สำนักราชบัณฑิตยสภา

«“√ “√ √“™∫— ≥±‘ µ¬ ∂“𠓬™≈ ‡°µÿ …“ 1179 ªï ∑’Ë ÛÒ ©∫— ∫∑’Ë Ù µ.§.-∏.§. ÚıÙ˘ Ú. Àâ Õß∫à ¡º≈‰¡â (ripening room) °“√∫à ¡º≈‰¡â ∑’Ë „™â Àâ Õß∫à ¡ ·≈–¡’ °“√ª≈¥ª≈à Õ¬·°ä ‡Õ∑‘ ≈’ π®“° ¿“¬πÕ°‡¢â “‰ª„πÀâ Õß∫à ¡∑’Ë ¡’ º≈‰¡â ‡æ◊Ë Õ°√–µÿâ π°“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√∫à ¡º≈‰¡â „Àâ ÿ °µ“¡∑’Ë µâ Õß°“√ ·≈â « µâ Õß¡’ °“√‡ªî ¥ª√–µŸ Àâ Õß∫à ¡ ´÷Ë ß ®–∑”„Àâ ·°ä ‡Õ∑‘ ≈’ π¿“¬„πÀâ Õß∫à ¡ °√–®“¬µ— «ÕÕ° Ÿà ¿“¬πÕ° ®÷ ß∑”„Àâ ∫√‘ ‡«≥√Õ∫ Ê Àâ Õß∫à ¡¡’ ª√‘ ¡“≥¢Õß ·°ä ‡Õ∑‘ ≈’ π¡“° Û. §«— π‰ø (smoke) °“√‡º“ «— ¥ÿ µà “ß Ê ®“°‡»…æ◊ ™ À√◊ Õ«— ¥ÿ ‡À≈◊ Õ„™â µà “ß Ê ®–¡’ §«— π‰ø‡°‘ ¥¢÷È π §«— π‰øπ’È ¡’ à «πª√–°Õ∫¢Õ߉Œ‚¥√- §“√å ∫ÕπÀ≈“¬™π‘ ¥√«¡∑—È ß‡Õ∑‘ ≈’ π ¥â «¬ Ù. ·∫≈≈— µå (ballast) ·∫≈- ≈— µå ‡ªì π™‘È π à «πÕ¬à “ßÀπ÷Ë ß∑’Ë µ‘ ¥µ—È ß √«¡Õ¬Ÿà °— ∫À≈Õ¥‰øøÑ “«“«· ßÀ√◊ Õ À≈Õ¥ø≈Ÿ ÕÕ‡√ ‡´πµå (fluorescent light) ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√‡ªî ¥‰ø ®–∑”„Àâ ·∫≈≈— µå ∑”ß“π·≈–À≈Õ¥«“«· ß ®–„Àâ · ß «à “ß ·µà ¢≥–‡¥’ ¬«°— π ·∫≈≈— µå ®–ª≈¥ª≈à Õ¬‡Õ∑‘ ≈’ πÕÕ° ¡“ Ÿà ∫√√¬“°“» ı. ‰Õ‡ ’ ¬ (exhaust) ‡§√◊Ë Õß ¬πµå ∑’Ë „™â πÈ ”¡— π‡∫π´‘ π·≈–¥’ ‡´≈‡ªì 𠇙◊È Õ‡æ≈‘ ßπ—È π ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√‡º“‰À¡â ¢Õß ‡™◊È Õ‡æ≈‘ ß ®–ª≈à Õ¬‰Õ‡ ’ ¬ÕÕ°¡“∑’Ë ‡√“‡ÀÁ π‡ªì 𧫗 πÀ√◊ Õ‡¢¡à “ ´÷Ë ß à «π „À≠à ‡ªì π “√ª√–‡¿∑‰Œ‚¥√§“√å ∫Õπ ·≈–¡’ ‡Õ∑‘ ≈’ πÕ¬Ÿà ¥â «¬ ˆ. æ◊ ™∑’Ë ‡πà “‡ ’ ¬ (decayed plant) Õ«— ¬«– à «πµà “ß Ê ¢Õßæ◊ ™ ‰¡à «à “®–‡ªì π√“° ≈”µâ π °‘Ë ß ¥Õ° „∫ À√◊ Õ º≈ ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√‡πà “‡ ’ ¬‡°‘ ¥¢÷È π ‡π◊Ë Õß®“°¡’ ‡™◊È Õ‚√§‡¢â “∑”≈“¬ ®– ª≈¥ª≈à Õ¬‡Õ∑‘ ≈’ πÕÕ° Ÿà ∫√√¬“°“» √Õ∫ Ê ˜. æ◊ ™∑’Ë µ‘ ¥‡™◊È Õ‰«√— (virus- infected plant) µâ πæ◊ ™™π‘ ¥µà “ß Ê ∑’Ë ¡’ ‡™◊È Õ‰«√— ‡¢â “∑”≈“¬π—È π ‰¡à ‰¥â · ¥ß °“√‡πà “‡ ’ ¬‡À¡◊ Õπ°— ∫°“√∂Ÿ °∑”≈“¬ ‚¥¬‡™◊È Õ·∫§∑’ ‡√’ ¬À√◊ Õ‡™◊È Õ√“ ·µà µâ π æ◊ ™∑’Ë ¡’ ‡™◊È Õ‰«√— ‡¢â “∑”≈“¬®–· ¥ß Õ“°“√„∫Àß‘ °À√◊ Õ„∫¥à “ß„Àâ ‡ÀÁ π ·≈– æ◊ ™∑’Ë µ‘ ¥‡™◊È Õ‰«√— ®– √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡ ¢÷È π·≈–ª≈¥ª≈à Õ¬·°ä π’È ÕÕ° Ÿà ∫√√- ¬“°“» ¯. °“√‡º“«— ¥ÿ ¬“ß (burnt rubber) ¬“ß∏√√¡™“µ‘ ·≈–¬“ß — ß- ‡§√“–Àå ‡ªì π«— ¥ÿ ª√–‡¿∑ polyethy- lene ‡¡◊Ë Õ¡’ °“√‡º“¬“ß∑—È ß Ú ª√–‡¿∑ ®–¡’ °“√ ≈“¬µ— «¢Õß “√ polyethy- lene ·≈–„Àâ ·°ä ‡Õ∑‘ ≈’ π„πª√‘ ¡“≥ ¡“° ÕÕ° Ÿà ∫√√¬“°“» °“√®”·π°º≈‰¡â º≈‰¡â ‡ªì π à «πÀπ÷Ë ß¢Õßæ◊ ™∑’Ë ‡°‘ ¥®“°°“√æ— ≤π“¢Õß√— ߉¢à À≈— ß ®“°∑’Ë ¥Õ°‰¡â ‰¥â √— ∫°“√º ¡‡° √ „π∑’Ë ÿ ¥√— ߉¢à ®–æ— ≤π“·≈–‡®√‘ ≠‡µ‘ ∫ ‚µ‡µÁ ¡∑’Ë ‡ªì πº≈‰¡â ∑’Ë ·°à æ√â Õ¡∑’Ë ®– ‡°Á ∫‡°’Ë ¬« º≈‰¡â ·°à ∑’Ë ‡°Á ∫‡°’Ë ¬«¡“·≈â « ®“°µâ π·≈–«“߉«â ∑’Ë Õÿ ≥À¿Ÿ ¡‘ Àâ Õß®– ¡’ °“√ ÿ °‡°‘ ¥¢÷È π ‡√“ “¡“√∂·∫à ß º≈‰¡â ÕÕ°‡ªì π Ú ª√–‡¿∑ µ“¡æƒµ‘ - °√√¡¢Õß°“√À“¬„®·≈–°“√ √â “ß ‡Õ∑‘ ≈’ π §◊ Õ Ò. Climacteric ‡ªì πº≈‰¡â ∑’Ë ¡’ °“√À“¬„®‡æ‘Ë ¡¢÷È π√–À«à “ß°“√ ÿ °‚¥¬ „π√–¬–‡√‘Ë ¡µâ πÕ— µ√“°“√À“¬„®®–µË ” ·µà À≈— ß®“°π—È πÕ— µ√“°“√À“¬„®®– §à Õ¬‡æ‘Ë ¡¢÷È π∂÷ ß®ÿ ¥ Ÿ ß ÿ ¥ (climacteric peak) ·≈â «Õ— µ√“°“√À“¬„®®–≈¥≈ß ¢≥–‡¥’ ¬«°— πº≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È ®– √â “ß ‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¢÷È π§≈â “¬°— ∫Õ— µ√“°“√ À“¬„® (√Ÿ ª∑’Ë Ò §√÷Ë ß∫π) °“√ √â “ß ‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¢÷È π¢Õߺ≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È Õ“®‡°‘ ¥¢÷È π°à ÕπÕ— µ√“°“√À“¬„®∑’Ë ‡æ‘Ë ¡¢÷È π À√◊ Õ‡°‘ ¥¢÷È πÀ≈— ßÕ— µ√“°“√ À“¬„®∑’Ë ‡æ‘Ë ¡¢÷È π ¢÷È πÕ¬Ÿà °— ∫™π‘ ¥¢Õß º≈‰¡â Ú. Non-climacteric º≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È ‡¡◊Ë Õ ÿ °®–‰¡à ¡’ °“√À“¬„® ·≈–‰¡à √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¢÷È π À√◊ ÕÕ’ ° π— ¬Àπ÷Ë ßº≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È ¡’ °“√À“¬„® ·≈–°“√ √⠓߇Õ∑‘ ≈’ πµË ”¡“°√–À«à “ß °“√ ÿ ° (√Ÿ ª∑’Ë Ò §√÷Ë ß≈à “ß) ‡¡◊Ë Õ‡ª√’ ¬∫ ‡∑’ ¬∫°— ∫º≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric °“√∑’Ë º≈‰¡â ª√–‡¿∑ climacteric √⠓߇Õ∑‘ ≈’ π‡æ‘Ë ¡¢÷È π√–À«à “ß°“√ ÿ ° ‡æ√“–‡Õ∑‘ ≈’ π‡ªì πŒÕ√å ‚¡π∑’Ë ®”- ‡ªì π·°à °√–∫«π°“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È °“√¬— ∫¬—È ß°“√ √⠓߇Õ∑‘ - ≈’ π¢Õߺ≈‰¡â À√◊ Õ°“√¬— ∫¬—È ß°“√∑” ß“π¢Õ߇Õ∑‘ ≈’ π∑’Ë º≈‰¡â √⠓ߢ÷È π ®– ∑”„Àâ º≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È ‰¡à ÿ ° ¢≥–∑’Ë º≈‰¡â ª√–‡¿∑ non-climacteric π—È π ‰¡à µâ Õß°“√‡Õ∑‘ ≈’ π‡æ◊Ë Õ°√–µÿâ π„Àâ ‡°‘ ¥ °√–∫«π°“√ ÿ ° ¥— ßπ—È π °“√¬— ∫¬—È ß °“√ √â “ßÀ√◊ Õ°“√∑”ß“π¢Õ߇Õ∑‘ ≈’ π ∑’Ë º≈‰¡â ª√–‡¿∑π’È √⠓ߢ÷È π®÷ ߉¡à ¡’ º≈ °√–∑∫µà Õ°√–∫«π°“√ ÿ °¢Õߺ≈‰¡â