÷Ë ß§◊ Õ ¡’ ’ º‘ «‰¡à ¡Ë ”‡ ¡Õ‡¡◊Ë Õº≈‰¡â ÿ ° ∑” √Ÿ ª∑’Ë Ò °“√À“¬„® (∫π) ·≈–°“√ √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π (≈à “ß) ¢Õߺ≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric ·≈– non-climacteric √–À«à “ß°“√ ÿ ° (®“° Biale, 1964) Rate Rate Harvest Days after harvest non-climacteric non-climacteric C 2 H 4 CO 2 climacteric climacteric